0111-KDIB3-1.4012.311.2020.1.ICz - Prawo do odliczenia VAT przez spółkę w związku z późniejszym uregulowaniem należności.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 22 kwietnia 2020 r. (data wpływu 29 kwietnia 2020 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o całą kwotę zapłaconego podatku VAT od faktur 2 wskazanych dostawców Wnioskodawcy - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 kwietnia 2020 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o całą kwotę zapłaconego podatku VAT od faktur 2 wskazanych dostawców Wnioskodawcy.

We wniosku przedstawiono następujący zaistniały stan faktyczny:

Spółka - Wnioskodawca zajmuje się od końca 2018 r. produkcją elementów tartacznych dla przemysłu parkieciarskiego i meblowego (wcześniej posiadała inny profil produkcji i innych klientów). Firma funkcjonuje jako spółka komandytowa, jest płatnikiem VAT, znajduje się na białej liście oraz prowadzi pełną księgowość.

By sprostać wyzwaniom rynkowym i konkurencji Spółka dokonała w 2019 r. inwestycji w park maszynowy (zakup urządzeń i dzierżawa linii tartacznej). Długi proces szkoleń i przystosowania maszyn do nowego asortymentu produkcji spowodował nie osiągnięcie przez firmę efektywnej wydajności w zakładanym czasie. Efektem tego była konieczność podjęcia szeregu działań by utrzymać płynność finansową na czas niepełnego wykorzystania potencjału produkcji. Strategia ta zakończyła się sukcesem - firma na przełomie roku 2019 i 2020 zwiększyła produkcję (w tym nowego asortymentu) jak również pozyskała nowych odbiorców na sezon 2020.

Niestety w międzyczasie, mimo monitorowania przepływów finansowych część faktur nie była zapłacona przez Spółkę w terminie. Wnioskodawca był przez ten cały czas w stałym kontakcie z tymi dostawcami, informując ich o sytuacji i uzgadniając harmonogramy spłat tak by nie przekroczyć akceptowalnego przez dostawcę salda a jednocześnie utrzymać dostawy i płynność finansową. Tam gdzie było to konieczne Wnioskodawca dokonywał odpowiedniej korekty odliczonej kwoty podatku zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W ostatnich miesiącach 2019 r. Wnioskodawca by dodatkowo obniżyć saldo zadłużenia u dostawców przelał im za pomocą mechanizmu podzielonej płatności ze swojego konta VAT na konto VAT dostawcy kwoty odpowiadające podatkowi VAT od kilku faktur, których termin płatności minął 90 dni wcześniej (i dokonana została z tego względu korekta podatku zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). Oznacza to, że te kilka faktur zostało opłaconych tylko w zakresie podatku VAT. Obydwaj dostawcy znajdują się na białej liście podatników VAT. Faktury dostawców opiewają na usługi nie objęte obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności - firma Wnioskodawcy zastosowała ten rodzaj płatności dobrowolnie.

Przy składanej deklaracji VAT-7K za IV kwartał 2019 r. firma Wnioskodawcy uwzględniła początkowo te zapłacone ww. kwoty zwiększając w poz. 50 deklaracji kwotę podatku naliczonego. Po pojawieniu się pierwszych wątpliwości co do stosowania mechanizmu zwiększenia kwoty podatku naliczonego w tym konkretnym przypadku, dokonała szybko autokorekty deklaracji nie uwzględniając w niej w ogóle kwot zapłaconego podatku VAT dla tych dwóch dostawców z ww. faktur. Korekty tej dokonano ze względu na chęć dochowania należytej staranności i ostrożności w rozliczeniu podatku, mimo że zarówno w momencie jej składania jak i późniejsze wątpliwości nie zostały w tym zakresie do końca rozwiązane.

W czasie zagrożenia epidemicznego i związanej z nim sytuacji gospodarczego lockdown-u, Wnioskodawca przygląda się każdej złotówce, którą trzeba wydać i każdej złotówce, która mogłaby zasilić konto firmowe. Tym bardziej zasadne jest zweryfikowanie czy firma na pewno powinna składać korektę deklaracji VAT za IV kwartał, gdyż potencjalne środki które mogłyby się znaleźć na koncie Wnioskodawcy mogłyby posłużyć do dalszego ratowania firmy. Nawet zwrot nadwyżki podatku na konto VAT Wnioskodawcy, będzie sporą pomocą w takich działaniach a firma już składała takie wnioski.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku zapłaty częściowej przez dłużnika faktury z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności w ten sposób, że z konta VAT dłużnika na konto VAT wierzyciela zostaje uregulowana kwota podatku VAT z danej faktury (której termin zapłaty minął więcej niż 90 dni w czasie realizacji przelewu) - możliwe jest dokonanie przez dłużnika korekty zgodnie z art. 89b ust. 4 ustawy i zwiększenie kwoty podatku naliczonego o wartość zapłaty częściowej będącej w tym wypadku wartością podatku VAT od faktury?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przytoczonej sytuacji cała kwota zapłaconego VAT od faktur 2 wskazanych dostawców, powinna być rozliczona w deklaracji za okres dokonania fizycznej zapłaty w ten sposób, że kwota zapłaty zwiększa kwotę podatku naliczonego (poz. 50 deklaracji), czyli tak jak firma wykazała w pierwotnie składanej deklaracji VAT-7K za IV kw. 2019 r.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że część zapisu art. 89b ust. 4 ustawy, mówiąca o częściowym zwiększeniu podatku naliczonego w przypadku częściowego uregulowania należności, odnosi się to do sytuacji standardowej płatności - bez mechanizmu podzielonej płatności - gdzie dla określenia jaka część podatku VAT z całej faktury odnosi się do kwoty częściowej zapłaty należy dokonać przeliczenia.

W przytoczonej sytuacji nie wynika konieczność wyliczenia części podatku proporcjonalnej do kwoty zapłaty, gdyż to właśnie cały podatek został zapłacony, co zostało uwiecznione na koncie VAT Wnioskodawcy jak i koncie VAT dostawcy.

Dodatkowo ustawodawca przewidział odrębne traktowanie kwoty VAT i wartości netto tworząc definicje mechanizmu podzielonej płatności w art. 108a ust. 2 (ustawa o podatku od towarów i usług). To potwierdza, że zapłata całej kwoty podatku VAT z faktury na rachunek VAT dostawcy traktowana jest odrębnie od uregulowania kwoty odpowiadającej wartości netto faktury, a zatem może być ujęta jako całościowe uregulowanie zobowiązań VAT od danej faktury a cała kwota może podlegać korekcie w pozycji podatku naliczonego u podmiotu dokonującego płatności. Odrębne traktowanie podatku VAT od kwoty netto z faktury było jednym z celów wprowadzenia mechanizmu podzielonej płatności i należy to uwzględnić w opisanej wyżej sytuacji.

Znajduje to też potwierdzenie w fakcie, iż ustawodawca przewidział dodatkowo odrębne przepisy odnoszące się do rozliczania kwot netto od faktur nie zapłaconych do 90 dni od ich terminu płatności. Tzw. ulga za złe długi - art. 26i ustawy o PIT oraz art. 18f ustawy o CIT opisuje możliwość korekty kosztów uzyskania przychodów o wartość netto wierzytelności.

Biorąc po uwagę wszystkie ww. okoliczności, Wnioskodawca ugruntował swoje stanowisko jak na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stan faktyczny jest nieprawidłowe.

Zasady rozliczenia podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności zostały uregulowane w przepisach art. 89a i 89b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT.

Zgodnie z art. 89b ust. 1 ww. ustawy w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 90 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

W myśl art. 89b ust. 1a ustawy o VAT, przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli dłużnik uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 90 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności.

W art. 89b ust. 1b ustawy wskazano, że przepisu ust. 1 nie stosuje się również w przypadku, gdy dłużnik w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływa 90 dzień od dnia upływu terminu płatności, jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

Z art. 89b ust. 2. wynika, że w przypadku częściowego uregulowania należności w terminie 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. Przepis ust. 1a stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 89b ust. 4 ustawy o VAT w przypadku uregulowania należności po dokonaniu korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o kwotę podatku, o której mowa w ust. 1. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zajmuje się od końca 2018 r. produkcją elementów tartacznych dla przemysłu parkieciarskiego i meblowego. By sprostać wyzwaniom rynkowym i konkurencji Spółka dokonała w 2019 r. inwestycji w park maszynowy (zakup urządzeń i dzierżawa linii tartacznej). Długi proces szkoleń i przystosowania maszyn do nowego asortymentu produkcji spowodował nie osiągnięcie przez firmę efektywnej wydajności w zakładanym czasie. Efektem tego była konieczność podjęcia szeregu działań by utrzymać płynność finansową na czas niepełnego wykorzystania potencjału produkcji. Niestety w międzyczasie, mimo monitorowania przepływów finansowych część faktur nie była zapłacona przez Spółkę w terminie. Tam gdzie było to konieczne Wnioskodawca dokonywał odpowiedniej korekty odliczonej kwoty podatku zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W ostatnich miesiącach 2019 r. Wnioskodawca by dodatkowo obniżyć saldo zadłużenia u dostawców przelał im za pomocą mechanizmu podzielonej płatności ze swojego konta VAT na konto VAT dostawcy kwoty odpowiadające podatkowi VAT od kilku faktur, których termin płatności minął 90 dni wcześniej (i dokonana została z tego względu korekta podatku zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). Oznacza to, że te kilka faktur zostało opłaconych tylko w zakresie podatku VAT. Przy składanej deklaracji VAT-7K za IV kwartał 2019 r. firma Wnioskodawcy uwzględniła początkowo te zapłacone ww. kwoty zwiększając w poz. 50 deklaracji kwotę podatku naliczonego. Po pojawieniu się pierwszych wątpliwości co do stosowania mechanizmu zwiększenia kwoty podatku naliczonego w tym konkretnym przypadku, dokonała szybko autokorekty deklaracji nie uwzględniając w niej w ogóle kwot zapłaconego podatku VAT dla tych dwóch dostawców z ww. faktur. Korekty tej dokonano ze względu na chęć dochowania należytej staranności i ostrożności w rozliczeniu podatku, mimo że zarówno w momencie jej składania jak i późniejsze wątpliwości nie zostały w tym zakresie do końca rozwiązane.

Wątpliwości Wnioskodawczy dotyczą ustalenia czy w przypadku zapłaty częściowej przez dłużnika faktury, w wyniku której zostaje uregulowana kwota podatku VAT z danej faktury (której termin zapłaty minął więcej niż 90 dni w czasie realizacji przelewu) - możliwe jest dokonanie przez dłużnika korekty zgodnie z art. 89b ust. 4 ustawy i zwiększenie kwoty podatku naliczonego o wartość zapłaty częściowej będącej w tym wypadku wartością podatku VAT od faktury.

Organ dokonując interpretacji norm prawa podatkowego, w każdym przypadku ma na uwadze to, że interpretacja treści prawnych, to ustalenie znaczenia norm prawnych za pomocą różnych metod interpretacyjnych. Jednakże należy w tym miejscu podkreślić, że w przypadku prawa podatkowego dominującą wykładnią jest wykładnia literalna, gdyż w prawie tym obowiązuje prymat wykładni językowej. W uchwale NSA z 13 lipca 2009 r. sygn. akt I FPS 4/09 Sąd stwierdził, że "Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego ugruntowany jest pogląd, że podstawowym rodzajem wykładni jaka powinna być stosowana w prawie podatkowym jest wykładnia językowa".

Zgodnie ze znaczeniem opisanym w słowniku języka polskiego (M. Szymczak. Słownik języka polskiego PWN, t. 3. Warszawa 1999, s. 571) uregulować to; zapłacić, uiścić rachunek, należność, dług, ale także uporządkować, załatwić. Z tego wynika, że "uregulowanie" oraz "zapłata" stanowią pojęcia bliskoznaczne, jakkolwiek definicja słownikowa wskazuje, że pojęcie "uregulować" ma szerszy zakres niż "zapłacić". Mieści się w nim bowiem nie tylko uiszczenie należności, ale także uporządkowanie stosunków, które niekoniecznie musi się dokonać w drodze zapłaty.

Dalszych wskazówek w zakresie interpretacji pojęcia "uregulowanie zobowiązania" poszukać można także w Kodeksie cywilnym, który przecież wprowadza ramy prawne dla istnienia stosunków zobowiązaniowych. Kodeks cywilny posługuje się takimi pojęciami jak "wygaśnięcie zobowiązania", "wykonanie zobowiązania", "spełnienie świadczenia" oraz "zapłata". Według Kodeksu cywilnego zobowiązanie może wygasnąć (oprócz podstawowej formy tj. wykonania przez dłużnika - art. 354 § 1 Kodeksu cywilnego) także na skutek innych niż wykonanie zdarzeń prawnych takich jak: świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum art. 453 Kodeksu cywilnego), złożenie do depozytu sądowego - art. 467-470 Kodeksu cywilnego, potrącenie - art. 498-505 Kodeksu cywilnego, nowację - art. 506-507 Kodeksu cywilnego.

Odnosząc powyższe do pojęcia "uregulowanie zobowiązania", zdaniem Organu zasadne jest przyjęcie, że z "uregulowaniem zobowiązania" mamy do czynienia wtedy, gdy zobowiązanie wygasa w rozumieniu Kodeksu cywilnego, a wierzyciel nie ponosi uszczerbku majątkowego tzn. interes majątkowy wierzyciela jest zaspokojony. Zatem "uregulowanie zobowiązania" to pojęcie zawierające w sobie zarówno "spełnienie świadczenia" jak i "wygaśnięcie zobowiązania" prowadzące do zaspokojenia majątkowego wierzyciela.

Jak wyjaśnił Wnioskodawca w ostatnich miesiącach 2019 r. Wnioskodawca by dodatkowo obniżyć saldo zadłużenia u dostawców przelał im za pomocą mechanizmu podzielonej płatności ze swojego konta VAT na konto VAT dostawcy kwoty odpowiadające podatkowi VAT od kilku faktur, których termin płatności minął 90 dni wcześniej (i dokonana została z tego względu korekta podatku zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). Oznacza to, że te kilka faktur zostało opłaconych tylko w zakresie podatku VAT.

Mając powyższe na uwadze, należy podkreślić, że istotnym jest fakt, że uregulowanie należności następuje z chwilą, gdy wierzyciel zostaje zaspokojony. W przypadku uregulowania należności przez dłużnika (w tym przypadku - Wnioskodawcę), tylko odpowiadającej kwocie podatku należnego z faktur VAT (który de facto wierzyciel musi odprowadzić na konto urzędu skarbowego) nie dochodzi do zaspokojenia roszczeń wierzyciela z tytułu istniejącego stosunku cywilnoprawnego łączącego strony transakcji, poprzez uiszczenie należności w jakiejkolwiek części. Uregulowanie należności z faktury w całości lub w części winno się odnosić do uregulowania kwoty netto należności wynikającej z faktury oraz kwoty podatku należnego, tylko w takim przypadku zostaje zaspokojony interes majątkowy wierzyciela.

Należy zauważyć, że mechanizm podzielonej płatności jest dodatkowym sposobem dokonywania płatności kwoty należności wynikającej z faktury z której mogą skorzystać podatnicy. Mechanizm podzielonej płatności polega na zapłacie kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury na rachunek VAT. Natomiast zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury dokonywana jest na rachunek bankowy albo rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej dla których jest prowadzony rachunek VAT - albo jest rozliczana w inny sposób. Z kolei przepisy dotyczące ulgi za złe długi (m.in. art. 89b) odnoszą się do uregulowania całości lub część kwoty wierzytelności i uregulowania całości lub części należności.

Z powyższego wynika, że dokonana płatność przez podatnika na rachunek VAT nie będzie płatnością dokumentującą stricte podatek VAT, lecz płatnością dokumentującą opłacenie wyłącznie części należności wynikającej z faktury wystawionej przez dostawcę. Tym samym taką wpłatę na potrzeby określania praw i obowiązków wynikających z innych przepisów ustawy o VAT należy uznać za zapłatę części należności wynikającej z faktury.

Nie można zatem uznać, iż zapłata kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT stanowi uregulowanie należności w świetle ww. przepisów art. 89b ust. 4 ustawy o VAT.

Skoro, zaś jak wskazał Wnioskodawca, dokonał on uregulowania jedynie kwot podatku VAT wynikających ze wskazanych faktur, to tym samym niewątpliwie nie uregulował należności wynikających z tych faktur. Podkreślić tym czasem należy, że w powołanych wcześniej przepisach art. 89b ust. 1 i ust. 4 ustawy o VAT, ustawodawca wskazał na konieczność uregulowania należności wynikającej z faktury a nie wyłącznie kwoty podatku. Zatem w opisanej sytuacji nie zostały spełnione przesłanki do zastosowania przepisu art. 89b ust. 4 ustawy.

Tym samym Wnioskodawca nie ma prawa do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o całą kwotę zapłaconego podatku VAT od faktur 2 wskazanych dostawców Wnioskodawcy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...) za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).).

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.