0111-KDIB2-2.4015.11.2024.1.MM - Ujawnienie dodatkowego składnika spadku a przedawnienie podatku od spadku

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 stycznia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 11 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 2 marca 1994 r.w... zmarła Pani matka M.I.

W dniu 10 listopada 2011 r. Sąd Rejonowy... na podstawie testamentu własnoręcznego spadkodawcy z 23 stycznia 1993 r. wydał postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku o sygn. akt...

Zgodnie z terminem powstania obowiązku podatkowego, zgodnie z art. 6 ustawy - Ordynacja podatkowa (winno być: ustawy o podatku od spadków i darowizn), złożyła Pani zeznanie podatkowe o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych. Naczelnik (...) Urzędu Skarbowego... decyzją z 21 grudnia 2012 r. ustalił wysokość kwoty należnego podatku od spadków i darowizn od nabycia spadku po Pani matce. Zgodnie z decyzją... kwota podatku została zapłacona 4 lutego 2013 r.

Po uzyskaniu informacji o miejscu położenia dokumentów mających wpływ na dalsze uregulowanie stanu prawnego nieruchomości, która znajduje się w Pani posiadaniu, złożyła Pani wniosek do Sądu Rejonowego w... (powzięła Pani wiadomość o możliwym dodatkowym składniku majątkowym nabytym w drodze spadku po matce). Sąd Rejonowy w... w odpowiedzi na Pani wniosek z 16 marca 2023 r. przesłał odpis aktu notarialnego nr... z 17 grudnia 1936 r.

Na podstawie ww. aktu notarialnego z 17 grudnia 1936 r. oraz innych koniecznych dokumentów wymaganych przez Sąd, Sąd Rejonowy... dokonał 29 listopada 2023 r. wpisu własności udziałów w prawie na Pani rzecz, o czym została Pani zawiadomiona 18 grudnia 2023 r.

W dalszym ciągu poszukuje Pani kolejnych dokumentów, między innymi testamentów Pani dziadka i babci, wskazanych w wymienionym wyżej akcie notarialnym, które powinny być złożone w Archiwum Państwowym w..., ale niestety zaginęły.

Pytania

Czy ujawniony w toku postępowania sądowego w ubiegłym roku majątek po Pani matce będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od spadków?

Czy jest obowiązek złożenia zeznania w sprawie nabycia dodatkowych składników spadku?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, ujawnienie dodatkowego składnika majątkowego (udziału w prawie własności) po upływie terminu przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego, nie powoduje ponownego powstania obowiązku podatkowego.

Jeżeli obowiązek podatkowy powstał w 2011 r. (data uprawomocnienia postanowienia sądu) to zobowiązanie podatkowe z tytułu nabycia opisanego we wniosku składnika masy spadkowej nie powstało. Przedawnieniu uległo prawo do jego ustalenia.

Pani zdaniem, w związku z powyższym, w tej sytuacji nie jest Pani zobowiązana do zgłoszenia nabycia ani uiszczenia podatku od spadków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629):

Do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Ponieważ śmierć spadkodawczyni (Pani matki) nastąpiła - jak zostało wskazane we wniosku - przed 1 stycznia 2007 r., w niniejszej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r.

Stosownie do art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem spadku.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Artykuł 1025 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W przypadku nabycia majątku spadkodawcy w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy

W przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. Jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

W myśl art. 17a ust. 3 ww. ustawy:

W przypadku nabycia rzeczy lub praw majątkowych niewykazanych w zeznaniu podatkowym, podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania podatkowego organowi, któremu złożono zeznanie podatkowe, w terminie 14 dni od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu.

Zgodnie z art. 4 i 5 Ordynacji podatkowej

Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Zobowiązania podatkowe najczęściej powstają w wyniku zaistnienia pewnego zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże skutek w postaci jego powstania. W takim przypadku zobowiązanie powstaje z dniem zaistnienia tego zdarzenia.

Zobowiązanie podatkowe może jednak powstać również w wyniku działania organów podatkowych: wskutek wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania. W takim przypadku zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego.

Zgodnie bowiem z art. 21 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa:

Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

W myśl z art. 21 § 2 tej ustawy:

Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3.

Stosownie do art. 21 § 5 Ordynacji podatkowej:

Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

Z pojęciem zobowiązania podatkowego nierozerwalnie związania jest kwestia jego przedawnienia.

Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy:

Zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Jeżeli podatnik:

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Jak wynika z przywołanych przepisów, zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn co do zasady powstaje na skutek doręczenia decyzji ustalającej wysokość tego zobowiązania. Powinna być ona poprzedzona złożeniem zeznania podatkowego. Z kolei okres przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalającej wysokość podatku od spadków i darowizn liczy się od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy, tj. od końca roku, w którym uprawomocniło się postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.

O tym, czy sprawa uległa przedawnieniu decyduje data powstania obowiązku podatkowego, a nie data nabycia spadku.

Z opisu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 2 marca 1994 r. zmarła Pani matka. Sąd Rejonowy wydał 10 listopada 2011 r. postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. W dniu 27 grudnia 2011 r. złożyła Pani zeznanie podatkowe o nabyciu spadku. Decyzją z 21 grudnia 2012 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego ustalił wysokość należnego podatku z tytułu nabycia spadku. Podatek z tego tytułu został przez Panią zapłacony.

W trakcie Pani dążenia do uregulowania stanu prawnego nieruchomości, która znajduje się w Pani posiadaniu, powzięła Pani wiadomość o możliwym dodatkowym składniku masy spadkowej po matce. W konsekwencji, 18 grudnia 2023 r. została Pani zawiadomiona, że 29 listopada 2023 r. Sąd Rejonowy dokonał wpisu własności udziałów w prawie na Pani rzecz.

Pani wątpliwość budzi czy ujawniony w ubiegłym roku w toku postępowania sądowego majątek po Pani matce podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn oraz czy jest Pani zobowiązana do złożenia zeznania podatkowego.

Przenosząc opisane we wniosku zdarzenie na grunt przepisów prawa podatkowego wskazać należy, iż w rozpatrywanej sprawie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia spadku po Pani matce powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia praw do spadku po Pani matce, czyli w 2011 r.

Z treści wniosku wynika, że złożyła Pani wówczas w urzędzie skarbowym zeznanie o nabyciu spadku po mamie, w którym wykazała Pani majątek, co do którego posiadała wtedy wiedzę. Kwestia ujawnienia dodatkowego składnika majątku pojawiła się w późniejszym czasie; została potwierdzona przez Sąd w 2023 r.

W istocie zatem dodatkowy składnik majątku spadkowego był Pani nieznany i nie był wykazany w pierwotnym zeznaniu podatkowym. Z opisu wniosku wynika, iż jedynym postanowieniem stwierdzającym nabycie spadku przez Panią po matce było postanowienie z 2011 r.

W rezultacie w niniejszej sprawie znajdzie zatem zastosowanie art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej dotyczący przedawnienia zobowiązania podatkowego w sytuacji, gdy w złożonej deklaracji nie zostały ujawnione wszystkie składniki masy spadkowej a od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy upłynęło 5 lat.

Oznacza to, że zobowiązanie podatkowe z tytułu nabycia w spadku po Pani matce ujawnionego składnika masy spadkowej nie powstało, przedawnieniu uległo bowiem prawo do jego ustalenia. Tym samym nie jest Pani zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn, nie ciąży na Pani również obowiązek złożenia zeznania podatkowego w zakresie dotyczącym ujawnionej części spadku po Pani matce. Ujawnienie dodatkowego składnika majątkowego po upływie terminu przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego, nie powoduje ponownego powstania obowiązku podatkowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w.. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.).