0111-KDIB2-3.4015.169.2022.1.JKU - Zwolnienie z podatku darowizny od opiekuna

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 grudnia 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 5 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości tytułem darowizny od ciotki.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Postanowieniem Sądu Rejonowego z 5 października 1994 r. została ustanowiona dla Pani rodzina zastępcza w osobach M. K. i C. K., co było zgodne z wolą Pani mamy - G. W., która zmarła 24 lipca 1994 r., osieracając nieletnią córkę - K. W.

Na podstawie testamentu z 25 kwietnia 1994 r., otwartego i ogłoszonego w Sądzie Rejonowym 3 sierpnia 1994 r. M. K. - siostra Pani mamy - nabyła w całości mieszkanie. Zgodnie z zaświadczeniem Nr (...) M. K. jest właścicielem lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej 63,10 m² położonego w G.

Pani M. K. - na podstawie Postanowienia Sądu Rejonowego z 13 marca 1995 r. - nabyła mieszkanie za które zapłaciła podatek wysokości 4.080,60 zł.

W rodzinie zastępczej była Pani do czasu uzyskania pełnoletności, następnie przez okres kontynuowania nauki, aż do momentu zawarcia związku małżeńskiego 17 września 2016 r.

W rodzinie zastępczej niczego Pani nie brakowało, córki M. K. i C. K. w osobie A. i M. są Pani jak siostry. Zawsze może Pani liczyć na ich wsparcie i pomoc. Kontakt z rodziną zmarłej mamy jest stale utrzymywany i pamięć o niej pielęgnowana. Wszystkie pamiątki, przedmioty osobiste po zmarłej mamie zostały Pani przekazane.

Po zawarciu związku małżeńskiego zamieszkała Pani w mieszkaniu, którego prawnym właścicielem jest M. K. nie ponosząc z tego tytułu żadnych kosztów. Rodzinę zastępczą jaka została dla Pani ustanowiona traktuje Pani jak swoją prawdziwą rodzinę.

Mama zastępcza chcąc uporządkować sprawy planuje darować Pani mieszkanie. W celu uniknięcia błędu przy naliczeniu podatku od spadków i darowizn, który już raz został zapłacony przez M. K. prosi Pani o pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego od spadków i darowizn w zakresie skorzystania z prawa do ulgi wynikającej z art. 14 ust. 4a ustawy.

Pytanie

Czy Pani sytuacja kwalifikuje Panią do skorzystania z ulgi wynikającej z art. 14 ust. 4a znowelizowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że zalicza się jako zstępna, natomiast mama - M. K. zaliczona jest za wstępną jako osoba tworząca rodzinę zastępczą, co kwalifikuje do skorzystania z ulgi.

Wskazała Pani, iż w artykule przedstawionym 15 października 2020 r. pod tytułem "Szersze zwolnienie z podatku od spadków i darowizn" przedstawiono pogląd, zgodnie z którym wychowankowie rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka nie będą płacić podatku od spadku lub darowizny otrzymanej od opiekuna na takich samych zasadach jak pozostałe dzieci z normalnych rodzin oraz adoptowane i przysposobione.

Opublikowana została nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn, która to zakłada. Weszła ona w życie 27 października 2020 r. Wprowadza nowy art. 14 ust. 4a do ustawy o podatku od spadków i darowizn. Mówi on, że za zstępnych, którzy korzystają ze zwolnienia dla najbliższej rodziny, uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Z kolei za wstępnych są uważane także osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1043, z późn. zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęcia darowizny i oceniając tak przedstawione zagadnienie należy odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.):

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Należy zauważyć, że - co do zasady - darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy:

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

Z kolei, w myśl art. 17 ust. 4 omawianej ustawy:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych ustala, w drodze rozporządzenia, kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku i niepodlegające opodatkowaniu, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz skale podatkowe, o których mowa w art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem zasad określonych w ust. 1-3.

Na mocy delegacji zawartej w ww. przepisie, Minister Finansów zmienił kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku i niepodlegające opodatkowaniu.

Aktualnie - zgodnie z § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 października 2022 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. poz. 2084):

Ustala się kwoty czystej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych niepodlegające opodatkowaniu, określone w art. 9 ust. 1:

Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 ww. ustawy:

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli: - zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Z treści przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jednoznacznie wynika, że zwolnieniem tym objęte jest nabycie przez osoby, których łączą relacje ściśle w przepisie określone (tzw. grupa zerowa). Między innymi są to zstępni.

Zgodnie z art. 14 ust. 4a ww. ustawy:

Za zstępnych w rozumieniu ustawy uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 821 oraz z 2021 r. poz. 159), a za wstępnych także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

Na mocy przywołanego powyżej przepisu za zstępnych uważa się m.in. osoby aktualnie przebywające oraz osoby, które w przeszłości przebywały w rodzinie zastępczej.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że postanowieniem Sądu Rejonowego z 5 października 1994 r. została ustanowiona dla Pani rodzina zastępcza w osobie M. K. i C. K., co było zgodne z wolą Pani mamy - G. W., która zmarła 24 lipca 1994 r. Na podstawie testamentu M. K. - siostra Pani mamy - nabyła w całości mieszkanie, za które zapłaciła podatek. W rodzinie zastępczej była Pani do czasu uzyskania pełnoletności, następnie przez okres kontynuowania nauki, aż do momentu zawarcia związku małżeńskiego 17 września 2016 r. Po zawarciu związku małżeńskiego zamieszkała Pani w mieszkaniu, którego prawnym właścicielem jest M. K. Mama zastępcza chcąc uporządkować sprawy planuje darować Pani mieszkanie.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że planowane nabycie przez Panią mieszkania na podstawie darowizny od matki zastępczej, będzie w całości zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ponadto, w związku z tym, że umowa darowizny mieszkania - zgodnie z wymogiem zawartym w art. 158 Kodeksu cywilnego - powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego, dla spełnienia warunków do zwolnienia w takiej sytuacji nie będzie konieczne zgłoszenie nabycia mieszkania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego, co wynika z treści przywołanego powyżej art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa.