0111-KDIB2-2.4015.52.2021.1.PB - Zwolnienie z podatku darowizny od rodzica zastępczego

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 22 kwietnia 2021 r. (data wpływu 27 kwietnia 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia działki budowlanej tytułem darowizny od rodzica zastępczego - jest prawidłowe.

W dniu 27 kwietnia 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia działki budowlanej tytułem darowizny od rodzica zastępczego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Postanowieniem Sądu Rejonowego z 30 stycznia 2002 r. została ustanowiona dla Wnioskodawczyni rodzina zastępcza w osobie A. S., córki J. i O., urodzonej 4 lutego 1956 r. w K. dniu 10 grudnia 2011 r. Wnioskodawczyni skończyła 18 lat, a co za tym idzie osiągnęła pełnoletność oraz zadeklarowała chęć dalszego pozostania w rodzinie zastępczej do czasu ukończenia przez Wnioskodawczynię nauki. Ostatecznie Wnioskodawczyni przebywała w rodzinie zastępczej do dnia ukończenia 25 roku życia, tj. do 9 grudnia 2018 r. W rodzinie zastępczej Wnioskodawczyni łącznie przebywała ok. 17 lat. Z rodziną biologiczną Wnioskodawczyni nie utrzymuje ani nie utrzymywała żadnego kontaktu.

Obecnie Wnioskodawczyni ma 27 lat i wraz ze swoją zastępczą matką, tj. A. S., nadal prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. A. S. jest dla Wnioskodawczyni osobą bardzo bliską, Wnioskodawczyni traktuje ją jak matkę.

A. S. chciałaby zabezpieczyć przyszłość Wnioskodawczyni poprzez przekazanie w drodze darowizny działki budowlanej. Z uwagi na fakt, iż nie ma żadnych wytycznych ani rozporządzenia do nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, a sprawa sporządzenia aktu przeniesienia własności jest złożona u notariusza, w celu uniknięcia błędu przy naliczeniu podatku Wnioskodawczyni prosi o pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego dotyczącą podatku od spadków i darowizn w zakresie skorzystania z prawa do ulgi wynikającej z art. 14 ust. 4a ww. ustawy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy sytuacja rodzinna Wnioskodawczyni kwalifikuje ją do skorzystania z ulgi wynikającej z art. 14 ust. 4a znowelizowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn?

2. Do jakiej grupy podatkowej jest zaliczona Wnioskodawczyni?

3. Jaki związek z art. 14 ust. 4a ma art. 4 ust. 1 pkt 17?

Zdaniem Wnioskodawczyni, jest ona zaliczona za zstępną - jako osoba przebywająca w rodzinie zastępczej, natomiast matka Wnioskodawczyni (A. S.) jest zaliczona za wstępną jako osoba tworząca rodzinę zastępczą (czyli I grupa podatkowa) i Wnioskodawczyni kwalifikuje się do skorzystania z ulgi.

Wnioskodawczyni nie jest pewna do jakiej grupy podatkowej jest zaliczona do "0" czy "1".

Wnioskodawczyni uważa, że art. 4 ust. 1 pkt 17 dotyczy zawodowych rodzin zastępczych, osób tworzących rodzinny dom dziecka lub pogotowie opiekuńcze, o których mowa w ustawie o wspieraniu rodzin i systemie pieczy zastępczej.

Wnioskodawczyni wskazuje, że w artykule z 26 października 2020 r. pod tytułem "Fiskus odpuści podatek od spadków i darowizn także rodzinom zastępczym" wskazano m.in., że (...) od wtorku 27 października 2020 r. obowiązuje nowela do ustawy o podatku od spadków i darowizn ułatwiająca dziedziczenie i przekazywanie majątku osobom, które łączą lub łączyły różne więzy zastępujące rodzinę. Nowe przepisy traktują takie osoby na równi z członkami najbliższej rodziny. Umożliwiają im więc wolne od podatku przekazywanie darowizn oraz spadkobranie. Krąg osób korzystających z ulgi obejmuje obecnych i byłych wychowanków rodzin zastępczych.

Wnioskodawczyni zwróciła ponadto uwagę na przedstawiony 15 października 2020 r. w artykule pod tytułem "Szersze zwolnienie z podatku od spadków i darowizn" pogląd, zgodnie z którym wychowankowie rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka nie będą płacić podatku od spadku lub darowizny otrzymanej od opiekuna na takich samych zasadach jak pozostałe dzieci, z normalnych rodzin oraz adoptowane i przysposobione. Opublikowana została nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2020 r. poz. 1761), która to zakłada. Weszła ona w życie 27 października 2020 r. Wprowadza nowy art. 14 ust. 4a do ustawy o podatku od spadków i darowizn. Mówi on, że za zstępnych, którzy korzystają ze zwolnienia dla najbliższej rodziny, uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 821). Z kolei za wstępnych będą uważane także osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej. Dotychczas takie osoby były traktowane jak obce. Musiały więc płacić podatek według zasad przewidzianych dla 3 grupy podatkowej, czyli od nadwyżki ponad kwotę 4902 zł i to według najwyższych stawek podatku (wynoszących 12%., 16%, a nawet 20% - w zależności od wysokości nadwyżki).

Dzięki nowelizacji podopieczni i opiekunowie nie zapłacą podatku od przekazywanych sobie spadków lub darowizn, pod warunkiem że zgłoszą ich otrzymanie właściwemu urzędowi skarbowemu w ciągu 6 miesięcy od ich otrzymania. Zwolnienie będzie obowiązywało niezależnie od kwoty. W przypadku darowizn pieniężnych konieczne jest przekazanie ich na konto bankowe.

W ocenie Wnioskodawczyni przytoczone wyżej poglądy odnośnie interpretacji nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2020 r. poz. 1761) są właściwe, odpowiadają celowi w jakim ustawodawca dokonał zmian w przywołanej ustawie, jak również są zgodne z zasadami życia społecznego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043) - podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem m.in. darowizny.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęcia darowizny i oceniając tak przedstawione zagadnienie należy odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego. Jak stanowi art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.) - przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Przepis art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy - obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Z kolei, zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy - opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca (art. 14 ust. 1 ww. ustawy).

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy - zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn - do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

Wg treści przepisu art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Z kolei, z art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Z treści przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jednoznacznie wynika, że zwolnieniem tym objęte jest nabycie przez osoby, których łączą relacje ściśle w przepisie określone (tzw. grupa zerowa). Między innymi są to zstępni.

Zgodnie ze wskazanym przez Wnioskodawczynię art. 14 ust. 4a omawianej ustawy - za zstępnych - w rozumieniu ustawy uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 821 oraz z 2021 r. poz. 159), a za wstępnych także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że postanowieniem Sądu Rejonowego z 30 stycznia 2002 r. została ustanowiona dla Wnioskodawczyni rodzina zastępcza w osobie A. S. W dniu 10 grudnia 2011 r. Wnioskodawczyni skończyła 18 lat, a co za tym idzie osiągnęła pełnoletność oraz zadeklarowała chęć dalszego pozostania w rodzinie zastępczej do czasu ukończenia przez Wnioskodawczynię nauki. Ostatecznie Wnioskodawczyni przebywała w rodzinie zastępczej do dnia ukończenia 25 roku życia, tj. do 9 grudnia 2018 r. W rodzinie zastępczej Wnioskodawczyni łącznie przebywała ok. 17 lat. Obecnie Wnioskodawczyni ma 27 lat i wraz ze swoją zastępczą matką, tj. A. S., nadal prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. A. S. jest dla Wnioskodawczyni osobą bardzo bliską, Wnioskodawczyni traktuje ją jak matkę. A. S. chciałaby zabezpieczyć przyszłość Wnioskodawczyni poprzez przekazanie w drodze darowizny działki budowlanej.

Wnioskodawczyni, na mocy powołanego wyżej przepisu art. 14 ust. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn została zaliczona do I grupy podatkowej, jak również do tzw. grupy zerowej, jako zstępna.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że nabycie przez Wnioskodawczynię działki budowlanej na podstawie darowizny od osoby tworzącej rodzinę zastępczą (matki zastępczej), będzie w całości zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Końcowo wskazać należy, że rację ma Wnioskodawczyni - art. 4 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym zwalnia się od podatku nabycie w drodze dziedziczenia lub darowizny przez osoby tworzące rodzinę zastępczą lub prowadzącego rodzinny dom dziecka, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, pieniędzy lub innych rzeczy pod warunkiem, że pieniądze te lub rzeczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania zostaną przeznaczone na cele bezpośrednio związane ze sprawowaniem pieczy zastępczej, dotyczy zawodowych rodzin zastępczych, osób tworzących rodzinny dom dziecka lub pogotowie opiekuńcze, o których mowa w ustawie o wspieraniu rodzin i systemie pieczy zastępczej. Zatem wskazany przez Wnioskodawczynię przepis nie ma zastosowania do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w..., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.