0112-KDIL1-1.4012.714.2018.1.MW - Zwolnienie z VAT usług wyceny spółek wchodzących w skład portfela inwestycyjnego.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 3 grudnia 2018 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0112-KDIL1-1.4012.714.2018.1.MW Zwolnienie z VAT usług wyceny spółek wchodzących w skład portfela inwestycyjnego.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 1 października 2018 r. (data wpływu 3 października 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług wyceny spółek wchodzących w skład portfela inwestycyjnego Funduszu 1 i Funduszu 2 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 października 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług wyceny spółek wchodzących w skład portfela inwestycyjnego Funduszu 1 i Funduszu 2 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

A (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest spółką doradczą działającą w przeważającej części w obszarze rachunkowości, doradztwa podatkowego i audytu. W ramach świadczonych usług Spółka oferuje m.in. usługi wyceny przedsiębiorstw lub funduszy inwestycyjnych, w tym ich aktywów.

W grudniu 2010 r. Wnioskodawca, działając jeszcze jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wyłącznie w obszarze usług audytorskich, zawarł umowę wielostronną (dalej: Umowa) z B (dalej: Towarzystwo), C (dalej: Fundusz 1) oraz D będącym zgodnie z treścią Umowy Komplementariuszem Spółek Portfelowych.

Jak wynika z Umowy, Towarzystwo utworzyło, zarządza i reprezentuje Fundusz 1 a także jest zainteresowane podzleceniem realizacji obowiązku wynikającego z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1355, z późn. zm., dalej: Ustawa o funduszach), tj. obowiązku dokonywania wyceny aktywów funduszu, ustalenia wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto przypadających na jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny.

Zgodnie z postanowieniami Umowy, Towarzystwo zleca a Spółka zobowiązuje się wykonywać usługi m.in. polegające na dokonywaniu wyceny aktywów (nienotowane akcje, udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wierzytelności z wyjątkiem wierzytelności wobec osób fizycznych, będące przedmiotem lokat wchodzących w skład...) na dzień wyceny aktywów Funduszu 1, zgodnego z definicją dnia wyceny w statucie Funduszu 1, a także na dzień następujący po ostatnim dniu przyjmowania zapisów na certyfikaty inwestycyjne Funduszu 1.

Umowa przewiduje, że wszelkie oświadczenia woli, zawiadomienia dotyczące wykonania Umowy są składane w formie pisemnej lub za pośrednictwem maila na określone adresy.

W związku z ww. Umową i ustaleniami poczynionymi w późniejszym okresie pomiędzy Spółką a Towarzystwem, Spółka dokonywała i dokonuje na zlecenie Towarzystwa wycen:

1.

spółek portfelowych Funduszu 1

2.

oraz spółek portfelowych innego funduszu, którym Towarzystwo zarządza, tj.... (dalej: Fundusz 2).

Efektem dokonywanych wycen są sporządzane przez Spółkę raporty, dotyczące każdego z Funduszy.

Spółka wystawia faktury dokumentujące świadczenie ww. usług wyceny, wykazując 23% VAT od ustalonego wynagrodzenia.

Spółka powzięła wątpliwość, czy opisane wyżej usługi wyceny spółek portfelowych Funduszy 1 i 2, z uwagi na obecną linię orzeczniczą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), nie mieszczą się w kategorii usług zwolnionych z opodatkowania VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy opisane w stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) świadczone przez Spółkę na rzecz Towarzystwa usługi wyceny spółek wchodzących w skład portfela inwestycyjnego Funduszu 1 podlegają zwolnieniu z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT?

2. Czy opisane w stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) świadczone przez Spółkę na rzecz Towarzystwa usługi wyceny spółek wchodzących w skład portfela inwestycyjnego Funduszu 2 podlegają zwolnieniu z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie usług wyceny (1) spółek wchodzących w skład portfela inwestycyjnego Funduszu 1 a także (2) spółek wchodzących w skład portfela inwestycyjnego Funduszu 2, mieści się w kategorii usług zwolnionych z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

Co do zasady, świadczenie usług stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu - w zależności od przedmiotu świadczenia - stawką podstawową lub obniżoną. Ustawa o VAT zawiera również katalog czynności podlegających zwolnieniu z opodatkowania.

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Zasadniczo przepisy ustawy o VAT w zakresie zwolnień przedmiotowych podlegają harmonizacji z prawem europejskim. Powyższy przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT jest tym samym odpowiednikiem normy prawa unijnego, tj. art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, s. 1 z późn. zm.) (dalej: Dyrektywa VAT), zgodnie z którym Państwa członkowskie zwalniają transakcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Zarówno ustawa o VAT jak i Dyrektywa VAT nie zawierają definicji pojęcia "zarządzania" w odniesieniu do funduszy, dlatego też w tej kwestii zasadnym jest odniesienie się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. U.UE.L2009.302.32, z późn. zm., dalej: Dyrektywa UCITS) a także posiłkowanie się orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE).

Jak wynika z art. 6 ust. 2 Dyrektywy UCITS, działalność związana z zarządzaniem UCTIS obejmuje, do celów niniejszej dyrektywy, obowiązki, o których mowa w załączniku II. Załącznik ten wskazuje, że za funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem uznaje się czynności takie jak:

* zarządzanie inwestycjami,

* administracja:

a.

obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b.

zapytania klientów;

c.

wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d.

monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e.

prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f.

wypłata zysków;

g.

emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h.

rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i.

prowadzenie ksiąg,

* wprowadzanie do obrotu.

Do ww. definicji pojęcia "zarządzanie", określonego w Dyrektywie UCITS, przy dokonywaniu wykładni przepisów art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT odnosi się także TSUE w swoich orzeczeniach, potwierdzając jednocześnie szerokie rozumienie tego pojęcia, tj. nieograniczone wyłącznie do podmiotu bezpośrednio zarządzającego funduszem.

Przykładowo, w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc i Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs Excise) TSUE podkreślał, że "pojęcie "zarządzania" - funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie." Co więcej, TSUE wskazał, że " (...) treść art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy nie wyklucza co do zasady, by na zarządzanie funduszami powierniczymi składały się różne odrębne usługi wchodzące w zakres pojęcia "zarządzani[a) specjalnymi funduszami inwestycyjnymi (zarządzania funduszami powierniczymi]" w rozumieniu tego przepisu oraz by korzystały one z przewidzianego w nim zwolnienia z opodatkowania, nawet wówczas gdy świadczący te usługi jest podmiotem zarządzającym będącym osobą trzecią".

Z kolei w orzeczeniu z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft fur Borsenkommunikation mbH) TSUE stwierdził, że " (...) w celu ustalenia, czy usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz TFI mieszczą się w zakresie pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi" do celów zwolnienia ustanowionego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, należy, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 27 i 31 opinii, zbadać, czy doradztwo inwestycyjne w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią jest nierozerwalnie związane z działalnością właściwą dla TFI, tak że jego skutkiem jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym. (...) nie tylko zarządzanie inwestycjami wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów, wchodzą w zakres pojęcia "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym."

W przytoczonym wyroku, TSUE podkreślił także, że treść art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy nie wyklucza co do zasady, by na zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składały się różne odrębne usługi, które mogą wówczas być objęte zakresem pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi" w rozumieniu wskazanego przepisu, oraz by korzystały one z przewidzianego w nim zwolnienia, nawet wówczas gdy świadczący te usługi jest podmiotem zarządzającym będącym osobą trzecią (...), pod warunkiem, że skutkiem każdej z omawianych usług jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym."

W tym miejscu wskazać należy, że stosownie do art. 3 ust. 1 i ust. 3 Ustawy o funduszach - fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.

Jak wynika z art. 8 ust. 1 Ustawy o funduszach, fundusz inwestycyjny dokonuje wyceny aktywów funduszu, ustalenia wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto przypadających na jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny. Z kolei w myśl art. 46 ust. 3 ww. Ustawy o funduszach - w przypadku gdy towarzystwo zarządza funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, może zawrzeć umowę, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, o ile podmiot ten lub osoby kierujące jego działalnością posiadają doświadczenie w tym zakresie.

Biorąc pod uwagę przepisy Dyrektywy UCITS, orzecznictwo TSUE jak również wynikające z odrębnych przepisów obowiązki oraz funkcje funduszy inwestycyjnych i zarządzających nimi towarzystwami, należy stwierdzić, że świadczone przez Spółkę usługi wyceny spółek portfelowych Funduszy 1 i 2 mieszczą się w definicji pojęcia "zarządzanie", o którym mowa w art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT i w efekcie w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT. Tym samym, wyświadczone przez Spółkę usługi stanowią czynności zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie tych przepisów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

I tak, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie natomiast do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Z kolei stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w powołanej ustawie, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy - zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

a.

funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b.

portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,

c.

ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,

d.

otwartymi funduszami emerytalnymi oraz dobrowolnymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,

e.

pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,

f.

obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy - zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa;

3.

usług w zakresie leasingu.

W odniesieniu do przedstawionego opisu sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia od podatku świadczonych usług wyceny spółek wchodzących w skład portfela inwestycyjnego Funduszu 1 i Funduszu 2 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy znajdzie zastosowanie w przypadku, gdy usługi zarządzania dotyczą m.in. funduszy inwestycyjnych (w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi) oraz portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych lub ich części.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1355), zwanej dalej ustawą o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.

W myśl art. 45a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6 oraz z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych umowa, o której mowa w art. 45a ust. 1, której przedmiotem jest zlecenie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, może być, z uwzględnieniem art. 78 rozporządzenia 231/2013 - w przypadku specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego i funduszu inwestycyjnego zamkniętego, zawarta wyłącznie z:

1.

podmiotem prowadzącym działalność maklerską w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, lub innym towarzystwem posiadającym zezwolenie, o którym mowa w art. 45 ust. 2 pkt 1;

2.

podmiotem prowadzącym działalność maklerską w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, mającym siedzibę w innym państwie członkowskim;

3.

podmiotem prowadzącym działalność maklerską z siedzibą w państwie należącym do OECD niebędącym państwem członkowskim, jeżeli:

a.

do portfela inwestycyjnego funduszu lub jego części mogą być nabywane papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego zgodnie z ustawą i statutem funduszu,

b.

podmiot prowadzący działalność maklerską podlega nadzorowi właściwego organu nadzoru nad rynkiem kapitałowym w tym państwie i uzyskał zezwolenie tego organu równoważne zezwoleniu na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych,

c.

jest zapewniona, na zasadzie wzajemności, współpraca Komisji z tym organem nadzoru.

Artykuł 46 ust. 3 ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazuje, że w przypadku gdy towarzystwo zarządza funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, może zawrzeć umowę, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, jeżeli podmiot ten podlega nadzorowi właściwego organu nadzoru nad rynkiem kapitałowym i posiada zezwolenie na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, z uwzględnieniem art. 78 rozporządzenia 231/2013.

Na podstawie art. 46 ust. 3a ustawy o funduszach inwestycyjnych, zawarcie przez towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, umowy, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1 i ust. 3, wymaga zgody Komisji.

Z powyższych przepisów wynika, że Towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym może zlecić zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią innym podmiotom, wymienionym w ww. przepisach.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, s. 1, z późn. zm.) państwa członkowskie zwalniają transakcje: zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Analizując przedstawione powyżej regulacje dotyczące zwolnień zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT pojęcie usługi zarządzania funduszami odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE - "zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie".

Dyrektywa 112 nie definiuje pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi". W powyższym zakresie zasadnym jest więc odniesienie się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.Urz.UE.L Nr 302, s. 32, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II. Zgodnie z treścią załącznika II, funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem to funkcje obejmujące:

* zarządzanie inwestycjami,

* administrację:

a.

obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b.

zapytania klientów;

c.

wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d.

monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e.

prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f.

wypłata zysków;

g.

emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h.

rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i.

prowadzenie ksiąg,

* wprowadzanie do obrotu.

W dokonaniu interpretacji pojęcia zarządzania w sposób zgodny z celami Dyrektywy VAT pomocne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert SA (BBL) v. Państwo Belgijskie), definiującym ww. pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny podkreślił: "Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągnąć go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze". Zdaniem pełnomocnika "transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi VAT".

Doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs & Excise), w którym Trybunał podkreślił, że jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli - gdy oceniać je globalnie - tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Trybunał zaznaczył też, że: "odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług". W uzasadnieniu TSUE podkreślił, że aby móc zakwalifikować transakcje w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jako zwolnione od podatku na mocy art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w pkt 6. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie.

Natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH), była kwestia możliwości zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. Trybunał podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności "zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym" i stwierdził: "okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy (...). Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d".

W wyroku tym Trybunał wyjaśnił, że na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem.

Z uwagi na fakt, że pojęcie "zarządzania" funduszami inwestycyjnymi przewidziane w powołanym powyżej art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno więc być zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić.

Zgodnie z orzecznictwem TSUE pojęcie "zarządzania" może obejmować różne odrębne usługi np. usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy (wyrok C-169/04) czy też usługi doradztwa inwestycyjnego (wyrok C-275/11). Warunkiem aby korzystały ze zwolnienia jest, aby usługi te spełniały szczególne i istotne funkcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi.

Z uwagi na powyższe przepisy, orzecznictwo TSUE oraz przedstawione okoliczności sprawy nie można zgodzić się, że świadczone przez Spółkę usługi wyceny spółek portfelowych Funduszy 1 i 2 mieszczą się w definicji pojęcia "zarządzanie".

Trudno uznać, że ww. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę wypełniają funkcje specyficzne i istotne dla zarządzania funduszami. Opisane we wniosku Usługi nie mają charakteru usług istotnych i specyficznych wyłącznie dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Jak Wnioskodawca wskazał w opisie sprawy - efektem dokonywanych wycen są sporządzane przez Spółkę raporty, dotyczące każdego z Funduszy. Takiego rodzaju Usługi mogą być wykorzystywane również przez podmioty w innych dziedzinach działalności (np. w branży ubezpieczeniowej, bankowej oraz przez podmioty inne niż wymienione w ustawie o funduszach inwestycyjnych, takie jak gracze giełdowi, prywatni inwestorzy). Są to usługi o charakterze pomocniczym, które stanowią jedynie jedno z wielu narzędzi wykorzystywanych do efektywnego świadczenia usług na rzecz funduszy inwestycyjnych. Są to zatem typowe usługi odpłatnego nabywania informacji, w określonym i pożądanym zakresie w celu praktycznego ich zastosowania w obrocie gospodarczym. Z istoty tych Usług wynika, że mają one ogólny, a nie zindywidualizowany charakter, gdyż nie dotyczą tylko działalności zarządzania funduszem inwestycyjnym. Usługi te, choć potrzebne, dla danego Towarzystwa poprzez podejmowanie świadomych decyzji, nie stanowią jednak sensu stricte usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, w rozumieniu przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych.

W konsekwencji, świadczone przez Spółkę usługi wyceny spółek wchodzących w skład portfela inwestycyjnego Funduszu 1 i Funduszu 2 nie stanowią usług mieszczących się w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi i ta okoliczność wyklucza zastosowanie do nich zwolnienia od podatku przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 i 2 uznano za nieprawidłowe.

Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytań) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa - rozpatrzone.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. Zatem w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl