0111-KDIB2-2.4015.167.2019.1.MZ - Podatek od spadków i darowizn - zwolnienie darowizny przekazanej w ramach bliskiej rodziny.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 29 października 2019 r. (data wpływu 30 października 2019 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia od brata tytułem darowizny lokalu mieszkalnego objętego wspólnością majątkową małżeńską:

* w części dotyczącej możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej obowiązku zgłoszenia nabycia w wymaganym terminie na formularzu SD-Z2 - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 października 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia od brata tytułem darowizny lokalu mieszkalnego objętego wspólnością majątkową małżeńską.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Brat Wnioskodawczyni zamierza podarować jej lokal mieszkalny, który objęty jest wspólnością majątkową małżeńską. Szwagierka - żona brata akceptuje decyzję swojego męża. Umowa darowizny przekazania lokalu mieszkalnego będzie zawarta w formie aktu notarialnego pomiędzy Wnioskodawczynią a jej bratem. Szwagierka złoży pisemną akceptację na dokonanie darowizny lokalu mieszkalnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni będzie zwolniona z obowiązku zapłaty podatku od całości otrzymanej darowizny, pomimo tego, iż darowizna od jej brata nastąpi z majątku wspólnego brata i jego żony?

Zdaniem Wnioskodawczyni, otrzymana darowizna od brata objęta wspólnością majątkową małżeńską będzie całkowicie zwolniona z podatku, jeśli w obowiązującym terminie Wnioskodawczyni złoży deklarację SD-Z2. Umowa darowizny zawarta będzie pomiędzy Wnioskodawczynią a jej bratem.

Na dokonanie tej czynności zgodę musi wyrazić szwagierka - żona brata.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - zgoda małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. Zgoda małżonka niezbędna jest dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są środki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych zostanie zgłoszone właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest częściowo prawidłowe a częściowo nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1813) - podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia "darowizna" należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1145).

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego - przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn - obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Artykuł 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy stanowi, że - obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Artykuł 14 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że - wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy - do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

Jednakże stosownie do treści art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Wskazane powyżej zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Przy czym, w myśl art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn - obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1

lub 2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że brat Wnioskodawczyni, za zgodą swojej żony, zamierza podarować Wnioskodawczyni lokal mieszkalny, który objęty jest wspólnością majątkową małżeńską. Umowa darowizny lokalu mieszkalnego pomiędzy Wnioskodawczynią a jej bratem będzie zawarta w formie aktu notarialnego. Szwagierka Wnioskodawczyni - żona brata złoży pisemną akceptację na dokonanie darowizny lokalu mieszkalnego.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że planowana darowizna lokalu mieszkalnego przez brata Wnioskodawczyni (za zgodą jego żony) na rzecz Wnioskodawczyni, która zostanie dokonana na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego, będzie w całości korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dla zastosowania zwolnienia pozostaje bez wpływu fakt, że darowany lokal mieszkalny pochodzić będzie z majątku wspólnego brata Wnioskodawczyni i jego żony. Okoliczność ta wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego, gdyż stosownie do art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 2086 z późn. zm.) - zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. W art. 37 § 4 ww. Kodeksu ustawodawca postanowił, że - jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Jednakże, co wynika z § 2 omawianego przepisu - ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Z zacytowanych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że zgoda małżonka niezbędna jest dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki majątkowe objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Skoro w przedmiotowej sprawie darczyńcą będzie tylko brat Wnioskodawczyni, to nabycie przez Wnioskodawczynię lokalu mieszkalnego tytułem opisanej we wniosku darowizny będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn z tego tytułu.

W tej części stanowisko Wnioskodawczyni należało zatem uznać za prawidłowe.

Nie można jednak zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni, że będzie całkowicie zwolniona z podatku, jeśli w obowiązującym terminie złoży deklarację SD-Z2. Jak wynika bowiem wprost z przywołanego powyżej art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn - obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron. W niniejszej sprawie umowa darowizny lokalu mieszkalnego zostanie zawarta w formie aktu notarialnego. A zatem Wnioskodawczyni nie będzie miała obowiązku zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego nabycia tego lokalu mieszkalnego i tym samym nie będzie miała obowiązku składania zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych na formularzu SD-Z2.

Dlatego w tej części stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w..., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.