0111-KDIB2-3.4015.178.2022.1.MD - Przedawnienie podatku od spadku

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 grudnia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 22 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych powzięcia wiadomości o dodatkowym składniku majątkowym nabytym w drodze spadku po matce zmarłej w 1990 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(...) kwietnia 1990 r. zmarła Pana mama. Sąd Rejonowy wydał (...) stycznia 1992 r. postanowienie o nabyciu spadku i ustanowił spadkobierców w osobie Pana ojca, Pana oraz trójki Pana rodzeństwa. Wszyscy spadkobiercy złożyli wspólne zeznanie o nabyciu spadku (domu jednorodzinnego).

Urząd Skarbowy wydał (...) września 1993 r. zaświadczenie o podleganiu opodatkowaniu podatkiem od spadków przez wszystkich spadkobierców. Podatek z tego tytułu został zapłacony przez wszystkich spadkobierców. Jest Pan w posiadaniu kopii zaświadczenia oraz oryginału zapłaty podatku.

(...) sierpnia 2022 r. Sąd Rejonowy wydał prawomocne postanowienie, że zmarła mama była spadkobierczynią nieruchomości położonej w Ł. Ujawniony obecnie majątek Pana mamy nie był uwzględniony w masie spadkowej przy składaniu pierwotnego zeznania o nabyciu spadku, ponieważ nie byli Państwo świadomi wówczas jego istnienia.

(...) lutego 2006 r. zmarł Pana ojciec - jeden ze spadkobierców po mamie. (...) sierpnia 2009 r. Sąd Rejonowy wydał prawomocne postanowienie, że jedynymi spadkobiercami po ojcu jest Pan oraz troje Pana rodzeństwa.

Ze względu na brak masy spadkowej po ojcu - nie było przeprowadzane postępowanie podatkowe w sprawie podatku od spadków.

Pytania

Czy ujawniony w toku postępowania sądowego w bieżącym roku majątek po zmarłej mamie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od spadków?

Czy jest obowiązek złożenia zeznania w sprawie nabycia spadku?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, ujawnienie dodatkowego składnika majątkowego po upływie terminu przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego, nie powoduje ponownego powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli obowiązek podatkowy powstał w 1992 r. (data uprawomocnienia się postanowienia sądu) to zobowiązanie podatkowe z tytułu nabycia opisanego we wniosku składnika masy spadkowej nie powstało. Przedawnieniu uległo bowiem prawo do jego ustalenia. W związku z powyższym - Pana zdaniem - w tej sytuacji nie jest Pan zobowiązany do zgłoszenia nabycia ani uiszczenia podatku od spadków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629):

Do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Ponieważ śmierć Spadkodawczyni (Pana mamy) nastąpiła - jak zostało wskazane we wniosku - przed 1 stycznia 2007 r., w niniejszej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r.

Stosownie do art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem spadku.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:

Przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Artykuł 1025 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Zgodnie bowiem z treścią art. 1015 § 1 i § 2 zdanie pierwsze Kodeksu cywilnego:

Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku.

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W przypadku nabycia majątku spadkodawcy w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy

W przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. Jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

W myśl art. 17a ust. 3 ww. ustawy:

W przypadku nabycia rzeczy lub praw majątkowych niewykazanych w zeznaniu podatkowym, podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania podatkowego organowi, któremu złożono zeznanie podatkowe, w terminie 14 dni od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu.

Zgodnie z art. 4 i 5 Ordynacji podatkowej

Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Zobowiązania podatkowe najczęściej powstają w wyniku zaistnienia pewnego zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże skutek w postaci jego powstania. W takim przypadku zobowiązanie powstaje z dniem zaistnienia tego zdarzenia.

Zobowiązanie podatkowe może jednak powstać również w wyniku działania organów podatkowych: wskutek wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania. W takim przypadku zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego.

W myśl art. 21 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa:

Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

Zgodnie z art. 21 § 2 tej ustawy:

Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3.

Stosownie do art. 21 § 5 Ordynacji podatkowej:

Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

Z pojęciem zobowiązania podatkowego nierozerwalnie związania jest kwestia jego przedawnienia.

Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy:

Zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Jeżeli podatnik:

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Jak wynika z przywołanych przepisów, zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn co do zasady powstaje na skutek doręczenia decyzji ustalającej wysokość tego zobowiązania. Powinna być ona poprzedzona złożeniem zeznania podatkowego. Z kolei okres przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalającej wysokość podatku od spadków i darowizn liczy się od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy, tj. od końca roku, w którym uprawomocniło się postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. O tym, czy sprawa uległa przedawnieniu decyduje data powstania obowiązku podatkowego, a nie data nabycia spadku.

Z opisu przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że (...) kwietnia 1990 r. zmarła Pana mama. Sąd Rejonowy wydał (...) stycznia 1992 r. postanowienie o nabyciu spadku i ustanowił spadkobierców w osobie Pana ojca, Pana oraz trójki Pana rodzeństwa. Wszyscy spadkobiercy złożyli wspólne zeznanie o nabyciu spadku (domu jednorodzinnego). Urząd Skarbowy wydał (...) września 1993 r. zaświadczenie o podleganiu opodatkowaniu podatkiem od spadków przez wszystkich spadkobierców. Podatek z tego tytułu został zapłacony przez wszystkich spadkobierców. (...) sierpnia 2022 r. Sąd Rejonowy wydał prawomocne postanowienie, że zmarła mama była spadkobierczynią nieruchomości. Ujawniony obecnie majątek Pana mamy nie był uwzględniony w masie spadkowej przy składaniu pierwotnego zeznania o nabyciu spadku, ponieważ nie byli Państwo świadomi wówczas jego istnienia. (...) lutego 2006 r. zmarł Pana ojciec - jeden ze spadkobierców po mamie. (...) sierpnia 2009 r. Sąd Rejonowy wydał prawomocne postanowienie, że jedynymi spadkobiercami po ojcu jest Pan oraz troje Pana rodzeństwa. Ze względu na brak masy spadkowej po ojcu - nie było przeprowadzane postępowanie podatkowe w sprawie podatku od spadków.

Przenosząc opisane we wniosku zdarzenie na grunt przepisów prawa podatkowego wskazać należy, iż w rozpatrywanej sprawie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia spadku po Pana mamie powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia praw do spadku po Pana mamie, czyli w 1992 r. Z treści wniosku wynika, że złożył Pan wówczas w urzędzie skarbowym zeznanie o nabyciu spadku po mamie, w którym wykazał majątek, co do którego posiadał wtedy wiedzę. Kwestia ujawnienia dodatkowego składnika majątku w postaci nieruchomości pojawiła się w późniejszym czasie; została potwierdzona wydaniem postanowienia z (...) sierpnia 2022 r.

W istocie zatem dodatkowy składnik majątku spadkowego był Panu nieznany i nie był wykazany w pierwotnym zeznaniu podatkowym. Z opisu wniosku wynika, iż jedynym postanowieniem stwierdzającym nabycie spadku przez Pana po mamie było postanowienie z 1992 r.

W rezultacie w niniejszej sprawie znajdzie zatem zastosowanie art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej dotyczący przedawnienia zobowiązania podatkowego w sytuacji, gdy w złożonej deklaracji nie zostały ujawnione wszystkie składniki masy spadkowej a od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy upłynęło 5 lat.

Oznacza to, że zobowiązanie podatkowe z tytułu nabycia w spadku po Pana mamie ujawnionego we wniosku składnika masy spadkowej nie powstało, przedawnieniu uległo bowiem prawo do jego ustalenia. Tym samym nie jest Pan zobowiązany do uiszczenia podatku od spadków i darowizn, nie ciąży na Panu również obowiązek złożenia zeznania podatkowego w zakresie dotyczącym ujawnionej części spadku po Pana mamie. Ujawnienie dodatkowego składnika majątkowego po upływie terminu przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego, nie powoduje ponownego powstania obowiązku podatkowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Niniejsza interpretacja dotyczy - zgodnie z zadanym pytaniem i zajętym stanowiskiem - Pana sytuacji prawnopodatkowej w związku z nabyciem dodatkowego składnika majątku w spadku po zmarłej w 1990 r. mamie; nie obejmuje swoim zakresem kwestii podatkowych związanych z nabyciem spadku po ojcu.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.