0111-KDIB4.4015.98.2018.2.MCZ - Podatek od spadków i darowizn - spłata współkredytobiorców.

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 29 czerwca 2018 r. (data wpływu - 4 lipca 2018 r.), uzupełnionym 31 lipca 2018 r. i 8 sierpnia 2018 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zaciągnięcia kredytu przez kilku kredytobiorców i spłaty rat kredytu-jest prawidłowe.

W dniu 4 lipca 2018 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy kredytu hipotecznego i spłaty rat kredytu.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 18 lipca 2018 r. znak: 0111-KDIB4.4014.231.2018.1.MCZ, znak: 0111-KDIB4.4015.98.2018.1.MCZ wezwano Wnioskodawcę o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 31 lipca 2018 r. (opłata od wniosku) i 8 sierpnia 2018 r. pozostałe braki formalne.

W odpowiedzi na ww. pismo Wnioskodawca m.in. uiścił opłatę od wniosku, tym samym wskazując, że wniosek z 29 czerwca 2018 r. oprócz wydania interpretacji w jego indywidualnej sprawie w zakresie podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych, dotyczy również skutków podatkowych dla pozostałych współkredytobiorców (żony i wujecznego brata Wnioskodawcy) w tychże podatkach w związku z zaciągnięciem kredytu na zakup nieruchomości i jego spłatą.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca wraz z żoną nabędą lokal mieszkalny na rynku pierwotnym od dewelopera. W umowie sprzedaży mieszkania (akcie notarialnym) jako nabywcy i jedyni właściciele lokalu zostaną wskazani Wnioskodawca z żoną.

Na zakup mieszkania zostanie zaciągnięty kredyt hipoteczny. Wkład własny będzie pochodził ze środków Wnioskodawcy i jego żony.

Kredytobiorcami zostaną zarówno Wnioskodawca, jego żona jak i wujeczny brat Wnioskodawcy.

Zgodnie ze stanowiskiem banku wszystkie trzy wymienione osoby zostaną współkredytobiorcami, solidarnie zobowiązanymi z tytułu umowy kredytowej do spłaty zadłużenia (wszyscy dłużnicy solidarnie odpowiadają za całość długu).

W związku ze spłatą kredytu przez tylko niektórych współkredytobiorców, nie nastąpią zmiany warunków umowy kredytu, gdyż każdy z dłużników solidarnych jest zobowiązany do spłaty całości kredytu i jego spłata przez każdego z współkredytobiorców stanowi wypełnienie umowy kredytowej.

Spłata kredytu przez tylko niektórych współkredytobiorców nie będzie miała wpływu na własność zakupionego mieszkania - Wnioskodawca wraz z żoną pozostaną współwłaścicielami lokalu mieszkalnego. Zabezpieczeniem spłat kredytu stanie się m.in. hipoteka na rzecz banku przedmiotowego lokalu mieszkalnego.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytania:

* Czy zaciągnięcie zobowiązania solidarnego (kredytu hipotecznego) przez ww. trzech dłużników solidarnych (współkredytobiorców) spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn po stronie któregokolwiek z ww. dłużników solidarnych?

* Czy spłata całości, części lub poszczególnych rat zobowiązania solidarnego (kredytu hipotecznego) przez tylko niektórych współkredytobiorców (jednego - któregokolwiek, bądź dwóch z trzech ww. dłużników solidarnych) spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn po stronie któregokolwiek z ww. dłużników solidarnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, podatkowi od spadków i darowizn podlegają darowizny, w rozumieniu art. 888 ustawy - Kodeks cywilny. Zaciągnięcia kredytu hipotecznego przez wymienionych we wniosku trzech dłużników solidarnych oraz spłaty całości, części lub poszczególnych rat kredytu hipotecznego przez tylko niektórych z nich, nie można zakwalifikować jako darowizny w rozumieniu ww. przepisu. Zatem czynność ta nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn u któregokolwiek z współkredytobiorców.

Zaciągnięcie kredytu hipotecznego przez ww. trzech dłużników solidarnych, spłata całości, części lub poszczególnych rat kredytu hipotecznego przez tylko niektórych z nich nie stanowi nabycia przez któregokolwiek ze współkredytobiorców własności rzeczy i praw majątkowych w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym nie powstanie u któregokolwiek z nich obowiązek podatkowy na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Co do zasady przedmiotem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn określonym w ww. ustawie jest nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wymieniony w ustawie o podatku od spadków i darowizn, jest precyzyjnie określony i ma charakter zamknięty, co oznacza, że nabycie jedynie w drodze tych czynności prawnych może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Czynności opisane powyżej nie są wymienione w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1 ww. ustawy.

Ponadto, współkredytobiorca (którykolwiek z wcześniej wymienionych) dokonując spłaty kredytu zwalnia się ze zobowiązania względem banku do spłaty kredytu, do którego spłaty jest zobowiązany w całości jako dłużnik solidarny.

Tym samym działanie takie nie może zostać potraktowane jako darowizna na rzecz pozostałych współkredytobiorców, gdyż nie powoduje przejścia na ich rzecz jakichkolwiek praw majątkowych z tytułu dokonywanej spłaty kredytu, a stanowi jedynie zwolnienie współkredytobiorcy z własnego długu.

Opisywane zwolnienie nie zostało wyszczególnione w wyliczeniu w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tym samym działanie takie nie może podlegać opodatkowaniu na gruncie tej ustawy.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tę część stanowiska Wnioskodawcy, która objęta jest zakresem niniejszej interpretacji.

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawca powołał kilka interpretacji indywidualnych dotyczących poruszonego we wniosku zagadnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawca w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy w jego indywidualnej sprawie zajęta na gruncie podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zaciągnięcia kredytu przez kilku kredytobiorców i spłaty rat kredytu. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych dla Wnioskodawcy wydano odrębne rozstrzygniecie. Również odrębne rozstrzygnięcia wydano w przedmiocie obu ww. podatków w zakresie skutków podatkowych dla pozostałych współkredytobiorców.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2018 r. poz. 644) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Katalog tytułów opodatkowania wymieniony w powyższym przepisie art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn ma charakter zamknięty, co oznacza, że nabycie jedynie w drodze tych czynności prawnych może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Jak stanowi art. 5 cyt. ustawy, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Jako, że Wnioskodawca odnosi się w swym stanowisku w szczególności do nabycia tytułem darowizny to koniecznym jest w interpretacji wskazanie kiedy z tytułu tego nabycia powstaje obowiązek podatkowy i przybliżenie definicji tegoż określenia.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy, obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia "darowizna", dlatego w tym zakresie należy stosować prawną definicję tego pojęcia unormowaną w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Treść tego świadczenia określa umowa darowizny. W związku z tym, że darowizna ma charakter umowny, istotnym jej elementem jest także przyjęcie darowizny przez obdarowaną osobę.

Darowizna jest świadczeniem na rzecz obdarowanego pod tytułem darmym i dobrowolnym, przy czym nie wynika ani z żadnego stosunku zobowiązaniowego, ani też z ustawy. Zaznaczyć trzeba, że nie stanowią darowizny bezpłatne przysporzenia, m.in. w przypadku, gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami Kodeksu. Jeżeli świadczenie dokonane jest na podstawie innego tytułu niż umowa darowizny - nie podlega podatkowi od spadków i darowizn.

Decydujące znaczenie dla dokonania tej oceny prawnopodatkowej ma zatem treść umowy wiążącej strony.

W myśl postanowień art. 366 § 1 Kodeksu cywilnego, kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela, wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika więc, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

Zatem w sytuacji, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Z treści wniosku oraz jego uzupełnienia wynika, iż Wnioskodawca wspólnie z żoną i jego wujecznym bratem zamierzają zaciągnąć kredyt hipoteczny na zakup mieszkania, którego wyłącznym właścicielem będzie Wnioskodawca i jego żona. Raty kredytu będzie spłacał wyłącznie Wnioskodawca, choć nie jest wykluczone, że poszczególne raty będą spłacane przez pozostałych współkredytobiorców jako dłużników solidarnie zobowiązanych; spłata kredytu przez żonę Wnioskodawcy lub wujecznego brata Wnioskodawcy będzie następować w celu wykonania własnego zobowiązania kredytowego. Przystąpienie wujecznego brata do kredytu podyktowane jest podniesieniem wiarygodności kredytowej względem banku.

Jak wynika z powyższego, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wystąpią następujące czynności:

Wnioskodawca uważa, że zaciągnięcia kredytu hipotecznego przez wymienionych we wniosku trzech dłużników solidarnych oraz spłaty całości, części lub poszczególnych rat kredytu hipotecznego przez tylko niektórych z nich, nie można zakwalifikować jako darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego. Zatem czynność ta nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn u któregokolwiek z współkredytobiorców.

Dokonując oceny skutków prawnopodatkowych w podatku od spadków i darowizn należy mieć na względzie przedmiot opodatkowania tym podatkiem, którym jest nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych m.in. tytułem darowizny, w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego.

W opisanym zdarzeniu przyszłym, źródłem spłaty rat kredytu przez pozostałych współkredytobiorców jest umowa kredytu hipotecznego. Taka umowa stanowi odrębny od umowy darowizny stosunek zobowiązaniowy. Spłaty kredytu przez innego współkredytobiorcę, tj. dłużnika solidarnego z umowy kredytu, nie można zakwalifikować jako darowizny.

Również sama czynność zaciągnięcia kredytu i pozyskania w ten sposób środków nie może być postrzegana w kategoriach darowizny. Jednakże odrębnej ocenie podlega sposób wykorzystania (rozdysponowania) środków pieniężnych uzyskanych z kredytu. Co nie jest jednakże przedmiotem złożonego wniosku.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej uregulowania prawne należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że spłata przez któregokolwiek z pozostałych dwóch współkredytobiorców (dłużników solidarnych) całości lub części rat kredytu, choć przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawcę i jego żonę, nie przesądza o darowiźnie oraz powstaniu obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn dla Wnioskodawcy. Również samo zaciągnięcie kredytu (solidarnego zobowiązania) przez współkredytobiorców nie może być postrzegane w kategorii darowizny czy też innego tytułu nabycia określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Oznacza to, że powyższe nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn po stronie Wnioskodawcy.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Tym samym Organ w niniejszej interpretacji odniósł się jedynie do stanowiska zajętego w kontekście sformułowanego pytania. Interpretacja nie zwiera więc oceny skutków podatkowych sposobu wykorzystania i rozdysponowania przez pozostałych kredytobiorców środków pieniężnych uzyskanych z kredytu. Nie było to bowiem przedmiotem wniosku (pytania i stanowiska).

Ponadto należy wskazać, iż w odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, stwierdzić należy, że są one rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się odnoszącym, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa. Niemniej jednak należy podkreślić, że rozstrzygnięcia te są zgodne z linią interpretacyjną reprezentowaną przez Organ.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.