0111-KDIB2-3.4015.77.2020.1.BB - Zwolnienie z PSD spadków i darowizn od osób najbliższych.

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 25 maja 2020 r. (data wpływu - 28 maja 2020 r.), uzupełniony 28 lipca 2020 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku - jest prawidłowe.

W dniu 28 maja 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym w piśmie z 16 lipca 2020 r., znak: 0111-KDIB2-3.4015.77.2020.1.BB, wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 28 lipca 2020 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 12 lutego 2020 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni, która jest jego jedynym dzieckiem. Ojciec nie pozostawił testamentu. W dniu 11 maja 2020 r. Wnioskodawczyni uzyskała akt poświadczenia dziedziczenia wydany przez kancelarię notarialną. Ojciec nie posiadał nieruchomości.

W chwili śmierci był on osobą całkowicie ubezwłasnowolnioną z powodu zespołu otępiennego w przebiegu choroby. W dniu 23 stycznia 2020 r. Sąd Rejonowy ustanowił Wnioskodawczynię opiekunem prawnym ojca.

Ojciec Wnioskodawczyni był w wieloletnim związku nieformalnym z kobietą (dalej zwaną przyjaciółką ojca), u której mieszkał i która faktycznie opiekowała się nim, robiła zakupy, podawała leki, gospodarowała powierzonymi jej funduszami, w tym pieniędzmi należącymi do ojca Wnioskodawczyni. Kiedy stan ojca zaczął się znacznie pogarszać konieczne było wydatkowanie środków na zapewnienie mu profesjonalnej opieki. Po pobycie w szpitalu Wnioskodawczyni zapewniła mu miejsce w domu opieki, w którym został umieszczony w dniu 7 lutego 2020 r. Wnioskodawczyni zwróciła się do przyjaciółki ojca, by ta przekazała jej środki finansowe, które należały do jej ojca, a które były obecnie w jej posiadaniu - m.in. ze względu na fakt, iż mieszkanie w którym ojciec przybywał przez wiele ostatnich lat należało do niej.

Ojciec Wnioskodawczyni wcześniej został zabrany do szpitala karetką, a stamtąd Wnioskodawczyni przeniosła go do domu opieki. W związku z powyższym na tamtą chwilę dysponowała jedynie jego dokumentacją chorobową oraz rzeczami osobistymi zabranymi ze szpitala. Przyjaciółka ojca Wnioskodawczyni poinformowała ją, że część sumy otrzyma w najbliższym czasie przelewem na konto, i że dyspozycja przelewu została wydana 10 lutego 2020 r. Wybrała ona najwygodniejszy i najbezpieczniejszy dla siebie sposób przekazania Wnioskodawczyni środków pieniężnych poprzez częściowy wykup należących do niej obligacji korporacyjnych.

W wyniku jej decyzji Wnioskodawczyni czekała na zaksięgowanie środków (w kwocie 25 000,00 zł) na swoim koncie do dnia 9 marca 2020 r. W dniu 13 lutego, w dzień po śmierci ojca, jego przyjaciółka dokonała drugiego przelewu pozostałej kwoty środków należących do ojca Wnioskodawczyni w kwocie 1100,00 zł.

W dn. 22 maja 2020 r. do właściwego Urzędu Skarbowego Wnioskodawczyni wysłała zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), uwzględniając powyższe kwoty jako środki finansowe uzyskane w wyniku dziedziczenia po ojcu, ubiegając się jednocześnie o ulgę podatkową wynikającą z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgłoszenie zawierało adnotację o planowanym terminie złożenia wniosku o wydanie indywidulanej interpretacji podatkowej w tej sprawie.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że jej ojciec był właścicielem środków finansowych w kwocie 26.100,00 zł, o których mowa we wniosku. Ze względu na zaawansowaną chorobę i pobyt w szpitalu, a bezpośrednio po wyjściu ze szpitala pobyt w domu opieki - ojciec Wnioskodawczyni nie mógł osobiście przekazać jej tej sumy pieniężnej. Jego przyjaciółka, która przez wiele lat opiekowała się nim, u której mieszkał, zobowiązała się, że przekaże Wnioskodawczyni te sumy pieniężne przelewem na konto. Przelew był najbezpieczniejszą i najwygodniejszą (ze względu na miejsce zamieszkania Wnioskodawczyni - w odległości ponad 200 km od mieszkania przyjaciółki ojca) formą przekazania środków finansowych należących do ojca Wnioskodawczyni. Część kwoty Wnioskodawczyni otrzymała od przyjaciółki ojca poprzez wydaną przez nią dyspozycję przelewu środków finansowych z wykupu należących do niej obligacji, a część otrzymała przelewem bezpośrednio z jej konta.

Bez względu na formę przekazania Wnioskodawczyni środków finansowych, kwota 26.100,00 zł należała do ojca Wnioskodawczyni i po jego śmierci wchodzi do masy spadkowej po nim.

W związku z powyższym opisem - po przeformułowaniu - zadano następujące pytanie:

Czy w związku z opisanym stanem faktycznym środki w kwocie 25.000,00 zł oraz 1.100,00 zł przekazane Wnioskodawczyni przez przyjaciółkę jej ojca, a wchodzące w skład masy spadkowej po nim, podlegają zastosowaniu ulgi podatkowej wynikającej z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni, przekazane jej środki finansowe można zaliczyć w zgłoszeniu SD-Z2 jako środki finansowe nabyte w wyniku dziedziczenia po zmarłym ojcu i skorzystać z ulgi podatkowej zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Kondycja zdrowotna ojca Wnioskodawczyni od wielu lat bardzo pogarszała się, potrzebował on stałej opieki, nie potrafił zrobić zakupów, samodzielnie iść do lekarza, potrzebował opieki w każdym aspekcie swojego życia, co potwierdziło postanowienie sądu uznające go za osobę całkowicie ubezwłasnowolnioną. Przyjaciółka ojca zapewniała mu opiekę i pomoc przez wiele lat. Jeszcze, gdy był zdrowy miał on do niej pełne zaufanie. W takiej sytuacji nie było innej możliwości niż umożliwienie jej sprawowania faktycznej opieki nad ojcem, w tym również możliwości wydatkowania środków finansowych na jego pielęgnację, jedzenie, leki. W końcowych miesiącach swojego życia ojciec przestał rozpoznawać ludzi, kompletnie stracił kontakt z rzeczywistością, trudno zatem było wymagać od niego by osobiście przekazał środki finansowe Wnioskodawczyni lub w jakikolwiek inny sposób wspomógł przekazanie tych środków po jego śmierci. Dlatego też niezależnie od formy przekazania pieniędzy czy też osobiście, czy przelewami na konto, jedynie przyjaciółka ojca Wnioskodawczyni mogła tego dokonać. Oczywiście mogła ona wpłacić pieniądze na konto bankowe ojca, jednakże wówczas Wnioskodawczyni nie miałaby do nich dostępu, ponieważ nie uzyskała jeszcze zgody sądu na wypłaty środków finansowych z konta ojca. Postępowanie mogło trwać dość długo, a konieczne było wydatkowanie środków na przewiezienie ojca do domu opieki i zapewnienie mu natychmiastowej profesjonalnej opieki, ponieważ przestał chodzić i stał się bardzo agresywny. Procedury związane z ubezwłasnowolnieniem trwają dość długo - w przypadku ojca Wnioskodawczyni dziesięć miesięcy. Dopiero po wyznaczeniu przez sąd opiekuna prawnego może on wystąpić o zgodę sądu na dysponowanie środkami finansowymi ulokowanymi w banku osoby ubezwłasnowolnionej.

Wnioskodawczyni jest jedynym spadkobiercą majątku po ojcu co zostało potwierdzone w akcie poświadczenia dziedziczenia wydanym przez kancelarię notarialną, zatem nikt inny nie ma uprawnień do dziedziczenia środków finansowych będących jego własnością.

Reasumując, Wnioskodawczyni uważa, że przekazane jej środki finansowe może zaliczyć w zgłoszeniu SD-Z2 jako środki finansowe nabyte w wyniku dziedziczenia po zmarłym ojcu i skorzystać z ulgi podatkowej zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2019 r. poz. 1813), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Ponieważ przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie zawierają definicji pojęcia dziedziczenie, przy jego interpretacji odwołać się należy do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.).

Stosownie do art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej (tj. Księgi czwartej).

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu, czy też zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego w powiązaniu z art. 95j ustawy z 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz. U. z 2019 r. poz. 540, z późn. zm.); zgodnie z tym przepisem zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku).

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn - obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Artykuł 6. ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy stanowi, iż obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku.

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest akt poświadczenia dziedziczenia, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia tego pisma (aktu poświadczenia dziedziczenia).

Zgodnie z ww. przepisami obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia z chwilą przyjęcia spadku lub jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, z chwilą sporządzenia pisma.

Zgodnie z art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

W myśl art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy - opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca (art. 14 ust. 1 ww. ustawy).

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy - zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Stosownie do art. 14 ust. 3 ww. ustawy - do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

Z treści art. 14 ust. 4 ww. ustawy wynika, że za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych.

Stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonuje się na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2060).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 12 lutego 2020 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni była jego jedynym dzieckiem. Ojciec nie pozostawił testamentu. W dniu 11 maja 2020 r. Wnioskodawczyni uzyskała akt poświadczenia dziedziczenia wydany przez kancelarię notarialną. W chwili śmierci był on osobą całkowicie ubezwłasnowolnioną. Ojciec Wnioskodawczyni był właścicielem środków finansowych w kwocie 26.100,00 zł, o których mowa we wniosku. Część kwoty Wnioskodawczyni otrzymała od przyjaciółki ojca poprzez wydaną przez nią dyspozycję przelewu środków finansowych z wykupu należących do niej obligacji, a część otrzymała przelewem bezpośrednio z jej konta. Bez względu na formę przekazania Wnioskodawczyni środków finansowych, kwota 26.100,00 zł należała do ojca Wnioskodawczyni i po jego śmierci wchodzi do masy spadkowej po nim. W dniu 22 maja 2020 r. do właściwego Urzędu Skarbowego Wnioskodawczyni wysłała zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), uwzględniając powyższe kwoty jako środki finansowe uzyskane w wyniku dziedziczenia po ojcu, ubiegając się jednocześnie o ulgę podatkową wynikającą z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn

Mając na względzie powołane powyżej unormowania prawne oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że dniem nabycia spadku przez Wnioskodawczynię jest data śmierci jej ojca. To oznacza, że do masy spadkowej wchodzą te składniki majątku spadkodawcy, które istniały na dzień śmierci spadkodawcy i których był on dysponentem. Skoro - jak wynika z opisu zdarzenia - opisana we wniosku kwota 26.100,00 zł należała do ojca Wnioskodawczyni i po jego śmierci - jak twierdzi Wnioskodawczyni - weszła do masy spadkowej po nim, to obowiązkiem Wnioskodawczyni było wykazanie jej w zgłoszeniu SD-Z2 (w terminie 6 miesięcy od uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia) aby mogła skorzystać z ulgi określonej w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Tym samym, skoro zostały spełnione wszystkie warunki określone w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn to Wnioskodawczyni ma prawo skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn w stosunku do otrzymanych środków, które weszły do masy spadkowej po jej ojcu.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie zdarzenia przyszłego/stanu faktycznego przedstawionego we wniosku. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b Ordynacji podatkowej jest sam przepis prawa. Wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia zdarzenia oraz załatwienia sprawy, organy podatkowe podejmują w toku postępowania podatkowego. Podstawowym narzędziem realizacji tej zasady jest postępowanie dowodowe, które nie jest prowadzone w ramach postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnej. Tym samym przedmiotem niniejszej interpretacji nie może być rozstrzygnięcie (i nie jest) jakie kwoty weszły w skład masy spadkowej po ojcu. Te dane Organ interpretacyjny przyjął za Wnioskodawczynią, kierując się informacjami zawartymi we wniosku.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.