0111-KDIB2-2.4014.29.2022.2.MZ - Umowa spółki cichej jako nieobjęta podatkiem PCC

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 31 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych wniesienia wkładu pieniężnego w ramach umowy spółki cichej. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 29 marca 2022 r. (wpływ 5 kwietnia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Przedmiotem Państwa działalności (dalej: Spółki), jest między innymi działalność określona w grupowaniu PKD (...) Kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek. Spółka jest płatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i prowadzi księgi rachunkowe zgodnie z ustawą o rachunkowości.

W celu pozyskania środków finansowych Spółka będzie zawierała umowy inwestycyjne. W ramach tej umowy druga strona (inwestor) zobowiązuje się przenieść własność określonej kwoty pieniężnej. Po otrzymaniu kwoty od inwestora Spółka dokona zakupu przedmiotu inwestycji (nieruchomości lub ruchomości), który następnie Spółka będzie sprzedawać. Spółka posiada wyłączne i ostateczne prawo do decydowania o rozpoczęciu i przebiegu Inwestycji, w tym o wyborze Przedmiotu Inwestycji, obracaniu zgromadzonym kapitałem, wydatkowaniu środków pieniężnych na pokrycie kosztów koniecznych przedsięwzięcia, a także kosztów nieprzewidzianych, mogących wyniknąć w trakcie jego realizacji. Koszty zależeć będą od Przedmiotu Inwestycji i zostaną skonkretyzowane z uwzględnieniem jego charakteru w informacji Spółki do Inwestora.

W ramach zawartej umowy Inwestor: wnosi wkład pieniężny do Spółki, jest podmiotem anonimowym w relacjach zewnętrznych Spółki, nie ma uprawnień do majątku Spółki, partycypuje w zysku Spółki, jest wyłączony z prowadzenia spraw przedsiębiorstwa oraz nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania Spółki.

Po sprzedaży przedmiotu inwestycji dokonane zostanie obliczenie i wypłata zysku inwestora. Będzie on skalkulowany wg wzoru Zl = ((CS-IK)xP) x UZ, gdzie:

Zl - czysty zysk Inwestora;

CS - cena sprzedaży zrealizowanej Inwestycji (cena, za jaką Spółka sprzeda nieruchomość po zrealizowaniu Inwestycji);

IK - suma ceny nabycia Inwestycji przez Spółkę powiększona o koszty poniesione przez Spółkę do zrealizowania Inwestycji;

P - wartość Partycypacji Inwestora obliczona jako procentowy wkład Inwestora w stosunku do sumy ceny nabycia Inwestycji oraz Kosztów Inwestycji (IK);

UZ - udział w zyskach (podział zysku między inwestora a Spółkę).

Dla przykładu: w przypadku nabycia nieruchomości za kwotę 500.000 zł, gdzie Spółka poniosła koszty w wysokości 100.000 zł, a następnie sprzedała nieruchomość za kwotę 800.000 zł przy jednoczesnym wkładzie Inwestora w wysokości 400.000 zł i udziale w zysku 30%, zysk Inwestora wyniesie: Zl = ((800.000 - 600.000) x 66,66%) x 30% = 39.996,00 zł.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że opisana we wniosku umowa inwestycyjna będzie umową spółki cichej, stanowiącą umowę nienazwaną.

Pytanie

Czy wpłata wkładu przez inwestora do spółki celem realizacji Inwestycji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, zawarta przez Państwa umowa inwestycyjna należy do tzw. umów nienazwanych, tj. takich, które nie są uregulowane w Kodeksie cywilnym. Zawarcie tego typu umowy wiąże się ściśle z zasadą swobody umów, o której stanowi art. 353¹ Kodeksu cywilnego. Umowa inwestycyjna stanowi Państwa zdaniem umowę spółki cichej. Jak wskazuje Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 27 listopada 2018 r., sygn. akt I ACa 104/18 "istota spółki cichej opiera się na wniesieniu przez wspólnika cichego, dysponującego majątkiem rzeczowym lub finansowym, wkładu na rzecz drugiego wspólnika jawnego, prowadzącego przedsiębiorstwo lub inną działalność zarobkową we własnym imieniu. Wspólnik cichy w zamian za swój wkład uczestniczy w zyskach tej działalności, nie ujawniając jednak się na zewnątrz, nie mając też praw do majątku tej spółki". Zawarcie umowy spółki cichej, uznanej w świetle przepisów Kodeksu cywilnego za umowę nienazwaną, nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można Państwa zdaniem zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki w rozumieniu Kodeksu cywilnego czy też umowy spółki (np. cywilnej), wymienionych w tym katalogu. A zatem zawarcie opisanej we wniosku umowy spółki cichej oraz wniesienie wkładu w wykonaniu tej umowy nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Zatem, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe ustalenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, że jesteście Państwo spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i zamierzacie zawrzeć umowę inwestycyjną (umowę spółki cichej) z podmiotem będącym inwestorem. Z tytułu tej umowy inwestor wniesie do Państwa Spółki wkład pieniężny w celu realizacji inwestycji.

W związku z powyższym wskazać należy, że ustawodawca pozostawia dużą swobodę w kształtowaniu umów - zgodnie z zasadą swobody umów. Ową swobodę stron w kształtowaniu stosunków umownych w pełni realizuje przepis art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.), zgodnie z którym:

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Strony zawierające umowę mają wybór pomiędzy ustawowo określonymi wzorcami umów (tzw. "umowami nazwanymi", tj. "zaproponowanymi przez ustawodawcę" poprzez uregulowanie ich postanowień w przepisach prawa cywilnego) oraz stosunkami, których postanowienia nie mieszczą się w takich wzorcach (tzw. umowy nienazwane).

Na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają - na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k oraz art. 1 ust. 1 pkt 2 - m.in. umowy spółki oraz ich zmiany, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 1a pkt 1 i pkt 2 ww. ustawy:

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

Spółka cicha jest formą działalności gospodarczej, która w przeszłości była uregulowana przepisami Kodeksu handlowego z 1934 r., a jej byt prawny zakończył się z dniem 1 stycznia 1965 r. Niemniej jednak, zasada swobody umów wyrażona w art. 353¹ Kodeksu cywilnego, dopuszcza zawarcie umowy spółki cichej jako umowy nienazwanej. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest swoboda stron umowy spółki cichej w kształtowaniu łączącego je stosunku prawnego, w celu jego dostosowania do indywidualnych potrzeb.

Przy określaniu postanowień umowy spółki cichej należy mieć na uwadze, iż istotą takiej spółki jest wniesienie przez wspólnika cichego, dysponującego majątkiem rzeczowym lub finansowym, wkładu (niekiedy w postaci własnej pracy) na rzecz wspólnika jawnego, prowadzącego przedsiębiorstwo lub inną działalność zarobkową we własnym imieniu, które nie prowadzi do utworzenia jakiegokolwiek rodzaju wspólnoty pomiędzy wspólnikami - ani rzeczowej, ani majątkowej, ani osobowej. Wspólnik cichy w zamian za swój wkład uczestniczy w zyskach z działalności prowadzonej przez wspólnika jawnego (na zasadach określonych w umowie spółki), nie ujawnia się jednak na zewnątrz i nie ma praw do majątku spółki. Wspólnik cichy nie odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy inwestycyjnej, będzie wypełniać znamiona umowy spółki cichej, uznanej w świetle przepisów Kodeksu cywilnego za umowę nienazwaną, to nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można, jak słusznie Państwo stwierdziliście, również zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki w rozumieniu Kodeksu cywilnego czy też umowy spółki (np. cywilnej), wymienionych w tym katalogu, gdyż z opisu zdarzenia przyszłego jasno wynika, że nie posiada ona cech definiujących te umowy. A zatem zawarcie opisanej we wniosku umowy inwestycyjnej (umowy spółki cichej) oraz wniesienie wkładu pieniężnego w wykonaniu tej umowy nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym nie będzie na Państwa Spółce ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu ww. umowy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).