0112-KDIL1-1.4012.83.2023.2.WK - Wywłaszczenie za odszkodowaniem na cele realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych a zwolnienie z VAT

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 24 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy w opisanym stanie faktycznym wywłaszczenie za odszkodowaniem na cele realizacji Inwestycji w zakresie dróg publicznych nieruchomości, może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 27 kwietnia 2023 r. (wpływ 4 maja 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca jest spółką akcyjną powstałą z przekształcenia spółki cywilnej. Poprzednik prawny Wnioskodawcy w roku (...) nabył przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ kodeksu cywilnego. Transakcja była zwolniona z VAT. W skład nabytego przedsiębiorstwa wchodziły m.in. działki gruntu, na których posadowiona była droga wewnętrzna. Na potrzeby podatku od nieruchomości Spółka zadeklarowała budowlę w postaci przedmiotowej drogi wewnętrznej i opłacała z tego tytułu stosowny podatek.

Na budowlę czynione były nakłady, jednakże nie przekraczały one 30% wartości początkowej. Ww. działki gruntu zostały w trybie ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych przejęte na rzecz gminy w celu realizacji inwestycji drogowej. W związku z wywłaszczeniem wobec Spółki wydana została decyzja ustalająca odszkodowanie za utracone prawo własności, a odszkodowanie zostało wypłacone. W kwocie odszkodowania rzeczoznawca ujął także koszty "składników budowlanych" w postaci "nawierzchni na drogach wewnętrznych". Rzeczoznawca potwierdził także, że sposób wykorzystania przedmiotowych działek na drogi był zgodny z przeznaczeniem z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu sprawy

Ad. 1

Przedmiotem wywłaszczenia była nieruchomość położona w (...) oznaczona geodezyjnie jako działki: nr A z obrębu (...), nr B z obrębu (...), nr C z obrębu (...).

Ad. 2

Wywłaszczenie ww. nieruchomości nastąpiło na mocy decyzji Prezydenta Miasta (...) z (...) 2020 r.

Ad. 3

Decyzja ustalająca odszkodowanie za utracone prawo własności ww. nieruchomości została wydana przez Prezydenta Miasta (...) 2022 r.

Ad. 4

Na pytanie o treści: "jakie konkretnie budowle lub ich części w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 682) są usytuowane na poszczególnych działkach? Informacji proszę udzielić odrębnie dla każdej działki".

Odpowiedzieli Państwo, że: "Na ww. nieruchomości (na wszystkich ww. działkach) zlokalizowana była droga wewnętrzna. Znajduje to potwierdzenie w treści operatu szacunkowego, będącego podstawą określenia kwoty odszkodowania, w którym rzeczoznawca wskazał, że: "Działki stanowią drogę wewnętrzną".

Dodatkowo na działce nr B znajdowały się: sieć kablowa elektryczna, sieć kanalizacyjna, linia oświetleniowa, ogrodzenie".

Ad. 5

Według Wnioskodawcy, doszło do pierwszego zasiedlenia budowli znajdujących się na ww. nieruchomości poprzez rozpoczęcie ich użytkowania na własne potrzeby przedsiębiorcy. Trudno podać obecnie dokładną datę, ale należy uznać, że doszło do tego wraz z nabyciem i przyjęciem do użytkowania przez poprzednika prawnego Wnioskodawcy przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 (1) kodeksu cywilnego, w skład którego wchodziła m.in. przedmiotowa nieruchomość, co miało miejsce w roku (...).

Ad. 6

Między pierwszym zasiedleniem a dostawą wszystkich budowli znajdujących się na ww. działkach minął okres zdecydowanie dłuższy niż 2 lata.

Ad. 7

Wnioskodawca nie wykorzystywał budowli znajdujących się na ww. działkach wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku.

Ad. 8

Przedmiotowe działki i znajdujące się na nich budowle od momentu nabycia do momentu wywłaszczenia były przez Wnioskodawcę wykorzystywane do celu prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Droga wewnętrzna służyła jako droga dojazdowa do innych nieruchomości Wnioskodawcy, na których posadowione były magazyny.

Z kolei elementy infrastruktury, takie jak sieć kablowa elektryczna, sieć kanalizacyjna, czy linia oświetleniowa, służą zapewnieniu przedsiębiorstwu dostępu do koniecznych mediów.

Ad. 9

a)

Jeżeli za działkę zabudowaną przyjąć, zgodnie z najpowszechniejszą definicją, działkę gruntu, na której zlokalizowane są budynki lub budowle, to przedmiotowych działek nie można uznać za niezabudowane, skoro były na nich umiejscowione ww. budowle. Jeżeli jednak w wezwaniu chodzi o zabudowę jedynie budynkami, to takie obiekty nie występowały na żadnej z działek.

b)

Dla przedmiotowych działek na moment wywłaszczenia obowiązywał zgodnie z Uchwałą nr (...) Rady Miasta (...) z (...) 2007 r. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenów położonych pomiędzy torem kolejowym, (...).

- działka nr A znajduje się w granicach obszaru 1.18-KD (L)2, dla którego ustalone przeznaczenie

- działka nr B znajduje się w granicach obszarów oznaczonych symbolami 1.18 - KD (L)2 i 1 18-KD (L)1 - ustalenia jw.

- działka nr C znajduje się w granicach obszaru 1.18-KD (L)2 - ustalenia jw. oraz 1.18-U2, dla którego ustalono:

przeznaczenie podstawowe: tereny usług,

przeznaczenie dopuszczalne: produkcja, składy, urządzenia i sieci infrastruktury technicznej, funkcja mieszkaniowa integralnie związana z prowadzoną działalnością gospodarczą, zieleń komponowana, obiekty małej architektury oraz zbiorniki p. poż., drogi wewnętrzne, dodatkowo dla terenu oznaczonego symbolem 1.18-U1 - zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna - wyłącznie jako adaptacja funkcji istniejącej.

c)

Dla przedmiotowych działek na moment wywłaszczenia nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Pytanie

Czy w opisanym stanie faktycznym wywłaszczenie za odszkodowaniem na cele realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych nieruchomości, na której posadowiona jest droga wewnętrzna stanowiąca budowlę, może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym wywłaszczenie za odszkodowaniem na cele realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych nieruchomości, na której posadowiona jest droga wewnętrzna stanowiąca budowlę, może korzystać ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Przejście własności w trybie wywłaszczenia za odszkodowaniem mieści się w definicji dostawy towarów na potrzeby VAT.

Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Co do zasady zatem, przedmiotowa czynność podlegać powinna opodatkowaniu w VAT, chyba że zastosowanie znajdzie określone zwolnienie podatkowe. Nie ulega wątpliwości, że droga wewnętrzna stanowi budowlę. Ponieważ ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera własnej definicji budowli przyjmuje się definicje z Prawa budowlanego.

Zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, przez budowlę należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak m.in. obiekty liniowe.

Z kolei art. 3 pkt 3a Prawa budowlanego stanowi, że przez obiekt liniowy należy rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, droga kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa.

W grę wchodzić może zatem zwolnienie podatkowe, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10, obejmujące dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Ponieważ od pierwszego zasiedlenia minęło przeszło 2 lata, a poczynione przez Wnioskodawcę wydatki na ulepszenie nie stanowiły 30% wartości początkowej, to wystąpią przesłanki do zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy dla dostawy budowli. To z kolei oznacza, że zgodnie z art. 29 ust. 8 ustawy i VAT, cała czynność, a więc także dostawa gruntu, podlegać może łącznie zwolnieniu od opodatkowania w VAT.

Jedynie na marginesie należy zatem wskazać, że spełnione zostały także przesłanki zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej: ustawą:

Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W świetle przytoczonych powyżej przepisów, zarówno grunt, jak i budynek oraz budowla spełniają definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6 ustawy.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie - na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 344):

Działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Zgodnie z art. 98 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Właściwy organ składa wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej praw gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa do działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne lub pod poszerzenie istniejących dróg publicznych. Podstawą wpisu tych praw do księgi wieczystej jest ostateczna decyzja zatwierdzająca podział.

W myśl art. 98 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.

Stosownie do art. 112 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Z mocy art. 112 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa do nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Jeśli zatem wywłaszczenie lub przymusowa sprzedaż następuje za wynagrodzeniem, to wówczas stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W kontekście powyższego, uwzględniając definicję działalności gospodarczej należy stwierdzić, że dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko w sytuacji, gdy dokonana zostanie przez podmiot o statusie podatnika, który działa w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnie czynności. Natomiast dla stwierdzenia, że dla danej transakcji podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług, konieczne jest prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które są konieczne do przyszłego wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy wywłaszczenie za odszkodowaniem na cele realizacji Inwestycji w zakresie dróg publicznych nieruchomości, na której posadowiona jest droga wewnętrzna stanowiąca budowlę, może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca jest spółką akcyjną powstałą z przekształcenia spółki cywilnej. Poprzednik prawny Wnioskodawcy w roku (...) nabył przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ kodeksu cywilnego. Transakcja była zwolniona z VAT. W skład nabytego przedsiębiorstwa wchodziły m.in. działki gruntu, na których posadowiona była droga wewnętrzna. Na budowlę czynione były nakłady, jednakże nie przekraczały one 30% wartości początkowej. Ww. działki gruntu zostały w trybie ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych przejęte na rzecz gminy w celu realizacji inwestycji drogowej. W związku z wywłaszczeniem wobec Spółki wydana została decyzja ustalająca odszkodowanie za utracone prawo własności, a odszkodowanie zostało wypłacone. Przedmiotem wywłaszczenia była nieruchomość nr A, B i C. Wywłaszczenie ww. nieruchomości nastąpiło na mocy decyzji Prezydenta Miasta. Na ww. nieruchomości (na wszystkich ww. działkach) zlokalizowana była droga wewnętrzna. Znajduje to potwierdzenie w treści operatu szacunkowego, będącego podstawą określenia kwoty odszkodowania, w którym rzeczoznawca wskazał, że: "Działki stanowią drogę wewnętrzną". Dodatkowo na działce nr B znajdowały się: sieć kablowa elektryczna, sieć kanalizacyjna, linia oświetleniowa, ogrodzenie. Decyzja ustalająca odszkodowanie za utracone prawo własności ww. nieruchomości została wydana przez Prezydenta Miasta. Przedmiotowe działki i znajdujące się na nich budowle od momentu nabycia do momentu wywłaszczenia były przez Wnioskodawcę wykorzystywane do celu prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Droga wewnętrzna służyła jako droga dojazdowa do innych nieruchomości Wnioskodawcy, na których posadowione były magazyny. Z kolei elementy infrastruktury, takie jak sieć kablowa elektryczna, sieć kanalizacyjna, czy linia oświetleniowa, służą zapewnieniu przedsiębiorstwu dostępu do koniecznych mediów.

Ponadto, z opisu spawy nie wynika, że sieć kablowa elektryczna, sieć kanalizacyjna, czy linia oświetleniowa, należą do przedsiębiorstwa przesyłowego. Jak Wnioskodawca wskazał we wniosku, elementy infrastruktury, takie jak sieć kablowa elektryczna, sieć kanalizacyjna, czy linia oświetleniowa, służą zapewnieniu przedsiębiorstwu dostępu do koniecznych mediów.

Wskazane wyżej okoliczności wskazują na ścisły związek ww. działek zabudowanych z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, który działalność tę prowadzi jako zarejestrowany, czynny podatnik VAT, a zatem działki stanowią składnik majątkowy służący prowadzeniu działalności gospodarczej.

Powyższe oznacza, że dostawa ww. zabudowanych działek nr A, B i C będzie stanowiła zbycie dokonane w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, w zamian za odszkodowanie.

W konsekwencji dostawa (przejście na mocy decyzji Prezydenta na rzecz Gminy) ww. działek nr A, B i C, w okolicznościach wskazanych w opisie sprawy, będzie stanowić dostawę dokonywaną przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 2 ustawy, a więc przez podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w ust. 1 tego przepisu.

Mając zatem na uwadze przedstawiony opis sprawy i obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że przedmiotowa dostawa (przejście na mocy decyzji Prezydenta na rzecz Gminy) ww. działek, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż Wnioskodawca działać będzie dla tej transakcji jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Przy czym zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

W tym miejscu należy wskazać, że zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy nieruchomości zabudowanych spełniających określone w tych przepisach warunki.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest, co do zasady, zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przez pierwsze zasiedlenie, zgodnie z art. 2 ust. 14 ustawy:

Rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku, budowli lub ich części do używania. Zatem, aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, budowli lub ich części, ich używania, w tym na potrzeby własne. Pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynek, budowlę lub ich części oddano w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika czy też potrzeby własne osoby fizycznej - bowiem w obydwu przypadkach dochodzi do korzystania z budynku, budowli lub ich części.

Należy również zauważyć, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy:

Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

b) w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów - zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Zgodnie z art. 43 ust. 11 ustawy:

Oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:

Tak więc ustawodawca daje podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - możliwość zrezygnowania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych.

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Przy czym, jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z tym przepisem:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów - zarówno nieruchomości, jak i ruchomości - przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT

i wykorzystywanych - niezależnie od okresu ich używania przez podatnika - wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe

kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Należy również mieć na uwadze art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że co do zasady grunt będący przedmiotem dostawy jest opodatkowany podatkiem od towarów i usług, jak opodatkowane są budynki lub budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku, również sprzedaż gruntu lub zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu będą korzystały ze zwolnienia od podatku.

Jednocześnie należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia "budynku" i "budowli". W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 682 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą - Prawo budowlane.

Zgodnie z przepisem art. 3 pkt 1 ustawy - Prawo budowlane:

Przez obiekt budowlany należy rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.

Na podstawie art. 3 pkt 2 ustawy - Prawo budowlane:

Przez budynek należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Natomiast, na mocy art. 3 pkt 3 ustawy - Prawo budowlane:

Pod pojęciem budowli należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Jak wynika z opisu sprawy, według Wnioskodawcy, doszło do pierwszego zasiedlenia budowli znajdujących się na ww. nieruchomości poprzez rozpoczęcie ich użytkowania na własne potrzeby przedsiębiorcy. Trudno podać obecnie dokładną datę, ale należy uznać, że doszło do tego wraz z nabyciem i przyjęciem do użytkowania przez poprzednika prawnego Wnioskodawcy przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 (1) kodeksu cywilnego, w skład którego wchodziła m.in. przedmiotowa nieruchomość, co miało miejsce w roku (...). Między pierwszym zasiedleniem a dostawą wszystkich budowli znajdujących się na ww. działkach minął okres zdecydowanie dłuższy niż 2 lata. Wnioskodawca nie wykorzystywał budowli znajdujących się na ww. działkach wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku. Na budowlę czynione były nakłady, jednakże nie przekraczały one 30% wartości początkowej.

W konsekwencji, dostawa budowli usytuowanych na działkach nr A, B, C korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ponieważ - jak wynika z treści wniosku - doszło do pierwszego zasiedlenia budowli znajdujących się na ww. nieruchomości poprzez rozpoczęcie ich użytkowania na własne potrzeby przedsiębiorcy, z kolei między pierwszym zasiedleniem a dostawą budowli znajdujących się na ww. działkach minął okres zdecydowanie dłuższy niż 2 lata i nie ponoszono wydatków, które przekraczały 30% wartości początkowej budowli.

Tym samym, dostawa budowli posadowionych na działkach nr A, B, C, korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jak wskazano powyżej, grunty będące przedmiotem dostawy podlegają opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki, budowle lub ich części posadowione na tych gruntach. W związku z powyższym - na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy - dostawa działek nr A, B, C, na których usytuowane są budowle, korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Podsumowując, wywłaszczenie za odszkodowaniem na cele realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych nieruchomości, na której posadowiona jest droga wewnętrzna stanowiąca budowlę, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

W związku z powyższym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Wydając niniejszą interpretację oparliśmy się na informacjach, że: "Na ww. nieruchomości (na wszystkich ww. działkach) zlokalizowana była droga wewnętrzna", "Dodatkowo na działce nr B znajdowały się: sieć kablowa elektryczna, sieć kanalizacyjna, linia oświetleniowa, ogrodzenie", "Między pierwszym zasiedleniem a dostawą wszystkich budowli znajdujących się na ww. działkach minął okres zdecydowanie dłuższy niż 2 lata" oraz że "Przedmiotowe działki i znajdujące się na nich budowle od momentu nabycia do momentu wywłaszczenia były przez Wnioskodawcę wykorzystywane do celu prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Droga wewnętrzna służyła jako droga dojazdowa do innych nieruchomości Wnioskodawcy, na których posadowione były magazyny. Z kolei elementy infrastruktury, takie jak sieć kablowa elektryczna, sieć kanalizacyjna, czy linia oświetleniowa, służą zapewnieniu przedsiębiorstwu dostępu do koniecznych mediów". W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Informuję, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności ustalenia czy sieć kablowa elektryczna, sieć kanalizacyjna, czy linia oświetleniowa są własnością przedsiębiorstwa przesyłowego czy też Wnioskodawcy.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

* Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.).