0111-KDIB2-3.4014.102.2020.3.LM - Opodatkowanie podatkiem PCC odpłatnego działu spadku.

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 2 marca 2020 r. (data wpływu - 23 marca 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 23 marca 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 17 kwietnia 2008 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni.

W dniu 18 czerwca 2008 r. zostało wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po F.W. (ojcu Wnioskodawczyni). Wedle postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, spadek nabyli: żona AW., córka B.W. (Wnioskodawczyni) oraz syn S.W., każdy po 1/3. Nie przeprowadzono działu spadku.

W skład spadku po F.W. wchodzi lokal mieszkalny położony w B. wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej (wspólność majątkowa małżeńska z A.W.), dla którego prowadzona jest księga wieczysta.

Przedmiotowy lokal został nabyty przez F.W. i A.W. w dniu 19 czerwca 1998 r.

W dniu 7 sierpnia 2009 r. zmarł S.W.

Wedle aktu poświadczenia dziedziczenia, spadkobiercami po S.W. zostali: żona Al.W., syn P.W. oraz syn T.W., każdy po 1/3. Nie przeprowadzono działu spadku.

W dniu 5 lipca 2019 r. zmarła A.W. (matka Wnioskodawczyni). W dniu 17 września 2019 r. został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia. Wedle aktu poświadczenia dziedziczenia, spadkobierczyniami A.W. zostały: Wnioskodawczyni oraz wnuczka A.A.W., każda po 1/2. Nie przeprowadzono dotychczas działu spadku.

Po śmierci A.W., na dzień kierowania wniosku, udziały w lokalu mieszkalnym położonym w B. są następujące:

* Wnioskodawczyni: 9/18 (3/18 po F.W., 6/18 po A.W.),

* A.A.W.: 6/18 (6/18 po A.W.),

* P.W.: 1/18 (po S.W. - z uwagi na jego udział w spadku po F.W.),

* T.W.: 1/18 (po S.W. - z uwagi na jego udział w spadku po F.W.),

* Al.W.: 1/18 (po S.W. - z uwagi na jego udział w spadku po F.W.).

Na dzień składania wniosku Wnioskodawczyni nie posiada innych nieruchomości. Wnioskodawczyni posiada jedynie, po rodzicach, udziały (9/18) w lokalu mieszkalnym położonym w B. Obecnie zamieszkuje w tymże lokalu.

P.W., T.W. oraz Al.W. chcą przenieść na Wnioskodawczynię swoje udziały w lokalu.

Rozważane są dwie opcje:

1. Dział spadku po F.W., w formie aktu notarialnego, wedle którego Wnioskodawczyni nabędzie prawo własności udziałów w lokalu mieszkalnym (położonym w B.) przypadających na spadkobierców S.W. (Al.W., T.W. i P.W.), tj. łącznie 3/18 udziałów w przedmiotowym lokalu, ze spłatą nieprzekraczającą wartości tychże udziałów.

2. Sprzedaż tychże udziałów na rzecz Wnioskodawczyni za zapłatą ich wartości.

Po nabyciu tychże udziałów, bez względu na podstawę nabycia (dział spadku albo sprzedaż udziałów), Wnioskodawczyni chce sprzedać wszystkie należące do niej udziały w lokalu, tj. po obydwu rodzicach oraz nabyte od spadkobierców S.W. (łącznie 12/18), na rzecz osoby trzeciej.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy od umowy, w formie aktu notarialnego, o dział spadku po F.W., wedle którego Wnioskodawczyni nabędzie prawo własności udziałów w lokalu mieszkalnym (położonym w B.) przypadających na spadkobierców S.W. (Al.W, T.W. i P.W.), tj. łącznie 3/18 udziałów w przedmiotowym lokalu, ze spłatą w kwocie nieprzekraczającej wartości tychże udziałów w spadku - Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Zdaniem Wnioskodawcy, mając na uwadze art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ spadkodawcy przeniosą na nią swoje udziały z obowiązkiem spłaty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, tj. dotyczącym podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 815) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f ww. ustawy - podatkowi temu podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy - podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Dział spadku polega na zniesieniu wspólności majątku spadkowego. Zgodnie z art. 1037 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.), dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Można go dokonać poprzez przyznanie majątku np. jednemu spadkobiercy lub fizyczny podział rzeczy, tzn. poszczególne przedmioty zostaną podzielone i przyznane poszczególnym spadkobiercom.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego, która może mieć charakter albo współwłasności w częściach ułamkowych, albo współwłasności łącznej. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Z kolei do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 195 ww. ustawy własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności (art. 210 i nast. Kodeksu). Zniesienie to może nastąpić poprzez podział rzeczy wspólnej, przyznanie tej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli lub sprzedaż rzeczy. Przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli może wiązać się z obowiązkiem dokonania spłaty na rzecz pozostałych.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podlega m.in. dział spadku, jeżeli wiąże się on z obowiązkiem spłat lub dopłat.

Spłata stanowi wyrażoną w pieniądzu równowartość udziału w majątku spadkowym (stanowiącym współwłasność) i występuje wówczas przy dziale spadku lub zniesieniu współwłasności, gdy całość majątku spadkowego (majątku objętego współwłasnością) przyznano jednemu lub kilku ze spadkobierców (współwłaścicieli). Natomiast dopłata ma wyrównać różnice powstałe wskutek fizycznego podziału majątku między spadkobierców (współwłaścicieli), gdy zachodzą rozbieżności między faktycznie przyznaną im częścią majątku a udziałem w spadku (udziałem w majątku objętym współwłasnością).

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy - obowiązek podatkowy przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności.

Podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku w świetle powołanej wyżej ustawy stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku (art. 6 ust. 1 pkt 5 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 cyt. ustawy, wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Opodatkowaniu podlega tylko nadwyżka wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych ponad wartość udziału we współwłasności lub w spadku. Podstawą do obliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych jest wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku. Tym samym podstawą opodatkowania będzie wartość rynkowa niezależnie od wysokości ustalonych spłat lub dopłat.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. a ww. ustawy, stawka podatku m.in. od umów o dział spadku przy przeniesieniu własności nieruchomości wynosi - 2%.

W myśl art. 10 ust. 1 cyt. ustawy podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. Notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego (art. 10 ust. 2 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że rozważany jest dział spadku po F.W. (ojcu Wnioskodawczyni), w formie aktu notarialnego, wedle którego Wnioskodawczyni nabędzie prawo własności udziałów w lokalu mieszkalnym (położonym w B.) przypadających na spadkobierców S.W. (Al.W., T.W. i P.W.), który dziedziczył po F.W. (ojcu Wnioskodawczyni), tj. łącznie 3/18 udziałów w przedmiotowym lokalu, ze spłatą nieprzekraczającą wartości tychże udziałów.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż dokonanie działu spadku ze spłatą podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy, zgodnie z treścią art. 4 pkt 5 ww. ustawy, ciążyć będzie na podmiocie nabywającym rzecz ponad udział, a zatem w omawianej sytuacji na Wnioskodawczyni. Stawka podatku wyniesie 2% wartości rynkowej prawa własności nieruchomości nabywanego ponad wartość udziału w spadku, natomiast jak wynika z art. 10 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych płatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego jest notariusz.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji będzie pokrywał się z opisem podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.