0112-KDIL1-2.4012.155.2022.4.PM

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 kwietnia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 6 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

* podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT i dokumentowania usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz członka Konsorcjum (Lidera) w zamian za otrzymywane wynagrodzenie oraz podlegania opodatkowaniu czynności podziału wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum - pytanie oznaczone we wniosku nr 3;

* prawa Wnioskodawcy do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych na niego przez członka Konsorcjum (Lidera) - pytanie oznaczone we wniosku nr 4.

Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 11 lipca 2022 r. (wpływ 12 lipca 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca M jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych posiadającym nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Wybrana forma opodatkowania to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Wnioskodawca zamierza zawrzeć Umowę Konsorcjum (umowę wspólnego przedsięwzięcia), w ramach której to umowy spółka P Sp. z o.o. będzie Liderem konsorcjum, zaś Wnioskodawca M będzie członkiem konsorcjum (zwanym także Konsorcjantem). Ze względu na opracowanie przez Wnioskodawcę narzędzi umożliwiających sprzedaż internetową, realizacja sprzedaży internetowej przez firmę P Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością bez udziału Wnioskodawcy byłaby niemożliwa lub wymagała dużego nakładu kosztów i czasu pracy na opracowanie odpowiednich narzędzi i wypozycjonowanie sklepu internetowego.

P Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, posiadającym nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Wybrana forma opodatkowania to ryczałt od dochodów spółek. Wnioskodawcy są podmiotami powiązanymi.

Możliwym jest, iż w ramach rozwoju biznesu, może dochodzić do przystąpienia nowych podmiotów do Konsorcjum, co zostanie uwzględnione w aneksowanej Umowie Konsorcjum.

Lider Konsorcjum prowadzi głównie działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej towarów za pośrednictwem sklepów internetowych i stacjonarnych, zaś Konsorcjant prowadzi działalność gospodarczą komplementarną skupiającą się na obsłudze sprzedaży detalicznej oferowanej przez Internet, działalność w zakresie rozwoju narzędzi (aplikacji) wspomagających działalność sprzedażową. Konsorcjant w przeszłości prowadził działalność w zakresie sprzedaży detalicznej, a tym samym posiada bardzo dużą wiedzę praktyczną i teoretyczną, negocjował kontrakty handlowe jak również prowadził akcje sprzedażowe zwiększające potencjał sprzedażowy.

Szczegółowe warunki współpracy pomiędzy podmiotami zostaną określone w Umowie Konsorcjum, która stanowić będzie, iż strony działają na zasadzie wspólnego przedsięwzięcia nieposiadającego odrębnej podmiotowości prawnej oraz zobowiązują się do uczestniczenia we wspólnym przedsięwzięciu na zasadzie realizacji poszczególnych zadań (każdemu z podmiotów przydzielony zostanie do realizacji odrębny zakres zadań w zakresie realizacji inwestycji w ramach konsorcjum, co będzie wiązać się także z przypisaniem określonego zysku poszczególnym członkom Konsorcjum). Strony umowy dopuszczają możliwość modyfikacji postanowień Umowy Konsorcjum oraz okresową weryfikację realizowanych zadań w celu dostosowania podziału wynagrodzenia adekwatnie do ponoszonych nakładów i osiąganych celów.

Wspólne działanie jest podejmowane w celu wzajemnego połączenia potencjałów finansowych, logistycznych, technicznych i organizacyjnych przekraczających możliwości jednego podmiotu i tym samym sprostaniu rosnącym wymogom i konkurencji. Celem wspólnego przedsięwzięcia będzie powierzenie wyodrębnionych działań stronom umowy Konsorcjum w celu zwiększenia skuteczności działania i maksymalizacji zysku.

Umowa Konsorcjum określać będzie za jakie czynności jest odpowiedzialny dany członek konsorcjum. Każdy z członków konsorcjum we własnym zakresie ponosi koszty związane z wykonaniem umowy (zadaniowy podział pracy). Część kosztów może być zaś ponoszona wspólnie przez członków konsorcjum i każdy z członków będzie obowiązany do ponoszenia kosztów przypadających na jego udział.

Strony ustaliły, iż w kontaktach z podmiotami trzecimi (kontrahentami) tylko jeden z członków konsorcjum funkcjonować będzie jako podmiot realizujący sprzedaż towarów lub podmiot nabywający towary/usługi, zaś Umowa Konsorcjum określać będzie podział czynności i wynagrodzenia między członków konsorcjum oraz podział kosztów wspólnych. Członek konsorcjum zawierający umowę handlową sprzedaży realizowaną w ramach Konsorcjum, wystawia dokument sprzedaży (fakturę/paragon) za realizowaną sprzedaż na podmiot trzeci na całość wynagrodzenia.

Przewiduje się następujący sposób rozliczeń: członek konsorcjum zawierający umowę handlową z podmiotem trzecim realizowaną w ramach Konsorcjum wystawia dokument sprzedaży na podmiot trzeci na całość wynagrodzenia, jednakże zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 jako przychód podatkowy tego podmiotu zostanie rozpoznana kwota pomniejszona o wynagrodzenie należne innym członkom konsorcjum. Jednocześnie każdy z członków konsorcjum wystawia fakturę na swoją część wynagrodzenia wynikającą z Umowy Konsorcjum, które to wynagrodzenie będzie ich przychodem podatkowym z tytułu realizowanych czynności w ramach Umowy Konsorcjum.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W ramach rozliczeń finansowych pomiędzy Wnioskodawcą i Liderem mogą występować dwa rodzaje rozliczeń pieniężnych - wynagrodzenie będące udziałem w zysku wygenerowanym przez spółkę oraz kwoty przekazywane przez Lidera w zamian za wyświadczone na jego rzecz przez Wnioskodawcę usługi w ramach umowy Konsorcjum.

Większość kwot stanowić będzie wynagrodzenie z tytułu zysku wygenerowanego przez Konsorcjum, które to wynagrodzenie w części jest należne Wnioskodawcy. Jednakże Wnioskodawca posiadając sklep internetowy (oprogramowanie służące do realizacji transakcji sprzedaży internetowej) oraz oprogramowanie do zarządzania sklepami stacjonarnymi, wykonuje także czynności zlecone przez Lidera, które to czynności mają służyć zwiększeniu rozpoznawalności Lidera jako sprzedawcy i zachęcić klientów do odwiedzenia sklepów stacjonarnych, których właścicielem jest Lider.

Przedmiotem fakturowania i rozliczeń VAT-owskich będzie tylko kwestia świadczenia usług pomiędzy Konsorcjantami.

W realizowanym wspólnie przedsięwzięciu, udział finansowy stron w ramach Konsorcjum w zyskach i stratach może być różny i będzie zależny od wielkości udziału każdego członka Konsorcjum w realizacji przedsięwzięcia za dany miesiąc, w tym wielkości poniesionych kosztów przez każdą ze Stron i wielkości przychodu.

Strony w ostatnim dniu każdego miesiąca dokonują rozliczenia udziału członków Konsorcjum w realizowanych za ten okres przedsięwzięciach, przy czym obecnie przychód Konsorcjanta (Wnioskodawcy) kształtuje się wysokości 3,5% przychodów.

Udział Konsorcjanta został ustalony jako udział w przedsięwzięciu z tytułu sprzedaży internetowej realizowanej przez Sklep internetowy wykorzystywany do bezpośredniej sprzedaży towarów oraz wielkość poniesionych nakładów z tytułu sprzedaży.

Jeżeli do końca miesiąca nie zostanie obliczona inna wielkość udziału Konsorcjanta w przychodzie, to wartość ta jest uznana za właściwą i wypłacona Wnioskodawcy.

Po każdym kwartale obejmującym trzy miesiące następuje weryfikacja przychodowości sprzedaży i tym samym udziału w przychodzie Konsorcjanta, po czym zostaje dokonana dopłata w kolejnym miesiącu o różnicę udziału lub zwrot przez potrącenie nadpłaconej wartości.

Poprzez działania zlecone Wnioskodawca świadczy w ramach umowy Konsorcjum na rzecz Lidera głównie usługi dotyczące pozyskiwania klientów za pośrednictwem sieci Internet oraz promowania marki handlowej w sieci. Wnioskodawca może także świadczyć usługi informatyczne (np. tworzenie i rozwijanie oprogramowania do obsługi sklepów stacjonarnych Lidera).

Wnioskodawca za pośrednictwem sklepu internetowego przedstawia ofertę sprzedażową, przyjmuje zamówienia sprzedażowe, przedstawia dostępne ilości towarów do sprzedaży, przesyła informacje w zakresie statusu realizacji zamówienia.

W kontaktach z Kontrahentami jedynie Lider będzie funkcjonował jako podmiot realizujący sprzedaż lub nabycie towarów/usług.

Lider posiad sieć sklepów stacjonarnych, posiada zasoby osobowe oraz wiedzę co do obsługi posprzedażowej. Tym samym realizacja transakcji sprzedaży przez Lidera pozwala uwiarygodnić sprzedawcę jako podmiot posiadający doświadczenie, ułatwia kontakt bezpośredni, zaś synergia działań pozwala osiągnąć znaczne oszczędności biznesowe (Wnioskodawca nie musi budować zespołu ludzkiego, ograniczone są koszty funkcjonowania).

Wnioskodawca wystawiał będzie faktury VAT na swoją część wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług na rzecz Lidera.

Jednocześnie Wnioskodawca będzie wystawiał noty na kwotę wynagrodzenia otrzymywanego z tytułu realizowanych czynności w ramach umowy Konsorcjum.

W sytuacji zlecenia czynności przez Lidera, które mają na celu realizację usług na rzecz Wnioskodawcy (np. modyfikację oprogramowania sklepu internetowego), Lider będzie wystawiać fakturę (refakturę kosztów informatycznych), które to koszty powinien ponieść Wnioskodawca jako właściciel sklepu internetowego.

Należy jednocześnie mieć na uwadze, iż Konsorcjum zostało dopiero zawiązane, a tym samym kwestie podejmowanych działań i świadczenia usług jest obecnie na etapie dostosowawczym, co ma zwiększyć skalę synergii (skala świadczenia usług pomiędzy Liderem i Wnioskodawcą może ulegać zwiększeniu lub zmniejszeniu).

Rozliczenie wynagrodzenia - wskazane w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 3 - będzie stanowić odpłatności z tytułu dostawy towarów.

Zmodyfikowana treść zapytania precyzuje, iż faktury będą wystawiane w sytuacji świadczenia usług przez Wnioskodawcę na rzecz Lidera.

Kwota wynagrodzenia przypadającego na Wnioskodawcę z tytułu udziału w Konsorcjum będzie dokumentowana notą księgową.

Faktury wystawiane przez Lidera na rzecz Kontrahenta będą dokumentowały zarówno świadczenia wykonywane przez Lidera, jak również świadczenia wykonane przez Wnioskodawcę. Będzie to łączna kwota odpłatności należna za wszystkie czynności.

Wnioskodawca w ramach umowy Konsorcjum zachowa pełną odrębność i samodzielność jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą.

Wnioskodawca w głównej mierze będzie obsługiwał sprzedaż towarów za pośrednictwem udostępnionego sklepu/sklepów internetowych z wykorzystaniem (...) (system do zarządzania bazą sklepów internetowych). Wnioskodawca będzie także odpowiedzialny za realizację strategii sprzedażowej za pośrednictwem Internetu.

Lider Konsorcjum będzie zajmował się kompleksową obsługą sprzedaży za pośrednictwem sklepów stacjonarnych oraz obsługą zleceń internetowych (kupno towarów, wysyłka do klientów, obsługa reklamacji, kontakt bezpośredni z Kontrahentem). Lider będzie także zarządzał całym Konsorcjum i zajmował się jego obsługą. Będzie też się zajmował kwestiami administracyjnymi i kwestią pozyskania personelu.

Zmodyfikowana treść zapytania precyzuje, iż faktury będą wystawiane w sytuacji świadczenia usług przez Wnioskodawcę na rzecz Lidera (usługi dotyczące pozyskiwania klientów za pośrednictwem sieci Internet oraz promowania marki handlowej w sieci, czy też świadczenia usług informatycznych w zakresie tworzenia i rozwijania oprogramowania do obsługi sklepów stacjonarnych Lidera).

Kwoty wynagrodzenia przypadającego na Wnioskodawcę z tytułu udziału w Konsorcjum będą zaś dokumentowane notą księgową.

Podział wynagrodzenia będzie wyliczany głównie w oparciu o wielkość sprzedaży realizowaną za pośrednictwem Internetu i sprzedaży w sklepach stacjonarnych oraz wielkości poniesionych kosztów przez każdą ze Stron.

Strony w ostatnim dniu każdego miesiąca dokonują rozliczenia udziału członków Konsorcjum w realizowanych za ten okres przedsięwzięciach, przy czym obecnie przychód Konsorcjanta (Wnioskodawcy) kształtuje się wysokości 3,5% przychodów.

Udział Konsorcjanta został ustalony jako udział w przedsięwzięcie z tytułu sprzedaży internetowej realizowanej przez Sklep internetowy wykorzystywany do bezpośredniej sprzedaży towarów oraz wielkość poniesionych nakładów z tytułu sprzedaży.

W sytuacji gdyby realizowane czynności w ramach Konsorcjum nie przyniosły zysku (pomimo podjętych działań), możliwa jest sytuacja, w której Wnioskodawca nie otrzyma wynagrodzenia za czynności wykonywane w ramach umowy Konsorcjum. Każdy z uczestników może ponosić koszty na realizację przedsięwzięcia i każdy z uczestników ponosi także ryzyko gospodarcze związane z umową Konsorcjum. Także w przypadku braku sprzedaży za pośrednictwem sieci Internet przeprowadzona kalkulacja wynagrodzenia może wykazać, iż całość wynagrodzenia będzie należna Liderowi z tytułu sprzedaży w sieci sklepów stacjonarnych.

Każda ze Stron ponosi we własnym zakresie koszty własnej działalności, w tym podatki i opłaty. Wspólne wydatki, takie jak np. przygotowanie polityki ochrony danych osobowych dla Konsorcjum, będą ponoszone przez jednego z członków Konsorcjum (co do zasady Lidera) a następnie będą rozliczane proporcjonalnie według zaangażowania w realizację przedsięwzięcia, co do zasady uwzględniając wielkości udziału w przychodzie Konsorcjum.

Lider będzie wystawiał faktury na rzecz Kontrahentów wyłącznie w swoim imieniu. Faktury te będą uwzględniały całe wynagrodzenie należne członkom Konsorcjum, które to wynagrodzenie będzie później przypisane poszczególnym członkom Konsorcjum i refakturowane przez Wnioskodawcę/innych uczestników Konsorcjum na Lidera.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Działalność prowadzona przez Wnioskodawcę oraz członków Konsorcjum - za pośrednictwem której będą oni wykonywać czynności w ramach Konsorcjum - stanowi/stanowić będzie działalność opodatkowaną podatkiem VAT.

Nabywane przez Wnioskodawcę od innych członków Konsorcjum towary i usługi będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Nabywane przez Wnioskodawcę towary i usługi będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

W kontaktach z podmiotami trzecimi (Kontrahentami) wyłącznie Lider będzie funkcjonował jako podmiot realizujący sprzedaż towarów/usług. Natomiast względem dostawców, każdy z uczestników może występować jako podmiot nabywający towary/usługi. Ideą Konsorcjum jest położenie nacisku na specjalizację i podział zadań poszczególnych członków Konsorcjum w celu sprzedaży dóbr i usług, gdzie Lider będzie pełnić funkcję podmiotu odpowiedzialnego za kontakt bezpośredni z Kontrahentami.

Odpowiednia informacja jest ujawniana w dokumentach stanowiących o prawach i obowiązkach odbiorców towarów i usług, np. regulaminach sklepu internetowego i polityce ochrony danych osobowych. W sytuacji, gdzie ustawodawca wprost nakazał ujawnienie działania w formie konsorcjum (np. prawo zamówień publicznych) taka informacja jest ujawniana w umowie. Wnioskodawca i Lider nie wyklucza jednakże, iż taka informacja będzie także ujawniona w innych oficjalnych dokumentach (np. w sprawozdaniu finansowym).

Z umów z Kontrahentami będzie wynikać, że płatność za świadczenia ma być dokonywana na rzecz Lidera.

Członkowie Konsorcjum nie będą stanowić grupy VAT w rozumieniu art. 15a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, który to przepis zacznie obowiązywać z dniem 1 stycznia 2023 r. Kwestia ta jest jednakże przedmiotem analiz i nie można wykluczyć, iż w dacie obowiązywania przepisu nastąpi zawiązanie grupy VAT - nie jest to jednakże obecnie przedmiotem zapytania.

W roku poprzedzającym rok podatkowy, którego dotyczy wniosek, Wnioskodawca nie uzyskał przychodów z działalności w wysokości przekraczającej 2.000.000 euro.

Wnioskodawca wskazuje, iż nie jest spełniony żaden z warunków (żadna z przesłanek) wskazanych w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, który to warunek/przesłanka wykluczałaby prawo do wyboru opodatkowania w formie ryczałtu.

Pytania

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług realizowanych między uczestnikami Konsorcjum podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w rezultacie powinno być dokumentowane fakturami VAT na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, zaś podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum niebędącym wynagrodzeniem za świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)?

2. Czy Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach VAT wystawianych przez innych członków Konsorcjum dokumentujących świadczenie usług realizowanych przez pozostałych Konsorcjantów na rzecz Wnioskodawcy (pytanie oznaczone we wniosku nr 4)?

Pana stanowisko w sprawie

1. Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług realizowanych między uczestnikami Konsorcjum podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w rezultacie powinno być dokumentowane fakturami VAT na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, zaś podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum niebędącym wynagrodzeniem za świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

2. Zdaniem Wnioskodawcy przysługiwać mu będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach VAT wystawianych przez innych członków Konsorcjum dokumentujących świadczenie usług realizowanych przez pozostałych Konsorcjantów na rzecz Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Na mocy art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy VAT są zobowiązani wystawiać faktury VAT stwierdzające w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku podstawę opodatkowania stawkę i kwotę, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.

Sprzedażą, zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, jest m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W rezultacie, w sytuacji gdy podatnik VAT dokonuje odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju to jest zobowiązany udokumentować taką transakcję fakturą VAT.

Jak wskazano w stanie faktycznym, umowa Konsorcjum będzie opisywać zakres wzajemnych praw i obowiązków oraz realizowanych zadań, a także podział wynagrodzenia między członków Konsorcjum. Realizowane czynności będą tak podzielone, iż ich efektem będzie sprzedaż towarów i usług na rzecz klientów. Czynności te mogą polegać bądź na zakupie towarów i usług od podmiotów trzecich bądź na wzajemnym świadczeniu usług lub dostawie towarów (w szczególności, Konsorcjant będzie wykonywać na rzecz Lidera, zgodnie z ustawą o VAT, czynności stanowiące świadczenie usług na terytorium kraju opodatkowane właściwą stawką VAT lub Wnioskodawca będzie dokonywał takich świadczeń na rzecz Konsorcjanta).

Podkreślenia wymaga fakt, że podmioty tworzące Konsorcjum zachowają pełną niezależność w zakresie działalności nieobjętej umową Konsorcjum, w szczególności Konsorcjum nie będzie stanowić spółki w rozumieniu prawa cywilnego ani prawa handlowego, nie będzie posiadać osobowości prawnej, ani nie będzie odrębnym podmiotem gospodarczym. Członkowie Konsorcjum zachowają swoją odrębność zarówno z prawnego, jak i podatkowego punktu widzenia.

Lider Konsorcjum, jako podmiot reprezentujący Konsorcjum przed Klientem będzie wystawiał faktury VAT lub paragony fiskalne na rzecz Klientów dokumentując całość wynagrodzenia należnego Konsorcjum (w tym również część wynagrodzenia przypadającą na Konsorcjanta) oraz będzie przyjmował płatności.

Konsorcjant udostępni swoje doświadczenie oraz zdobyty know-how niezbędne dla skutecznego realizowania sprzedaży oraz dostarczy środki materialne (w tym oprogramowanie wspomagającą sprzedaż) w celu zwiększenia efektywności sprzedaży.

Niezależnie od podziału funkcji i zadań realizowanych w ramach Konsorcjum, obaj konsorcjanci będą ponosić odpowiedzialność solidarną wobec Klienta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zamówienia.

Jak wspomniano wyżej, udział poszczególnych członków Konsorcjum w zysku będzie ustalany w sposób odzwierciedlający zakres pełnionych funkcji i ponoszonych nakładów. Udział ten będzie okresowo weryfikowany i dostosowany do rzeczywistych nakładów i realizowanych czynności.

W ocenie Wnioskodawcy, w celu wskazania, czy przekazanie środków pieniężnych w ramach Konsorcjum pomiędzy Liderem Konsorcjum a Konsorcjantem stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie faktur VAT, czy też nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i powinno zostać udokumentowane notą księgową, sprowadza się w istocie do zbadania, czy następuje świadczenie usług pomiędzy stronami umowy Konsorcjum.

W opisanym przypadku Konsorcjant realizując wspólne przedsięwzięcie będzie świadczył usługi (np. negocjował warunki umów handlowych, dostarczał oprogramowanie umożliwiające sprzedaż towarów), dzięki czumu będzie możliwe realizowanie sprzedaży w ramach połączenia potencjałów gospodarczych. Jakkolwiek oba podmioty będą działały jak jeden podmiot w celu realizacji sprzedaży, to dla celów podatku VAT będzie to świadczenie usług opodatkowane podatkiem VAT. W konsekwencji, konieczne będzie rozliczenie wzajemnych świadczeń pomiędzy członkami Konsorcjum na podstawie faktur VAT.

Biorąc pod uwagę fakt, że jak wskazano w stanie faktycznym Konsorcjum nie będzie stanowić spółki w rozumieniu prawa cywilnego lub handlowego, nie będzie posiadać osobowości prawnej, ani nie będzie odrębnym podmiotem gospodarczym to członkowie Konsorcjum zachowają swoją odrębność zarówno z prawnego jak i podatkowego punktu widzenia. Wprawdzie podstawowym celem ustanowienia Konsorcjum jest wspólna realizacja przedsięwzięcia w zakresie sprzedaży towarów, jednakże każda ze stron będzie działać w powyższym zakresie jako samodzielny i niezależny przedsiębiorca. Tym samym, działania Lidera oraz Konsorcjanta w ramach Konsorcjum stanowią działania dwóch odrębnych i niezależnych - z punktu widzenia podatku VAT podmiotów/podatników podatku VAT (niezależnie od faktu, iż dla celów podatku dochodowego będą działać jak jeden podmiot realizujący sprzedaż towarów dzieląc się wynagrodzeniem).

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, świadczenia realizowane pomiędzy członkami Konsorcjum będącymi odrębnymi podatnikami podatku VAT stanowią czynności opodatkowane podatkiem VAT uznawane za sprzedaż w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy o VAT i w rezultacie, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, powinny być dokumentowane fakturami VAT.

Podejście takie jest zgodne ze stanowiskiem Ministra Finansów ujawnionym w piśmie z 24 lutego 2004 r. na interpelację poselską nr 5849, gdzie Minister Finansów wskazał, iż w ustawie o VAT "brak jest szczególnych regulacji dotyczących wzajemnych rozliczeń pomiędzy przedsiębiorcami którzy zawarli umowę o wspólnym przedsięwzięciu i działają w ramach konsorcjum" oraz że przepisy o VAT "definiując pojęcie podatnika nie przewidują uznania za jednego podatnika większej liczby przedsiębiorców pozostających w bliskich związkach, np. o charakterze ekonomicznym". Ponadto, Minister Finansów jednoznacznie stwierdził, iż "przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT, w tym także lider konsorcjum. Powyższe oznacza, że przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum powinni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły (...) w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności".

Zgodnie zaś z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych.

Z kolei, na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W świetle przywołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na fakturach otrzymanych przez podatnika przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT, a nabywane towary i usługi wykorzystywane są do wykonywanych przez niego czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania odliczenia naliczonego podatku VAT związanego z nabyciem towarów i usług, wyłącznie wówczas, gdy nabywane towary/usługi wykorzystywane są do czynności zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przedstawionym stanie faktycznym, wzajemne świadczenia członków Konsorcjum są, co do zasady, w całości wykorzystywane do wykonywania przez nich czynności opodatkowanych. Wszelkie wzajemne świadczenia, jak również realizacja kontraktu będą każdorazowo dokumentowane fakturami VAT.

W rezultacie, w ocenie Wnioskodawcy, stronom umowy Konsorcjum będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach VAT dokumentujących wzajemne świadczenia w ramach Konsorcjum wystawianych przez drugiego członka Konsorcjum. Prawo do odliczenia będzie przysługiwać Liderowi i Konsorcjantowi niezależnie od przyjętego przez strony modelu rozliczeń dla potrzeb podatku CIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Jak stanowi art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane "po kosztach" ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Kwestia "odpłatności" była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council, EU:C:1988:120: "czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem".

Należy też zwrócić uwagę na wyrok w sprawie C-16/93 Tolsma, EU:C:1994:80, gdzie Trybunał zauważył, że czynność: "podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy".

Zatem, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

* istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

* wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

* istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

* odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

* istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zainteresowany zamierza zawrzeć Umowę Konsorcjum, w której Liderem będzie Spółka, natomiast Wnioskodawca będzie członkiem konsorcjum (Konsorcjantem). Lider Konsorcjum prowadzi głównie działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej towarów za pośrednictwem sklepów internetowych i stacjonarnych, zaś Konsorcjant prowadzi działalność gospodarczą komplementarną skupiającą się na obsłudze sprzedaży detalicznej oferowanej przez Internet, działalność w zakresie rozwoju narzędzi (aplikacji) wspomagających działalność sprzedażową. Szczegółowe warunki współpracy pomiędzy podmiotami zostaną określone w Umowie Konsorcjum, która stanowić będzie, iż strony działają na zasadzie wspólnego przedsięwzięcia nieposiadającego odrębnej podmiotowości prawnej oraz zobowiązują się do uczestniczenia we wspólnym przedsięwzięciu na zasadzie realizacji poszczególnych zadań (każdemu z podmiotów przydzielony zostanie do realizacji odrębny zakres zadań w zakresie realizacji inwestycji w ramach konsorcjum, co będzie wiązać się także z przypisaniem określonego zysku poszczególnym członkom Konsorcjum). Wspólne działanie jest podejmowane w celu wzajemnego połączenia potencjałów finansowych, logistycznych, technicznych i organizacyjnych przekraczających możliwości jednego podmiotu i tym samym sprostaniu rosnącym wymogom i konkurencji. Celem wspólnego przedsięwzięcia będzie powierzenie wyodrębnionych działań stronom umowy Konsorcjum w celu zwiększenia skuteczności działania i maksymalizacji zysku. Umowa Konsorcjum określać będzie za jakie czynności jest odpowiedzialny dany członek konsorcjum. Każdy z członków konsorcjum we własnym zakresie ponosi koszty związane z wykonaniem umowy (zadaniowy podział pracy). Część kosztów może być zaś ponoszona wspólnie przez członków konsorcjum i każdy z członków będzie obowiązany do ponoszenia kosztów przypadających na jego udział. W ramach rozliczeń finansowych pomiędzy Wnioskodawcą i Liderem mogą występować dwa rodzaje rozliczeń pieniężnych - wynagrodzenie będące udziałem w zysku wygenerowanym przez spółkę oraz kwoty przekazywane przez Lidera w zamian za wyświadczone na jego rzecz przez Wnioskodawcę usługi w ramach umowy Konsorcjum. Większość kwot stanowić będzie wynagrodzenie z tytułu zysku wygenerowanego przez Konsorcjum, które to wynagrodzenie w części jest należne Wnioskodawcy. Jednakże Wnioskodawca posiadając sklep internetowy (oprogramowanie służące do realizacji transakcji sprzedaży internetowej) oraz oprogramowanie do zarządzania sklepami stacjonarnymi, wykonuje także czynności zlecone przez Lidera, które to czynności mają służyć zwiększeniu rozpoznawalności Lidera jako sprzedawcy i zachęcić klientów do odwiedzenia sklepów stacjonarnych, których właścicielem jest Lider. W realizowanym wspólnie przedsięwzięciu, udział finansowy stron w ramach Konsorcjum w zyskach i stratach może być różny i będzie zależny od wielkości udziału każdego członka Konsorcjum w realizacji przedsięwzięcia za dany miesiąc, w tym wielkości poniesionych kosztów przez każdą ze Stron i wielkości przychodu. Poprzez działania zlecone Wnioskodawca świadczy w ramach umowy Konsorcjum na rzecz Lidera głównie usługi dotyczące pozyskiwania klientów za pośrednictwem sieci Internet oraz promowania marki handlowej w sieci. Wnioskodawca może także świadczyć usługi informatyczne (np. tworzenie i rozwijanie oprogramowania do obsługi sklepów stacjonarnych Lidera). Wnioskodawca za pośrednictwem sklepu internetowego przedstawia ofertę sprzedażową, przyjmuje zamówienia sprzedażowe, przedstawia dostępne ilości towarów do sprzedaży, przesyła informacje w zakresie statusu realizacji zamówienia. W kontaktach z Kontrahentami jedynie Lider będzie funkcjonował jako podmiot realizujący sprzedaż lub nabycie towarów/usług. Wnioskodawca wystawiał będzie faktury VAT na swoją część wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług na rzecz Lidera. Jednocześnie Wnioskodawca będzie wystawiał noty na kwotę wynagrodzenia otrzymywanego z tytułu realizowanych czynności w ramach umowy Konsorcjum. W sytuacji zlecenia czynności przez Lidera, które mają na celu realizację usług na rzecz Wnioskodawcy (np. modyfikację oprogramowania sklepu internetowego), Lider będzie wystawiać fakturę (refakturę kosztów informatycznych), które to koszty powinien ponieść Wnioskodawca jako właściciel sklepu internetowego. Faktury wystawiane przez Lidera na rzecz Kontrahenta będą dokumentowały zarówno świadczenia wykonywane przez Lidera, jak również świadczenia wykonane przez Wnioskodawcę. Będzie to łączna kwota odpłatności należna za wszystkie czynności. Wnioskodawca w ramach umowy Konsorcjum zachowa pełną odrębność i samodzielność jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Lider Konsorcjum będzie zajmował się kompleksową obsługą sprzedaży za pośrednictwem sklepów stacjonarnych oraz obsługą zleceń internetowych (kupno towarów, wysyłka do klientów, obsługa reklamacji, kontakt bezpośredni z Kontrahentem). Lider będzie także zarządzał całym Konsorcjum i zajmował się jego obsługą. Będzie też się zajmował kwestiami administracyjnymi i kwestią pozyskania personelu. Podział wynagrodzenia będzie wyliczany głównie w oparciu o wielkość sprzedaży realizowaną za pośrednictwem Internetu i sprzedaży w sklepach stacjonarnych oraz wielkości poniesionych kosztów przez każdą ze Stron. Udział Konsorcjanta został ustalony jako udział w przedsięwzięcie z tytułu sprzedaży internetowej realizowanej przez Sklep internetowy wykorzystywany do bezpośredniej sprzedaży towarów oraz wielkość poniesionych nakładów z tytułu sprzedaży. W sytuacji gdyby realizowane czynności w ramach Konsorcjum nie przyniosł zysku (pomimo podjętych działań), możliwa jest sytuacja, w której Wnioskodawca nie otrzyma wynagrodzenia za czynności wykonywane w ramach umowy Konsorcjum. Każdy z uczestników może ponosić koszty na realizację przedsięwzięcia i każdy z uczestników ponosi także ryzyko gospodarcze związane z umową Konsorcjum. Także w przypadku braku sprzedaży za pośrednictwem sieci Internet przeprowadzona kalkulacja wynagrodzenia może wykazać, iż całość wynagrodzenia będzie należna Liderowi z tytułu sprzedaży w sieci sklepów stacjonarnych. Każda ze Stron ponosi we własnym zakresie koszty własnej działalności, w tym podatki i opłaty. Wspólne wydatki takie jak np. przygotowanie polityki ochrony danych osobowych dla Konsorcjum będą ponoszone przez jednego z członków Konsorcjum (co do zasady Lidera) a następnie będą rozliczane proporcjonalnie według zaangażowania w realizację przedsięwzięcia, co do zasady uwzględniając wielkości udziału w przychodzie Konsorcjum. Lider będzie wystawiał faktury na rzecz Kontrahentów wyłącznie w swoim imieniu. Faktury te będą uwzględniały całe wynagrodzenie należne członkom Konsorcjum, które to wynagrodzenie będzie później przypisane poszczególnym członkom Konsorcjum i refakturowane przez Wnioskodawcę/innych uczestników Konsorcjum na Lidera. Działalność prowadzona przez Wnioskodawcę oraz członków Konsorcjum (w tym Lidera) - za pośrednictwem której będą oni wykonywać czynności w ramach Konsorcjum - stanowi/stanowić będzie działalność opodatkowaną podatkiem VAT. Nabywane przez Wnioskodawcę od innych członków Konsorcjum (w tym Lidera) towary i usługi będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. W kontaktach z podmiotami trzecimi (Kontrahentami) wyłącznie Lider będzie funkcjonował jako podmiot realizujący sprzedaż towarów/usług. Natomiast względem dostawców, każdy z uczestników może występować jako podmiot nabywający towary/usługi. Odpowiednia informacja (działania w formie konsorcjum) jest ujawniana w dokumentach stanowiących o prawach i obowiązkach odbiorców towarów i usług, np. regulaminach sklepu internetowego i polityce ochrony danych osobowych. W sytuacji, gdzie ustawodawca wprost nakazał ujawnienie działania w formie konsorcjum (np. prawo zamówień publicznych) taka informacja jest ujawniana w umowie. Wnioskodawca i Lider nie wyklucza jednakże, iż taka informacja będzie także ujawniona w innych oficjalnych dokumentach (np. w sprawozdaniu finansowym). Z umów z Kontrahentami będzie wynikać, że płatność za świadczenia ma być dokonywana na rzecz Lidera.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT i dokumentowania usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz członka Konsorcjum (Lidera) w zamian za otrzymywane wynagrodzenie oraz podlegania opodatkowaniu czynności podziału wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum.

Zauważyć w tym miejscu należy, że umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów).

Stosownie do art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1350 z późn. zm.):

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Odnosząc się do przedstawionego we wniosku opisu sprawy należy wskazać, że co do zasady, konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum, realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem.

Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dodać należy, że polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości wynikającej z art. 11 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE. L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 z późn. zm.), zgodnie z którym:

Po konsultacji z komitetem doradczym ds. podatku od wartości dodanej (zwanym dalej "Komitetem ds. VAT"), każde państwo członkowskie może uznać za jednego podatnika osoby mające siedzibę na terytorium tego samego państwa członkowskiego, które będąc niezależnymi pod względem prawnym, są ściśle powiązane pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym.

Konsorcjum - w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego - nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu - będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

Zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

W rozpatrywanej sprawie, celem ustanowienia konsorcjum przez Wnioskodawcę i Lidera Konsorcjum była wspólna realizacja przedsięwzięcia. Zgodnie z treścią umowy, każdemu z podmiotów przydzielony został do realizacji odrębny zakres zadań. Lider Konsorcjum będzie zajmował się kompleksową obsługą sprzedaży za pośrednictwem sklepów stacjonarnych oraz obsługą zleceń internetowych (kupno towarów, wysyłka do klientów, obsługa reklamacji, kontakt bezpośredni z Kontrahentem). Lider będzie także zarządzał całym Konsorcjum i zajmował się jego obsługą. Będzie też się zajmował kwestiami administracyjnymi i kwestią pozyskania personelu. Natomiast Wnioskodawca poprzez działania zlecone świadczy w ramach umowy Konsorcjum na rzecz Lidera głównie usługi dotyczące pozyskiwania klientów za pośrednictwem sieci Internet oraz promowania marki handlowej w sieci. Wnioskodawca może także świadczyć usługi informatyczne (np. tworzenie i rozwijanie oprogramowania do obsługi sklepów stacjonarnych Lidera). Zainteresowany za pośrednictwem sklepu internetowego przedstawia ofertę sprzedażową, przyjmuje zamówienia sprzedażowe, przedstawia dostępne ilości towarów do sprzedaży, przesyła informacje w zakresie statusu realizacji zamówienia.

Odnosząc się do wątpliwości dotyczących opodatkowania świadczonych przez Wnioskodawcę czynności na rzecz członka Konsorcjum (Lidera) należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem VAT nie podlegają jedynie takie rozliczenia między uczestnikami konsorcjum, które nie są związane ze świadczeniem usług lub dostawą towarów.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa oraz zasady funkcjonowania konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, którzy występują wobec siebie w relacji Lider Konsorcjum - Konsorcjant, stwierdzić należy, że uczestnicy Konsorcjum zobowiązani są do dokumentowania wzajemnych świadczeń oraz wyboru podmiotu, który będzie odpowiedzialny za rozliczenia ze zleceniodawcą (wykonawcą).

W związku z powyższym wynagrodzenie, które zostanie otrzymane przez Wnioskodawcę od członka Konsorcjum (Lidera), odnoszące się do rzeczywiście wykonanych przez Wnioskodawcę czynności, tj. usług dotyczących pozyskiwania klientów, promowania marki handlowej oraz usług informatycznych, stanowi zapłatę za wykonane usługi na rzecz Lidera i powinno zostać uznane za czynności opodatkowane w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, a Wnioskodawca jest zobowiązany do odprowadzenia podatku należnego.

Z kolei odnośnie podziału zysku wypracowanego przez Konsorcjum należy stwierdzić, że rozliczenie dokonywane w ramach udziału we wspólnym przedsięwzięciu, nie będzie stanowić świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przypadku tym nie dojdzie bowiem do rzeczywistych świadczeń pomiędzy konsorcjantami. Nie można zidentyfikować korzyści o charakterze majątkowym, jakie w związku z takim rozliczeniem uzyskuje konsorcjant.

Okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy decyduje o opodatkowaniu, jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera na rzecz konsorcjanta. Brak jest takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia lidera przybierającego postać rozdziału przychodów całego przedsięwzięcia. Nie jest to zatem świadczenie wzajemne lidera konsorcjum, a jedynie umownie określony obowiązek "rozdziału" przychodów całego przedsięwzięcia. Lider konsorcjum nie pozostaje dłużnikiem partnera z tytułu świadczenia na jego rzecz usługi rozdziału przychodów. Rozdział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej umowy konsorcjum, a nie z jakiegoś świadczenia wzajemnego, do którego zobligowany został jego lider (wyrok NSA z 10 października 2014 r. sygn. akt I FSK 1418/13).

W tym miejscu należy raz jeszcze podkreślić, ze opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność.

Ponadto, zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Stosownie do treści art. 106b ust. 3 ustawy:

Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118 - jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów - co do zasady - podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT. Jednakże nie ma przeszkód, aby w powyższych sytuacjach podatnik wystawiał fakturę.

Podsumowując, usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz członka Konsorcjum (Lidera) w zamian za otrzymywane wynagrodzenie stanowić będą czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, a w rezultacie powinny być dokumentowane fakturami VAT. Natomiast podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w kwestii dotyczącej pytania oznaczonego we wniosku nr 1 należało uznać jako prawidłowe.

Wątpliwości Zainteresowanego dotyczą również kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez innych członków Konsorcjum (Lidera) dokumentujących świadczenie usług realizowanych na rzecz Wnioskodawcy.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nabywane od Lidera usługi stanowią usługi opodatkowane oraz będą wykorzystywane przez niego do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Podsumowując, Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT wykazanego w fakturach wystawianych na Zainteresowanego przez członka Konsorcjum (Lidera). Prawo to będzie przysługiwać pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w kwestii dotyczącej pytania oznaczonego we wniosku nr 2 należało uznać jako prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być rozpatrzone zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w myśl którego:

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Interpretacja rozstrzyga kwestie dotyczące podatku od towarów (pytania oznaczone we wniosku nr 3 i 4). Natomiast na wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych (pytanie oznaczone we wniosku nr

Ponadto niniejsza interpretacja rozstrzyga jedynie w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana. Przedmiotowa interpretacja indywidualna nie wywiera zatem skutku prawnego dla pozostałych członków Konsorcjum (w tym Lidera).

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.".

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).