0111-KDIB2-2.4014.37.2024.2.KK - Skutki podatkowe zawarcia umowy pożyczki

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

2 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 2 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1) Zainteresowany będący stroną postępowania:

X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna

(...);

2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Y spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

(...);

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo - akcyjna (dalej: "Pożyczkodawca", "Wnioskodawca") jest polską spółką kapitałową, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług czynnym. Głównym przedmiotem działalność gospodarczej Pożyczkodawcy były dotychczas inwestycje w długoterminowe aktywa finansowe (w szczególności Wnioskodawca dokonywał inwestycji w papiery wartościowe, w tym był nabywcą obligacji).

Y Sp. z o.o. (dalej: "Pożyczkobiorca", "Zainteresowany") jest polską spółką kapitałową, zarejestrowaną jako podatnik podatku od towarów i usług czynny. Działalność Pożyczkobiorcy skupiona jest przede wszystkim na zarządzaniu nieruchomościami.

Strony (Wnioskodawca i Zainteresowany) zawarły umowę pożyczki pod polskim prawem, przy czym Wnioskodawca nie wyklucza udzielania kolejnych pożyczek na rzecz Zainteresowanego w przyszłości (dalej łącznie: "Pożyczka"). W każdym wypadku, zawarcie umowy Pożyczki następuje na terytorium Polski. Pożyczkodawca nie był i nie będzie udziałowcem Pożyczkobiorcy na dzień udzielenia Pożyczki.

W każdym wypadku, Pożyczka zawierana jest na uzgodniony okres i jest oprocentowana, tj. w zamian za zapewnienie finansowania, Pożyczkobiorca będzie zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia na rzecz Pożyczkodawcy w postaci odsetek. Wynagrodzenie otrzymywane z tytułu udzielonej Pożyczki (odsetki) zaliczane będzie do przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym Pożyczkodawcy. Wypłata kwoty Pożyczki, jak i spłata kapitału oraz odsetek może następować poprzez potrącenie wzajemnych zobowiązań pomiędzy Pożyczkobiorcą i Pożyczkodawcą.

Wnioskodawca zakłada, że umowy Pożyczki nie będą uwzględniać jakichkolwiek typowych dla rynku finansowego zabezpieczeń spłat, np. gwarancji, poręczeń, czy rygoru egzekucyjnego. Udzielenie rozważanej Pożyczki na rzecz Zainteresowanego wynikać będzie z sytuacji ekonomicznej Pożyczkobiorcy i jego zdolności do obsługi zobowiązań.

Umowa spółki Pożyczkodawcy jako przedmiot działalności Wnioskodawcy wymienia m.in. PKD 64.99.Z - pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych; PKD 64.92.Z - pozostałe formy udzielania kredytów; PKD 64.20.Z - działalność holdingów finansowych; PKD 70.22.Z - pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania; PKD 68.20.Z - wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi; PKD 68.32.Z - zarządzanie nieruchomościami wykonywane na zlecenie.

Dla potrzeb obsługi wierzytelności wynikających z umowy Pożyczki, Pożyczkodawca będzie angażował zasoby zewnętrzne w postaci służb finansowych podmiotu świadczącego usługi na rzecz Pożyczkodawcy, który to personel będzie dokonywał rozliczenia spłat odsetek i kapitału Pożyczki, zapewni dokumentowanie odsetek od Pożyczki fakturami VAT oraz zaewidencjonuje rozliczenia wynikające z Pożyczki w księgach rachunkowych.

Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Jeśli stanowisko w zakresie pytania 1 i 2 jest prawidłowe (tj. Wnioskodawca działa jako podatnik podatku od towarów i usług udzielając Pożyczki na rzecz Zainteresowanego, zaś usługa w postaci udzielenia Pożyczki jest zwolniona z podatku od towarów i usług), to czy w świetle art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o p.c.c., umowa Pożyczki zawarta między Wnioskodawcą i Zainteresowanym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, jeśli stanowisko w zakresie pytania 1 i 2 jest prawidłowe (tj. Wnioskodawca działa jako podatnik podatku od towarów i usług udzielając Pożyczki na rzecz Zainteresowanego, zaś usługa udzielenia Pożyczki jest zwolniona z podatku od towarów i usług), to w świetle art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o p.c.c., umowa Pożyczki zawarta pomiędzy Wnioskodawcą i Zainteresowanym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 1 pkt 1 lit. b (winno być: art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b)) ustawy o p.c.c., podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 720 § 1 Kodeksu Cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W myśl art. 4 pkt 7 ustawy o p.c.c. obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę i stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podstawę opodatkowania przy umowie pożyczki - stanowi kwota lub wartość pożyczki, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy - kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 powołanej ustawy stawka podatku od umowy pożyczki wynosi - 0,5%, z zastrzeżeniem ust. 5.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c. - nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c. wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona. Przy czym, mimo zwolnienia z podatku od towarów i usług, wyłączenie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie będzie miało miejsca wówczas, gdy czynność będzie dotyczyć m.in. umowy sprzedaży a jej przedmiotem będzie m.in. nieruchomość lub prawo użytkowania wieczystego.

W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o p.c.c., użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy o VAT lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

W pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga więc kwestia objęta pytaniami 1 oraz 2, tj. czy umowa Pożyczki - dokonana pomiędzy Wnioskodawcą i Zainteresowanym - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (lub korzysta ze zwolnienia z opodatkowania) w świetle przepisów ustawy o VAT, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy Pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Opodatkowanie tej czynności podatkiem od towarów i usług lub jej zwolnienie może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c.

Skoro jak zostało wykazane w uzasadnieniu do pytania 1 oraz 2 umowa Pożyczki zawarta przez Wnioskodawcę z Zainteresowanym stanowi czynność, w związku z którą Pożyczkodawca występuje jako podatnik od towarów i usług i czynność ta powinna korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie ustawy o VAT, to w rozważanej sprawie znajdzie zastosowanie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c. W takim przypadku, opisana umowa Pożyczki powinna być wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Zainteresowanych tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie - interpretacja indywidualna z 26 lutego 2024 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.58.2024.1.MG

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 295) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy:

Podatkowi podlegają: umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Na podstawie art. 4 pkt 7 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego - na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.

W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowy pożyczki podlegają generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a i b) ww. ustawy:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

W przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570, 1598 i 1852) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Z opisu sprawy wynika, że Zainteresowany będący stroną postępowania (Pożyczkodawca) zawarł z Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania (Pożyczkobiorcą) umowę pożyczki pod polskim prawem. Nie wykluczają Państwo udzielania kolejnych pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy w przyszłości. W każdym wypadku, zawarcie umowy Pożyczki następuje na terytorium Polski, Pożyczka zawierana jest na uzgodniony okres i jest oprocentowana.

W związku z tym podkreślić należy, że jakkolwiek zapytanie Zainteresowanych dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności ustalenia wymaga kwestia czy transakcja ta podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej z 26 lutego 2024 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.58.2024.1.MG wydanej dla Zainteresowanych w zakresie podatku od towarów i usług, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że " (...) czynności udzielania przez Państwa odpłatnych pożyczek, stanowią (będzie stanowić) czynności mieszczące się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie - usługi udzielania pożyczek przez Państwa na rzecz Zainteresowanego korzystają (będą korzystać) ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienie ma (będzie miało) zastosowanie pod warunkiem, że dla tych czynności nie wybiorą Państwo opcji opodatkowania zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT."

Skoro z ww. interpretacji wydanej dla Zainteresowanych w zakresie podatku od towarów i usług wynika, że zarówno pożyczka już udzielona przez Zainteresowanego będącego stroną postępowania, jak również pożyczki, które zostaną udzielone w przyszłości, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie korzystają ze zwolnienia od tego podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, to w niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie wyłączenie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym Zainteresowany niebędący stroną postępowania (pożyczkobiorca) nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z ww. tytułu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo - akcyjna (Zainteresowany będący stroną postępowania - art. 14r. § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...) Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.).