0111-KDIB3-1.4012.177.2017.1.JP - Zwolnienie z VAT udzielonej pożyczki.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 kwietnia 2017 r. (data wpływu 28 kwietnia 2017 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczki Wnioskodawcy oraz zwolnienia tej czynności od podatku VAT - jest prawidłowe.

W dniu 28 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczki Wnioskodawcy oraz zwolnienia tej czynności od podatku VAT.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

A Sp. z o.o. (dalej: Spółka) jako Wnioskodawca, jest spółką prawa handlowego, mającą siedzibę na terytorium Polski, zaciągnęła kilka oprocentowanych pożyczek od osób prawnych prowadzących działalność gospodarczą. Pożyczkodawcy udzielili Wnioskodawcy kilka oprocentowanych pożyczek.

W umowie pożyczek został określony termin spłaty przez Wnioskodawcę środków pieniężnych będących przedmiotem pożyczki oraz zasady naliczania odsetek z terminem i ich płatności. Wnioskodawca (pożyczkobiorca) oraz pożyczkodawcy są czynnymi zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Pożyczkodawcy w przedmiocie swojej działalności nie posiadają wpisanych usług udzielania pożyczek. Środki pieniężne na moment zawarcia umowy pożyczki znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pożyczkodawcy udzielając oprocentowanej pożyczki (pożyczek) na rzecz Wnioskodawcy działali w tym zakresie w charakterze podatnika od towarów i usług. Opisana transakcja (transakcje) jest zakwalifikowana jako czynność udzielania pożyczek pieniężnych, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Wskazany przepis mówi, iż zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. W świetle ww. przepisów udzielenie pożyczek na rzecz Wnioskodawcy przez pożyczkodawców stanowić będzie usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lecz korzystającą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy dana czynność - udzielona oprocentowana pożyczka - podlega opodatkowaniu VAT, jednocześnie czynność ta będzie zwolniona a VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy (stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług):

Zdaniem Wnioskodawcy - czynność udzielenia pożyczki jest świadczeniem usług na gruncie VAT. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.; dalej: ustawa o VAT) opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Artykuł 8 ust. 1 tej ustawy definiuje zaś świadczenie usług, jako "każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów".

Czyli aby zaistniało opodatkowane VAT świadczenie usług, muszą wystąpić łącznie następujące okoliczności:

* występuje świadczenie ze strony świadczeniodawcy, działającego w charakterze podatnika VAT na rzecz świadczeniobiorcy,

* świadczenie to ma charakter odpłatny,

* nie stanowi ono dostawy towarów.

W opinii Wnioskodawcy, czynność udzielania pożyczek stanowi usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, jako, że:

* w przypadku czynności udzielenia pożyczki występuje świadczenie w postaci udostępnienia Spółce przez Pożyczkodawcę określonej kwoty pieniędzy na umówiony czas,

* dokonując tej czynności Pożyczkodawca działa w charakterze podatnika VAT, udzielona pożyczka ma na celu osiągnięcie zysku w postaci odsetek,

* jest to czynność o charakterze odpłatnym - Pożyczkodawca otrzyma bowiem wynagrodzenie za udostępnienie kapitału pożyczkobiorcy w postaci odsetek. Można zatem stwierdzić, że udzielenie pożyczki ma charakter świadczenia wzajemnego - Pożyczkodawca zobowiązuje się do udostępnienia za wynagrodzeniem kapitału pożyczkobiorcy, ten zaś ma możliwość korzystania z udostępnionych środków,

* nie stanowi ono dostawy towarów - iż pieniądze nie stanowią na gruncie VAT towarów, a tym samym ich odpłatne udostępnianie nie może być uznane za dostawę towarów za wynagrodzeniem.

Powyższe stanowisko, znalazło również potwierdzenie w licznych pismach organów podatkowych i opiniach przedstawicieli doktryny prawa podatkowego, podatnikami VAT z tytułu udzielenia pożyczki są również te podmioty, których podstawową działalnością nie jest udzielanie pożyczek, ale wszystkie te, dla których odpłatne udzielanie pożyczek stanowi element bieżącej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym, w naszej ocenie, czynność udzielenia pożyczki pomiędzy dwoma podatnikami VAT, dokonana za wynagrodzeniem w ramach prowadzonej przezeń działalności gospodarczej stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy - usługa udzielenia pożyczki jest usługą zwolniona z opodatkowania VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, "zwalania się od podatku (...) usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę". W świetle powyższego przepisu, zwolnieniu od podatku podlegają w szczególności usługi udzielania pożyczek pieniężnych. Dodatkowo, umowy pożyczki, które zostały zawarte pomiędzy Spółką a Pożyczkodawcami stanowić będą świadczenia odpłatne, za które Pożyczkodawca otrzyma od Spółki wynagrodzenie wskazane w treści umowy. W myśl art. 5 ust. 1 ustawy o VAT "opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług (...) podlegają: 1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju". Ponadto, jak wskazano we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia, art. 8 ust. 1 tejże ustawy definiuje świadczenie usług na terytorium kraju jako "każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7".

W związku z powyższym, w opinii Wnioskodawcy jest oczywiste, iż zawarcie umowy odpłatnej pożyczki pomiędzy dwoma podmiotami mającymi siedzibę na terytorium Polski stanowić będzie odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a w konsekwencji będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednocześnie, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT czynność ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie niniejszej interpretacji należy wyjaśnić, iż Wnioskodawca (pożyczkobiorca) został uznany za podmiot zainteresowany w sprawie będącej przedmiotem wniosku w związku z możliwością opodatkowania ww. czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku, gdyby czynność udzielenia pożyczki przez pożyczkodawcę nie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...) - art. 7 ust. 1 ustawy.

Ponadto, art. 8 ust. 1 ustawy określa, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z kolei oceniając, czy dane świadczenie ma charakter usługi należy mieć na względzie fakt, że ustawodawca - jak wynika z treści art. 8 ust. 1 ustawy - uznaje za usługę każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności, które nie jest dostawą towarów, podkreślając tym samym powszechność opodatkowania. Zatem na zachowanie to (świadczenie) składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź tolerowanie - znoszenie określonych stanów rzeczy). Ponadto, do uznania danej czynności za usługę, konieczne jest istnienie odbiorcy wykonywanego świadczenia (beneficjenta czynności) i występowanie związku między tą czynnością a otrzymywanym przez wykonawcę tej czynności wynagrodzeniem, będącym świadczeniem wzajemnym. W konsekwencji, usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument - odbiorca świadczenia, odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną).

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy dla uznania, iż świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca, spółka prawa handlowego, mająca siedzibę na terytorium Polski, zaciągnęła kilka oprocentowanych pożyczek od osób prawnych prowadzących działalność gospodarczą. Pożyczkodawcy udzielili Wnioskodawcy kilka oprocentowanych pożyczek. Wnioskodawca (pożyczkobiorca) oraz pożyczkodawcy są czynnymi zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług. Pożyczkodawcy w przedmiocie swojej działalności nie posiadają wpisanych usług udzielania pożyczek. Pożyczkodawcy udzielając oprocentowanej pożyczki (pożyczek) na rzecz Wnioskodawcy działali w tym zakresie w charakterze podatnika od towarów i usług.

Istota umowy pożyczki zawarta została w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczki, będzie spełniać przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu.

W konsekwencji czynność udzielenia przez pożyczkodawcę na rzecz Wnioskodawcy pożyczek będzie stanowiła odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Na mocy art. 146a pkt 1 ustawy - w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, że usługi udzielania Wnioskodawcy pożyczek, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT będą stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak z uwagi na fakt, iż powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT - korzystać będzie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zmiana któregokolwiek elementu opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku lub zmiana stanu prawnego powoduje, że interpretacja traci ważność.

Podkreślić należy, że wyrażona w niniejszej interpretacji ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy dotyczy wyłącznie kwestii z zakresu podatku od towarów i usług, natomiast kwestie dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych są przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy i nie rodzi skutków po stronie pożyczkodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.