0111-KDIB2-2.4015.32.2020.3.MZ - Zwolnienie z PSD spadków i darowizn od osób najbliższych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1325) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 kwietnia 2020 r. (data wpływu 16 kwietnia 2020 r.), uzupełnionym 10 lipca 2020 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanej od matki darowizny środków pieniężnych - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 kwietnia 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanej od matki darowizny środków pieniężnych.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 19 czerwca 2020 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.32.2020.2.HS wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 10 lipca 2020 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 24 października 2019 r. Wnioskodawca wraz ze swoją matką udali się do Banku w X. Matka Wnioskodawcy postanowiła przekazać Wnioskodawcy w formie darowizny kwotę 32 325 zł. Matka Wnioskodawcy posiadała lokatę, którą postanowiła zlikwidować. Pieniądze trafiły na jej konto osobiste 24 października 2019 r. Następnie matka Wnioskodawcy poprosiła kasjerkę, aby ta zrobiła przelew na konto Wnioskodawcy. Odbyło się to o godzinie 14:42. Wyżej wskazane środki nie zostały wydane matce Wnioskodawcy do rąk własnych, więc nie mogła ich w formie gotówki przekazać bezpośrednio Wnioskodawcy, ponieważ kasjerka jej tych pieniędzy nie wypłaciła. Wnioskodawca wskazuje, że kasjerka w sposób nieprawidłowy dokonała przelewu tych środków. Przelew został zrealizowany poprzez wypłatę środków z konta matki, po czym zostały wpłacone na konto Wnioskodawcy, chociaż Wnioskodawca nie był w posiadaniu tych środków. Wnioskodawca wraz z matką byli przekonani, że tytuł operacji nie jest ważny dla urzędu skarbowego, a środki zostały przelane prawidłowo. Pieniądze trafiły na konto Wnioskodawcy tego samego dnia trzy minuty później o godz. 14:45. W tak krótkim czasie nie jest możliwe, aby kasjerka przeliczyła kwotę 32 325 zł, których de facto nie wydała i by dokonała reszty czynności związanych z dokonaniem przelewu.

Wnioskodawca nadmienia, że pracuje w służbach mundurowych, gdzie corocznie składa oświadczenie majątkowe i wolał się upewnić, czy te pieniądze zostały przelane prawidłowo. Niestety, pracownicy urzędu skarbowego poinformowali Wnioskodawcę, że tytuł i sposób przekazania pieniędzy jest istotny i Wnioskodawca będzie musiał odprowadzić podatek od wyżej wskazanej darowizny, którą matka chciała Wnioskodawcy oficjalnie przelać w banku w X. Wnioskodawca wraz z matką nie mieli świadomości prawnej, iż tytuł i sposób operacji jest tak ważny. Wnioskodawca i jego matka stwierdzili, że skoro kasjerka nie wypłaciła środków matce, w związku z czym Wnioskodawca nie był w ich posiadaniu, to te pieniądze zostały przelane na konto osobiste Wnioskodawcy w sposób prawidłowy.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, co następuje.

Wniosek do właściwego Urzędu Skarbowego Wnioskodawca złożył dopiero w dniu 10 kwietnia 2020 r., po powrocie ze służby w placówce w B. (jest to odpowiedź Wnioskodawcy na pytanie Organu wystosowane w ww. wezwaniu czy z tytułu otrzymanej darowizny w kwocie 32.325 zł. Wnioskodawca złożył do właściwego urzędu skarbowego zgłoszenie SD-Z2, jeżeli tak, to należało wskazać datę złożenia).

W dniu 24 października 2019 r. Wnioskodawca był z matką w Banku, ponieważ matka postanowiła przelać mu pieniądze w formie darowizny. Kwota ta, dokładnie 32.325 zł, brakowała mu do zakupu mieszkania. Wnioskodawca i jego matka sporządzili umowę z poleceniem darczyńcy, aby Wnioskodawca te pieniądze wydał dokładnie na ten cel. Wnioskodawca wraz z matką poprosili kasjerkę w Banku, aby dokonała przelewu z konta matki Wnioskodawcy na jego konto. Ostatecznie okazało się, iż kasjerka dokonała wypłaty z konta matki Wnioskodawcy, do którego jest on upoważniony i wpłaty na jego konto. W operacji bankowej jest wypłata i wpłata zamiast przelewu, którą dokonał Wnioskodawca. Niestety tego błędu Wnioskodawca dopatrzył się dopiero po czasie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy jest zwolniony z podatku z tytułu otrzymanej od matki darowizny.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z tym, że darowizna została przekazana w sposób bezgotówkowy, nie można jej uznać za darowiznę gotówki. Pieniądze zostały przekazane z konta na konto w siedzibie Banku, dlatego też Wnioskodawca uważa, że powinien zostać zwolniony z obowiązku odprowadzenia podatku od otrzymanej darowizny.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca dodał, iż mimo wszystko uważa, że powinno zostać to uznane jako darowizna. Nie otrzymał gotówki, została dokonana wpłata i wypłata.

Ponadto Wnioskodawca pomimo starań, w czasie pandemii nie miał możliwości pójść do żadnego Urzędu Skarbowego i poprosić o pomoc w wypełnieniu odpowiednich druków albo chociażby uzyskać podpowiedź. Utrudniony był również kontakt telefoniczny z Urzędem Skarbowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1813) - podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia "darowizna" należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.).

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego - przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Na podstawie art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn - obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn - obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy - opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Artykuł 14 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że - wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy - do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Stosownie do treści art. 4a ust. 1 ww. ustawy - zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Wskazane powyżej zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2060).

Należy podkreślić, że w przypadku darowizny środków pieniężnych oba warunki wskazane w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy muszą być spełnione łącznie, aby można było zastosować zwolnienie.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 cyt. ustawy).

Z kolei, z art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, że 24 października 2019 r. matka Wnioskodawcy dokonała na jego rzecz darowizny środków pieniężnych w kwocie 32.325 zł. Tego samego dnia Wnioskodawca udał się z matką do Banku w celu zrealizowania przekazania mu przez matkę ww. środków w formie darowizny. Wnioskodawca wskazuje, że kasjerka w sposób nieprawidłowy dokonała przelewu tych środków. Przelew został zrealizowany poprzez wypłatę środków z konta matki, do którego Wnioskodawca był upoważniony, po czym zostały one wpłacone na konto Wnioskodawcy, chociaż Wnioskodawca nie był w posiadaniu tych środków. Wyżej wskazane środki nie zostały wydane matce Wnioskodawcy do rąk własnych, więc nie mogła ich Wnioskodawcy bezpośrednio w formie gotówki przekazać, ponieważ kasjerka jej tych pieniędzy nie wypłaciła. W opisie operacji bankowej jest zawarta informacja, że miały miejsce wypłata ww. środków i ich wpłata, które dokonał Wnioskodawca, a zatem, że to Wnioskodawca złożył dyspozycje ww. czynności. Nie został dokonany przelew środków pieniężnych. Wnioskodawca w dniu 10 kwietnia 2020 r. złożył do właściwego urzędu skarbowego wniosek.

W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione są warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach prawa.

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

* otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;

* złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);

* udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Wobec powyższego, w przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia - jak już wyżej wskazano - jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Wnioskodawca twierdzi, że z tytułu darowizny kwoty 32.325 zł dokonanej w sposób opisany w stanie faktycznym, tj. poprzez wypłatę z konta bankowego matki Wnioskodawcy, po czym wpłatę ww. kwoty na konto bankowe Wnioskodawcy, powinien on zostać zwolniony z obowiązku odprowadzenia podatku od otrzymanej darowizny.

Powyższego stanowiska Organ nie może potwierdzić. Skoro w analizowanej sprawie środki pieniężne zostały przekazane Wnioskodawcy poprzez wypłatę z konta bankowego matki Wnioskodawcy, której - jak wynika z opisu operacji bankowej - dokonał sam Wnioskodawca na podstawie posiadanego upoważnienia do konta i złożonej Bankowi dyspozycji, a następnie - jak również wynika z opisu operacji bankowej - Wnioskodawca sam w wyniku wydanej Bankowi dyspozycji dokonał wpłaty tych środków na swój rachunek bankowy, stwierdzić należy, iż nie został spełniony warunek określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nie jest bowiem udokumentowana darowizna od matki.

W opisanej we wniosku sytuacji nie można udokumentować otrzymania przedmiotowych środków pieniężnych w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym, gdyż środki te - jak wynika z treści wniosku i jego uzupełnienia - nie zostały przekazane zgodnie z tym przepisem. Nie miał miejsca przelew środków pieniężnych bezpośrednio z rachunku bankowego matki Wnioskodawcy, dokonany przez nią na jego rachunek bankowy ze wskazaniem tytułu tego przelewu jako darowizny. Taki sposób działania nie wyczerpuje zatem norm omawianego przepisu.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

W konsekwencji, otrzymana przez Wnioskodawcę darowizna w kwocie 32 325 zł podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej. Zgodnie z art. 17a ww. ustawy - podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. W myśl art. 17a ust. 2 ww. ustawy - obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika.

A zatem, skoro otrzymana od matki darowizna środków pieniężnych nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ww. ustawy, Wnioskodawca powinien złożyć zeznanie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-3 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 2068).

Stanowisko Wnioskodawcy należało uznać zatem za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto wyjaśnia się, że przedmiotem oceny w interpretacji nie była kwestia oceny działania Banku, ale wyłącznie skutków podatkowych wpływu środków na konto należące do Wnioskodawcy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do oceny dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.