0111-KDIB2-3.4015.152.2021.1.ŁSZ - Zwolnienie z PSD darowizny od osoby najbliższej

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 29 lipca 2021 r. (data wpływu - 2 sierpnia 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 2 sierpnia 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Siostra rodzona Wnioskodawcy zamierza podarować Wnioskodawcy lokal mieszkalny i związane z nim prawo majątkowe własności tegoż lokalu mieszkalnego, które to prawo majątkowe własności objęte jest wspólnością majątkową małżeńską (własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego). Lokal mieszkalny i związane z nim prawo majątkowe własności należą do majątku wspólnego siostry Wnioskodawcy i jej męża (objęty jest obowiązującą w ich małżeństwie wspólnością ustawową majątkową małżeńską). Mąż siostry Wnioskodawcy zaakceptuje decyzję swojej żony konkludującą się w przedmiotowej darowiźnie. Umowa darowizny prawa własności do lokalu mieszkalnego będzie zawarta w formie aktu notarialnego pomiędzy Wnioskodawcą, jako obdarowanym, a rodzoną siostrą Wnioskodawcy, jako darczyńcą czyli pomiędzy rodzeństwem (pierwsza grupa podatku od spadków i darowizn). Darczyńcą będzie zatem tylko siostra Wnioskodawcy. Mąż siostry Wnioskodawcy złoży oświadczenie w trybie przewidzianym postanowieniami zawartymi w art. 37 § 1 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, w którym to oświadczeniu wyrazi zgodę na dokonanie przedmiotowej darowizny prawa własności do lokalu mieszkalnego.

Podobny stan faktyczny, z tą wyłącznie różnicą, że odnosił się do darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, został opisany i objęty na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa indywidualną interpretacją wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy Wnioskodawca, jako obdarowany, będzie zwolniony z obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn od całości otrzymanej od swojej siostry darowizny prawa własności do lokalu mieszkalnego, w sytuacji, gdy (pomimo tego) darowizna ta nastąpi z majątku wspólnego siostry Wnioskodawcy i jej męża ?

Mówiąc doprecyzowująco, czy Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od połowy wartości darowizny z majątku wspólnego siostry Wnioskodawcy i jej męża, tak jakby za darowiznę od szwagra (mąż siostry Wnioskodawcy), ze względu na wspólność majątkową występującą pomiędzy siostrą Wnioskodawcy a jej mężem?

Zdaniem Wnioskodawcy, planowane zdarzenie przyszłe w postaci darowizny prawa własności do lokalu mieszkalnego przez siostrę Wnioskodawcy, za udokumentowaną pisemnie zgodą męża siostry Wnioskodawcy, na rzecz jej brata (Wnioskodawcy), która to darowizna zostanie dokonana na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego, będzie w całości zwolniona od podatku od spadków i darowizn, bez względu na to, że darowizna ta nastąpi z majątku wspólnego siostry Wnioskodawcy i jej męża, a to z uwagi na to, że Wnioskodawca w odniesieniu do swojej siostry jest osobą należącą do pierwszej grupy podatkowej w rozumieniu przepisu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, a także jest osobą należącą do kręgu osób zwolnionych z opodatkowania, które zostały wskazane w art. 4a powołanej w ten sposób ustawy o podatku od spadków i darowizn. Mąż siostry Wnioskodawcy nie będzie stroną objętej wnioskiem dotyczącym zdarzenia przyszłego, umowy darowizny prawa własności do lokalu mieszkalnego, a jedynie dokona akceptacji rzeczonej darowizny poprzez wyrażenie, w trybie przewidzianym postanowieniami art. 37 § 1 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, zgody na jej dokonanie przez swoją żonę (siostra Wnioskodawcy) z majątku wspólnego, na rzecz jej brata. Z punktu widzenia Wnioskodawcy, w odniesieniu do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, w kontekście darowizny opisanej we wniosku jako zdarzenie przyszłe, zgoda wyrażona przez męża siostry Wnioskodawcy w trybie przewidzianym postanowieniami art. 37 § 1 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, będzie z punktu widzenia podatkowego neutralna i w żaden sposób nie doprowadzi ona do sytuacji, w której mąż siostry Wnioskodawcy stanie się stroną umowy darowizny zawartej między siostrą Wnioskodawcy a jej bratem występującym we wniosku jako Wnioskodawca.

Niezależnie od powyższego należy stwierdzić, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera zdefiniowania pojęcia "darowizna", dlatego też, w tym przedmiocie sprawy należy się odwołać do przepisów ustawy - Kodeks cywilny, a tu w szczególności do art. 888 § 1 tegoż Kodeksu cywilnego, który instytucję "darowizny" definiuje jako zobowiązanie darczyńcy z założenia stygmatyzowane przymiotem nieodpłatności na rzecz darczyńcy i przymiotem przysporzenia na rzecz obdarowanego, ze wszelkimi tego konsekwencjami.

Zdaniem Wnioskodawcy należy stwierdzić, że planowane zdarzenie przyszłe w postaci darowizny ze strony siostry Wnioskodawcy na rzecz jej brata (Wnioskodawca) lokalu mieszkalnego i związanego z nim prawa majątkowego własności tegoż lokalu mieszkalnego, które to prawo majątkowe własności objęte jest wspólnością majątkową małżeńską siostry Wnioskodawcy i jej męża, a która to darowizna zostanie dokonana na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego, będzie w całości korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a przywołanej powyżej ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawca swoje stanowisko opiera na konkluzjach zawartych w dostępnych interpretacjach podatkowych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, stwierdzających jednoznacznie, że darowizna między rodzeństwem dokonana w formie aktu notarialnego (za zgodą małżonka wyrażoną w trybie przewidzianym postanowieniami art. 37 § 1 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy) jest całkowicie wolna od podatku od spadków i darowizn, nawet jeśli dokonywana jest z majątku wspólnego małżonków.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043) - podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Należy zauważyć, że - co do zasady - darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Z kolei, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Obowiązek nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron (art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że siostra Wnioskodawcy zamierza podarować Wnioskodawcy lokal mieszkalny i związane z nim prawo majątkowe własności tegoż lokalu mieszkalnego. Prawo własności objęte jest wspólnością majątkową małżeńską. Mąż siostry Wnioskodawcy zaakceptuje decyzję swojej żony o darowiźnie. Umowa darowizny prawa własności do lokalu mieszkalnego będzie zawarta w formie aktu notarialnego pomiędzy Wnioskodawcą, jako obdarowanym, a rodzoną siostrą Wnioskodawcy, jako darczyńcą. Darczyńcą będzie zatem tylko siostra Wnioskodawcy. Mąż siostry Wnioskodawcy złoży oświadczenie w trybie przewidzianym postanowieniami zawartymi w art. 37 § 1 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, w którym to oświadczeniu wyrazi zgodę na dokonanie przedmiotowej darowizny prawa własności do lokalu mieszkalnego.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359), zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. Stosownie do art. 37 § 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.

Tym samym, w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny zgoda taka będzie neutralna podatkowo, w żaden sposób nie powodując, iż mąż siostry Wnioskodawcy stanie się stroną umowy darowizny zawartej między Wnioskodawcą a jego siostrą. Z treści przepisów wynika bowiem, że zgoda małżonka jest niezbędna dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Podsumowując, jeżeli darowizna własności lokalu mieszkalnego będzie dokonana tylko przez siostrę Wnioskodawcy, z majątku wspólnego siostry i jej męża, za zgodą jej męża, to darowizna ta będzie w całości zwolniona od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Wnioskodawca tym samym nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w..., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.