0111-KDIB2-2.4015.118.2021.3.MZ - Zwolnienie z podatku darowizny od osoby najbliższej

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowny Panie,

- w części dotyczącej obowiązku zgłoszenia nabycia na formularzu SD-Z2 - jest nieprawidłowe,

- w części dotyczącej możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania - jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 września 2021 r. wpłynął Pana wniosek z 29 września 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny lokalu mieszkalnego od syna. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na pierwsze wezwanie - pismem z 28 listopada 2021 r. (wpływ 28 listopada 2021 r.) oraz - w odpowiedzi na drugie wezwanie - pismem z 29 grudnia 2021 r. (wpływ 29 grudnia 2021 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (po uzupełnieniu wniosku)

Pana syn zamierza podarować Panu i Pana żonie (swojej matce) lokal mieszkalny. Przedmiot planowanej darowizny został kupiony przez niego i jego żonę (Pana synową) na podstawie aktu notarialnego z 4 kwietnia 2014 r. "za środki pochodzące z ich majątku wspólnego i do majątku wspólnego" (cytat z aktu notarialnego pomiędzy deweloperem a synem i synową). Syn i Synowa mają rozdzielność majątkową ustanowioną na podstawie aktu notarialnego z 5 września 2012 r. i mają po równo (tj. po 50%) udziałów w przedmiocie planowanej darowizny. Synowa nie będzie darczyńcą a jedynie wyrazi pisemną zgodę na dokonanie darowizny lokalu mieszkalnego przez swojego małżonka. Umowa darowizny lokalu mieszkalnego będzie zawarta w formie aktu notarialnego. Darowany lokal mieszkalny będzie majątkiem wspólnym Pana i Pana żony (jest Pan w małżeństwie bez rozdzielności majątkowej).

Pytanie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku, które wpłynęło 29 grudnia 2021 r.)

Czy będzie Pan zwolniony z podatku od spadków i darowizn, biorąc pod uwagę fakt, że synowa wyrazi zgodę na dokonanie darowizny przez swojego małżonka?

Pana stanowisko w sprawie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku, które wpłynęło 29 grudnia 2021 r.)

Pana własna i sformułowana opinia na niniejszy temat jest zgodna z interpretacją wydaną wcześniej przez Krajową Informację Skarbową Znak: 0111-KDIB2-2.4015.167.2019.1.MZ. Zgodnie ze wspomnianą tutaj interpretacją otrzymana od syna darowizna lokalu mieszkalnego będącego jego majątkiem wspólnym z żoną będzie całkowicie zwolniona z podatku, jeśli:

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia "darowizna" należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.).

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

W myśl art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 ww. ustawy:

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy:

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

Stosownie do treści art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Natomiast art. 4 ust. 4 ww. ustawy stanowi, że:

Zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.

Przy czym, w myśl art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Z sytuacji przedstawionej we wniosku oraz jego uzupełnieniach wynika, że Pana syn zamierza podarować Panu i Pana żonie (swojej matce) lokal mieszkalny. Przedmiot planowanej darowizny został kupiony przez Pana syna i jego żonę (Pana synową) na podstawie aktu notarialnego z dnia 4 kwietnia 2014 r. "za środki pochodzące z ich majątku wspólnego i do majątku wspólnego" (cytat z aktu notarialnego pomiędzy deweloperem a synem i synową). Syn i synowa mają po równo (tj. po 50%) udziałów w ww. lokalu mieszkalnym. Synowa nie będzie darczyńcą a jedynie wyrazi pisemną zgodę na dokonanie darowizny lokalu mieszkalnego przez swojego małżonka. Umowa darowizny lokalu mieszkalnego będzie zawarta w formie aktu notarialnego.

Kwestie dotyczące wymaganej zgody drugiego małżonka do dokonania czynności darowizny z majątku wspólnego zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).

Na podstawie art. 37 § 1 pkt 4 ww. ustawy:

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.

Na mocy art. 37 § 4 ww. ustawy:

Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.

Tym samym, w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny zgoda taka będzie neutralna podatkowo; w żaden sposób nie powodując, iż Pana synowa stanie się stroną zawartej umowy darowizny.

Z ww. przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że zgoda małżonka niezbędna jest dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki majątku objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że planowana darowizna lokalu mieszkalnego przez Pana syna (za zgodą jego żony) z ich majątku wspólnego na rzecz Pana i Pana żony, która to czynność zostanie dokonana na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego, będzie w całości korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Dla zastosowania zwolnienia pozostaje bez wpływu fakt, że darowany lokal mieszkalny pochodzić będzie z majątku wspólnego Pana syna i synowej. Okoliczność ta wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego. Skoro w przedmiotowej sprawie darczyńcą będzie tylko Pana syn, to nabycie przez Pana i Pana żonę lokalu mieszkalnego tytułem opisanej we wniosku darowizny będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn z tego tytułu.

W tej części Pana stanowisko należało zatem uznać za prawidłowe.

Nie można jednak zgodzić się z Pana stanowiskiem, że przedmiotowa darowizna będzie całkowicie zwolniona z podatku, jeśli złoży Pan deklarację SD-Z2. Jak wynika bowiem wprost z przywołanego powyżej art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn - obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron. W niniejszej sprawie umowa darowizny lokalu mieszkalnego zostanie zawarta w formie aktu notarialnego. A zatem nie będzie miał Pan obowiązku zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego nabycia tego lokalu mieszkalnego i tym samym nie będzie Pan miał obowiązku składania zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych na formularzu SD-Z2.

Dlatego w tej części Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).