0111-KDIB3-1.4012.467.2018.4.AB - Pożyczka udzielona przez przedsiębiorcę nieprowadzącego działalności w zakresie pożyczek.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 8 czerwca 2018 r. (data wpływu 15 czerwca 2018 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 15 czerwca 2018 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczki.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący zaistniały stan faktyczny:

W ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawca zawarł z kontrahentem będącym jednocześnie inwestorem tj. podmiotem, który zlecił wykonanie robót i na którego rzecz te roboty są wykonywane umowę o roboty budowlane, której to umowy przedmiotem jest budowa hali magazynowej. Kontrahent Wnioskodawcy prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki jawnej, a budowana hala magazynowa będzie wykorzystywana na potrzeby jego przedsiębiorstwa.

Kontrahent Wnioskodawcy i pożyczkodawca prowadzi działalność produkcyjną i nie zajmuje się udzielaniem pożyczek, umowa spółki jawnej w postanowieniach dotyczących przedmiotu działania spółki również nie przewiduje udzielania pożyczek jako przedmiotu działalności. Zarówno Wnioskodawcy, jak i kontrahent Wnioskodawcy są czynnymi podatnikami VAT i nie są podmiotami powiązanymi.

Umowa powyższa (o roboty budowlane) wyłącza możliwość udzielania zaliczek na prowadzone roboty budowlane oraz dopuszcza częściowe rozliczenie robót ale jedynie po całkowitym zakończeniu etapu robót i w niepełnej wysokości. Całkowite rozliczenie robót nastąpić ma dopiero po ich całkowitym wykonaniu, zakończeniu inwestycji i odebraniu robót przez inwestora.

Wobec okoliczności, że powyższy sposób rozliczenia robót powoduje, że brakuje Wnioskodawcy kapitału na kontynuowanie prac zaciągnął u swojego kontrahenta będącego jednocześnie inwestorem pożyczkę. Pożyczka została udzielona na rzecz Wnioskodawcy jako przedsiębiorcy przez spółkę jawną - również przedsiębiorcę. Umowa pożyczki zawiera postanowienia, że Pożyczkodawca będący jednocześnie inwestorem czyli podmiotem na którego rzecz wykonuje usługi budowlane udziela Pożyczkobiorcy (czyli Wnioskodawcy jako przedsiębiorcy) pożyczki z przeznaczeniem na sfinansowanie wykonywanych na rzecz Pożyczkodawcy robót budowlanych w ramach zawartej umowy o roboty budowlane oraz że Pożyczkodawca uprawniony jest do wypowiedzenia niniejszej umowy ze skutkiem natychmiastowym w przypadku gdy Pożyczkobiorca wykorzystał całość lub część pożyczki niezgodnie z celem wskazanym w Umowie lub z winy Pożyczkobiorcy została wypowiedziana umowa o roboty budowlane.

Kwota pożyczki została przekazana z rachunku bankowego spółki jawnej - kontrahenta Wnioskodawcy z umowy o roboty budowlane i pożyczkodawcy na rachunek Wnioskodawcy bankowy służący do obsługi prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Kwota pożyczki jest oprocentowana, Pożyczkobiorca zobowiązuje się do zwrotu Pożyczkodawcy jednorazowo całej kwoty pożyczki wraz z odsetkami, w terminie 1 miesiąca od daty wskazanej w umowie o roboty budowlane jako termin zakończenia robót na rachunek bankowy Pożyczkodawcy. Termin przekraczający o miesiąc umowną datę zakończenia robót został przyjęty celem dokonania odbiorów robót i ich rozliczenia. Z powyższego wyraźnie widać, że pożyczka została udzielona w ramach prowadzącej działalności gospodarczej na potrzeby sfinansowania prowadzonej inwestycji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy to pożyczkodawca w ramach swojej prowadzonej działalności powinien opodatkować kwotę otrzymanych odsetek podatkiem od towarów i usług?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, Pożyczkodawca będący jednocześnie kontrahentem z umowy o roboty budowlane udzielił pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, mimo że nie jest to zasadniczy zakres jego działalności i czynność taka nie została wskazana w przedmiocie działalności w KRS, dlatego też udzielenie pożyczki należy uznać za czynność wykonywaną w ramach działalności opodatkowanej podatkiem VAT. Wobec powyższego czynność udzielenia pożyczki wg stanu przedstawionego w niniejszym wniosku jako czynność opodatkowana VAT (zwolniona na zasadzie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT) nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych a podlega przepisom podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie niniejszej interpretacji należy wyjaśnić, iż Wnioskodawca (pożyczkobiorca) został uznany za podmiot zainteresowany w sprawie będącej przedmiotem wniosku w związku z możliwością opodatkowania ww. czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku, gdyby czynność udzielenia pożyczki przez pożyczkodawcę nie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zawarł z kontrahentem będącym jednocześnie inwestorem tj. podmiotem, który zlecił wykonanie robót i na którego rzecz te roboty są wykonywane umowę o roboty budowlane, której to umowy przedmiotem jest budowa hali magazynowej. Kontrahent Wnioskodawcy i pożyczkodawca prowadzi działalność produkcyjną i nie zajmuje się udzielaniem pożyczek, umowa spółki jawnej w postanowieniach dotyczących przedmiotu działania spółki również nie przewiduje udzielania pożyczek jako przedmiotu działalności. Zarówno Wnioskodawcy, jak i kontrahent Wnioskodawcy są czynnymi podatnikami VAT i nie są podmiotami powiązanymi. Wobec okoliczności, że powyższy sposób rozliczenia robót powoduje, że brakuje Wnioskodawcy kapitału na kontynuowanie prac zaciągnął u swojego kontrahenta będącego jednocześnie inwestorem pożyczkę. Pożyczka została udzielona na rzecz Wnioskodawcy jako przedsiębiorcy przez spółkę jawną - również przedsiębiorcę. Umowa pożyczki zawiera postanowienia, że Pożyczkodawca będący jednocześnie inwestorem czyli podmiotem na którego rzecz wykonuje usługi budowlane udziela Pożyczkobiorcy pożyczki z przeznaczeniem na sfinansowanie wykonywanych na rzecz Pożyczkodawcy robót budowlanych w ramach zawartej umowy o roboty budowlane oraz że Pożyczkodawca uprawniony jest do wypowiedzenia niniejszej umowy ze skutkiem natychmiastowym w przypadku gdy Pożyczkobiorca wykorzystał całość lub część pożyczki niezgodnie z celem wskazanym w Umowie lub z winy Pożyczkobiorcy została wypowiedziana umowa o roboty budowlane. Kwota pożyczki jest oprocentowana, Pożyczkobiorca zobowiązuje się do zwrotu Pożyczkodawcy jednorazowo całej kwoty pożyczki wraz z odsetkami, w terminie 1 miesiąca od daty wskazanej w umowie o roboty budowlane jako termin zakończenia robót na rachunek bankowy Pożyczkodawcy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczki, będzie spełniać przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu.

W konsekwencji czynność udzielenia przez Pożyczkodawcę pożyczki będzie stanowiła odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie jednak do art. 146a pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, należy wskazać, że czynność udzielenia oprocentowanej pożyczki przez Pożyczkodawcę stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługa ta mieści się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymieniona wprost w tym przepisie - usługa udzielania pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Wnioskodawcy, korzystać będzie ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Tut. Organ informuje, że w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zauważyć należy również, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowe, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). A zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, iż niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy, nie zaś Pożyczkodawcy. Uwzględniając powyższe wskazać należy, iż interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla świadczącego usługę Pożyczkodawcy. W konsekwencji regulacje zawarte w art. 14k-14n ustawy - Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowania dla Pożyczkodawcy.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 11-041 Olsztyn, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.