0111-KDIB2-3.4015.17.2020.1.MD - Skutki podatkowe decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o niezasadnym wywłaszczeniu nieruchomości.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 20 marca 2020 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB2-3.4015.17.2020.1.MD Skutki podatkowe decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o niezasadnym wywłaszczeniu nieruchomości.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 28 stycznia 2020 r. (data wpływu - 31 stycznia 2020 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o niezasadnym wywłaszczeniu nieruchomości - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 stycznia 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o niezasadnym wywłaszczeniu nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Ojciec Wnioskodawczyni umarł 19 maja 2017 r. W dniu 29 sierpnia 2017 r. Wnioskodawczyni przyjęła spadek po ojcu, aktem poświadczenia dziedziczenia.

Według przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, Wnioskodawczyni powinna złożyć w Urzędzie Skarbowym zgłoszenie SD-Z2, ponieważ jednak w chwili śmierci ojciec Wnioskodawczyni nie posiadał ani rzeczy, ani praw majątkowych, zgłoszenie takie nie zostało złożone.

Od wielu lat wcześniej, brat ojca Wnioskodawczyni starał się o uregulowanie spraw związanych z domem dziadków Wnioskodawczyni, który ojciec Wnioskodawczyni wraz z rodziną mieli opuścić na skutek reformy rolnej. W wyniku tych starań, 14 grudnia 2019 r., Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi "uprawomocnił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego", który stwierdził, że dom i park nie podpadały pod działanie Dekretu PKWN z 6 września 1944 r. o reformie rolnej, zatem dom dziadków Wnioskodawczyni został odebrany bezprawnie.

Obecnie właścicielem domu jest osoba Wnioskodawczyni nieznana, która zakupiła nieruchomość od Skarbu Państwa jeszcze w latach siedemdziesiątych.

Obecnie istnieje możliwość wniesienia pozwu o odszkodowanie. Kwota, o jaką planuje wnioskować Wnioskodawczyni to 380.000 zł. Kiedy cały proces o odszkodowanie się skończy i z jakim skutkiem nie jest oczywiście wiadome.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy Wnioskodawczyni ma złożyć zgłoszenie SD-Z2?

Czy jako datę powstania obowiązku podatkowego Wnioskodawczyni ma wpisać datę uprawomocnienia wyroku sądu?

Gdzie i w jakiej rubryce Wnioskodawczyni ma wpisać kwotę, o którą będzie wnioskowała jako odszkodowanie?

Czy w razie, gdy Wnioskodawczyni nie złoży zgłoszenia SD-Z2, po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o odszkodowanie i przyznaniu Wnioskodawczyni jakiejś kwoty pieniężnej, Wnioskodawczyni będzie musiała zapłacić od tej kwoty podatek?

Zdaniem Wnioskodawczyni, odszkodowanie, o jakie będzie wnioskować, będzie elementem masy spadkowej, gdyż jest to świadczenie pieniężne za bezpłatne odjęcie jej poprzednikom prawnym prawa własności, którego właścicielem był dziadek Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni ma prawo do wnioskowania tylko ze względu na to, że jest jedną ze spadkobierców i przyjęła spadek po ojcu. Natomiast Wnioskodawczyni wie, że zgłaszać na SD-Z2 należy to, co jest, a nie to, co może kiedyś nastąpić.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2019 r. poz. 1813), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem dziedziczenia.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku.

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia (art. 6 ust. 4 cyt. ustawy).

Niezależnie od powyższego, w myśl art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Jak stanowi art. 4a ust. 1a omawianej ustawy, jeżeli dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe, termin 6 miesięcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, do zgłoszenia tego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Zgodnie natomiast z treścią art. 4a ust. 2 cyt. ustawy, jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Stosownie do art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast przepis art. 925 tej ustawy stanowi, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy. Zgodnie bowiem z treścią art. 1015 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Z powołanych wyżej artykułów wynika, iż spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawnie nadzieje na nabycie prawa - istniejące w dacie nabycia spadku. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie.

Do praw majątkowych zalicza się prawa rzeczowe (własność, użytkowanie wieczyste, prawa rzeczowe ograniczone), wierzytelności, prawa na dobrach niematerialnych o charakterze majątkowym oraz prawa rodzinne o charakterze majątkowym (np. prawo do świadczeń alimentacyjnych). Prawa majątkowe są więc składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, ojciec Wnioskodawczyni zmarł 19 maja 2017 r. W dniu 29 sierpnia 2017 r. Wnioskodawczyni przyjęła spadek po ojcu, aktem poświadczenia dziedziczenia. Wnioskodawczyni nie złożyła zgłoszenia o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych, ponieważ ojciec na dzień śmierci niczego nie posiadał. Od wielu lat wcześniej, brat ojca Wnioskodawczyni starał się o uregulowanie spraw związanych z domem dziadków Wnioskodawczyni, który ojciec Wnioskodawczyni wraz z rodziną mieli opuścić na skutek reformy rolnej. W wyniku tych starań, 14 grudnia 2019 r., Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi "uprawomocnił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego", który stwierdził, że dom i park nie podpadały pod działanie Dekretu PKWN z 6 września 1944 r. o reformie rolnej, zatem dom dziadków Wnioskodawczyni został odebrany bezprawnie. Obecnie istnieje możliwość wniesienia pozwu o odszkodowanie.

Z powyższego wynika, iż dopiero 14 grudnia 2019 r. zaistniała przyczyna uzasadniająca wystąpienie z roszczeniem o restytucję utraconego na mocy dekretu o reformie rolnej majątku ziemskiego dziadków Wnioskodawczyni. Ojciec Wnioskodawczyni zmarł 19 maja 2017 r., a więc w dacie jego śmierci nie było jeszcze możliwości wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym do Sądu. Z wniosku wynika także, że kroki w celu odzyskania majątku po dziadkach Wnioskodawczyni czynił jej wuj, natomiast samo postępowanie o przyznanie odszkodowania będzie się toczyło już z udziałem Wnioskodawczyni, nie toczyło się z udziałem jej ojca.

W tak przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie można uznać, jakoby w dacie śmierci ojca Wnioskodawczyni istniało roszczenie odszkodowawcze, którego obowiązek zgłoszenia (jako składnik nabytej masy spadkowej) spoczywałby na Wnioskodawczyni. Tym bardziej, że postępowanie odszkodowawcze będzie się toczyło z udziałem Wnioskodawczyni - bez udziału jej ojca, a więc ewentualnie przyznane odszkodowanie będzie przyznane na jej rzecz, nie będzie przedmiotem masy spadkowej po ojcu.

Z tego względu, biorąc pod uwagę wskazane wyżej okoliczności, Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn w związku z wystąpieniem o odszkodowanie, ani w przyszłości w związku z jego wypłatą - odszkodowanie to bowiem (jak i roszczenie o jego wypłatę) nie weszły w skład masy spadkowej po ojcu Wnioskodawczyni (bo nie istniały na dzień śmierci), nie zostały zatem nabyte tytułem wymienionym w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

To oznacza, że brak jest podstaw do objęcia zgłoszeniem SD-Z2 roszczenia o wypłatę odszkodowania. W zgłoszeniu tym wykazuje się bowiem nabycie tytułem masy spadkowej.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w..., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl