0111-KDIB1-3.4010.602.2022.3.PC - Wydatki z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) jako koszt podatkowy

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 sierpnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wydatki ponoszone w związku z realizacją programu wsparcia w ramach polityki CSR, wymienione w stanie faktycznym tj. wydatki ponoszone na wynajem lokali dla uchodźców wojennych przez okres 3 miesięcy, stanowią dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 4 listopada 2022 r. (data wpływu 4 listopada 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest polską spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, podmiotem prowadzącym w systemie franczyzowym sieć sklepów spożywczo-przemysłowych położonych na terytorium Polski. Do sieci franczyzowej Wnioskodawcy należy kilka tysięcy franczyzobiorców. Głównym przedmiotem działalności franczyzobiorców w sklepach na podstawie umowy współpracy franczyzowej jest działalność handlowa w branży spożywczej i przemysłowej. Punkty sprzedaży prowadzą także obsługę pocztową i doręczania paczek i przyjmowania przelewów płatniczych. Działalność sieci nakierowana jest na osiąganie optymalnych zysków, cechuje ją także dynamika stałego rozszerzania profilu działalności. Wszystko to odbywa się z poszanowaniem przekazu o tym, że Wnioskodawca jest podmiotem odpowiedzialnym zarówno w aspekcie innowacyjności jak również odpowiedzialności społecznej.

Wnioskodawca podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych. W konsekwencji uzyskiwanych spektakularnych sukcesów prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawca w ramach dzielenia się tym sukcesem oraz utrwalaniem wysokiej renomy marki, organizuje programy z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu (ang. corporate social responsibility, dalej: "CSR"), której celem jest budowanie pozytywnych i trwałych relacji zarówno z partnerami społecznymi, jak i biznesowymi.

Wnioskodawca tworząc strategię biznesową uwzględnia wpływ, jaki Spółki wywierają na otoczenie, w którym funkcjonują - biorąc pod uwagę interesy społeczne, aspekty środowiskowe, czy relacje z różnymi grupami interesariuszy, w szczególności z pracownikami i członkami jego otoczenia, a także ze społecznościami lokalnymi.

Społeczna odpowiedzialność biznesu jest więc elementem procesu zarządzania przedsiębiorstwem, które wykracza poza obszary dotychczasowych działań, przyczyniając się do pozytywnych zmian w otoczeniu.

W związku z konfliktem zbrojnym na Ukrainie, punkt ciężkości aktywności w sferze społecznej odpowiedzialności biznesu skupił się od początku wojny na Ukrainie na organizacji akcji wielokierunkowego wsparcia rzeczowego i materialnego kierowanego na Ukrainę oraz lokalnie do uchodźców.

W ramach tych działań Spółka zdecydowała się nie tylko kierować dostawy towarów do hub-ów pomocowych ale również wesprzeć uchodźców przybywających do Polski - w tym członków rodzin ukraińskich pracowników i współpracowników Spółki - w formie finansowania czynszu najmu lokali przez okres 3 miesięcy. Właśnie w zakresie tego obszaru aktywności CSR, Spółka kieruje wniosek o wydanie interpretacji.

Jak wskazano powyżej wsparcie CSR w tym obszarze skierowane jest przede wszystkim do członków rodzin pracowników oraz współpracowników pochodzących z Ukrainy. Projekt cieszy się dużym zainteresowaniem.

Taka aktywność wzmacnia jednocześnie wizerunek Spółki jako dobrego pracodawcy oraz wrażliwego uczestnika życia publicznego. Takie podejście kreuje również pozytywny odbiór marki. Jest to szczególnie istotne teraz, gdy wojna na Ukrainie wymaga rozwoju projektów pomocy społecznej, kierowanych do konkretnych osób.

W ramach budowania pozytywnych i trwałych relacji, poza innymi formami wsparcia, kierujący się zasadami odpowiedzialności społecznej Wnioskodawca zdecydował się właśnie na wsparcie rodzin i otoczenia pracowników i współpracowników pochodzących z Ukrainy przez okres trzech miesięcy ze względu na trwający na Ukrainie konflikt zbrojny.

Współczesne teorie i podejścia do CSR koncentrują się na pięciu podstawowych aspektach:

- korzyściach ekonomicznych (zysku), co jest charakterystyczne dla podejścia ekonomicznego;

- budowaniu organizacji i społeczeństwa opartego na zasadach etycznych - podejście etyczne;

- wychodzenia naprzeciw społecznym potrzebom i oczekiwaniom - podejście socjologiczne;

- zarządzaniu organizacją i jej relacjami z interesariuszami w sposób odpowiedzialny - podejście wynikające z nauk o zarządzaniu;

- budowanie reputacji organizacji jako odpowiedzialnej za swoje czyny i działania oraz odpowiedzialnie uczestniczącej w życiu społeczno-gospodarczym - podejście public relations.

Spółka dokłada wszelkich starań, aby pozostać podmiotem gospodarczym wrażliwym społecznie, który będzie służyć społeczności poprzez działalność korzystną zarówno dla firmy, jak i dla społeczeństwa. Chce, aby postrzegano go jako dobry, świadomy i odpowiedzialny podmiot społeczności, w której funkcjonuje.

Przedmiotem niniejszego wniosku są wydatki na działania opisane w stanie faktycznym powyżej tylko w sytuacjach, w których nie stanowią umowy darowizny.

Poniesione wydatki te mają charakter definitywny i zostały należycie udokumentowane.

W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 4 listopada 2022 r. w odpowiedzi na zawarte w wezwaniu pytania, wskazali Państwo:

1) Czy prowadzona przez Państwa Spółkę działalność gospodarcza jest opodatkowana podatkiem VAT według właściwej stawki, czy też korzysta ze zwolnienia od podatku?

Prowadzona działalność Spółki jest opodatkowana podatkiem VAT.

2) Kto jest odbiorcą docelowym opodatkowanej działalności Państwa Spółki?

Spółka jest organizatorem sieci sprzedaży detalicznej w systemie franczyzowym. Głównymi odbiorcami opodatkowanej działalności Spółki są Franczyzobiorcy, prowadzący sprzedaż w sklepach sieci (...) na rzecz konsumentów.

3) Czy opodatkowana działalność gospodarcza Państwa Spółki jest prowadzona na warunkach konkurencyjności?

Naturalnym środowiskiem Spółki jest konkurencyjny rynek sprzedaży detalicznej. Sieć sklepów funkcjonuje w warunkach konkurencyjności, zatem każdy przekaz związany z budowaniem odpowiedzialności społecznej wpływa na poprawę konkurencyjności i zwiększenie liczby konsumentów.

4) W jaki sposób realizacja opisanych we wniosku działań w ramach polityki CSR, tj. wsparcie członków rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy, wpływa na wzrost konkurencyjności na rynku Państwa Spółki?

Większość firm konkurujących ze Spółką o udział w rynku, ale również o efektywne stworzenie struktury organizacyjnej dającej pozycję lidera na rynku, wdraża politykę CSR. Wszyscy uczestnicy konkurencyjnego rynku uznają politykę CSR za skuteczne narzędzie budowania pozytywnego wizerunku firmy stosując takie mechanizmy, także wzmacniające wizerunek wzorowego pracodawcy. Opinie o tym są rozprzestrzeniane publicznie na forach komunikacji internetowej.

5) Jaki jest/będzie związek zakupionych w ramach ww. działań CSR usług, z działalnością opodatkowaną Państwa Spółki?

Związek zakupionych usług w ramach działań CSR z działalnością opodatkowaną Spółki jest pośredni i w zakresie finansowania tej aktywności zbliżony jest do związku pozostałych działań budujących wizerunek silnej marki, jak również odpowiedzialnego Pracodawcy. Rozprzestrzenienie tej świadomości wzmacnia zatem markę. Budowanie silnej marki opartej na zaufaniu wpływa na sprzedaż. Ten konkretny projekt CSR wzmacnia również zaufanie pracowników do organizacji a ich praca ma pośrednio odzwierciedlenie w wyniku finansowym Spółki.

6) Czy realizacja opisanych działań w ramach polityki CSR, tj. wsparcie członków rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy, przekłada się na cele marketingowe Państwa Spółki? Jeżeli tak to proszę opisać w jaki sposób.

Zaangażowanie Spółki w pomoc Ukrainie było działaniem ad hoc i nie wpisuje się w cele marketingowe Spółki jednak objęte jest celami dotyczącymi odpowiedzialności społecznej, budującymi także siłę marki. Założeniem programu jest wsparcie rodzin pracowników Spółki, pozytywny przekaz budujący reputację Spółki rozprzestrzeniany różnymi kanałami komunikacji społecznej. Wsparcie rodzin to jedna z kilku form wsparcia Ukrainy. Łącznie działania te składają się na kompleksowy program potwierdzający odpowiedzialność społeczną Spółki.

7) W jaki sposób ww. działania wpływają na wizerunek Państwa Spółki, na sposób postrzegania Państwa Spółki przez Państwa klientów?

Nakierowana na osiąganie optymalnych zysków Spółka nie prowadziłaby działań, które mogłoby być odebrane negatywnie przez opinię publiczną, w tym klientów sieci (...). W okresie, w którym prowadzony był projekt wsparcia, poziom akceptacji wsparcia Ukrainy był bardzo wysoki, zatem bezpośrednio przełożył się na budowaniu pozytywnego przekazu do klientów. Ta część obszaru wsparcia odpowiedzialności społecznej nakierowana jest na wzmocnienie roli odpowiedzialnego Pracodawcy. Rozprzestrzenienie tego przekazu na forach publicznych ewidentnie wpływa na sposób postrzegania Spółki przez klientów sieci franczyzowej (...).

8) Czy realizacja opisanych we wniosku działań w ramach polityki CSR, tj. wsparcie członków rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy, powiązana jest z profilem działalności wykonywanej przez Państwa Spółkę?

Działania te związane są z profilem działalności wykonywanej przez Spółkę, tak jak wszystkie działania wzmacniające pozytywny odbiór Spółki poprzez wzmocnienie reputacji Spółki zarówno w układzie wewnętrznym (między pracownikami Spółki) jak i zewnętrznym (konsumenci).

9) Jakie korzyści osiąga Państwa Spółka w związku z poniesionymi wydatkami, o których mowa we wniosku?

Odbiór społeczny Spółki zaangażowanej w rozwiązywanie bieżących zagadnień społecznych jest nie do przecenienia. Wskazanie Spółki jako podmiotu wrażliwego na krzywdę ludzką to podstawowa korzyść. Taka rozpoznawalność na rynku buduje wysoką wartość marki. W strukturach wewnętrznych, główną korzyścią jest utrzymanie stabilnego poziomu zatrudnienia. Zwiększa się poziom lojalności pracowników, spośród których ich rodziny uzyskują wsparcie. Pracownicy otrzymujący tego rodzaju wsparcie, w założeniu pracują efektywniej, mając świadomość zapewnienia członkom ich rodzin w pierwszym okresie podstawowej potrzeby jaką jest mieszkanie.

10) W jaki sposób realizacja ww. działań w ramach polityki CSR, tj. wsparcie członków rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy, przekłada się na zwiększenie sprzedaży opodatkowanej w Państwa Spółce?

Budowanie silnej marki, wrażliwej społecznie przekłada się w sposób bezpośredni na zwiększenie sprzedaży opodatkowanej. Jako konsumenci, wybór sklepu, w którym dokonujemy zakupów często uzależniamy od jego renomy i uznania jako podmiotu wrażliwego społecznie.

11) W jaki sposób ww. działania mają wpływ na ostatecznych nabywców usług Państwa Spółki, ewentualnie nakłonienie potencjalnych klientów do nabywania od Państwa Spółki usług?

W taki sam sposób, jak kampanie negatywne skutecznie zniechęcają klientów do kupowania w danej sieci. Poprzez swoje działania Spółki zidentyfikowana jest jako sieć wspierająca swoich pracowników, może być postrzegana tylko pozytywnie. Działania CSR związane z finansowaniem lokali mieszkalnych rodzinom pracowników z Ukrainy, są częścią większego przekazu kreującego Spółkę jako podmiotu zaangażowanego społecznie, przekaz za pośrednictwem komunikacji międzyludzkiej motywuje osoby zaangażowane do decydowania się na dokonywanie zakupów w sieci (...).

12) Czy wszystkie ww. działania zostały/zostaną zrealizowane przez Państwa Spółkę nieodpłatnie?

Wszystkie działania zostały zrealizowane nieodpłatnie. Angażując się w ten program, Spółka liczy na odwzajemnienie wsparcia ze strony swoich pracowników, którzy pozytywny przekaz zastosują w komunikacji na zewnątrz organizacji. Informacja o wsparciu zawarta jest również w publikowanych raportach odpowiedzialności społecznej.

13) Czy w związku z realizacją ww. działań w ramach polityki CSR, tj. wsparcie członków rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy, Państwa Spółka umieszcza informacje o realizacji ww. działań, tak aby były one ogólnodostępne? W jaki sposób umieszczanie informacji o Państwa Spółce służy prowadzonej przez Państwa Spółkę działalności gospodarczej (wpływa na ogólne funkcjonowanie Państwa Spółki) - należy wyjaśnić jaki jest związek pomiędzy umieszczaniem informacji o Państwa Spółce a prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą (wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług)?

Oddziaływanie programów CSR nie zawsze działa jak kampania reklamowa, ale ostateczny efekt polegający na wzmocnieniu reputacji marki jest podobny. Część programu kierowana głównie do pracowników Centrów Logistycznych, nie wiąże się z masowym przekazem zbliżonym do kampanii reklamowych. W tym programie chodzi o wzmocnienie marki poprzez działalność skoncentrowaną na elemencie odpowiedzialności społecznej, kierowanym zarówno do odbiorców zewnętrznych (publikowany raport odpowiedzialności) jak i do pracowników, którzy uznając walory pracy w Spółce podzielą się tym pozytywnym przekazem z otoczeniem.

14) Czy w związku z nabywaniem towarów i usług dotyczących realizacji ww. działań w ramach polityki CSR, tj. wsparcie członków rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy, Państwa Spółka otrzymuje/będzie otrzymywała faktury, w których figuruje jako nabywca towarów i usług?

Spółka otrzymuje faktury, w których figuruje jako nabywca usług.

15) Czy członkowie rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy, na rzecz których Państwa Spółka ponosi wymienione we wniosku wydatki to osoby będące wyłącznie obywatelami Ukrainy?

Tak, chociaż nie ma formalnego uwarunkowania udziału w programie o potwierdzenie ukraińskiego obywatelstwa.

16) Gdzie znajdują się wynajmowane przez Państwa Spółkę lokale, z których korzystają/będą korzystać członkowie rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy?

Wynajmowane lokale znajdują się na terenie całego kraju, głównie w obszarach związanych z funkcjonowaniem Centrów Logistycznych Spółki.

17) Czy Państwa Spółka udziela pomocy tylko członkom rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy czy również pracownikom i współpracownikom z Ukrainy? Jeśli Państwa Spółka udziela pomocy tylko członkom rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy, to jakie to są sytuacje?

Wartość programu opiera się na wsparciu członków rodzin pracowników i współpracowników przybywających w trakcie konfliktu zbrojnego do Polski. Okresowe wsparcie na terenie Polski przynosi przywiązanie pracownika z Ukrainy do swojego pracodawcy (Spółki), który decyduje się wesprzeć członków jego rodziny w ramach budowania obioru jako podmiotu odpowiedzialnego społecznie.

18) W jaki sposób pomoc udzielona przez Państwa Spółkę członkom rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy przyczynia się do uzyskania obrotu opodatkowanego Państwa Spółki?

Spółka jest identyfikowana jako podmiot, z jednej strony wrażliwy społecznie, z drugiej dobry pracodawca. Utrzymanie zespołu doświadczonych pracowników przyczynia się do stabilizacji realizowanych obrotów.

19) W jaki sposób Państwa Spółka dokumentuje fakt przekazania usług na rzecz członków rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy?

Spółka zawiera umowy z wynajmującymi, przekazującymi przez 3 miesiące lokale potrzebującym członkom rodzin pracownikom i współpracownikom ukraińskim. Fakt przekazania usług na rzecz członków rodzin pracowników i współpracowników nie jest dodatkowo dokumentowany.

20) Czy Państwa Spółka prowadzi ewidencję usług najmu lokali na rzecz członków rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy?

Spółka prowadzi ewidencję poprzez weryfikację zgłoszeń płynących ze strony pracowników pochodzących z Ukrainy. Ocenie podlega ogół kosztów, jaki Spółka byłaby zobowiązana ponieść, decydując się na zapewnienie wsparcia.

21) Czy każdy wydatek jest zdefiniowany od razu w momencie jego poniesienia, tj. przeznaczony na konkretny cel, dla konkretnej osoby, czy też Państwa Spółka w momencie ich nabycia nie jest w stanie przyporządkować tych wydatków bezpośrednio do nieodpłatnego świadczenia na rzecz członków rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy?

Wydatki dotyczące wsparcia wynajmu lokali mieszkalnych są zdefiniowane od razu w momencie poniesienia. Podlegają one ewidencji na odrębnym koncie (MPK) dedykowanym programowi wsparcia w związku z konfliktem zbrojnym w Ukrainie.

22) Czy Państwa Spółka z góry przeznacza jakąś pulę środków finansowych, które przeznaczone są na świadczenie usług na rzecz członków rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy (oraz czy są jakieś ograniczenia ilościowe w tym zakresie), a jeśli tak, to w jaki sposób są one wydzielane, ewidencjonowane i jak ustalana jest taka pula?

Jedynym ograniczeniem programu jest ograniczenie czasowe - 3 miesiące dofinansowania lokali mieszkalnych. W związku z tym że program kierowany jest do ograniczonej ilościowo grupy osób, nie ma innych limitów wartościowych związanych z finansowaniem tej formy wsparcia. Jedynie wybór konkretnego wsparcia podlega weryfikacji wstępnej (ocena wysokości wsparcia obejmującego koszty najmu lokalu i kosztów związanych z najmem - np. media).

23) W jaki konkretnie sposób brak pomocy udzielonej przez Państwa Spółkę członkom rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy spowoduje utratę obrotu opodatkowanego VAT w Państwa Spółce?

Nie ma bezpośredniego przełożenia braku wsparcia działań typu CSR na wysokości obrotów opodatkowanych VAT. Wszelkie pośrednie koszty, w tym koszty reklamy wpłynąć mogą na zwiększenie opodatkowanych obrotów jednak ich brak niekoniecznie wiąże się z obniżeniem opodatkowanych obrotów.

24) Czy osoby, na rzecz których Państwa Spółka realizuje ww. działania, są zobowiązane do jakichkolwiek czynności na rzecz Państwa Spółki? Jeżeli tak to proszę wskazać jakie to czynności.

Osoby otrzymujące wsparcie nie są zobowiązanie do jakichkolwiek czynności. Prowadzony program ma w założeniu wzmocnić relacje międzyludzkie w zespole pracowników pochodzących z Ukrainy, którzy uzyskując wsparcie kierowane do członków ich rodzin, zintegrują się z Pracodawcą (Spółką).

25) Czy wszystkie działania zostały/zostaną zrealizowane przez Państwa Spółkę nieodpłatnie?

Spółka poza ewidentną korzyścią wizerunkową związaną z prowadzeniem programu nie oczekuje odpłatności za udzielone wsparcie.

26) Czy może Państwa Spółka otrzymuje wynagrodzenie za wsparcie udzielane członkom rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy, a jeśli tak, to od kogo?

Poniesione wydatki nie są refundowane Spółce w jakiejkolwiek formie. Spółka ponosi wydatki dbając o wizerunek dobrego pracodawcy dbającego o interesy swoich pracowników, którzy dzielą się pozytywnym przekazem na forum publicznym.

27) Jaki wpływ na relacje z interesariuszami mają podejmowane przez Państwa ww. działania polegające na udzielaniu pomocy wskazanym osobom?

Podstawowy wpływ to integracja środowisk rodzinnych, mających wpływ na funkcjonowanie pracowników w środowisku zawodowym.

28) Czy i w jaki sposób realizowane przez Państwa działania w ramach polityki CSR, tj. wsparcie członków rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy służą prowadzonej działalności opodatkowanej Spółki - jakie korzyści osiągają Państwo w związku z tymi działaniami?

System wpływa na utrzymanie poziomów zatrudnienia. Osoby otrzymujące wsparcie pozostają w pracy, zatem nie jest konieczne uzupełnienie zatrudnienia, jednocześnie część osób otrzymujących pomoc jednocześnie aplikuje do pracy w Spółce. Podstawowe korzyści to trwałość zatrudnienia osób pochodzących z Ukrainy, przez co nie ma konieczności prowadzenia dodatkowych procesów rekrutacji. Zatrudnione osoby widząc wsparcie dla swoich rodzin lepiej integrują się z organizacją.

29) Czy usługi najmu lokali są świadczone w placówkach należących do Państwa, czy też w obiektach wynajmowanych? Jeżeli są wynajmowane, to od kogo (osób prywatnych, przedsiębiorstw, organizacji)?

Katalog wynajmujących jest szeroki i obejmuje zarówno wynajmujących prywatnych jak również przedsiębiorców świadczących usługi wynajmu lokali.

30) W jaki sposób Państwo finansują wynajem lokali, tzn. czy środki przekazywane są bezpośrednio wynajmującemu lokal, czy członkom rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy?

Środki przekazywane są wyłącznie wynajmującym lokal. Członkowie rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy nie otrzymują żadnej bezpośredniej pomocy finansowej pozwalającej na wydatkowanie środków na wynajem lokali mieszkalnych.

31) Czy i w jaki sposób wydatki w związku z pomocą wskazanym osobom przełożą się na zwiększenie przychodów Spółki. Czy ponoszone wydatki wpłyną cenotwórczo na oferowane produkty?

Nie ma bezpośredniego przełożenia pomocy na ceny towarów, jednak pośrednio ma to taki efekt jak prowadzone kampanie reklamowe wzmacniające wartości marki (...).

32) W jaki sposób działania w zakresie pomocy wskazanym osobom przyczynią się do budowania pozytywnego wizerunku Spółki, w jaki sposób umożliwi to utrzymanie pozycji na rynku, pozyskanie nowych klientów?

Kierowanie wsparcia od początku konfliktu zbrojnego do Ukraińców i ich rodzin wiązało się z pozytywnym odbiorem społecznym.

33) Czy umieścili Państwo informację o ww. działaniach w miejscu publicznie dostępnym?

Informacje o podejmowanych działaniach związanych ze wsparciem Ukrainy zostały zawarte w powszechnie dostępnym raporcie dotyczącym odpowiedzialności społecznej "Wygodnie i Odpowiedzialnie", opublikowanym w kwietniu 2022 pod adresem (...). Dodatkowo, na bieżąco informacje o wsparciu publikowane są na stronach www Spółki. Element wsparcia pracowników należy do grupy działań CSR dotyczących wsparcia Ukrainy.

Pytanie

Czy Wydatki ponoszone w związku z realizacją programu wsparcia w ramach polityki CSR, wymienione w stanie faktycznym tj. wydatki ponoszone na wynajem lokali dla uchodźców wojennych przez okres 3 miesięcy stanowią dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: "UPODP")? (pytanie oznaczone we wniosku numerem 1).

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki ponoszone w związku z realizacją programów w ramach polityki CSR, w tym fragmentu polityki dotyczącej wspierania rodzin pracowników i współpracowników stanowią dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy CIT, także ze względu na brak ww. wydatków na liście kosztów, które nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu na podstawie art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z powyższym, za koszty uzyskania przychodów uznaje się wydatki spełniające łącznie następujące warunki:

- zostały poniesione przez podatnika,

- są definitywne (rzeczywiste),

- pozostają w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- zostały poniesione w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła, lub mogą mieć inny wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

- zostały właściwie udokumentowane,

- nie zostały wymienione w katalogu wydatków niestanowiących kosztów podatkowych (art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.).

Zdaniem Wnioskodawcy, Wydatki związane z działaniami CSR, które są ponoszone przez Spółkę, spełniają powyższe przesłanki umożliwiające zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów. W ocenie Wnioskodawcy, realizowane przez Niego działania, polegające na wsparciu pochodzących z Ukrainy objętej konfliktem zbrojnym członków rodzin pracowników i współpracowników Spółki wpisują się w definicję społecznej odpowiedzialności biznesu.

Istotny w tym zakresie jest aspekt zaangażowania Spółki jako podmiotu, społecznie odpowiedzialnego w sprawy społeczności lokalnej oraz sąsiadującego otoczenia zewnętrznego. Ponadto, jak zostało wskazane w opisanym stanie faktycznym, działania Spółki podejmowane są w celu zwiększenia rozpoznawalności priorytetów i działań społecznych Spółki, zwiększenia świadomości roli społecznej Spółki wśród mieszkańców regionu oraz aktywnego uczestnictwa w zrównoważonym rozwoju społeczności i regionów, z którymi Spółka jest związana. W konsekwencji, realizowana przez Spółkę polityka CSR niewątpliwie wpływa na poprawę dialogu społecznego, co przekłada się na poprawę wizerunku firmy i wzrost konkurencyjności firmy na rynku globalnym i pośrednio wpływa na wielkość uzyskiwanych przez nią przychodów. W efekcie, wydatki ponoszone w związku z realizacją polityki CSR w opisanym powyżej obszarze spełniają warunek poniesienia wydatków w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Reputację odpowiedzialnego i zaangażowanego społecznie przedsiębiorcy tworzy ciągły proces budowania pozytywnych relacji z otoczeniem biznesowym i lokalnym, stanowiący wyraźną wartość dodaną w podejmowanych działaniach strategicznych i planowaniu przyszłości. Otwartość na potrzeby społeczności lokalnej buduje społeczną więź, która poprzez relacje wzajemnego zrozumienia i troski stanowi ważny element bezpieczeństwa pracowników i wskazuje Spółkę jako pracodawcę, zaangażowanego w rozwój społeczności lokalnych. Realizowane przez Wnioskodawcę działania, polegające na rozpoznawalnym powszechnie wsparciu społecznym obywateli ukraińskich (rodzin pracowników i współpracowników) w trakcie trwającej wojny wpisują się w definicję społecznej odpowiedzialności biznesu. Istotny w tym zakresie jest aspekt zaangażowania Spółki jako podmiotu, społecznie odpowiedzialnego w sprawy społeczności.

Działania Spółki podejmowane są w celu zwiększenia rozpoznawalności priorytetów i działań społecznych Spółki. W efekcie, wydatki ponoszone w związku z realizacją polityki CSR spełniają warunek poniesienia wydatków w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Brak związku bezpośredniego niekoniecznie oznacza, że takiego związku wydatków w celu uzyskania nie ma w ogóle.

Mimo braku bezpośredniego związku z przychodami, można bowiem wykazać związek pośredni, co umożliwia traktowanie wydatków na ww. cel jako koszty podatkowe. Podsumowując stwierdzić należy, że wydatki poniesione przez Spółkę na omówione we wniosku cele mogą stanowić koszty podatkowe Spółki.

Związek podejmowania działań CSR, a osiąganiem przez podatników dochodów został uznany również przez organy podatkowe, co odzwierciedla utrwalona już praktyka wyrażona między innymi w interpretacjach podatkowych Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej, przykładowo interpretacja sygn. 0111-KDIB2-1.4010.47.2018.1.BJ, czy też interpretacja nr 0114-KDIP2-1.4010.74.2019.3.JC. Także interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 sierpnia 2016 r., Znak: IBPB-1-3/4510-690/16-2/JKT potwierdza stanowisko Wnioskodawcy. Czytamy w niej: realizacja przez Spółkę działań polegających na wdrażaniu procesu CSR jest jednym z elementów efektywnej strategii zarządzania, która poprzez prowadzenie dialogu społecznego na poziomie lokalnym przyczynia się do wzrostu konkurencyjności Spółki na poziomie globalnym, i jako pomocna w kształtowaniu warunków dla zrównoważonego rozwoju społecznego i ekonomicznego jest niezbędna dla osiągnięcia trwałego sukcesu Spółki, to czynniki te przemawiają za uznaniem ponoszonych przez Spółkę wydatków w tym zakresie za koszty uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów ustawy, w tym w szczególności jej art. 15 ust. 1.

Poniesione Wydatki na wynajem lokali dla uchodźców zostały poniesione przez Wnioskodawcę, mają charakter definitywny (zostały pokryte z zasobów majątkowych Wnioskodawcy i nie zostały mu zwrócone w jakiejkolwiek formie), a także zostały one należycie udokumentowane. Wydatki związane z działaniami CSR w obszarze wsparcia pracowników ukraińskich i ich rodzin nie zostały również wymienione w katalogu wydatków, które nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, tj. w art. 16 ust. 1 uCIT (w szczególności, nie mają znamion reprezentacji i nie stanowią darowizny). Tym samym należy uznać, że przesłanki do uznania tych wydatków za koszty uzyskania przychodu zostały w pełni spełnione. Najbardziej istotnymi przesłankami umożliwiającymi zakwalifikowanie danego wydatku do kosztów podatkowych jest jednak jego poniesienie w związku z działalnością gospodarczą w celu osiągnięcia lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Warunki te związane są z koncepcją związku przyczynowego pomiędzy czynionymi wydatkami, a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów bądź nie dopuszczeniem do utraty źródła przychodów. Wydatki podatnika, których poniesienie może chociażby potencjalnie wpływać na powstanie przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów. Powyższe oznacza, że koszty ponoszone przez podatnika należy oceniać pod kątem dążenia do uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia jego źródła, a nie rezultatu, jaki przyniosły w postaci konkretnego przychodu. Takie rozumienie zostało też utrwalone w bogatym orzecznictwie sądowym i administracyjnym.

Stworzenie programu wynikającego z ogólnej polityki CSR polegającego na stworzeniu pracownikom z Ukrainy okresowego wsparcia ich bezpieczeństwa niewątpliwie wpłynie na wartość przychodów. W wyniku tego programu Wnioskodawca uznany będzie za odpowiedzialnego społecznie pracodawcę, a to ewidentnie związane jest z prowadzoną działalnością.

W praktyce CSR oznacza budowanie pozytywnych i trwałych relacji zarówno z partnerami społecznymi, jak i z biznesowymi, zarówno z otoczeniem zewnętrznym, jak i wewnętrznym. CSR podnosi wiarygodność firmy w oczach jej pracowników, partnerów handlowych, jak i władz i społeczności lokalnych. Zdaniem Wnioskodawcy, postrzeganie Spółki jako społecznie odpowiedzialnej oraz jej rzeczywiste działania w zakresie społecznej odpowiedzialności mają i mogą mieć wpływ, m.in. na:

- płynne, bezkonfliktowe i niezakłócone prowadzenie działalności operacyjnej,

- reputację Spółki,

- zdolność pozyskiwania i zatrzymywania kontrahentów,

- zdolność pozyskiwania i zatrzymywania pracowników,

- morale, zaangażowanie i wydajność pracowników,

- opinie instytucji finansujących, zdolność kredytową,

- relacje Spółki z innymi przedsiębiorstwami, instytucjami rządowymi, mediami, organizacjami pozarządowymi oraz społecznością, w obrębie której Spółka funkcjonuje.

Wnioskodawca zwraca uwagę na fakt, że wydatki, które są przez Niego ponoszone w związku z działalnością CSR są racjonalne i uzasadnione jako zmierzające do osiągania przychodów, jak i zachowania źródła tych przychodów. Brak właściwych relacji z kontrahentami oraz społecznością lokalną przeszkodziłby, a nawet uniemożliwiłby Wnioskodawcy zarówno zrealizowanie inwestycji, jak i późniejsze prowadzenie działalności gospodarczej. Działania wymienione w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego umożliwiły również społeczności lokalnej lepsze zrozumienie działalności operacyjnej prowadzonej przez Spółkę. Wnioskodawca podkreśla, że ma świadomość wpływu realizowanej działalności operacyjnej na interesariuszy i w związku z tym podejmuje i zamierza kontynuować w przyszłości działania CSR. Podczas podejmowania decyzji i działań Wnioskodawca uwzględnia kwestie społeczne i środowiskowe oraz rozlicza się z wpływu podejmowanych decyzji i działań na społeczeństwo i środowisko. Ponadto, z uwagi na specyfikę prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności, podejmowanie działań CSR prowadzących do integracji z lokalną społecznością i wyrażających troskę Wnioskodawcy o tę społeczność, jak również dbałość o środowisko naturalne umacnia pozycję Wnioskodawcy jako silnego i odpowiedzialnego partnera biznesowego w relacjach z kontrahentami. Nie ulega wątpliwości, że podejmowane przez Wnioskodawcę działania CSR z jednej strony mają na celu budowanie długotrwałych, konstruktywnych i trwałych relacji z interesariuszami (w tym społecznością lokalną), a z drugiej strony umożliwiają Wnioskodawcy płynne i bezkonfliktowe realizowanie działalności operacyjnej. Ponadto, realizowane przez Wnioskodawcę akcje CSR przyczyniają się do zdobycia i utrzymania zaufania oraz przychylności lokalnych władz, instytucji i organizacji pozarządowych. Wreszcie, aktywność Wnioskodawcy w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu przekłada się na jego przychody podatkowe. Przede wszystkim, poprzez prowadzenie opisanych kampanii i rozpowszechnianie wśród uczestników obrotu gospodarczego wizji i celów CSR, Wnioskodawca buduje więzi z interesariuszami, a przez to promuje swoją działalność i usługi. Informacje o aktywności Wnioskodawcy w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu są zamieszczane w prasie, radio, czy na portalach internetowych. Spółka obecna jest także na profilach społecznościowych kontrahentów.

W konsekwencji opisanych działań Spółka zyskała reputację partnera, który w swojej działalności uwzględnia także aspekt społeczny. W ramach działań z zakresu CSR Wnioskodawca spełnia na rzecz swoich pracowników świadczenia, które wykraczają poza ustawowe obowiązki pracodawcy, np. w zakresie sportu, dopłat do obiadów, warsztaty. Dzięki takim działaniom Wnioskodawca wpływa pozytywnie na zdrowie swoich pracowników, ale także zapewnia im wysoki standard warunków pracy. W efekcie pracownicy przywiązują się do firmy, identyfikują się z jej wartościami, co przekłada się na wydajniejszą ich pracę, a ostatecznie także na wyższe przychody podatkowe Wnioskodawcy. Aktywność w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu skutkuje tym, że sam Wnioskodawca jest identyfikowany jest jako partner zaangażowany w sprawy społeczne, środowiskowe i bezpieczeństwa pracy. Działalność CSR przynosi wymierne efekty w postaci zwiększania przychodów poprzez poszerzanie grona kontrahentów (także tych działających globalnie) oraz pozyskiwanie i utrzymywanie wykwalifikowanych, doświadczonych i zaangażowanych pracowników. CSR zwiększa przewagę konkurencyjną firm Wnioskodawcy, wyróżniając przedsiębiorstwa na tle innych podmiotów gospodarczych. Przedstawione wyżej argumenty przemawiają za uznaniem, że Wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę na aktywną działalność w obszarze CSR pozostają w związku z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami podatkowymi i z tego względu stanowią koszty uzyskania przychodów. Omawiane wydatki nie zostały wymienione w katalogu wydatków niestanowiących kosztów podatkowych (art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.). W szczególności, nie stanowią umowy darowizny. Nie są też wydatkami o charakterze reprezentacyjnym, tj. nakierowanymi na budowę wizerunku firmy, przede wszystkim przez okazałość, wystawność. Jak to zostało wyjaśnione powyżej, są natomiast nakierowane na budowę więzi z różnymi partnerami życia społecznego, biznesowego i publicznego, jako środek optymalizacji gospodarczej i długofalowego wzrostu dochodów.

Wnioskodawca wskazuje, że znane są mu liczne interpretacje indywidualne, które zostały wydane przez organy podatkowe i potwierdzają, że wydatki poniesione w związku z działaniami CSR stanowią koszty uzyskania przychodów.

Przykładowo:

- interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 sierpnia 2016 r., Znak: IBPB-1-3/4510-690/16-2/JKT, w której czytamy: realizacja przez Spółkę działań polegających na wdrażaniu procesu CSR jest jednym z elementów efektywnej strategii zarządzania, która poprzez prowadzenie dialogu społecznego na poziomie lokalnym przyczynia się do wzrostu konkurencyjności Spółki na poziomie globalnym, i jako pomocna w kształtowaniu warunków dla zrównoważonego, rozwoju społecznego i ekonomicznego jest niezbędna dla osiągnięcia trwałego sukcesu Spółki, to czynniki te przemawiają za uznaniem ponoszonych przez Spółkę wydatków w tym zakresie za koszty uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów ustawy, w tym w szczególności jej art. 15 ust. 1;

- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 marca 2018 r., Znak: 0111-KDIB2-1.4010.47.2018.1.BJ, gdzie: celem realizowanego działania Wnioskodawcy (tj. pobudzanie aktywności kulturalno-rekreacyjno-sportowej) jest zaangażowanie Spółki jako podmiotu społecznie odpowiedzialnego za sprawy społeczności lokalnej oraz sąsiadującego otoczenia zewnętrznego. Powyższe działania Spółki niewątpliwie wpisują się w definicję społecznej odpowiedzialności biznesu. Zatem, wydatki takie mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Nie znajdą się one w negatywnym katalogu art. 16 (...) należy wskazać, że Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki na świadczenia z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu na rzecz mieszkańców. Wydatki te są bowiem związane z realizacją polityki CSR.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Wydatki, które Spółka ponosi w związku z działaniami CSR polegającymi na okresowym (3 miesięcznym) wsparciu rodzin pracowników i współpracowników, które z uwagi na konflikt zbrojny na Ukrainie zmuszone zostały do czasowego pobytu na terenie Polski stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów. Powyższe formy wsparcia to dowody nie tylko na wzrost społecznego znaczenia tej formy działalności, ale także na istnienie pozytywnej korelacji między CSR, a konkurencyjnością firmy. Brak takich działań na pewno wpłynąłby na jej postrzeganie w otoczeniu rynkowym. Wieloaspektowe podejście do CSR sprawia, że w analizie organizacji następuje odejście od postrzegania organizacji wyłącznie przez pryzmat źródła korzyści dla inwestorów, zarobków dla pracowników i produktów dla konsumentów, następuje przejście do analizy firmy jako organizacji odpowiadającej na społeczne i środowiskowe potrzeby i wartości. Społeczna odpowiedzialność to dzisiaj nie tylko moda na społeczne zaangażowanie, ale przede wszystkim potrzeba przedsiębiorstwa, aby być konkurencyjnym, szczególnie w bezpośrednim otoczeniu rynku pracy. Stworzenie pozytywnego obrazu poprzez budowanie systemu wsparcia dla pracowników, współpracowników i ich rodzin wpływa na stały rozwój prowadzonego biznesu. W dobie globalizacji i powszechnego dostępu do informacji każda firma powinna wytypować te problemy społeczne, w których rozwiązywaniu jest w stanie pomóc, zapewniając sobie jednocześnie przewagę konkurencyjną. Zdecydowanie jednym z takich obszarów jest kierowanie wsparcie do bliskich pracowników.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2587, dalej: "ustawa o CIT"):

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowo wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji podatkowej.

Z uwagi na brzmienie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, przesłanka celowości poniesionego wydatku ma fundamentalne znaczenie dla konstrukcji podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Skoro bowiem podstawą opodatkowania zgodnie z art. 7 ustawy o CIT jest dochód rozumiany jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym, to tym samym pomiędzy podatkowym przychodem a podatkowym kosztem istnieje zależność tego rodzaju, iż poniesiony koszt musi w sposób bezpośredni albo pośredni wpływać na przychód podatkowy, jego osiągnięcie zachowanie albo zabezpieczenie. Stwierdzenie braku takiej zależności powoduje, iż wydatek aczkolwiek poniesiony w sensie ekonomicznym i uwidoczniony w rachunku bilansowym, nie będzie na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mógł zostać zaliczony do podatkowych kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury: "Warunkiem uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest łączne spełnienie następujących warunków: faktycznego (rzeczywistego) poniesienia wydatku przez podatnika, istnienie związku z prowadzoną przez podatnika działalnością oraz poniesienie go w celu uzyskania przychodu, jego zwiększenia bądź zachowania źródła przychodu. Nie każdy zatem wydatek, nawet związany z prowadzoną działalnością gospodarczą jest kosztem podatkowym, zmniejszającym podstawę opodatkowania, ale tylko taki, który realizuje cel wskazany w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Cel ten musi być widoczny, a ponoszone koszty winny go realizować bądź co na najmniej zakładać realnie możliwość jego osiągnięcia." (por. wyrok NSA z 2 sierpnia 2012 r., sygn. akt II FSK 41/11, uchwała NSA z dnia 24 stycznia 2011 r., sygn. akt II FPS 6/10, oraz uchwała z dnia 12 grudnia 2011 r., sygn. akt II FPS 2/11). Poza tym, "przy ustaleniu kosztów uzyskania przychodów każdy wydatek - poza wyraźnie wskazanymi w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem bezpośredniego lub pośredniego związku z przychodem i racjonalnością działania dla osiągnięcia tego przychodu. Sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest jednoznaczny, należy rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku" (por. wyrok NSA z 9 września 2011 r., sygn. akt II FSK 1118/10). Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego kosztu (por. wyrok NSA z 1 marca 2016 r. sygn. II FSK 4009/13).

W świetle powyższych uwag należy stwierdzić, że wymienione we wniosku wydatki nie wypełniają podstawowej przesłanki, jaką jest celowość poniesionego wydatku, czyli nakierowanie na osiągnięcie bądź też zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów.

Należy zauważyć, że ustawa o CIT nie zawiera przepisu, który pozwalałby na uznanie wydatków ponoszonych w ramach CSR niejako "automatycznie" za koszty uzyskania przychodów. W każdym przypadku ponoszenia takich wydatków podatnik musi wykazać ich związek z uzyskaniem przychodów, zachowaniem albo zabezpieczeniem ich źródła.

Konieczność indywidualnej oceny każdego z wydatków ponoszonych przez przedsiębiorcę w ramach przyjętej strategii społecznej odpowiedzialności biznesu podkreślają także sądy administracyjne w wydanych orzeczeniach. Przykładowo, w wyroku NSA z 26 września 2018 r., sygn. akt II FSK 2500/16 czytamy: "Pojęcie społecznej odpowiedzialności biznesu jako pewnego rodzaju jednolita struktura funkcjonuje w działalności biznesowej oraz jest dostrzegane na poziomie publicznym (np. zdefiniowanie pojęcia CSR przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną w normie ISO 26000 z 2010 r.), to jednak należy podkreślić, że nie jest ono znane jako takie ustawie podatkowej. Nie zostało ono w niej wymienione expressis verbis, brak jest także innej konstrukcji prawnej, która pozwalałaby uznać tego rodzaju wydatki całościowo. To zaś prowadzi do wniosku, że nie jest możliwe, w oparciu o przepis art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, dokonywanie oceny wszystkich zagregowanych w strukturze CSR wydatków tak jakby był to jeden wydatek." Analogicznie wypowiadają się sądy na gruncie ustawy o podatku VAT i możliwości odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na działania CSR: "Podejmowanie przez Spółkę działań w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu jest z pewnością pożądane chociażby ze względu na uwzględniany przez firmę interes społeczny. Nie oznacza to jednak, że we wszystkich tego typu inwestycjach przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na działania CSR. Jest to uzależnione od okoliczności konkretnego przypadku." (por. wyrok NSA z 23 marca 2017 r., sygn. akt I FSK 1458/15).

Wyjaśniając istotę programów CSR na gruncie podatkowym, sądy administracyjne podkreślają, że program CSR jest powszechnie przyjętą metodą reklamy i promocji podmiotów gospodarczych, działających zwłaszcza w takich szczególnych branżach, w których typowa reklama (telewizyjna, radiowa, internetowa) nie ma zastosowania albo jej zastosowanie nie przynosi spodziewanych efektów. W tym ujęciu wydatki na nabycie towarów i usług, poniesione w związku z realizacją społecznej odpowiedzialności biznesu mogą być kwalifikowane jako wydatki o charakterze marketingowym i mogą mieć związek z prowadzoną przez podatnika działalnością opodatkowaną (por. wyroki NSA z 2 kwietnia 2019 r., sygn. akt I FSK 561/17, z 13 listopada 2013 r., sygn. akt I FSK 1606/12, z 13 czerwca 2018 r., sygn. akt I FSK 1420/16 oraz z 26 września 2018 r., sygn. akt II FSK 2500/16).

We wniosku wskazaliście Państwo, że wsparcie CSR skierowane jest przede wszystkim do członków rodzin pracowników oraz współpracowników pochodzących z Ukrainy przez okres trzech miesięcy ze względu na trwający na Ukrainie konflikt zbrojny. Taka aktywność wzmacnia jednocześnie wizerunek Spółki jako dobrego pracodawcy oraz wrażliwego uczestnika życia publicznego. Takie podejście kreuje również pozytywny odbiór marki.

W przedstawionych okolicznościach argumentujecie Państwo, że budowanie silnej marki, wrażliwej społecznie przekłada się w sposób bezpośredni na zwiększenie sprzedaży opodatkowanej. Jako konsumenci, wybór sklepu, w którym dokonujemy zakupów często uzależniamy od jego renomy i uznania jako podmiotu wrażliwego społecznie. Jednocześnie wskazujecie Państwo, że nie ma bezpośredniego przełożenia pomocy na ceny towarów i wysokość obrotów opodatkowych VAT.

Z Państwa opisu wynika, że system wpływa na utrzymanie poziomów zatrudnienia. Osoby otrzymujące wsparcie pozostają w pracy, zatem nie jest konieczne uzupełnienie zatrudnienia, jednocześnie część osób otrzymujących pomoc jednocześnie aplikuje do pracy w Spółce. Podstawowe korzyści to trwałość zatrudnienia osób pochodzących z Ukrainy, przez co nie ma konieczności prowadzenia dodatkowych procesów rekrutacji. Zatrudnione osoby widząc wsparcie dla swoich rodzin lepiej integrują się z organizacją. Wnioskodawca jest identyfikowany jako podmiot, z jednej strony wrażliwy społecznie, z drugiej dobry pracodawca. Utrzymanie zespołu doświadczonych pracowników przyczynia się do stabilizacji realizowanych obrotów.

W opisie sprawy nie wykazano jednak, w jaki sposób wydatki ponoszone na wynajem lokali dla uchodźców wojennych przekładają się na wzrost zaufania do Spółki w zakresie dbałości o sprawy ekologiczne, poprawę relacji z interesariuszami czy akceptację władz i społeczności lokalnych, a także ograniczenie sytuacji kryzysowych np. związanych z pozwami do sądu, karami za zanieczyszczenie środowiska. Pomoc obywatelom Ukrainy pozostaje bez związku przyczynowo-skutkowego z relacjami z władzami lokalnymi, ewentualnie prowadzonymi konfliktami, sporami, czy też zaangażowaniem Spółki w sprawy ekologiczne.

Opis sprawy nie wskazuje natomiast aby podejmowane działania miały wpływ na wzrost konkurencyjności Spółki i na zwiększenie sprzedaży jej produktów. Nie wykazano zatem racjonalnego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wskazanymi we wniosku działaniami a uzyskiwaniem przez Państwa przychodów z działalności gospodarczej w zakresie, który prowadzicie.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że informacje o podejmowanych działaniach związanych ze wsparciem Ukrainy zostały zawarte w powszechnie dostępnym raporcie dotyczącym odpowiedzialności społecznej "Wygodnie i Odpowiedzialnie", opublikowanym w kwietniu 2022 r. pod adresem (...). Dodatkowo, na bieżąco informacje o wsparciu publikowane są na stronach www Spółki.

Należy podkreślić, że co do zasady działania marketingowe, reklamowe przekładają się bezpośrednio na wizerunek firmy jako firmy dbającej o sprawy społeczne i mogą pośrednio wpływać na zwiększenie prowadzonej działalności opodatkowanej podatnika. Zauważyć wypada, że w orzecznictwie NSA (por.m.in. wyroki z 13 listopada 2013 r., sygn. akt I FSK 1606/12, z 13 czerwca 2018 r., sygn. akt I FSK 1420/16 oraz z 26 września 2018 r., sygn. akt II FSK 2500/16) wyjaśniono, że wydatki na nabycie towarów i usług, poniesione w związku z realizacją społecznej odpowiedzialności biznesu mogą być kwalifikowane jako wydatki o charakterze marketingowym i mogą mieć związek z prowadzoną przez podatnika działalnością opodatkowaną. Jest to - jak podkreślono - koncepcja zarządzania przedsiębiorstwem, polegająca na świadomym, zrównoważonym działaniu zorientowanym nie tylko na zysk finansowy i aspekty ekonomiczne, ale także uwzględniającym potrzeby i wymagania szeroko pojętych interesów społecznych i ekologicznych w otoczeniu firmy.

Niemniej jednak z całokształtu opisanych przez Państwa okoliczności nie wynika, aby podjęte działania mogły zostać uznane za służące celom promocji i reklamy własnej marki i produktów, co mogłoby wpływać na większą rozpoznawalność Spółki i jej produktów przez klientów, a w dłuższej perspektywie przekładać się na wielkość uzyskiwanych przez Spółkę przychodów. Jak sami Państwo wskazują "Zaangażowanie Spółki w pomoc Ukrainie było działaniem ad hoc i nie wpisuje się w cele marketingowe Spółki".

Należy zauważyć, iż wątpliwości budzi również uznanie przedstawionych działań za wpisujące się w przytaczaną przez Państwa definicję społecznej odpowiedzialności biznesu. Przywołując ogólne uwagi nt. pojęcia CSR, zauważacie Państwo, że społeczna odpowiedzialność jest procesem, w ramach którego przedsiębiorstwa zarządzają swoimi relacjami z różnorodnymi interesariuszami, którzy mogą mieć faktyczny wpływ na sukces w działalności gospodarczej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym Słowniku Języka Polskiego, mianem interesariuszy określa się te podmioty, które mają wpływ na realizację projektu przedsiębiorstwa lub uczestniczą w jego tworzeniu. Innymi słowy są to osoby i instytucje będące otoczeniem przedsiębiorstwa, wchodzące z nim w bezpośrednie lub pośrednie relacje. W ujęciu zewnętrznym CSR koncentruje swoją uwagę głównie na społeczności lokalnej. Z treści wniosku nie wynika, w jaki sposób (i czy w ogóle) wydatki ponoszone na rzecz uchodźców z Ukrainy mają przełożenie na podniesienie jakości życia lokalnej społeczności, na terenie której zlokalizowana jest działalność Wnioskodawcy.

Trudno zatem w tych okolicznościach dostrzec wpływ podjętych działań na wzrost rozpoznawalności marki oraz konkurencyjność przedsiębiorstwa czy też utrzymanie pozycji na rynku. Brak jest w tym przypadku bezspornego związku przyczynowo - skutkowego co zostało także wskazane w opisie sprawy, pomiędzy poniesionymi wydatkami ponoszonymi na wynajem lokali dla uchodźców wojennych przez okres 3 miesięcy a działalnością Wnioskodawcy.

W analizowanej sprawie, realizowane przez Spółkę działania (tj. poniesienie Wydatków na wynajem lokali dla uchodźców wojennych przez okres 3 miesięcy) nie wpisują się w definicję społecznej odpowiedzialności biznesu. Trudno w tych okolicznościach dostrzec wpływ podjętych działań na wzrost np. rozpoznawalności marki oraz konkurencyjność przedsiębiorstwa czy też utrzymanie pozycji na rynku

Wnioskodawca wielokrotnie podkreśla, że działania w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu są: "skutecznym narzędziem budowania pozytywnego wizerunku firmy", a "budowanie silnej marki wpływa na sprzedaż". Stwierdzenia te mają charakter bardzo ogólny i odnoszą się generalnie do wszelkich działań w zakresie CSR podejmowanych przez różne podmioty, nie zaś do konkretnego, indywidulanego działania Spółki opisanego we wniosku. Z wniosku nie wynika, w jaki sposób działania w postaci wynajmu lokali dla członków rodzin pracowników i współpracowników Spółki przekładają się "budowanie pozytywnego wizerunku firmy" wśród jej klientów i, co najbardziej istotne, powodują zwiększenie przychodów ze sprzedaży oferowanych produktów i usług. Ponadto, trudno uznać, że informowanie o podjętych działaniach wyłącznie na stronach internetowych Spółki (przy czym nawet nie na stronie głównej), bądź w wewnętrznym raporcie dotyczącym odpowiedzialności społecznej albo wręcz za pośrednictwem "komunikacji międzyludzkiej" powoduje, że informacja ta jest łatwo dostępna, powszechna i dociera do szerokiego kręgu "interesariuszy", którymi są potencjalni klienci spółki.

Drugą grupę "interesariuszy" działań w zakresie CSR Wnioskodawca upatruje wśród ukraińskich pracowników Spółki. Efekty tych działań mają polegać na budowaniu pozytywnego wizerunku spółki jako wrażliwego i dobrego pracodawcy, a to z kolei ma zapewnić utrzymanie stabilnego poziomu zatrudnienia, zwiększyć poziom lojalności pracowników, których rodziny otrzymują wsparcie i zwiększyć efektywność ich pracy. Jednocześnie Spółka nie uzasadniła dlaczego bez ponoszenia kosztów pomocy członkom rodzin pracowników z Ukrainy nie byłaby w stanie zatrudnić/utrzymać zatrudnienia właściwej kadry (którą była w stanie utrzymać przed wybuchem wojny w Ukrainie, bez ponoszenia wydatków na rzecz członków rodzin pracowników i współpracowników). Należy podkreślić, że zapewnienie miejsca do zamieszkania dla pracownika nie należy do obowiązków pracodawcy. Wydatek z tego tytułu (podobnie jak koszty wyżywienia, ubrania, leczenia itp.) stanowi wydatek o charakterze osobistym, który pracownik ponosi co do zasady ze swojego wynagrodzenia. W gestii pracownika (a nie pracodawcy pracownika) leży też zapewnienie utrzymania członków swojej rodziny, w tym zapewnienie im miejsca do zamieszkania. O ile koszty wynagrodzenia pracowników spełniają przesłankę związku z przychodem, o tyle nie można uznać, że związek taki zachodzi w odniesieniu do kosztów wynajmu lokali dla członków rodzin pracowników.

Dodatkowo należy zauważyć, że Wnioskodawca chce zaliczyć do kosztów także koszty wynajmu lokali dla członków rodzin współpracowników Spółki, nie precyzując kogo rozumie pod tym pojęciem, ani nie wskazując w tym przypadku w ogóle na czym ma polegać związek wydatków z przychodami Spółki.

Gdyby uznać zasadność powołanych przez Wnioskodawcę argumentów, za koszty uzyskania przychodów można byłoby uznawać także inne wydatki o charakterze osobistym, gdyż oczywiste jest, że poczucie stabilności, bezpieczeństwa i komfortu w życiu rodzinnym pracownika są wartościami cennymi i pożądanymi także dla efektywnej pracy zawodowej. Ponadto miałyby one charakter uniwersalny w odniesieniu do każdego przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą, gdyż każdemu przedsiębiorcy zależy na utrzymywaniu zatrudnienia na wymaganym poziomie. Każdy przedsiębiorca, niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności, miałby więc prawo do zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków ponoszonych na zapewnienie lokali mieszkalnych dla członków rodzin pracowników i współpracowników. Związek z przychodem nie miałby więc wymaganego charakteru indywidualnego, o czym wspomniano na wstępie uzasadnienia stanowiska organu, powołując orzecznictwo w tym zakresie, z którego wynika, że kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej.

Dodatkowo należy zauważyć, że w świetle odpowiedzi na pytanie nr 14 i 19 wezwania organu z 26 października 2022 r. uzasadnione wątpliwości budzi, czy spełniony jest jeden z podstawowych warunków uznania wydatku za koszt podatkowy, tj. warunek prawidłowego udokumentowania. Dysponowanie samą fakturą wystawioną na Spółkę jako nabywcę usługi najmu nie dokumentuje jeszcze okoliczności przekazania lokalu uchodźcom, czy innym osobom (jak wynika z wniosku Spółka nie wymaga od korzystających z lokalu potwierdzenia ukraińskiego obywatelstwa).

Zaznaczyć należy, iż Organ interpretacyjny nie "odbiera" Państwu prawa do działalności dobroczynnej w opisanym zakresie, jednakże przedstawione we wniosku wydatki na rzecz uchodźców z Ukrainy, nie spełniają związku z przychodem, zachowaniem albo zabezpieczeniem jego źródła, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Reasumując, przedstawione we wniosku wydatki na rzecz uchodźców wojennych z Ukrainy, nie spełniają związku z przychodem, zachowaniem albo zabezpieczeniem jego źródła, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

We wniosku przywołane zostały interpretacje indywidualne wskazujące, że wydatki na działalność w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu mogą stanowić koszty podatkowe. Ponieważ, jak zauważono na wstępie, działania CSR mają różny charakter, kwalifikacja wydatków jako kosztów podatkowych każdorazowo powinna podlegać odrębnej analizie. Przytoczone interpretacje indywidualne nie przesądzają o możliwości zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów wydatków będących przedmiotem niniejszego wniosku.

Końcowo, wskazać należy, że uznanie wydatków na pomoc uchodźcom z Ukrainy za koszty podatkowe możliwe jest na podstawie przepisu szczególnego, tj. art. 38w wprowadzonego ustawą z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 583, art. 76).

Zgodnie z art. 38w ust. 1 ustawy o CIT,

Kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy:

2a) wojewodom,

3) Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,

4) podmiotom wykonującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego - o ile koszty wytworzenia lub cena nabycia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Jednocześnie jak wynika z art. 38w ust. 2 cyt. ustawy:

kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia, którego celem jest przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, realizowanego w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. na rzecz podmiotów wymienionych w ust. 1, o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Ustawodawca określa w tym przepisie w sposób jednoznaczny, jakie kategorie wydatków i na rzecz jakich organizacji mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. W tym przypadku wydatek nie musi spełniać przesłanki z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Powyższa preferencja nie obejmuje dokonania świadczeń (wynajmu lokali) przekazanych bezpośrednio na rzecz obywateli Ukrainy.

Z tego też względu również i na tej podstawie tj. art. 38w ustawy o CIT, nie jest możliwe uznanie poniesionych przez Państwa wydatków za koszt podatkowy.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie ustalenia, czy Wydatki ponoszone w związku z realizacją programu wsparcia w ramach polityki CSR, wymienione w stanie faktycznym tj. wydatki ponoszone na wynajem lokali dla uchodźców wojennych przez okres 3 miesięcy stanowią dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Nadmienić przy tym należy, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2, wydane zostanie/zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą Organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku. Co również istotne, nie rozstrzygają one wprost zagadnienia będącego przedmiotem złożonego wniosku z 6 lipca 2022 r. (data wpływu 6 sierpnia 2022 r.).

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651).