0111-KDIB2-3.4015.199.2023.2.JKU - Skutki podatkowe wycofania nieruchomości ze spółki jawnej

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 września 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 25 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy skutków podatkowych wycofania nieruchomości ze spółki jawnej. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - w piśmie z 6 grudnia 2023 r. (wpływ: 6 grudnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wspólnicy spółki pod firmą (...) Spółka Jawna z siedzibą w Święciechowie, wpisanej do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: (...), posiadającej numer NIP: (...), REGON: (...) (dalej jako Spółka): (...) i (...) (dalej jako Wspólnicy) zamierzają wycofać z majątku Spółki:

- prawo użytkowania wieczystego gruntu oraz prawo własności budynku stanowiącego odrębną nieruchomość, położonych w (...), przy ulicy (...), dla których Sąd Rejonowy (...) prowadzi księgę wieczystą Kw numer (...), które zostały nabyte przez Spółkę na podstawie umowy sprzedaży oraz oświadczenia o ustanowieniu hipoteki z (...) roku, objętych aktem notarialnym sporządzonym przed (...) - Notariuszem z siedzibą w (...), Repertorium A numer (...),

- prawo własności zabudowanej nieruchomości położonej w (...), gmina (...), przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy (...) prowadzi księgę wieczystą KW numer (...), która została nabyta przez Spółkę na podstawie umowy sprzedaży z (...) roku, objętej aktem notarialnym sporządzonym przed (...) - Notariuszem z siedzibą w (...), Repertorium A numer (...)

(dalej łącznie jako Nieruchomości), które zostaną przekazane do Ich majątku osobistego.

Każdy ze Wspólników posiada (...) udział w kapitale Spółki i taki sam udział w zyskach Spółki, a po zawarciu przedmiotowej umowy każdy z Nich będzie posiadał udział wynoszący po (...) w każdej z wycofanych z majątku Spółki nieruchomości.

Wycofanie przedmiotowych Nieruchomości z majątku Spółki nie jest związane z wystąpieniem Wspólników ze Spółki ani ze zmniejszeniem ich udziałów kapitałowych w Spółce, nie zmieni się również w żaden sposób ustalony w umowie spółki udział w zyskach (które wynoszą po (...) przez każdego ze Wspólników). Czynność wycofania opisanych składników majątkowych ze Spółki (Nieruchomości) i ich nieodpłatne przekazanie na cele prywatne Wspólników zostanie dokonana na podstawie uchwały Wspólników Spółki wyrażającej zgodę na wycofanie nieruchomości ze Spółki oraz ich nieodpłatne przekazanie na cele prywatne Wspólników.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że zgodnie z przepisem art. 158 Kodeksu cywilnego planowana czynność zostanie objęta aktem notarialnym, przy czym podstawę prawną sporządzonej umowy będzie stanowił art. 353¹ Kodeksu cywilnego - ze względu na fakt, iż przedmiotowa czynność prawna nie została uregulowana innymi szczegółowymi przepisami.

Czynność przeniesienia własności Nieruchomości na rzecz Wspólników Spółki nie będzie stanowiła darowizny w rozumieniu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, gdyż żadna ze stron umowy nie dokona bezpłatnego świadczenia na rzecz innego podmiotu kosztem swojego majątku. Czynność ta nie będzie stanowiła również nieodpłatnego zniesienia współwłasności, o której mowa w art. 210 i art. 211 Kodeksu cywilnego ze względu na fakt, iż każdy ze Wspólników Spółki będzie posiadał prawo własności każdej z wycofanych ze Spółki Nieruchomości w udziale odpowiadającym udziałowi wspólnika w kapitale i zyskach Spółki (a więc każdy ze Wspólników będzie posiadał udział wynoszący 1/2 części w każdej z nieruchomości).

Pytanie

Czy czynność nieodpłatnego wycofania składników majątku Spółki (Nieruchomości) do majątku osobistego Wspólników, w proporcjach odpowiadających udziałowi Wspólników w zyskach Spółki podlega opodatkowaniu podatkiem od spadów i darowizn czego konsekwencją jest obowiązek pobrania podatku przez płatnika tego podatku, którym jest Notariusz sporządzający umowę przeniesienia prawa użytkowania wieczystego/prawa własności nieruchomości?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, jako notariusza, na którym zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn ciąży obowiązek pobrania należnego podatku od spadków i darowizn, opisana powyżej czynność nieodpłatnego wycofania składników majątku Spółki (Nieruchomości) do majątku osobistego Wspólników, w proporcjach odpowiadających udziałowi Wspólników w zyskach Spółki, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Artykuł 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazuje zamknięty katalog czynności, w wyniku których nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W katalogu tym nie jest uwzględniona czynność nieodpłatnego przeniesienia/wycofania składników spółki jawnej do majątku osobistego wspólników, która to czynność powinna zostać potraktowania jako forma umowy nienazwanej zawartej zgodnie z art. 353¹ Kodeksu cywilnego.

Przedmiotowa czynność nie może zostać potraktowana jako darowizna, którą art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego definiuje jako bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Planowana czynność nie spowoduje zmiany stanu majątku żadnego ze Wspólników, zmianie ulegnie tylko tytuł jakim Wspólnicy będą uprawnieni do Nieruchomości (przed zawarciem umowy: równe udziały w kapitale i zyskach Spółki będącej właścicielem Nieruchomości; po zawarciu umowy: współwłasność ułamkowa w równych częściach).

Przedmiotowa czynność nie może zostać także potraktowana jako nieodpłatne zniesienie współwłasności, o których mowa w art. 210 i art. 211 Kodeksu cywilnego - Wspólnicy Spółki staną się współwłaścicielami Nieruchomości w udziałach zgodnych z ich dotychczasowym udziałem w zyskach Spółki.

W związku z powyższym umowa, która zostanie zawarta pomiędzy Wspólnikami Spółki, a której skutkiem będzie przeniesienie własności każdej z Nieruchomości na rzecz dotychczasowych wspólników spółki cywilnej (winno być: jawnej) nie będzie podlegała podatkowi od spadków i darowizn.

Na potwierdzenie swojego stanowiska powołała się Pani na interpretacje indywidualne.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1774, z późn. zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem" podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem:

Stosownie do art. 1 ust. 2 ww. ustawy:

Podatkowi temu podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

W myśl art. 1a omawianej ustawy:

Przepisy ustawy o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności stosuje się odpowiednio do nieodpłatnego:

Katalog tytułów na podstawie których nabycia podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Określony w zacytowanych przepisach przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 cyt. ustawy:

Notariusze są płatnikami podatku od dokonanej w formie aktu notarialnego:

W myśl art. 18 ust. 2 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Płatnicy są obowiązani:

- pobrać należny podatek z chwilą sporządzenia aktu notarialnego, z zastrzeżeniem ust. 3;

- wpłacić pobrany podatek na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na siedzibę płatnika wykonuje swoje zadania, w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, a także przekazać w tym terminie, w formie elektronicznej, deklarację o wysokości pobranego i wpłaconego przez płatnika podatku, w tym informację o kwocie podatku należnego poszczególnym gminom.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny, ani zniesienia współwłasności (tj. tytułów nabyć, które są najbardziej adekwatne do czynności opisanej we wniosku), w związku z tym należy odwołać się do odpowiednich przepisów uregulowanych w Kodeksie cywilnym.

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.):

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego - świadczenie musi wzbogacić obdarowanego.

Z kolei w myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Przepisy art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego regulują sposoby wyjścia ze stanu współwłasności. Zgodnie z nimi, zniesienie współwłasności może nastąpić m.in. w drodze umowy między współwłaścicielami.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

- podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),

- przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,

- sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).

Ten sam sposób zniesienia współwłasności dotyczy praw majątkowych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że jako notariusz ma Pani dokonać czynności notarialnej polegającej na sporządzeniu w formie aktu notarialnego umowy nieodpłatnego przeniesienia udziałów w prawie własności zabudowanej nieruchomości oraz w prawie użytkowania wieczystego gruntu z prawem własności budynku w wykonaniu uchwały wspólników spółki jawnej. Wspólnicy Spółki, na mocy uchwały podjętej w formie aktu notarialnego, zamierzają wycofać ww. składniki majątku ze Spółki do majątku osobistego wspólników. Przeniesienie udziałów w zabudowanej nieruchomości oraz w prawie użytkowania wieczystego gruntu z prawem własności budynku nastąpi proporcjonalnie do udziału każdego ze wspólników w zysku Spółki. Przeniesienie wskazanych powyżej składników majątku do majątków osobistych wspólników nie nastąpi tytułem darowizny ani też tytułem zniesienia współwłasności w rozumieniu przepisów ustawy - Kodeks cywilny.

Powyższe wskazuje, że w analizowanym przypadku nie będzie miało miejsca zawarcie umowy darowizny ani nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Wskazała Pani, że wycofanie ze Spółki zabudowanej nieruchomości oraz prawa wieczystego użytkowania gruntu wraz z własnością budynku i ich przeniesienie do majątku Wspólników nastąpi w formie aktu notarialnego (uchwała wspólników wyrażająca zgodę na wycofanie zabudowanej nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego gruntu z prawem własności budynku ze Spółki oraz ich nieodpłatne przekazanie na cele prywatne).

Z opisu zdarzenia przyszłego nie wynika, że przedmiotowa czynność przyjmie którykolwiek tytuł z wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Nie będzie to bowiem jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego ani umowa darowizny, ani umowa nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Jak wskazano powyżej, podatkowi od spadków i darowizn podlega jedynie nabycie na podstawie tytułów enumeratywnie wymienionych w art. 1 ww. ustawy; wśród nich ustawodawca nie wymienił czynności (tytułu) opisanej we wniosku.

Skoro więc czynność nieodpłatnego przeniesienia przez Spółkę udziału we własności zabudowanej nieruchomości oraz prawie użytkowania wieczystego gruntu z prawem własności budynku na rzecz Wspólników będzie umową nienazwaną, przenoszącą własność w następstwie wykonania uchwały wspólników o wycofaniu ww. składników ze Spółki i nie przyjmie formy umowy darowizny ani umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności, w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, to wskazane na podstawie tej czynności nabycie nie będzie podlegało ustawie o podatku od spadków i darowizn.

W konsekwencji Pani, jako notariusz, nie będzie zobowiązana w stosunku do tej czynności zrealizować obowiązku wynikającego z art. 18 ust. 2 pkt 2 i 3 podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja, co wynika z przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej, zgodnie z uprawnieniami Organu interpretacyjnego nadanymi przez art. 14b § 1 tejże ustawy, ma zastosowanie wyłącznie dla Pani.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa.