0112-KDIL1-2.4012.307.2018.1.TK - Ustalenie prawa do odzyskania podatku od towarów i usług związanego z realizacją projektu pn. "Przebudowa ulicy na odcinku od skrzyżowania z drogą powiatową do skrzyżowania z drogą wojewódzką".

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 maja 2018 r. (data wpływu 14 maja 2018 r.) uzupełnionym pismem z dnia 14 czerwca 2018 r. (data wpływu 18 czerwca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odzyskania podatku od towarów i usług związanego z realizacją projektu pn. "Przebudowa ul.... na odcinku od skrzyżowania z drogą powiatową do skrzyżowania z drogą wojewódzką..." - jest prawidłowe.

W dniu 14 maja 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odzyskania podatku od towarów i usług związanego z realizacją projektu. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 czerwca 2018 r. (data wpływu 18 czerwca 2018 r.) w zakresie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (Gmina) jako jednostka samorządu terytorialnego realizuje projekt z zaangażowaniem środków Unii Europejskiej na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" w ramach poddziałania 7.2 "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii" w ramach działania "Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich", objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Celem realizacji tego przedsięwzięcia jest poprawa warunków życia mieszkańców, zwiększenie dostępności do usług publicznych i miejsc pracy w ośrodkach lokalnych poprzez przebudowę drogi powiatowej oraz drogi gminnej. Zakres tej inwestycji obejmuje przebudowę drogi powiatowej na odcinku od skrzyżowania z drogą powiatową do skrzyżowania z drogą wojewódzką oraz drogą gminną do skrzyżowania z drogą powiatową w systemie "Zaprojektuj i wybuduj". Na realizację tego przedsięwzięcia Gmina pozyskała środki zewnętrzne w ramach PROW na lata 2014-2020. W dniu 30 września 2016 r. zawarto z Samorządem Województwa umowę o przyznaniu pomocy, zgodnie z którą dofinansowanie tego przedsięwzięcia opiewać będzie na kwotę XXX zł (nie więcej jak 63,63% kosztów kwalifikowanych).

Projekt jest realizowany w porozumieniu z Powiatem na podstawie porozumienia o wspólnej realizacji inwestycji drogowej, zawartego zgodnie z:

1. Uchwałą Rady Powiatu z dnia 11 stycznia 2016 r. w sprawie powierzenia Gminie obowiązków zarządcy drogi w zakresie pełnienia funkcji inwestora dla zadania: "Przebudowa drogi powiatowej na odcinku od skrzyżowania z drogą powiatową do skrzyżowania z drogą wojewódzką"

oraz

2. Uchwałą Rady Gminy z dnia 18 stycznia 2016 r. w sprawie wspólnej realizacji zadania pod nazwą: "Przebudowa drogi powiatowej na odcinku od skrzyżowania z drogą powiatową do skrzyżowania z drogą wojewódzką"

w związku z art. 19 ust. 4 oraz art. 20 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 460 z późn. zm.).

Na mocy powyższych aktów prawnych Gmina przejęła od Powiatu zadanie publiczne dotyczące zarządzania ww. drogą powiatową położoną na terenie Gminy w związku z realizacją powyższego zadania inwestycyjnego.

Tym samym realizacja projektu zostanie sfinansowana w części ze środków Unii Europejskiej w ramach PROW na lata 2014-2020, środków finansowych Gminy i Powiatu. Faktury za wykonanie projektu wystawiane będą na Gminę. Powiat jest odrębnym podatnikiem VAT.

Poniesione na realizację projektu wydatki nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowania podatkiem VAT, a naliczony podatek VAT w fakturach i poniesionych na przebudowę dróg powiększy ich wartość.

Gmina realizując projekt będzie realizowała zadania własne nałożone na j.s.t. przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, a tym samym nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT towarów ani usług związanych z realizowaną inwestycją.

Ponieważ działalność gminy związana z utrzymaniem dróg gminnych nie generuje żadnych dochodów opodatkowanych podatkiem VAT, dlatego też gmina w żaden sposób nie może odzyskać podatku VAT zapłaconego z faktur podczas realizacji inwestycji. Zakupy usług w ramach realizacji inwestycji nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, dlatego też, we wniosku o dofinansowanie inwestycji, wnioskowana kwota dofinansowania wykazywana jest w kwotach brutto. Gmina jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, że faktury związane z realizacja projektu będą wystawiane na Gminę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w odniesieniu do planowanej inwestycji Gmina ma i czy będzie miała możliwość odzyskania naliczonego podatku VAT w całości lub w części zarówno w trakcie realizowania inwestycji jak i po jej zakończeniu?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku realizowaną inwestycją nie ma i nie będzie on miał możliwości odzyskania naliczonego podatku VAT w całości ani w części, zarówno w trakcie ponoszenia nakładów na inwestycje jak i po jej zakończeniu, ponieważ opisana powyżej inwestycja jest zadaniem z zakresu zadań własnych gminy. Realizując zadanie publiczne, będąc podatnikiem podatku VAT, w tym zakresie gmina nie ma prawa do zwrotu podatku VAT poprzez odliczenie podatku naliczonego (art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług), ma więc prawo do potraktowania podatku jako kosztu kwalifikowalnego. Zakupione w ramach projektu towary i usługi nie były nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanej (użytkowane są i będą nieodpłatnie).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą.

W świetle tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - w myśl art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w świetle art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 20186 r., poz. 994, z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy).

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest czynnym podatnikiem podatku VAT i jako jednostka samorządu terytorialnego realizuje projekt z zaangażowaniem środków Unii Europejskiej na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" w ramach poddziałania 7.2 "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii" w ramach działania "Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich", objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Celem realizacji tego przedsięwzięcia jest poprawa warunków życia mieszkańców, zwiększenie dostępności do usług publicznych i miejsc pracy w ośrodkach lokalnych poprzez przebudowę drogi.

Projekt jest realizowany w Porozumieniu z Powiatem na podstawie porozumienia o wspólnej realizacji inwestycji drogowej.

Gmina przejęła od Powiatu zadanie publiczne dotyczące zarządzania ww. drogą powiatową położoną na terenie Gminy w związku z realizacją powyższego zadania inwestycyjnego.

Poniesione na realizację projektu wydatki nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowania podatkiem VAT.

Gmina realizując projekt będzie realizowała zadania własne nałożone przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, a tym samym nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT towarów ani usług związanych z realizowaną inwestycją.

Faktury związane z realizacja projektu będą wystawiane na Gminę.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy Gmina ma możliwość odzyskania kwoty podatku naliczonego w całości lub w części, zarówno w trakcie realizowania inwestycji, jak i po jej zakończeniu.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Przebudowa dróg gminnych odbywa się w ramach władztwa publicznego i Gmina, wykonując to zadanie, działa jako organ administracji publicznej i może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym. W takim ujęciu Gmina bez wątpienia nie może być uznana za podatnika, gdyż realizuje ona w tym zakresie zadania własne, służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia kwoty podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Z przedstawionego opisu sprawy wynika bowiem, że Gmina realizuje opisany projekt w ramach zadań własnych nałożonych na nią ustawą o samorządzie gminnym, zatem w tym zakresie działa w ramach reżimu publicznoprawnego. Tym samym, w analizowanym przypadku Gmina nie ponosi wydatków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a nabywając towary bądź usługi nie działa w charakterze podatnika podatku VAT. Ponadto, jak wskazał Wnioskodawca, poniesione na realizację projektu wydatki nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowania podatkiem VAT.

Zatem w rozpatrywanej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie są spełnione. W konsekwencji, Zainteresowanemu nie przysługuje prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację projektu pn. "Przebudowa ul.... na odcinku od skrzyżowania z drogą powiatową do skrzyżowania z drogą wojewódzką...".

W związku z poniesionymi wydatkami, Gmina nie ma również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1686). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. złożenie zgłoszenia rejestracyjnego i pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ Gmina w stosunku do przedmiotowego projektu nie działa jako podatnik podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, nie znajdzie zastosowania regulacja powołanego wyżej rozporządzenia.

W konsekwencji, w odniesieniu do inwestycji Wnioskodawca nie ma możliwości odzyskania podatku naliczonego w całości lub części zarówno w trakcie realizowania inwestycji, jak i po jej zakończeniu, w związku z wydatkami poniesionymi na realizację projektu pn. "Przebudowa ul.... na odcinku od skrzyżowania z drogą powiatową do skrzyżowania z drogą wojewódzką...". Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie są spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. Gmina nie działa jako podatnik VAT i wydatki poniesione na realizację ww. projektu nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Ponadto nie są spełnione warunki uprawniające do uzyskania zwrotu podatku, o którym mowa w powołanym wyżej rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

W tym miejscu należy nadmienić, że kryterium kwalifikowalności wydatków w ramach rozliczeń dotyczących wykorzystywanych środków pomocowych Unii Europejskiej (w tym kwalifikowalności podatku od towarów i usług), nie jest zagadnieniem regulowanym przez przepisy prawa podatkowego. Określenie kryteriów kwalifikowalności wydatków objętych dofinansowaniem w ramach programu operacyjnego, zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2017 r. poz. 1376, z późn. zm.), należy do zadań instytucji zarządzającej, która na podstawie art. 25 ust. 1 ww. ustawy, odpowiada za prawidłową realizację programu operacyjnego.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. S Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.