0111-KDIB3-3.4012.61.2017.1.MAZ - Brak prawa do odliczenia VAT w związku z realizacją projektu przebudowy dróg lokalnych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 9 czerwca 2017 r. (data wpływu 14 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odzyskania naliczonego podatku VAT w związku z realizacją zadania polegającego na przebudowie drogi gminnej - jest prawidłowe.

W dniu 14 czerwca 2017 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odzyskania naliczonego podatku VAT w związku z realizacją zadania polegającego na przebudowie drogi gminnej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - Gmina N. (dalej jako: "Gmina" lub "Wnioskodawca") jako jednostka samorządu terytorialnego (JST) złożyła wniosek o przyznanie pomocy ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, Działanie: "Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich", Poddziałanie: "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii", typ operacji: "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych". Wniosek dotyczy projektu pn. "Przebudowa drogi gminnej Nr.. N. - J.".

Załącznikiem do wniosku o częściową refundację poniesionych kosztów zadania będzie interpretacja indywidualna dotycząca podatku od towarów i usług VAT. Ponieważ Gmina jako Wnioskodawca chce zaliczyć koszty podatku VAT realizowanej inwestycji do kosztów kwalifikowanych projektu i tym samym otrzymać do nich dofinansowanie, musi wykazać, iż podatek VAT nie będzie mógł być przez Wnioskodawcę odzyskany w całości lub w części, zarówno podczas realizowania inwestycji ani po jej zakończeniu. Tylko w takiej sytuacji może zaliczyć podatek VAT poniesiony na realizację inwestycji jako wydatek kwalifikowany projektu.

Przedmiotem projektu jest przebudowa drogi gminnej Nr.. N. - J., o łącznej długości 985 m, łączącej się z drogą krajową, położonej w miejscowościach N. i J., teren gminy N., powiat s., województwo podkarpackie.

Realizowana przebudowa drogi polega w szczególności na:

* rozbiórce elementów istniejącego ronda wraz z jego oznakowaniem,

* rozbiórce istniejących krawężników wzdłuż drogi gminnej,

* adaptacji wysokościowej istniejących studzienek ściekowych i rewizyjnych,

* ułożeniu nowych krawężników dostosowanych do nowej niwelety drogi gminnej,

* adaptacji chodników wzdłuż drogi gminnej przy nowych krawężnikach,

* frezowaniu krawędzi nawierzchni na początku i końcu odcinka robót dla zapewnienia płynności niwelety drogi,

* odhumusowaniu i wykonaniu robót ziemnych w miejscach projektowanych mijanek i odcinka korekty przebiegu drogi,

* korytowaniu, montażu rur odcinków rowu krytego pod mijankami i nasypu z gruntu niewysadzinowego,

* ułożeniu warstw konstrukcyjnych w miejscach projektowanych mijanek, odcinka korekty przebiegu drogi i obszaru po demontażu elementów ronda,

* adaptacji wysokościowej stanowisk parkingowych wzdłuż drogi gminnej - podniesienie płyt na nowej podsypce,

* montażu nowych elementów wysp kanalizujących skrzyżowanie,

* montażu siatki wzmacniającej nawierzchnię,

* ułożeniu nowej warstwy ścieralnej nawierzchni jezdni drogi gminnej,

* adaptacji zjazdów bitumicznych i innych obszarów bitumicznych funkcjonujących wzdłuż drogi gminnej,

* montażu elementów oznakowania poziomego i pionowego.

Szerokość pasa jezdni z betonu asfaltowego wyniesie do 4,0 m. Istniejąca droga stanowi bezpośredni dojazd do obiektów użyteczności publicznej (wielofunkcyjny budynek użyteczności publicznej pod adresem N...., w tym GOK, Poczta Polska, budynek użyteczności publicznej pod adresem N...., w tym USC, parking publiczny), jak również dojazd do terenów zabudowy zagrodowej występującej wzdłuż drogi oraz gruntów rolnych przy drodze. Inwestycja nie zmieni funkcji drogi, a spowoduje przede wszystkim poprawę komfortu jazdy, zmniejszy hałas komunikacyjny, zapylenie, poprawi bezpieczeństwo użytkowników na drodze oraz skróci czas przejazdu.

Realizowane przedsięwzięcie usytuowane jest na działkach stanowiących własność Gminy N., tj. działki nr... - obręb ewidencyjny... N., a także działka nr... - obręb ewidencyjny... J. Gmina jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Faktury dokumentujące poniesione wydatki w związku z realizowaną inwestycją będą wystawiane na Gminę. Nabywane podczas realizacji inwestycji towary i usługi będą służyły do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Gmina realizując projekt będzie wypełniać zadania własne nałożone na JST przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, a tym samym nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów ani usług związanych z realizowaną inwestycją. Gmina nie będzie mogła więc odzyskać w całości ani w części podatku VAT poniesionego na realizowaną inwestycję, zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) art. 15 ust. 6.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w odniesieniu do realizowanej inwestycji Gmina będzie miała możliwość odzyskania naliczonego podatku VAT w całości lub w części zarówno w trakcie realizowania inwestycji jak i po jej zakończeniu?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z realizowaną inwestycją Gmina nie będzie miała możliwości odzyskania naliczonego podatku VAT w całości ani w części, zarówno w trakcie ponoszenia kosztów na inwestycję, jak i po jej zakończeniu, ponieważ inwestycja dotyczy zakresu zadań własnych Gminy, ustalonych przepisami krajowymi, a co więcej Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT z wykorzystaniem infrastruktury objętej projektem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.; dalej jako: "ustawa" lub "ustawa o VAT").

W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Z kolei z art. 87 ust. 1 ustawy wynika, że w przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego lub zwrotu kwoty podatku naliczonego przewyższającej kwotę podatku należnego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrot różnicy podatku naliczonego nad należnym przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem niezbędnym jest do skorzystania z tego prawa jest bezpośredni lub pośredni związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego lub zwrotu różnicy podatku związanych z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Na zakres prawa do odliczeń lub zwrotu podatku w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego lub zwrotu różnicy podatku. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT - nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z treści powołanych przepisów art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że za podatnika podatku VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem jednostka samorządu terytorialnego działa w charakterze podatnika wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określone w art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446, z późn. zm.; dalej jako: "ustawa o samorządzie gminnym"), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). W szczególności zadania własne, w myśl art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym, obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Z powołanych wyżej przepisów o podatku VAT wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Ponadto w tym miejscu należy przytoczyć przepis art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1440, z późn. zm.) - zgodnie z którym drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych.

W myśl art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy o drogach publicznych - drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie:

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy o drogach publicznych - organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

Jak wynika z art. 19 ust. 2 ustawy o drogach publicznych - zarządcami dróg, z zastrzeżeniem ust. 3, 5, 5a i 8, są dla dróg:

Zgodnie z art. 20 ustawy o drogach publicznych, do zarządcy drogi należy w szczególności pełnienie funkcji inwestora (pkt 3), utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą, z wyjątkiem części pasa drogowego, o których mowa w art. 20f pkt 2 (pkt 4), wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających (pkt 11).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest jednostką samorządu terytorialnego, czynnym podatnikiem podatku VAT.

Wnioskodawca w ramach zadań własnych, w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb w sprawach dróg gminnych (art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym), realizował będzie zadanie pn. "Przebudowa drogi gminnej Nr.. N. - J.", dofinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, Działanie: "Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich", Poddziałanie: "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii", typ operacji: "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych".

Przebudowa drogi ma na celu poprawę bezpieczeństwa mieszkańców Gminy oraz wszystkich osób korzystających z dróg gminnych i stanowi wykonanie zadań własnych. Efekt zrealizowanego projektu nie będzie wykorzystywany do czynności opodatkowanych podatkiem VAT - Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej, związanej z realizowana inwestycją.

W rozpatrywanej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą stwierdzenia, czy Gmina ma możliwość odzyskania podatku VAT naliczonego w związku z realizacją zadania pn. "Przebudowa drogi gminnej Nr.. N. - J.".

Rozważając możliwość skorzystania przez Wnioskodawcę z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, wynikający z faktur otrzymanych przez Wnioskodawcę w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji, należy wskazać, iż w świetle art. 86 ustawy o VAT, najistotniejszym warunkiem umożliwiającym podatnikowi realizację tego prawa jest związek dokonanych zakupów z wykonaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Zatem prawo do odliczenia lub zwrotu podatku na gruncie ustawy o VAT powstaje jako konsekwencja dokonania przez podatnika określonych zakupów, które są następnie wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Budowa, przebudowa, remont, utrzymanie i ochrona dróg gminnych odbywa się w ramach władztwa publicznego i Wnioskodawca wykonując to zadanie działa jako organ administracji publicznej i może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym. W takim ujęciu Wnioskodawca bez wątpienia nie może być uznany za podatnika, gdyż realizuje on w tym zakresie zadania własne służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.

Mając zatem na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego należy stwierdzić, że realizowana inwestycja będzie wykonywana w ramach zadań własnych Gminy. Zatem, na gruncie art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, że Wnioskodawca, dokonując zakupów celem realizacji ww. inwestycji, nie będzie nabywał ich do działalności gospodarczej i tym samym nie będzie działał w charakterze podatnika podatku VAT.

Ponadto, rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć również na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie podatnika od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego. Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane przez podatnika towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jak wynika z okoliczności sprawy, efekt realizacji inwestycji nie będzie wykorzystywany do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Droga będzie ogólnodostępna, a przejazd nią będzie bezpłatny. Wobec powyższego, skoro Wnioskodawca w związku z realizacją inwestycji, która stanowi wykonanie zadań własnych Gminy, działał będzie nie jako podatnik podatku VAT, lecz jako organ władzy publicznej, a efekt realizacji projektu nie będzie wykorzystywany do prowadzenia sprzedaży towarów i usług, opodatkowanych podatkiem VAT, to stwierdzić należy, że nie zostanie spełniony warunek wynikający z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

W przedmiotowej sprawie, Wnioskodawca nie ma również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (Dz. U. z 2013 r. poz. 1656, z późn. zm.). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. złożenie zgłoszenia rejestracyjnego i pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ Wnioskodawca nie wypełnił ww. warunków rozporządzenia, nie znajduje zastosowania zawarta w nim regulacja w zakresie zwrotu podatku.

Zatem Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odzyskania kwot podatku VAT wynikających z faktur dokumentujących realizację zadania pn. "Przebudowa drogi gminnej Nr.. N. - J.".

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.