0111-KDIB2-1.4010.506.2021.1.AP - Nabycie udziałów własnych jako niestanowiące przychodu spółki

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 listopada 2021 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 października 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy planowane przez Spółkę nabycie udziałów własnych, w trybie tzw. procedury dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia za zgodą Wspólnika, które to umorzenie nie spowoduje obniżenia kapitału zakładowego Spółki, będzie skutkowało dla Spółki powstaniem przychodu (dochodu) podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych.

Treść wniosku jest następująca

Opis zdarzenia przyszłego:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: "Spółka"). Spółka jest płatnikiem (winno być: podatnikiem) podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Wnioskodawca, jak również Wspólnicy nr 2 i 3 podlegają opodatkowaniu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich powstawania.

Wspólnikami Spółki są:

1. Wspólnik nr 1 - osoba fizyczna - posiada w Spółce 300 udziałów (uprzywilejowanych co do głosu trzykrotnie) po 50,00 zł o łącznej wartości 15.000,00 zł.

2. Wspólnik nr 2 - osoba fizyczna - posiada w Spółce 300 udziałów po 50,00 zł o łącznej wartości 15.000,00 zł.

3. Wspólnik nr 3 - osoba fizyczna - posiada w Spółce 104 udziały po 50,00 zł o łącznej wartości 5.200,00 zł.

Kapitał zakładowy Spółki wynosi 80.200,00 zł. Łącznie jest 704 udziałów o wartości nominalnej po 50,00 zł (po umorzeniu w latach poprzednich istnieje matematyczna niegodność pomiędzy wysokością kapitału, a wartością nominalną udziałów-rozbieżność wartości jest prawnie całkowicie dopuszczalna).

Wspólnik nr 1 planuje, zbyć część udziałów w celu ich umorzenia, a do czynności tej ww. wspólnik zobowiązał się w umowie nabycia udziałów w celu ich umorzenia, na zasadzie dobrowolnego nieodpłatnego ich umorzenia.

Nieodpłatne zbycie udziałów w celu ich umorzenia zostałoby dokonane na podstawie art. 199 § 1 i § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 505 z późn. zm., winno być: Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 z późn. zm. dalej jako: "k.s.h."), w trybie tzw. procedury dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia.

Działając zgodnie z przepisami k.s.h., Spółka planuje:

- zgodnie z art. 199 § 1 - dokonać umorzenia udziałów, za zgodą Wspólnika w drodze nabycia udziałów przez Spółkę (umorzenie dobrowolne),

- zgodnie z art. 199 § 2 - zawrzeć uchwałę zgromadzenia wspólników w tej sprawie,

- zgodnie z art. 199 § 3 - zostanie określone umorzenie bez wynagrodzenia (za zgodą Wspólnika).

W wyniku planowanych działań, Spółka planuje umorzenie przekazanych udziałów posiadanych przez Wspólnika w Spółce, a Wspólnik w dalszym ciągu będzie posiadał udziały, które nie zostały przekazane Spółce tzn.:

1. Wspólnik nr 1 - osoba fizyczna - posiadać będzie w Spółce 101 udziałów uprzywilejowanych, co do głosu trzykrotnie po 50,00 zł o łącznej wartości 5.050,00 zł.

2. Wspólnik nr 2 - osoba fizyczna - posiada w Spółce 300 udziałów po 50,00 zł o łącznej wartości 15.000,00 zł.

3. Wspólnik nr 3 - osoba fizyczna - posiada w Spółce 104 udziałów po 50,00 zł o łącznej wartości 5.200,00 zł.

Łącznie 505 udziałów po 50 zł każdy. Kapitał zakładowy pozostanie niezmieniony - 80 200 zł. Umorzenie nastąpi za zgodą wspólnika, którego udziały będą umarzane bez wynagrodzenia, bez obniżania kapitału zakładowego.

Pytanie

Czy planowane przez Spółkę nabycie udziałów własnych, w trybie tzw. procedury dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia za zgodą Wspólnika (zgodnie z art. 199 k.s.h.), które to umorzenie nie spowoduje obniżenia kapitału zakładowego Spółki, będzie skutkowało powstaniem przychodu (dochodu) podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych dla Spółki?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie udziałów własnych bez wynagrodzenia, w celu ich umorzenia, jak i samo umorzenie, nie będzie rodzić konsekwencji w podatku dochodowym Spółki i rodzi jedynie odpowiednie zapisy w księgach udziałów Spółki.

Ocena stanowiska

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 z późn. zm. dalej: "k.s.h."), nie definiuje pojęcia umorzenia; jego regulacje skupiają się na warunkach, sposobie i trybie umorzenia.

Zgodnie z art. 199 § 1 k.s.h., udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.

Stosownie do treści art. 199 § 2 k.s.h., umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie.

Zgodnie z art. 199 § 3 ww. ustawy, za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.

Zgodnie z ww. ustawą, wyróżnić można trzy jego rodzaje:

- dobrowolne - za zgodą udziałowca,

- przymusowe - bez zgody udziałowca na podstawie uchwały wspólników, zgodnie z przesłankami i trybem określonym w umowie spółki,

- tzw. automatyczne (warunkowe) - dochodzi ono do skutku w razie ziszczenia się określonych w umowie spółki zdarzeń bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników.

Z treści powołanych przepisów wynika, że umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Kwestia ustalenia formy tego wynagrodzenia pozostawiona została natomiast swobodzie stron.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki z o.o. Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Wnioskodawca, jak również Wspólnicy nr 2 i nr 3, podlegają opodatkowaniu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich powstawania.

Wspólnikami Spółki są osoby fizyczne, z których Wspólnik nr 1 planuje nieodpłatnie zbyć część udziałów w celu ich umorzenia. Do czynności tej ww. wspólnik zobowiązał się w umowie nabycia udziałów.

W wyniku planowanych działań, Spółka planuje umorzenie przekazanych udziałów posiadanych przez Wspólnika w Spółce, a Wspólnik w dalszym ciągu będzie posiadał udziały, które nie zostały przekazane Spółce. Umorzenie nastąpi za zgodą wspólnika, którego udziały będą umarzane bez wynagrodzenia, bez obniżania kapitału zakładowego.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest kwestia ustalenia, czy planowane przez Spółkę nabycie udziałów własnych, w trybie tzw. procedury dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia za zgodą Wspólnika, które to umorzenie nie spowoduje obniżenia kapitału zakładowego Spółki, będzie skutkowało dla Wnioskodawcy powstaniem przychodu (dochodu) podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Odnosząc powyższe na grunt przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 z późn. zm. dalej: "ustawy o CIT"), zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o CIT, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Natomiast, w myśl art. 7 ust. 2 ustawy o CIT - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. - dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Łączna wykładnia ww. przepisów prowadzi do wniosku, że opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych wystąpi w stosunku do tych kategorii, które zgodnie z cytowaną ustawą o CIT, stanowią odpowiednio dochód albo przychód. Zatem, jeśli określonej kategorii nie można, zgodnie z ustawą podatkową, uznać ani za przychód, ani też za dochód podatkowy, to kategoria ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Należy zauważyć, że ustawodawca nie wprowadził do ustawy o CIT, ogólnej definicji przychodu podatkowego. Treść art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, wskazuje, że zostały wskazane jedynie przykładowe przysporzenia zaliczane do kategorii przychodów. Natomiast, art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, określa w sposób enumeratywny, które zdarzenia nie stanowią przychodu. Generalnie należy wskazać, że przychód powstaje w każdym przypadku, w którym podatnik uzyskuje realną korzyść. Ponadto, przychodem jest takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny).

Odnosząc wyższej cytowane przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że umorzenie udziałów w Spółce bez wynagrodzenia nie może zostać zaliczone do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 12 ustawy o CIT i nie skutkuje przyrostem majątku Spółki. Zatem w związku dobrowolnym umorzeniem udziałów Wspólnika w Spółce bez wynagrodzenia, po stronie Spółki nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informujemy, iż niniejsze rozstrzygnięcie dotyczy pytania nr 1, natomiast w zakresie pytania nr 2 - zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.; dalej: "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.