0111-KDIB4.4015.37.2017.1.MCZ - Opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn zwrotu wywłaszczonych nieruchomości.

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 11 kwietnia 2017 r. (data wpływu - 14 kwietnia 2017 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania zwrotu działki na rzecz spadkobiercy - jest prawidłowe.

W dniu 14 kwietnia 2017 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania zwrotu działki na rzecz spadkobiercy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Matka Wnioskodawcy zmarła w 1991 r. W dniu 15 kwietnia 1976 r. matka Wnioskodawcy została właścicielem nieruchomości nabytej na podstawie aktu własności ziemi wydanego na podstawie przepisów ustawy z 28 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych.

Spadek po matce, nabył Wnioskodawca i jego rodzeństwo (dwie siostry i brat). W dniu 30 września 2010 r. Sąd wydał postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po matce Wnioskodawcy, zgodnie z którym Wnioskodawca i jego rodzeństwo nabyli spadek po 1/4 każdy z nich. Przedmiotem spadku jest ww. nieruchomość obejmująca działki nr 41/1, 41/2, 41/3.

Nieruchomość spadkobiercy sprzedali deweloperowi aktem notarialnym 25 sierpnia 2016 r., który to akt zawiera działki powstałe z podziału: 41/7 niezabudowana nieruchomość, 41/9 zabudowana nieruchomość, 41/10 niezabudowana nieruchomość, 41/12 niezabudowana nieruchomość.

W dniu 23 maja 2016 r. Wnioskodawca i jego rodzeństwo jako spadkobiercy matki złożyli wniosek o zwrot wywłaszczonej nieruchomości stanowiącej działkę nr 41/2 o pow. 0,0205 ha objętą aktem własności ziemi z 15 kwietnia 1976 r.

W księdze wieczystej dotyczącej ww. działki jako właściciel wpisana jest Gmina. Matka Wnioskodawcy jako właścicielka wywłaszczonej nieruchomości nie nabyła jej od Skarbu Państwa. Postępowanie w sprawie zwrotu nieruchomości nr 41/2 (działka jest niezabudowana) nie zostało zakończone; nie zostały spełnione wszystkie przesłanki zwrotu nieruchomości określone w przepisach.

W dniu 15 grudnia 2016 r. decyzją Prezydenta Miasta zwrócono na rzecz spadkobierców: Wnioskodawcy i jego rodzeństwa działkę nr 41/2. Decyzja ta zobowiązała spadkobierców do zwrotu wypłaconego odszkodowania, które zgodnie z przepisami w przedmiocie rozliczeń w razie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości wynosi 1149,06 zł. Kwota ta winna być wpłacona przez spadkobierców.

Zgodnie z decyzją Prezydium Miejskiej Rady Narodowej z 5 czerwca 1973 r. ww. działka niezbędna była w związku z budową osiedla mieszkaniowego.

Przeprowadzone postępowanie ustaliło niezbicie, iż nieruchomość nr 41/2 pomimo upływu 40 lat od momentu przejęcia przedmiotowego gruntu na rzecz Skarbu Państwa nie została zagospodarowana zgodnie z celem wywłaszczenia.

Kwota 1149,06 zł została wpłacona na konto Urzędu Miasta, a tym samym działka nr 41/2 przeszła na własność Wnioskodawcy i jego rodzeństwa.

Dnia 19 grudnia 2016 r. spadkobiercy sprzedali tą działkę deweloperowi na podstawie ww. decyzji z Urzędu Miasta.

Są jeszcze kolejne działki wywłaszczone, które będą zwracane spadkobiercom.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy należy odprowadzić podatek od działki nr 41/2, która została wywłaszczona a następnie zwrócona spadkobiercom?

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek od ww. działki nie powinien być płacony, gdyż podatek od spadku i darowizn został uregulowany z tytułu dziedziczenia zgodnie z pismem Naczelnika Urzędu Skarbowego z 10 sierpnia 2016 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r. poz. 205, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci - art. 1 ust. 2 ww. ustawy.

Jak z powyższego przepisu wynika, podatkiem od spadków i darowizn opodatkowane jest wyłącznie nabycie - na podstawie któregoś z tytułów powyżej wymienionych - własności rzeczy lub praw majątkowych przez osoby fizyczne wymienione enumeratywnie w tym przepisie, co oznacza jednocześnie, że nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych nie wymienionych w tym przepisie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy. Zgodnie bowiem z treścią art. 1015 § 1 i § 2 zdanie pierwsze Kodeksu cywilnego oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku.

Z powołanych wyżej artykułów wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, które istniały w chwili śmierci, ale także uzasadnione prawnie nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie. Roszczenie o zwrot własności udziałów w nieruchomościach wcześniej wywłaszczonych jest zatem prawem majątkowym. Jeżeli roszczenie to przysługiwało spadkodawcy, to wchodzi w skład masy spadkowej.

Z treści wniosku wynika, że decyzją Prezydium Miejskiej Rady Narodowej z 5 czerwca 1973 r. matka Wnioskodawcy utraciła własność działki nr 41/2. Wywłaszczona działka była niezbędna w związku z budową osiedla mieszkaniowego. Matka Wnioskodawcy zmarła w 1991 r. Postanowieniem z 30 września 2010 r. Sąd potwierdził nabycie spadku po matce m.in. przez Wnioskodawcę w 1/4 części. W dniu 23 maja 2016 r. Wnioskodawca i jego rodzeństwo jako spadkobiercy matki złożyli wniosek o zwrot wywłaszczonej nieruchomości stanowiącej działkę nr 41/2 o pow. 0,0205 ha. W dniu 15 grudnia 2016 r. Prezydent Miasta wydał decyzję o zwrocie następcom prawnym prawa własności działki nr 41/2.W przyszłości zwracane będą kolejne działki wywłaszczone.

Wnioskodawca zajął stanowisko, w którym stwierdził, iż od zwróconej działki nr 41/2 nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od spadku i darowizn, gdyż podatek od spadków i darowizn został uregulowany z tytułu dziedziczenia zgodnie z pismem Naczelnika Urzędu Skarbowego z 10 sierpnia 2016 r.

Ze stanowiskiem zaprezentowanym przez Wnioskodawcę należy się zgodzić, choć z innej przyczyny, niż wskazał Wnioskodawca.

W przedmiotowej sprawie, w skład nabytego przez Wnioskodawcę spadku po matce wchodziły prawa majątkowe w postaci roszczenia o zwrot własności wywłaszczonej nieruchomości. I te właśnie prawa majątkowe podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Natomiast zwrot Wnioskodawcy w drodze decyzji administracyjnej własności nieruchomości nr 41/2 nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków darowizn bowiem tego prawa własności Wnioskodawca nie nabył w drodze spadku (na dzień swojej śmierci matka Wnioskodawcy nie dysponowała prawem własności tej działki) jak również nie nabył na podstawie żadnego innego tytułu szczegółowo określonego w treści art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tytułem spadku Wnioskodawca nabył jedynie prawo majątkowe uprawniające go do występowania - jako spadkobiercy - z żądaniem zwrotu własności (wraz z pozostałymi współwłaścicielami) wywłaszczonej nieruchomości. I to właśnie to prawo, jako przedmiot masy spadkowej podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Dla powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn bez znaczenia jest zatem fakt realizacji prawa Wnioskodawcy, wynikający z prawa majątkowego polegający na wystąpieniu z wnioskiem o zwrot wywłaszczonej nieruchomości i wydanie decyzji administracyjnej o niepodleganiu wskazanej nieruchomości pod przepisy o wywłaszczeniu. Zdarzenia te nie zostały objęte zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od spadków i darowizn. Podobna sytuacja nastąpi, gdy na tych samych zasadach jak działka nr 41/2 będą zwracane pozostałe działki wywłaszczone.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy zgodnie, z którym zwrot wywłaszczonych nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem - została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Co oznacza, że pozostali spadkobiercy, o których mowa we wniosku nie mogą czerpać ochrony prawnej z niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, ze. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.