0111-KDIB3-1.4012.591.2021.2.KO - VAT od pożyczki zagranicznej

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Państwa przedstawione we wniosku wspólnym z 7 lipca 2021 r. (data wpływu 12 lipca 2021 r.), uzupełnionym pismem z 12 lipca 2021 r. (data wpływu 15 lipca 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* działania jako podatnik podatku od towarów i usług przez Pożyczkodawcę przy udzielaniu pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy - jest prawidłowe,

* wystawienia faktury przez Pożyczkodawcę na żądanie Pożyczkobiorcy w związku z udzieleniem pożyczki - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 lipca 2021 r. został złożony ww. wniosek wspólny, uzupełniony pismem z 12 lipca 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie

* działania jako podatnik podatku od towarów i usług przez Pożyczkodawcę przy udzielaniu pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy,

* wystawienia faktury przez Pożyczkodawcę na żądanie Pożyczkobiorcy w związku z udzieleniem pożyczki.

We wniosku złożonym przez:

Zainteresowanego będącego stroną postępowania: * C spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

* M,

przedstawiono następujący zaistniały stan faktyczny:

Pożyczkodawca jest czynnym podatnikiem VAT i posiada w Polsce siedzibę działalności gospodarczej. Pożyczkodawca i Pożyczkobiorca należą do tej samej międzynarodowej grupy kapitałowej.

Pożyczkodawca udzielił pożyczki pieniężnej ("Pożyczka") Pożyczkobiorcy, na podstawie umowy pożyczki ("Umowa"), która została podpisana przez upoważnionych przedstawicieli stron w ich siedzibach, odpowiednio: w Z oraz D (Stany Zjednoczone). Całość kwoty pożyczki została przekazana w ramach jednej transzy, a przelane środki pochodziły z rachunku bankowego Pożyczkodawcy prowadzonego przez bank zarejestrowany i działający w Polsce. Zgodnie z Umową, od kwoty udzielonej Pożyczki Pożyczkodawcy należą się odsetki płatne kwartalnie.

Pożyczkobiorca nie posiada siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski. Pożyczkobiorca nie jest także zarejestrowany dla celów VAT na terytorium Polski.

Zgodnie z umową spółki, przedmiotem działalności Pożyczkodawcy jest m.in. "pozostałe pośrednictwo pieniężne", które zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności ("PKD") obejmuje m.in.: "działalność związaną z przyjmowaniem depozytów i udzielaniem kredytów, w takich formach jak: pożyczki, zastawy hipoteczne, karty kredytowe itp. przez instytucje finansowe inne niż bank centralny, np. banki, kasy oszczędnościowe, towarzystwa kredytowe", a także "pozostałe formy udzielania kredytów", które zgodnie z PKD obejmuje m.in.: "działalność związaną z usługami finansowymi dotyczącymi przede wszystkim udzielania kredytów przez instytucje nieobjęte pośrednictwem pieniężnym".

Pożyczkodawca wskazuje, że w ramach dotychczas prowadzonej działalności udzielał odpłatnych pożyczek pieniężnych, a w przyszłości planuje również udzielać pożyczek na rzecz podmiotów z jego grupy kapitałowej oraz innych podmiotów. Pożyczki te będą udzielane w szczególności ze środków własnych Pożyczkodawcy wygenerowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz otrzymanych od innych podmiotów.

Pożyczkobiorca, działając wyłącznie z ostrożności zapłacił podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu przeprowadzonej transakcji. W przypadku uzyskania potwierdzenia prawidłowości przedstawionego w niniejszym wniosku stanowiska Zainteresowanych, Pożyczkobiorca zamierza wystąpić o zwrot nadpłaconego podatku.

W związku z powyższym opisem, w zakresie podatku od towarów i usług, zadano następujące pytania:

1. Czy Pożyczkodawca, udzielając Pożyczki występuje jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT?

2. Czy Pożyczkodawca, w związku z udzieleniem Pożyczki, jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT na żądanie Pożyczkobiorcy zgłoszone w określonym przepisami terminie?

Stanowisko Zainteresowanych:

Zdaniem Zainteresowanych:

1. Pożyczkodawca, udzielając Pożyczki występuje jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

2. Pożyczkodawca, w związku z udzieleniem Pożyczki, jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT na żądanie Pożyczkobiorcy zgłoszone w określonym przepisami terminie.

UZASADNIENIE stanowiska Zainteresowanych

Ad. 1

Zgodnie z art. 15 ustawy o VAT podatnikiem jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, przy czym przez działalność gospodarczą uznaje się zasadniczo wszelką działalność o charakterze ekonomicznym, prowadzoną w sposób zorganizowany, ciągły i dla celów zarobkowych.

W świetle okoliczności przedstawionych przez Zainteresowanych w opisie stanu faktycznego należy podkreślić, że Pożyczkodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. W ramach prowadzonej działalności Pożyczkodawca udzielał w przeszłości pożyczek pieniężnych za wynagrodzeniem oraz zamierza udzielać takich pożyczek w przyszłości. W związku z powyższym, w ocenie Zainteresowanych, z uwagi na zakres i charakter dokonywanych oraz planowanych czynności, świadczenie usług finansowych polegających na udzielaniu pożyczek pieniężnych za wynagrodzeniem należy uznać za element zawodowej płaszczyzny działalności Pożyczkodawcy. Powyższe znajduje także odzwierciedlenie w opisie przedmiotu działalności Pożyczkodawcy zawartym w umowie spółki.

Stanowisko przedstawione przez zainteresowanych znajduje potwierdzenie w treści interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej ("Dyrektor KIS") z dnia 30 października 2019 r. (0113-KDIPT1-2.4012.473.2019.2.KW), w której organ podatkowy wskazał, że "czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym".

W ocenie Zainteresowanych, na okoliczność działania Pożyczkodawcy w charakterze podatnika VAT nie wpływa w żaden sposób fakt występowania pomiędzy Pożyczkodawcą a Pożyczkobiorcą powiązań kapitałowych. Należy wskazać, że całokształt aktywności pożyczkowej Pożyczkodawcy (udzielanie pożyczek oraz planowanie ich udzielania) wskazuje, iż świadcząc usługę udzielenia pożyczki na rzecz podmiotu powiązanego (Pożyczkobiorcy) występuje jako podmiot angażujący środki podobne do wykorzystywanych przez podmiot profesjonalny, a powiązania kapitałowe z odbiorcą usługi w żadnym zakresie tego nie zmieniają.

Powyższe uwagi znajdują potwierdzenie przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 8 sierpnia 2019 r. (0115-KDIT1-1.4012.351.2019.2.RH), w której wskazano, że w przypadku, gdy pożyczka stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 i 2 oraz będzie ona odpłatna (wynagrodzeniem będą odsetki należne z tytułu udzielenia pożyczek podmiotom powiązanym), to jest ona przejawem prowadzonej przez dany podmiot działalności gospodarczej i powinna podlegać opodatkowaniu na gruncie ustawy o VAT.

Ponadto, kwestia działania w charakterze podatnika VAT przy udzielaniu pożyczki na rzecz podmiotu powiązanego była przedmiotem rozstrzygnięć sądów administracyjnych. Przykładowo, Naczelny Sąd Administracyjny ("NSA") w wyroku z dnia z dnia 4 czerwca 2013 r. (I FSK 696/12) uznał, że "działalność pożyczkowa spółki przybiera formę profesjonalną (zawodową) i powtarzalną (powielanie czynności i zamiar ich kontynuacji). Powyższego nie przekreśla w żaden sposób fakt, że pożyczki udzielane są (będą) jedynie ograniczonemu kręgowi podmiotów (spółkom zależnym)".

Podobnie, Wojewódzki Sąd Administracyjny ("WSA") w Warszawie w wyroku z dnia 28 marca 2019 r. (III SA/Wa 2005/18) wskazał, że "uznając działalność Skarżącej w zakresie świadczenia usługi pożyczki za działalność gospodarczą istotne jest to, że Skarżąca posiadając nadwyżki finansowe pozostaje w gotowości do udzielania pożyczek. Zatem udzielanie pożyczek podmiotom z grupy nie ma charakteru incydentalnego (nadzwyczajnego)".

Niezależnie od powyższego, Zainteresowani są świadomi istnienia spraw, w których zarówno organy, jak i sądy wskazywały, iż udzielanie pożyczek przez podmioty powiązane pozostaje poza zakresem regulacji VAT. W tym miejscu należy jednak wskazać, iż okoliczności faktyczne w przedmiotowych sprawach były zgoła odmienne od zaprezentowanych powyżej. Celem jednak pełniejszego zarysowania obrazu, Zainteresowani przedstawiają poniżej wspomniane różnice.

Przykładowo, w jednej ze spraw członek zarządu spółki będącej pożyczkobiorcą zeznał, iż "zakres działania spółki nie obejmował i nie obejmuje usług pośrednictwa finansowego, a spółka udzieliła jednorazowej pożyczki i nie będzie ich udzielała więcej" (Wyrok NSA z 24 kwietnia 2018 r., II FSK 1105/16, LEX nr 2486097).

W innej sprawie, przyczyną dla której odmówiono zakwalifikowania pożyczki, jako czynności objętej zakresem opodatkowania VAT był fakt, iż pożyczka miała charakter incydentalny (podmiot w okresie 5 lat poprzedzających wniosek o stwierdzenie i zwrot nadpłaty w p.c.c., który zapoczątkował postępowanie, zasadniczo nie udzielał innych pożyczek). Ponadto, pożyczkobiorca zapłacił p.c.c. w związku z otrzymaniem pożyczki i przez prawie 2 lata nie kwestionował w żaden sposób zasadności tej czynności (Wyrok NSA z 24 czerwca 2016 r., II FSK 1493/14, LEX nr 2057680). W tym miejscu należy zauważyć, iż jakkolwiek w sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku Pożyczkobiorca zapłacił p.c.c., to jednak uczynił to jedynie z ostrożności, ze względu na zaangażowane kwoty.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Zainteresowanych, Pożyczkodawca, udzielając Pożyczki występuje jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Ad. 2

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż dokonywaną przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Z powyższego uregulowania wynika, że obowiązek wystawiania faktur dotyczy (1) podmiotów działających w charakterze podatników VAT, (2) dokonujących dostaw towarów lub świadczących usługi w rozumieniu ustawy o VAT, (3) na rzecz innych podatników VAT (podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze) lub na rzecz osób prawnych niebędących podatnikami.

Pożyczkodawca wskazuje, że w świetle opisanego stanu faktycznego, spełnia wszystkie wymogi determinujące powstanie obowiązku wystawienia faktury VAT z tytułu świadczenia usługi udzielenia pożyczki pieniężnej na rzecz Pożyczkobiorcy.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że jak zostało wskazane powyżej, Pożyczkodawca działał w charakterze podatnika VAT. Co więcej, odbiorcą usługi jest podmiot zagraniczny, spółka prawa amerykańskiego, która jest podmiotem prawnym. Ponadto, czynność udzielenia pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy spełnia przesłanki do uznania ją za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W świetle powyższych przepisów, za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT należy uznać te świadczenia, których nie można uznać za dostawę towarów. Ponadto, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać przewidziane wynagrodzenie. Dana czynność podlega więc opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym. Ponadto, świadczenie musi mieć odpłatny charakter, a o takim można mówić wówczas, gdy stosunek prawny istniejący pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą przewiduje określone wynagrodzenie należne świadczącemu usługę za jej wykonanie, będące dla niego bezpośrednią korzyścią.

W przedstawionym przez Zainteresowanych stanie faktycznym, Pożyczkodawca oraz Pożyczkobiorca zawarli umowę pożyczki, na mocy której dokonano przelewu środków pieniężnych oraz zobowiązano Pożyczkobiorcę do zapłaty odsetek na rzecz Pożyczkodawcy. Powyższe oznacza, że między stronami Umowy powstał określony stosunek prawny pozwalający na identyfikację beneficjenta świadczenia (Pożyczkobiorca mogący korzystać z udostępnionego przez Pożyczkodawcę kapitału) oraz świadczeń o charakterze wzajemnym (możliwość skorzystania z kapitału w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek). Bez wątpienia świadczenie wykonywane ma również charakter odpłatny - Pożyczkodawca w zamian za udzieloną pożyczkę otrzyma wynagrodzenie w postaci odsetek.

Obowiązek wystawienia faktury w przypadku świadczenia usług na rzecz podmiotów z siedzibą poza terytorium Polski.

Z art. 106a ust. i pkt 2 ustawy o VAT wynika, że przepisy dotyczące obowiązku wystawienia faktury stosuje się, między innymi, do dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:

W ocenie Zainteresowanych, w przedstawionym stanie faktycznymi, miejsce świadczenia usługi udzielenia pożyczki pieniężnej przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy wyznacza zasada ogólna przewidziana w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest co do zasady miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.

W związku z powyższym, miejscem świadczenia przedstawionej w opisie stanu faktycznego usługi udzielenia pożyczki pieniężnej na rzecz Pożyczkobiorcy są Stany Zjednoczone, ponieważ tam znajduje się siedziba Pożyczkobiorcy będącego usługobiorcą. Skoro więc miejscem świadczenia jest terytorium państwa trzeciego, zgodnie z wskazanymi powyżej przepisem, do usługi świadczonej przez Pożyczkodawcę znajdą zastosowanie wskazane wcześniej przepisy dotyczące obowiązku wystawiania faktur.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy o VAT co do zasady nie ma obowiązku wystawiania faktur w odniesieniu do usług zwolnionych z opodatkowania, do których zalicza się również usługi w zakresie udzielania pożyczek. Taki obowiązek powstanie jednak w przypadku, w którym nabywca zgłosi - w przewidzianym ustawą terminie - stosowne żądanie (art. 106b ust. 3 ustawy o VAT).

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Zainteresowanych, Pożyczkodawca, w związku z udzieleniem Pożyczki, jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT na żądanie Pożyczkobiorcy zgłoszone w określonym przepisami terminie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego dotyczące podatku od towarów i usług w zakresie:

* działania jako podatnik podatku od towarów i usług przez Pożyczkodawcę przy udzielaniu pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy - jest prawidłowe,

* wystawienia faktury przez Pożyczkodawcę na żądanie Pożyczkobiorcy w związku z udzieleniem pożyczki - jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Trzeba podkreślić, że oba ww. warunki muszą być spełnione, aby świadczenie jako usługa podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Pożyczkodawca jest czynnym podatnikiem VAT i posiada w Polsce siedzibę działalności gospodarczej. Pożyczkodawca udzielił pożyczki pieniężnej Pożyczkobiorcy, na podstawie umowy pożyczki, która została podpisana przez upoważnionych przedstawicieli stron w ich siedzibach, odpowiednio: w Z oraz D (Stany Zjednoczone). Zgodnie z Umową, od kwoty udzielonej Pożyczki Pożyczkodawcy należą się odsetki płatne kwartalnie.

Pożyczkobiorca nie posiada siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski. Pożyczkobiorca nie jest także zarejestrowany dla celów VAT na terytorium Polski.

Zgodnie z umową spółki, przedmiotem działalności Pożyczkodawcy jest m.in. "pozostałe pośrednictwo pieniężne", które obejmuje m.in.: "działalność związaną z przyjmowaniem depozytów i udzielaniem kredytów, w takich formach jak: pożyczki, zastawy hipoteczne, karty kredytowe itp. przez instytucje finansowe inne niż bank centralny, np. banki, kasy oszczędnościowe, towarzystwa kredytowe", a także "pozostałe formy udzielania kredytów", które obejmuje m.in.: "działalność związaną z usługami finansowymi dotyczącymi przede wszystkim udzielania kredytów przez instytucje nieobjęte pośrednictwem pieniężnym".

Pożyczkodawca w ramach dotychczas prowadzonej działalności udzielał odpłatnych pożyczek pieniężnych, a w przyszłości planuje również udzielać pożyczek na rzecz podmiotów z jego grupy kapitałowej oraz innych podmiotów. Pożyczki te będą udzielane w szczególności ze środków własnych Pożyczkodawcy wygenerowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz otrzymanych od innych podmiotów.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem - przez umowę pożyczki, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Według art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

W pierwszej kolejności, wątpliwości dotyczą wskazania, czy z tytułu udzielonej pożyczki Pożyczkodawca występuje w roli podatnika VAT.

Z treści wniosku wynika, że w umowie przewidziano oprocentowanie udzielonej pożyczki, a Pożyczkodawca udzielił pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto Pożyczkodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Pożyczkodawca w przeszłości udzielał już pożyczek pieniężnych oraz w przyszłości planuje udzielać pożyczek.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że udzielenie przez Państwa pożyczki, stanowi realizację stosunku cywilnoprawnego, na który składa się dwustronne zobowiązanie stron transakcji do wykonania skonkretyzowanego świadczenia - z jednej strony świadczenia Państwa - Pożyczkodawcy (które w tym przypadku polega na udzieleniu pożyczki), a z drugiej strony świadczenia usługobiorcy (Pożyczkobiorcy) w zamian za udostępnienie kapitału, tj. zapłata wynagrodzenia w formie odsetek od udzielonej pożyczki, stanowiących wynagrodzenie za wyświadczoną przez Państwa usługę. O odpłatnym charakterze Państwa usług przesądza zatem istnienie po stronie usługobiorcy (pożyczkobiorcy) obowiązku spełnienia na jego rzecz świadczenia w zamian za tę usługę, tj. zapłaty wynagrodzenia (odsetek) w zamian za możliwość czasowego korzystania z udostępnionego przez Państwa kapitału.

Ponadto, sam charakter i cechy usługi udzielenia pożyczki, wskazują że czynność ta mieści się w definicji pojęcia "działalność gospodarcza". W świetle art. 15 ust. 2 ustawy działalność gospodarcza "obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych". Niewątpliwie przekazanie środków pieniężnych (a zatem wartości o charakterze niematerialnym) na rzecz Pożyczkobiorcy, na określony czas, za ustalonym wynagrodzeniem (oprocentowaniem), uzyskiwanym w ustalonych okresach rozliczeniowych, stanowi wykorzystywanie tych środków w sposób ciągły i w celach zarobkowych. Usługa tego rodzaju mieści się zatem w pojęciu "działalność gospodarcza" zdefiniowanym w art. 15 ust. 2 ustawy.

Każda czynność wykonana (nawet sporadycznie) przez Państwa, w szczególności zaś wykonana z wykorzystaniem swego majątku, objęta jest definicją działalności gospodarczej wykonywanej przez podmiot występujący w charakterze podatnika.

Tym samym udzielenie opisanej we wniosku pożyczki, nawet jednorazowej, należy traktować jako czynność wykonaną w ramach działalności gospodarczej, a w konsekwencji wykonaną przez Państwa, jako podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 28a ustawy wskazano, iż na potrzeby stosowania rozdziału dotyczącego miejsca świadczenia przy świadczeniu usług:

Ogólna zasada dotycząca miejsca świadczenia usług na rzecz podatników wyrażona została w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT.

W myśl art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Stosownie do art. 28b ust. 2 ustawy, w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

W świetle powyższego miejscem świadczenia usługi udzielenia pożyczki na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Skoro Pożyczkobiorca nie posiada siedziby działalności gospodarczej ani miejsca stałego prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, to zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT miejsce świadczenia usługi udzielenia pożyczki będzie znajdowało się poza terytorium kraju (Polski). Miejscem świadczenia dla tej usługi są Stany Zjednoczone tj. miejsce gdzie Pożyczkobiorca posiada siedzibę. Zatem w przedstawionym stanie faktycznym czynność udzielenia pożyczki nie podlegała opodatkowaniu na terytorium kraju.

Kwestie związane z obowiązkiem wystawiania faktur regulują przepisy Rozdziału 1 "Faktury" Działu XI ustawy "Dokumentacja" (przepisy art. 106a-106n)

Zgodnie z art. 106a pkt 2 lit. b ustawy, przepisy Rozdziału 1 "Faktury", stosuje się dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium państwa trzeciego.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Z kolei jak wynika z art. 106a pkt 2 ustawy o VAT przepisy rozdziału 1 Działu XI ustawy o VAT stosuje się do dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:

Stosownie do art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

W świetle art. 106b ust. 3 ustawy o VAT, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1a. otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W analizowanym stanie faktycznym, jak już wyżej wskazano czynność udzielenia pożyczki nie podlegała opodatkowaniu na terytorium kraju. Usługa ta będzie opodatkowana w kraju siedziby nabywcy (Pożyczkobiorcy).

Z przywołanych powyżej przepisów (art. 106a pkt 2 oraz art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy) wynika że w przypadku świadczenia usług, których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju, tj. jest nim terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju (oraz osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca), bądź terytorium państwa trzeciego, polski podatnik świadczący tą usługę jest zobowiązany do udokumentowania tej transakcji fakturą.

Zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy o VAT - który to przepis przywołuje w stanowisku własnym Wnioskodawca - podatnik, nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku m.in. na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, co w analizowanej sprawie nie ma miejsca. Sprzedażą bowiem w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy o VAT jest odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast w analizowanej sprawie miejsce świadczenia usługi dokonanej przez Wnioskodawcę (Pożyczkodawcę) znajduje się poza terytorium kraju. Skoro więc usługa nie podlega opodatkowaniu w Polsce, to należy ją udokumentować fakturą.

Reasumując, świadczenie przez Pożyczkodawcę polskiego podatnika podatku VAT usługi finansowej, która nie podlegała opodatkowaniu na terytorium kraju - będzie opodatkowana w kraju siedziby nabywcy (Pożyczkobiorcy) bowiem tam (na terytorium państwa trzeciego) znajduje się miejsce świadczenia tej usługi - powinno być udokumentowane fakturą. Przy czym w przypadku świadczenia usług dla których miejscem opodatkowania jest terytorium państwa trzeciego, nie ma znaczenia czy usługobiorca wystąpi - jak argumentuje Wnioskodawca - z żądaniem wystawienia faktury.

W związku z powyższym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2, że Pożyczkodawca, w związku z udzieleniem Pożyczki, jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT na żądanie Pożyczkobiorcy zgłoszone w określonym przepisami terminie, jest nieprawidłowe.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r. § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.