0111-KDIB1-3.4010.514.2018.2.AN - Sprzedaż wierzytelności leasingowych - koszty uzyskania przychodów.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 800 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 3 sierpnia 2018 r. (data wpływu 7 sierpnia 2018 r.), uzupełnionym 7 listopada 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy dyskonto ustalone na dzień sprzedaży Wierzytelności Leasingowych do SPV oraz prowizja płacona przez Spółkę do SPV będą stanowiły dla Spółki koszt uzyskania przychodów zaliczany do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo w momencie jego poniesienia (pytanie oznaczone we wnioski nr 2) - jest prawidłowe.

W dniu 7 sierpnia 2018 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy dyskonto ustalone na dzień sprzedaży Wierzytelności Leasingowych do SPV oraz prowizja płacona przez Spółkę do SPV będą stanowiły dla Spółki koszt uzyskania przychodów zaliczany do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo w momencie jego poniesienia. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z 19 października 2018 r., Znak: 0111 KDIB1 3.4010.514.2018.1.AN, wezwano Wnioskodawcę do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano 7 listopada 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe (uzupełnione pismem z 29 października 2018 r., data wpływu 7 listopada 2018 r.).

Spółka z o.o. (dalej: "Wnioskodawca", "Spółka") jest podmiotem prowadzącym działalność finansową, w szczególności, w zakresie zawierania umów leasingu operacyjnego i finansowego oraz udzielania klientom finansowania w formie pożyczek.

Celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności, Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną (dalej: "Sekurytyzacja"), określenie to ma zastosowanie także do sekurytyzacji wierzytelności zbytych do Banku, w przypadku, gdy Bank będzie brał udział w transakcji sekurytyzacyjnej (zgodnie z poniższym opisem), w odniesieniu do następujących wierzytelności:

(dalej: "Wierzytelności", zaś Leasingobiorcy i Pożyczkobiorcy będą łącznie określani jako "Dłużnicy").

Wierzytelności Leasingowe mogą wynikać zarówno z umów leasingu operacyjnego (uregulowanego w art. 17b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1036 z późn. zm., dalej: "ustawa o CIT")), jak i finansowego (uregulowanego w art. 17f ustawy o CIT). Przedmiotem Umów Leasingu są, w szczególności, środki transportu, w skład których wchodzą również pojazdy samochodowe w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a także maszyny i urządzenia.

W skład Wierzytelności będących przedmiotem Sekurytyzacji nie będzie wchodził podatek od towarów i usług, który naliczany jest przez Spółkę na Wierzytelnościach Leasingowych. Wierzytelności, które będą objęte Sekurytyzacją będą wierzytelnościami niewymagalnymi. Nie będą to również wierzytelności stanowiące tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date) poprzedzającą przeprowadzenie Sekurytyzacji Wierzytelności (tj. ich zbycie do spółki celowej), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością. Przedmiotem Sekurytyzacji mogą być zarówno Wierzytelności wyrażone w walucie PLN, jak i w EURO.

Działalność leasingowa i pożyczkowa Spółki jest finansowana przede wszystkim ze środków uzyskanych od Banku A S.A. (dalej: "Bank"), który jest podmiotem powiązanym ze Spółką w rozumieniu przepisów ustawy o CIT. Działalność w zakresie zawierania Umów Leasingu finansowana jest w przeważającej większości poprzez sprzedaż wierzytelności do Banku na podstawie umów faktoringu tj. wierzytelności wynikające z Umów Leasingu zawieranych przez Spółkę są przelewane przez Spółkę (jako faktoranta) na Bank (jako faktora) w zamian za wartość nominalną zbytych wierzytelności, pomniejszoną o pobrane z góry przez Bank wynagrodzenie z tytułu świadczonych usług faktoringu w postaci odsetek dyskontowych, obliczonych zgodnie ze szczegółowymi postanowieniami umów faktoringu.

Działalność w zakresie udzielania pożyczek oraz bieżąca działalności Spółki finansowana jest z kredytów pozyskanych przez Spółkę z Banku.

Powyższy model finansowania będzie kontynuowany w przyszłości. Niemniej jednak, celem uzyskania dodatkowego finansowania, przede wszystkim od podmiotów zewnętrznych, Spółka zamierza przeprowadzić wspomnianą wyżej Sekurytyzację Wierzytelności.

Zważywszy na fakt, iż część Wierzytelności Leasingowych, które będą przedmiotem Sekurytyzacji, została przeniesiona na podstawie umów faktoringowych do Banku, rozważane są dwa opisane poniżej scenariusze przeprowadzenia Sekurytyzacji, w której Wierzytelności zostaną zbyte do spółki celowej (dalej: "SPV"):

W przypadku rozwiązania opisanego pod literą (a) powyżej, zwrotne przeniesienie Wierzytelności Leasingowych z Banku do Spółki poprzedzałoby ich Sekurytyzację (tj. zbycie do SPV), i zostałoby dokonane w rezultacie częściowego rozwiązania zawartych umów faktoringu i zwrotnego przeniesienia Wierzytelności Leasingowych z Banku do Spółki, w zamian za zwrot przez Spółkę do Banku otrzymanej kwoty wartości nominalnej przenoszonych zwrotnie Wierzytelności Leasingowych pomniejszonej o odpowiednią korektę wynagrodzenia w postaci odsetek dyskontowych należnego Bankowi. Bank zamierza wystawić fakturę korygującą pierwotną fakturę wystawioną z tytułu usługi faktoringowej.

Jak wyżej wspomniano, planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę (oraz ewentualnie także przez Bank) do spółki celowej - SPV, która została utworzona w Irlandii. SPV jest rezydentem podatkowym Irlandii. SPV nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. SPV nie jest też zarejestrowana dla celów podatku od towarów i usług w Polsce (rejestracja dla celów VAT w Polsce może mieć miejsce jedynie w nadzwyczajnej sytuacji, w której konieczne byłoby w przyszłości przejęcie własności Przedmiotów Zabezpieczeń, jak wspomniano poniżej). SPV nie jest powiązana kapitałowo lub organizacyjnie ze Spółką oraz z Bankiem, a przedmiotem działalności SPV jest wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz uzyskanie finansowania (w szczególności, poprzez emisję papierów wartościowych, o której mowa poniżej), a także wykonywanie czynności z tym związanych (przy czym jak niżej wskazano, po ewentualnym przejęciu w przyszłości własności Przedmiotów Zabezpieczeń, przedmiotem działalności SPV będzie także oddawanie przejętych przedmiotów w odpłatne używanie lub/oraz ich odsprzedaż).

Zagadnienie sekurytyzacji zostało opisane w art. 92a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo Bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1876 z późn. zm.). Zgodnie z ustępem 3 tego artykułu, bank może przenieść wierzytelność w drodze umowy na, niebędącą towarzystwem funduszy inwestycyjnych tworzącym fundusz sekurytyzacyjny albo funduszem sekurytyzacyjnym, spółkę kapitałową (podmiot emisyjny) w celu emisji przez ten podmiot papierów wartościowych, których zabezpieczenie stanowią sekurytyzowane wierzytelności. Zgodnie natomiast z art. 92a ust. 4 ustawy - Prawo Bankowe, podmiot emisyjny, na rzecz którego nastąpiło przeniesienie wierzytelności, nie może być powiązany kapitałowo lub organizacyjnie z bankiem przenoszącym wierzytelności, a przedmiotem jego działalności może być wyłącznie nabywanie wierzytelności i emisja papierów wartościowych, o której mowa w art. 92a ust. 3, a także wykonywanie czynności z tym związanych.

W przypadku zatem, gdy w Sekurytyzacji będzie brał udział także Bank (przenosząc Wierzytelności Leasingowe wcześniej nabyte od Spółki w ramach faktoringu), wówczas powyższe przepisy będą mieć bezpośrednie zastosowanie do transakcji sekurytyzacyjnej. SPV jest podmiotem emisyjnym o statusie odpowiadającym opisowi wskazanemu w art. 92a ust. 3 i ust. 4 Prawa Bankowego.

Transakcja sekurytyzacji jest procesem składającym się z wielu czynności oraz wymagającym współpracy przynajmniej trzech podmiotów - inicjatora sekurytyzacji, podmiotu emisyjnego oraz inwestorów lub inwestora. Efektem i ekonomicznym celem Sekurytyzacji będzie pozyskanie środków pieniężnych przez Spółkę oraz ewentualnie także przez Bank poprzez wykorzystanie aktywów w postaci Wierzytelności. Sekurytyzacja wpłynie na poprawę płynności finansowej Spółki oraz Banku (w przypadku jego udziału w transakcji).

Planowana Sekurytyzacja nie będzie obejmować wyłącznie zbycia Wierzytelności przez Spółkę/ Bank do SPV, ale do jej przeprowadzenia konieczne będą także inne kluczowe operacje. W skład planowanej Sekurytyzacji wchodzić będą m.in. następujące podstawowe elementy transakcyjne:

* Przeniesienie Wierzytelności ze Spółki (oraz ewentualnie także z Banku) do SPV będzie następować w wykonaniu umowy sprzedaży wierzytelności zawartej pomiędzy Spółką (ewentualnie także Bankiem) i SPV. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy, co oznacza, że zgodnie z założeniami Sekurytyzacji, do SPV będą sprzedawane periodycznie poszczególne transze Wierzytelności w czasie trwania okresu rewolwingowego, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące te Wierzytelności do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów). Wierzytelności będą przenoszone wraz z roszczeniami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym jak i niepieniężnym). Wraz z Wierzytelnościami, SPV będzie także nabywać prawo do zaspokojenia się z zabezpieczeń ustanowionych celem zagwarantowania prawidłowego wykonania przez Dłużników zobowiązań wynikających z Umów Leasingu i Umów Pożyczki.

* W zamian za nabyte Wierzytelności SPV zapłaci cenę Spółce oraz Bankowi (w przypadku sprzedaży części Wierzytelności Leasingowych także przez Bank). Cena za Wierzytelności Leasingowe będzie niższa od łącznej kwoty zbywanych Wierzytelności Leasingowych (obejmującej ich część kapitałową i odsetkową, a także kwotę ceny nabycia przedmiotu leasingu przez Leasingobiorcę w przypadku skorzystania przez niego z prawa zakupu przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu) określonej na tzw. datę graniczną (cut-off date, tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności przenoszonych w ramach jednej transzy). Różnica między sumą Wierzytelności Leasingowych wskazaną powyżej a ceną sprzedaży stanowić będzie dyskonto uzyskiwane przez SPV na nabyciu Wierzytelności Leasingowych. Cena należna Spółce za Wierzytelności Pożyczkowe będzie odpowiadać wartości nominalnej części kapitałowej Wierzytelności Pożyczkowych, określonej na wyżej wskazaną datę graniczną.

* Wierzytelności Pożyczkowe sprzedawane przez Spółkę do SPV nie będą obejmować odsetek naliczonych do dnia sprzedaży tych Wierzytelności (tj. odsetek należnych Spółce przed dniem sprzedaży Wierzytelności). SPV będzie uprawniona do otrzymania odsetek od udzielonych pożyczek należnych od dnia nabycia Wierzytelności Pożyczkowych od Spółki. Wierzytelności Pożyczkowe przenoszone do SPV będą obejmować kwotę główną pożyczek począwszy od daty granicznej (cut-off date). W konsekwencji, kwoty główne spłaconych pożyczek otrzymane przez Spółkę począwszy od daty granicznej będą przekazywane do SPV.

* Umowa zbycia Wierzytelności może również zawierać postanowienie o dopłacie do ceny za przelewane Wierzytelności, która będzie wypłacana przez SPV w przypadku zaistnienia nadwyżek finansowych po stronie SPV, wynikających ze spłat Wierzytelności.

* Przelew Wierzytelności do SPV dokonywany będzie bez regresu.

* Celem nabycia poszczególnych transz Wierzytelności, SPV będzie emitować obligacje lub inne instrumenty dłużne, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki (oraz ewentualnie także od Banku). SPV może również zgromadzić potrzebne środki finansowe poprzez zaciągnięcie kredytów lub pożyczek. SPV może uzyskiwać finansowanie w formie emisji obligacji lub zaciągania kredytów/pożyczek również w przypadku, gdy będzie to konieczne do sfinansowania innych zobowiązań związanych z działalnością SPV. Finansowanie będzie udzielane SPV przez jednego lub większą liczbę inwestorów, którzy mogą być podmiotami polskimi lub zagranicznymi.

* W zamian za udział SPV w transakcji Sekurytyzacji i zapewnienie finansowania Spółce (oraz ewentualnie również Bankowi) poprzez zapłatę ceny za Wierzytelności, SPV uzyska od Spółki (oraz ewentualnie także od Banku) odpowiednie wynagrodzenie. Wynagrodzenie to będzie miało formę opisanego powyżej dyskonta uzyskanego przez SPV na nabyciu Wierzytelności Leasingowych od Spółki oraz od Banku (w przypadku udziału Banku w Sekurytyzacji). Natomiast, w zamian za udział SPV w Sekurytyzacji dotyczącej Wierzytelności Pożyczkowych Spółka zapłaci SPV odpowiednią prowizję.

* Jak wyżej wskazano, uzyskane przez SPV finansowanie będzie wykorzystywane do zapłaty ceny za Wierzytelności, przy czym płatność części ceny może zostać odroczona i zapłacona przez SPV do Spółki po spłacie przez SPV jej pozostałych zobowiązań. W konsekwencji, przeprowadzona Sekurytyzacja będzie stanowić efektywną metodę finansowania Spółki/ Banku, w której Spółka/Bank uzyska potrzebne środki finansowe przed datą wymagalności rat leasingowych i rat udzielonych pożyczek składających się na Wierzytelności będące przedmiotem Sekurytyzacji.

* Przepisy unijne oraz wydane na ich podstawie regulacje polskie dotyczące wymogów kapitałowych dla podmiotów finansowych, w tym także w przypadku uczestniczenia takich podmiotów jako inwestorów w transakcjach sekurytyzacyjnych wymagają, aby inicjator sekurytyzacji (Bank, Spółka) zachował przez czas transakcji tzw. istotny udział ekonomiczny (z ang. material economic interest), czyli partycypował w ryzyku spłaty obligacji emitowanych przez podmiot emisyjny (SPV). Planowana Sekurytyzacja również przewidywać będzie odpowiednią konstrukcję zapewniającą spełnienie przez Spółkę/Bank powyższych wymogów. W szczególności, nastąpić to może poprzez zastosowanie rozwiązania, w którym nie wszystkie Wierzytelności spełniające określone kryteria zostaną sprzedane do SPV (tj. część losowo wybranych Wierzytelności, które spełniają warunki wymagane do zakwalifikowania ich do Sekurytyzacji, zostanie pozostawiona w Spółce/ Banku i nie będzie przedmiotem sprzedaży). Ponadto, odroczona może zostać płatność dopłaty do ceny za zbycie Wierzytelności, która, jak wyżej wskazano, może być należna Spółce/Bankowi, pod warunkiem zaistnienia nadwyżek finansowych po stronie SPV wynikających ze spłat Wierzytelności. Możliwe jest również, iż spełnienie powyższych wymogów zostanie zapewnione poprzez udzielenie tzw. finansowania podporządkowanego przez Spółkę/Bank do SPV na podstawie umowy pożyczki lub obligacji wyemitowanych przez SPV, których spłata będzie mogła nastąpić dopiero po spłacie obligacji objętych przez głównych inwestorów.

* Po zbyciu Wierzytelności do SPV, Spółka będzie pełniła funkcję tzw. serwisera w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami (zarówno zbytymi przez Spółkę, jak i ewentualnie przez Bank). Usługi te będę pełnione przez Spółkę w oparciu o odpowiednią umowę o obsługę nabytych Wierzytelności, a w skład tych usług wejdzie między innymi: wydawanie Dłużnikom zaświadczeń i udzielanie im wyjaśnień co do Wierzytelności, prowadzenie dokumentacji dotyczącej Wierzytelności, odbieranie wpłat od Dłużników, prowadzenie korespondencji z Dłużnikami, wysyłanie monitów, przekazywanie wpłat z tytułu spłaty Wierzytelności na rachunek SPV. W zamian za świadczone usługi serwisowania Wierzytelności, Spółka będzie otrzymywać od SPV określone wynagrodzenie. Serwisowanie Wierzytelności przez Spółkę jest konieczne z uwagi na to, iż Spółka, jako podmiot który wygenerował Wierzytelności, posiada wiedzę o tych Wierzytelnościach, umowach będących ich podstawą i Dłużnikach Wierzytelności oraz po zbyciu w dalszym ciągu pozostanie stroną Umów Leasingu i Umów Pożyczki. Z uwagi na fakt, iż SPV jest spółką celową przeznaczoną do przeprowadzenia Sekurytyzacji, serwisowanie nabytych Wierzytelności przez samą SPV byłoby bardzo utrudnione, przez co zaangażowanie w ten proces Spółki jest kluczowe.

* Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w Sekurytyzacji może zostać powołany także serwiser zastępczy (back-up servicer), którego zadaniem będzie zastąpienie Spółki, jako serwisera, w sytuacji, gdyby Spółka nie mogła pełnić swojej funkcji w tym zakresie (w szczególności, na skutek ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Spółka nie wykonywała obowiązków na podstawie umowy o świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami). Celem powołania takiego zastępczego podmiotu jest zapewnienie ciągłości w ściąganiu Wierzytelności od Dłużników i przekazywaniu tych należności do SPV. Jest to element kluczowy z uwagi na fakt, iż sekurytyzowane Wierzytelności stanowić będą zabezpieczenie finansowania uzyskanego przez SPV na zakup Wierzytelności. W konsekwencji też, kwoty ściągniętych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez SPV.

* Celem zachęcenia inwestorów do nabycia obligacji emitowanych przez SPV, dla obligacji może zostać uzyskany odpowiedni rating od renomowanych agencji ratingowych. Obligacje mogą być również notowane na wybranej giełdzie papierów wartościowych, co umożliwi swobodny obrót tymi papierami wartościowymi.

* Przelew Wierzytelności Leasingowych do SPV nie będzie połączony z przeniesieniem na SPV własności przedmiotów leasingu objętych Umowami Leasingu. W konsekwencji, pomimo przeniesienia Wierzytelności Leasingowych na SPV, to Spółka w dalszym ciągu pozostanie stroną Umów Leasingu. Spółka będzie też wystawiać faktury na Leasingobiorców na poszczególne raty leasingowe, wchodzące w skład Wierzytelności przelanych na SPV. Analogicznie, w odniesieniu do Umów Pożyczek, to Spółka pozostanie pożyczkodawcą, pomimo że prawo do otrzymywania spłat kwoty głównej pożyczek, należnych odsetek i innych wynikających z nich wierzytelności zostanie przeniesione na SPV.

* Możliwe jest, iż w przyszłości Spółka/Bank i SPV podejmą decyzję o zakończeniu transakcji sekurytyzacyjnej poprzez odkup przez Spółkę/Bank części Wierzytelności pozostałych jeszcze do spłacenia (tzw. clean-up call). W szczególności, sytuacja taka może wystąpić po spłaceniu całości lub części finansowania zaciągniętego przez SPV na nabycie Wierzytelności. Odkup wierzytelności w ramach tzw. clean-up call jest standardowym elementem transakcji sekurytyzacyjnych, który umożliwia inicjatorowi sekurytyzacji (Spółka, Bank) zakończenie transakcji w przypadku, gdy ze względu na niewielką wartość wierzytelności pozostałych do spłaty, oraz fakt całkowitego spłacenia inwestorów, utrzymywanie struktury przestaje być ekonomicznie uzasadnione.

* Transakcja Sekurytyzacji może także przewidywać obowiązek odkupu Wierzytelności, czyli zobowiązanie Spółki/Banku do odkupienia Wierzytelności od SPV przykładowo, w przypadku wystąpienia naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, np. w przypadku, gdy dana Wierzytelność nie spełnia wymogów niezbędnych do objęcia jej Sekurytyzacją (tzw. eligibility criteria).

* Opisane przepływy pieniężne SPV są ustalone w taki sposób, by wszelkie nadwyżki finansowe SPV były przekazywane do Spółki/Banku. Może to nastąpić poprzez zapłatę na rzecz Spółki dopłaty do ceny za przeniesienie Wierzytelności (stanowiącego część ceny zakupu), lub też zapłatę pod innym tytułem prawnym.

* W celu zabezpieczenia wierzytelności pieniężnych SPV w stosunku do Spółki, wynikających między innymi z umowy dotyczącej administrowania (serwisowania) Wierzytelnościami, a w szczególności wierzytelności względem Spółki o przekazywanie do SPV otrzymywanych strumieni płatności należnych od Leasingobiorców i Pożyczkobiorców, na rzecz SPV mogą zostać ustanowione zabezpieczenia (dalej: "Zabezpieczenia"), na określonych aktywach należących do Spółki (dalej: "Przedmioty Zabezpieczenia"). Zabezpieczenia mogą zostać ustanowione w formie warunkowego przewłaszczenia na SPV przedmiotów Umów Leasingu, jak również w formie zastawu rejestrowego na zbiorze rzeczy ruchomych lub praw Spółki, stanowiących organizacyjną całość, w tym na środkach transportu, maszynach i urządzeniach będących przedmiotem Umów Leasingu. Celem zabezpieczenia wierzytelności SPV wynikających z Wierzytelności Pożyczkowych, określone zabezpieczenia mogą również zostać ustanowione na przedmiotach stanowiących zabezpieczenie Umów Pożyczek.

* Samo ustanowienie Zabezpieczeń do czasu ich faktycznej realizacji, nie będzie skutkować zmianą stron Umów Leasingu. Do czasu faktycznej realizacji Zabezpieczeń, finansującym (leasingodawcą) w tych umowach w dalszym ciągu pozostanie Spółka.

* SPV może mieć prawo do zaspokojenia swoich zabezpieczonych wierzytelności w szczególności, poprzez przejęcie na własność Przedmiotów Zabezpieczenia oraz przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe. Przed przejęciem na własność Przedmiotów Zabezpieczenia oraz przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, SPV złoży zgłoszenie rejestracyjne dla celów polskiego podatku od towarów i usług. Po przejęciu na własność Przedmiotów Zabezpieczenia, SPV będzie kontynuowała (jako leasingodawca) Umowy Leasingu dotyczące Przedmiotów Zabezpieczenia, a po zakończeniu tych umów dokona sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia, ewentualnie odda je w kolejny leasing lub najem/dzierżawę. W przypadku przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, SPV przeznaczy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży tych przedmiotów wyłącznie na poczet zaspokojenia Wierzytelności i rozliczeń z Dłużnikami.

Jak wynika z powyższego szczegółowego opisu planowanej transakcji Sekurytyzacji, będzie to skomplikowana operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są nieodzowne dla skutecznego jej przeprowadzenia. Należy podkreślić, że wszystkie opisane powyżej elementy zdarzenia przyszłego są ze sobą ściśle powiązane i kluczowe dla przeprowadzenia Sekurytyzacji. W szczególności, SPV jest podmiotem o szczególnym statusie uregulowanym (w przypadku, gdy w Sekurytyzacji Wierzytelności Leasingowych będzie brał udział również Bank) w wyżej wspomnianym art. 92a Prawa Bankowego, którego działalność skupiona jest wyłącznie na udziale w opisanej w zdarzeniu przyszłym transakcji Sekurytyzacji.

Nie będzie to zatem transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przelew Wierzytelności do SPV. Wręcz przeciwnie, równie istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez SPV, zagwarantowanie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności, pozwalającego na terminowe ściąganie kwot należnych od Dłużników, i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych SPV wobec podmiotów finansujących.

Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie zbycie przez Spółkę/Bank Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do SPV celem windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółkę/Bank środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez SPV w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności. Właśnie z tych względów, sekurytyzowane Wierzytelności muszą być wierzytelnościami "zdrowymi", nienoszącymi cech nieściągalności lub zagrożenia nieściągalnością. Wierzytelności te muszą pozwolić SPV na emisję w oparciu o nie "zdrowych" papierów wartościowych w formie obligacji, które zostaną nabyte przez inwestorów.

Spółka wskazuje, iż analogiczny wniosek o wydanie interpretacji opodatkowania transakcji podatkiem dochodowym został złożony przez SPV.

Spółka prowadzi księgi rachunkowe w oparciu o Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (dalej: "MSSF"). Sposób rozpoznania planowanej transakcji sekurytyzacyjnej dla celów księgowych nie został jeszcze finalnie ustalony. Dlatego też, możliwe jest, iż dla celów księgowych transakcja (podobnie jak w ujęciu prawnym i podatkowym) będzie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, skutkująca usunięciem zbywanych Wierzytelności z ksiąg rachunkowych Spółki. W takim przypadku, w księgach rachunkowych Spółki transakcja byłaby rozliczana jako sprzedaż wierzytelności, na której wyliczany jest wynik. Wynik na sprzedaży ustalany będzie, co do zasady, jako porównanie kwoty otrzymanej ze sprzedaży wierzytelności oraz aktualnych sald zbywanych Wierzytelności w księgach, wycenianych zgodnie z MSSF. W konsekwencji, dyskonto opisane we wniosku o interpretację zostałoby odzwierciedlone w księgach rachunkowych Spółki, w wyniku na przeprowadzonej transakcji.

Możliwe jest również, iż ujęcie księgowe planowanej transakcji będzie inne od jej ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie, z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez SPV. Ujęcie takie zostałoby zastosowane w przypadku, gdyby nie zostały spełnione kryteria wymagane do zaprzestania ujmowania zbywanych Wierzytelności przez Spółkę w jej księgach rachunkowych (na skutek czego Wierzytelności te byłyby dalej ujmowane w księgach Spółki). W następstwie powyższego, otrzymane od SPV środki zapłacone za Wierzytelności zostałyby ujęte jako zobowiązanie wobec SPV (ujmowane i rozliczane do celów rachunkowych jak pożyczka). W konsekwencji, w przypadku takiej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów rachunkowych, odmiennej od ujęcia prawnego i podatkowego, kwota dyskonta, rozumiana jako różnica między wartością Wierzytelności Leasingowych a ceną ich sprzedaży, nie zostałaby ujęta jako odrębny koszt w księgach rachunkowych Spółki. Środki uzyskane od SPV za zbyte Wierzytelności, zaklasyfikowane zgodnie z MSSF jako pożyczka, wyceniane będą w oparciu o metodę zamortyzowanego kosztu, zgodnie z którą zostaną wyliczone i ujęte w księgach odsetki od tej pożyczki.

Niezależnie od powyższego, prowizja płacona przez Spółkę do SPV tytułem wynagrodzenia za udział SPV w Sekurytyzacji dotyczącej Wierzytelności Pożyczkowych zostanie rozpoznana w księgach rachunkowych Spółki.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie.

Czy dyskonto ustalone na dzień sprzedaży Wierzytelności Leasingowych do SPV oraz prowizja płacona przez Spółkę do SPV będą stanowiły dla Spółki koszt uzyskania przychodów zaliczany do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo w momencie jego poniesienia? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy (stanowisko sformułowane we wniosku oraz w uzupełnieniu wniosku z 29 października 2018 r., data wpływu 7 listopada 2018 r.):

Dyskonto zastosowane przy kalkulacji ceny za Wierzytelności Leasingowe sprzedawane do SPV, oraz prowizja płacona przez Spółkę do SPV, będą stanowiły dla Spółki koszt uzyskania przychodów. W opinii Spółki, w przypadku ewentualnej dopłaty do ceny zakupu Wierzytelności Leasingowych dokonanej w przyszłości przez SPV na rzecz Spółki, dopłata taka będzie skutkować koniecznością korekty w bieżącym okresie rozliczeniowym kosztów uzyskania przychodów wykazanych wcześniej z tytułu dyskonta.

Zgodnie z art. 17k ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, w przypadku przeniesienia na rzecz osoby trzeciej wierzytelności leasingowych, kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.

Jak wskazano w opisie planowanej transakcji, cena sprzedaży Wierzytelności Leasingowych będzie niższa od łącznej kwoty zbywanych Wierzytelności Leasingowych (obejmującej ich część kapitałową i odsetkową, a także kwotę ceny nabycia przedmiotu leasingu przez Leasingobiorcę w przypadku skorzystania przez niego z prawa zakupu przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu), określonej na tzw. datę graniczną. Różnica między sumą Wierzytelności Leasingowych wskazaną powyżej a ceną sprzedaży, stanowić będzie dyskonto uzyskiwane przez SPV na nabyciu Wierzytelności Leasingowych.

Wyżej wskazane dyskonto będzie stanowić wynagrodzenie uzyskiwane przez SPV za przystąpienie do transakcji Sekurytyzacji w zakresie Wierzytelności Leasingowych. Przedmiotowe dyskonto ustalane na sprzedaży Wierzytelności Leasingowych będzie stanowić dyskonto, o którym mowa w powołanym art. 17k ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, zatem kwota ta będzie kosztem uzyskania przychodów dla Spółki. Niemniej jednak, w przypadku ewentualnego otrzymania w przyszłości przez Spółkę dopłaty ceny od SPV za sprzedane Wierzytelności Leasingowe, wówczas, w ocenie Spółki, konieczne będzie odpowiednie skorygowanie kosztu uzyskania przychodu wykazanego wcześniej z tytułu dyskonta. Korekta ta powinna zostać dokonana w bieżącym okresie rozliczeniowym, w którym nastąpi dopłata ceny.

Wynagrodzeniem płaconym przez Spółkę do SPV za usługę sekurytyzacyjną dotyczącą Wierzytelności Pożyczkowych będzie prowizja. Zdaniem Spółki, prowizja ta również stanowić będzie koszt uzyskania przychodów ponieważ wydatek ten będzie spełniać warunki z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Przepis ten stanowi, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

W interpretacjach organów podatkowych (tak np. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 lutego 2018 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.369.2017.2.AT), powszechnie przyjmuje się, iż warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

W przypadku prowizji należnej SPV od Spółki spełnione będą wszystkie powyższe warunki. Wydatek ten zostanie poniesiony przez Spółkę i będzie to wydatek definitywny, który nie zostanie Spółce zwrócony. Prowizja stanowić będzie wynagrodzenie dla SPV za jej udział w transakcji sekurytyzacyjnej dotyczącej Wierzytelności Pożyczkowych. Wydatek ten będzie więc pozostawał w związku z działalnością gospodarczą Spółki. W rezultacie usługi świadczonej przez SPV, Spółka uzyska finansowanie potrzebne dla celów prowadzonej działalności generującej przychód.

Prowizja płacona SPV zostanie w sposób należyty udokumentowana w dokumentacji transakcyjnej, obejmującej w szczególności umowę sprzedaży Wierzytelności zawieraną w ramach Sekurytyzacji.

W przypadku omawianego wydatku spełniony zostanie także i ostatni z warunków wskazanych na powyższej liście, a mianowicie wydatek tego rodzaju nie znajduje się w grupie wydatków wskazanych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Dyskonto zastosowane przy kalkulacji ceny za Wierzytelności Leasingowe sprzedawane do SPV oraz prowizja płacona przez Spółkę do SPV będą stanowiły dla Spółki koszt uzyskania przychodów. Koszt ten powinien zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo w momencie jego poniesienia.

Zdaniem Spółki, w przypadku, gdy transakcja sekurytyzacyjna zostanie rozpoznana przez Spółkę dla celów rachunkowych jako sprzedaż Wierzytelności, co skutkowałoby odzwierciedleniem dyskonta w księgach rachunkowych Spółki, za dzień poniesienia tego kosztu powinien zostać uznany dzień ujęcia w księgach rachunkowych wyniku na dokonanej transakcji. Natomiast w przypadku, gdy transakcja sekurytyzacyjna zostanie ujęta w księgach rachunkowych Spółki jako zobowiązanie wobec SPV (odpowiadające pożyczce), za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w postaci dyskonta należy uznać dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności Leasingowych do SPV. Natomiast dniem poniesienia kosztu w postaci prowizji powinien być dzień ujęcia prowizji w księgach rachunkowych Spółki.

W opinii Spółki, w przypadku ewentualnej dopłaty do ceny zakupu Wierzytelności Leasingowych dokonanej w przyszłości przez SPV na rzecz Spółki, dopłata taka będzie skutkować koniecznością korekty (na minus) w bieżącym okresie rozliczeniowym kosztów uzyskania przychodów wykazanych wcześniej z tytułu dyskonta.

Zgodnie z art. 17k ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, w przypadku przeniesienia na rzecz osoby trzeciej wierzytelności leasingowych, kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.

Jak wskazano w opisie planowanej transakcji, cena sprzedaży Wierzytelności Leasingowych będzie niższa od łącznej kwoty zbywanych Wierzytelności Leasingowych (obejmującej ich część kapitałową i odsetkową, a także kwotę ceny nabycia przedmiotu leasingu przez Leasingobiorcę w przypadku skorzystania przez niego z prawa zakupu przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy Leasingu) określonej na tzw. datę graniczną. Różnica między sumą Wierzytelności Leasingowych wskazaną powyżej a ceną sprzedaży stanowić będzie dyskonto uzyskiwane przez SPV na nabyciu Wierzytelności Leasingowych.

Wyżej wskazane dyskonto będzie stanowić wynagrodzenie uzyskiwane przez SPV za przystąpienie do transakcji Sekurytyzacji w zakresie Wierzytelności Leasingowych. Przedmiotowe dyskonto ustalane na sprzedaży Wierzytelności Leasingowych będzie stanowić dyskonto, o którym mowa w powołanym art. 17k ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, zatem kwota będzie kosztem uzyskania przychodów dla Spółki. Niemniej jednak, w przypadku ewentualnego otrzymania w przyszłości przez Spółkę dopłaty ceny od SPV za sprzedane Wierzytelności Leasingowe, wówczas, w ocenie Spółki, konieczne będzie odpowiednie skorygowanie kosztu uzyskania przychodu wykazanego wcześniej z tytułu dyskonta. Korekta ta powinna zostać dokonana w bieżącym okresie rozliczeniowym, w którym nastąpi dopłata ceny.

Wynagrodzeniem płaconym przez Spółkę do SPV za usługę sekurytyzacyjną dotyczącą Wierzytelności Pożyczkowych będzie prowizja. Zdaniem Spółki, prowizja ta również stanowić będzie koszt uzyskania przychodów ponieważ wydatek ten będzie spełniać warunki z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Przepis ten stanowi, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Niewątpliwie, prowizja zapłacona przez Spółkę za udział SPV w Sekurytyzacji spełniać będzie powyższe wymagania z uwagi na fakt, iż celem przedmiotowej transakcji będzie pozyskanie przez Spółkę finansowania dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

W przypadku rozpoznania transakcji sekurytyzacyjnej jako sprzedaży Wierzytelności dla celów rachunkowych (analogicznie do ujęcia prawnego i podatkowego), wówczas kwota dyskonta zostanie odzwierciedlona w księgach rachunkowych Spółki. W takim przypadku, dzień ujęcia dyskonta w księgach powinien zostać uznany za dzień poniesienia kosztu w rozumieniu powyższego przepisu. Na analogicznych zasadach, prowizja płacona SPV za udział w Sekurytyzacji również powinna zostać uznana za koszt poniesiony w momencie ujęcia tej prowizji w księgach rachunkowych Spółki.

W przypadku natomiast, gdy transakcja sekurytyzacyjna zostanie rozpoznana dla celów rachunkowych nie jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako finansowanie udzielone Spółce przez SPV, wówczas środki otrzymane przez Spółkę zostaną ujęte w księgach jako zobowiązanie wobec SPV (odpowiadające pożyczce). W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych, niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota dyskonta wynikająca ze sprzedaży Wierzytelności Leasingowych nie zostałaby ujęte jako odrębny koszt w księgach rachunkowych Spółki. Środki uzyskane od SPV za zbyte Wierzytelności, zaklasyfikowane zgodnie z MSSF jako pożyczka, wyceniane będą w oparciu o metodę zamortyzowanego kosztu, zgodnie z którą zostaną wyliczone i ujęte w księgach odsetki od tej pożyczki.

Należy wskazać, że art. 17k ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT wskazuje jednoznacznie, iż kosztem uzyskania przychodu finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie. Wobec braku możliwości rozpoznania tego kosztu podatkowego w dacie uznania go za taki dla celów rachunkowych lub, ogólniej, ujęcia dyskonta w księgach rachunkowych, w ocenie Spółki, jedyną możliwością będzie w takim przypadku zaliczenie przedmiotowego dyskonta do kosztów uzyskania przychodów w momencie sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności Leasingowych do SPV.

W przepisach ustawy o CIT brak jest bezpośredniej regulacji w zakresie sytuacji analogicznej do tej, jaka zaistniałaby w przypadku wyżej opisanego rozliczenia przez Spółkę przedmiotowej transakcji (jako zobowiązania w stosunku do SPV), tzn. ustawa o CIT jednoznacznie potwierdza, iż dany wydatek jest kosztem podatkowym, lecz nakazuje jego rozliczenie w dacie ujęcia kosztu w księgach rachunkowych, co nigdy nie nastąpiłoby w przypadku, gdy Sekurytyzacja zostałaby wykazana w księgach jako zobowiązanie w stosunku do SPV, a nie jako sprzedaż Wierzytelności. Dlatego też, w takim przypadku sytuacja ta powinna zostać rozwiązana w ten sposób, iż za dzień poniesienia przez Spółkę kosztu w postaci dyskonta, rozumie się dzień sprzedaży każdej z transz Wierzytelności Leasingowych do SPV.

Ze względu na powyższe okoliczności, w przypadku rachunkowego ujęcia transakcji jako zobowiązania wobec SPV, w żadnym wypadku nie byłoby uzasadnione stanowisko, iż koszt podatkowy w postaci dyskonta może zostać rozpoznany w momencie rozpoznania tego kosztu, jako kosztu rachunkowego. Stanowisko takie prowadziłoby bowiem do konkluzji, że omawiane dyskonto nigdy nie będzie stanowiło kosztu podatkowego ze względu na wyżej wskazaną okoliczność, iż dyskonto to nie będzie rozpoznane jako koszt rachunkowy.

Podkreślenia wymaga, iż, zgodnie z zasadą autonomii prawa podatkowego, jest ono niezależne od innych działów prawa, w tym również od prawa bilansowego. Dlatego też, prawo bilansowe nie może decydować o tym, co jest kosztem podatkowym, a do takiej sytuacji doszłoby w przypadku, gdyby dyskonto mogło być rozpoznane przez Spółkę jedynie w przypadku uznania go za koszt rachunkowy, co nie jest możliwe.

Należy podkreślić, iż ze względu na odrębność prawa podatkowego i prawa bilansowego, określone operacje często są ujmowane inaczej dla celów podatkowych i rachunkowych. Tytułem przykładu podać można różnice w ujmowaniu umów leasingu, różnice w ujmowaniu i amortyzacji środków trwałych, czy też w odliczaniu kosztów odsetkowych. Dlatego też, fakt, iż planowana Sekurytyzacja zostanie odmiennie ujęta dla celów podatkowych oraz rachunkowych nie jest niczym nadzwyczajnym. Różnica taka nie może jednak wpływać efektywnie na możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych zastosowanego w transakcji dyskonta, gdyż uznanie dyskonta za koszt podatkowy w sposób jednoznaczny zostało potwierdzone w art. 17k ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.

Na niezależność prawa podatkowego i bilansowego wielokrotnie zwracały uwagę także sądy administracyjne. Przykładowo, w wyroku z 24 sierpnia 2016 r. (sygn. akt I SA/Łd 550/16) WSA w Łodzi stwierdził: podkreślić należy fakt, że prawo podatkowe i prawo bilansowe są względem siebie autonomiczne, dlatego też zapisy dokonywane w księgach rachunkowych, których zadaniem jest rejestrowanie zdarzeń gospodarczych i odpowiadających im operacji gospodarczych, nie mogą modyfikować unormowań zawartych w materialnym prawie podatkowym. Prawo rachunkowe określa przede wszystkim o prawidłowym sposobie prowadzenia ksiąg, nie rozstrzyga natomiast o prawnej kwalifikacji określonych wydatków jako kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów podatkowych. Wyraźne rozdzielenie prawa bilansowego od prawa podatkowego widoczne jest w orzecznictwie sądowym (wyrok NSA z 17 czerwca 1991 r., sygn. akt III SA 245/91).

W wyroku z 26 listopada 2014 r. (sygn. akt II FSK 2596/12) Naczelny Sąd Administracyjny wskazał natomiast: w art. 15 ust. 4e ustawy o PDOPrU, nie ma odesłania do zasad ustalania dnia poniesienia kosztu w rozumieniu rachunkowości, ale do momentu wykonania ściśle określonej czynności związanej z prowadzeniem ksiąg rachunkowych. Zgodnie z art. 20 ust. 1 u.r., do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym. Potwierdza to wcześniej wyrażony pogląd, że czynność zaksięgowania, czyli wpisania do ksiąg, oznacza wprowadzenie do ksiąg rachunkowych w postaci zapisu zdarzenia związanego z poniesieniem kosztu uzyskania przychodu.

Mając na uwadze stosowaną technikę legislacyjną w zakresie odesłań do u.r., ustawodawca podatkowy, gdyby chciał przyjąć rozwiązanie polegające na tożsamości momentu poniesienia kosztu podatkowego i kosztu w rozumieniu rachunkowości, powinien sformułować przepis art. 15 ust. 4e PDOPrU następująco: za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się dzień poniesienia kosztu obciążającego wynik finansowy w rozumieniu przepisów o rachunkowości, czyli przepisów u.r., przepisów wykonawczych do niej lub MSR.

Brak odesłania w treści art. 15 ust. 4e PDOPrU do przepisów o rachunkowości wskazuje na brak intencji ustawodawcy do uregulowania kwestii momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu poprzez odniesienie do zasad stosowanych w tym zakresie w rachunkowości.

Na poparcie stanowiska Spółki w przedmiotowym zakresie warto również powołać wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 marca 2016 r. (sygn. akt II FSK 182/14), który również dotyczy odmiennego ujęcia danej operacji gospodarczej dla celów podatkowych i rachunkowych. W wyroku tym NSA stwierdził: Zdaniem Sądu I instancji oraz organu interpretującego, użyty w tym przepisie zwrot "dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych" oznacza, że dniem poniesienia kosztu jest dzień uwzględnienia tego kosztu w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości. Naczelny Sąd Administracyjny poglądu tego nie podziela. Przede wszystkim przypomnieć należy, że wprawdzie podatnicy mają, zgodnie z art. 9 ust. 1 PDOPrU obowiązek prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a prowadzone na podstawie ustawy o rachunkowości księgi rachunkowe są zarazem księgami podatkowymi w rozumieniu art. 193 § 1 Ordynacji podatkowej, to jednak według jednolitych i utrwalonych poglądów orzecznictwa, o uznaniu danego przysporzenia czy wydatku (zobowiązania do jego poniesienia) za przychód, dochód czy koszt podatkowy decydują wyłącznie przepisy prawa podatkowego. Przepisy o rachunkowości mają zatem znaczenie dla powstania czy wysokości zobowiązania podatkowego tylko w takim zakresie, jaki wynika jednoznacznie z przepisów ustaw podatkowych. Powyższe oznacza, że w ustawach podatkowych musi istnieć bezpośrednie odwołanie do konkretnych przepisów ustawy o rachunkowości, przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie lub Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, czy Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, aby mogły one zostać uznane za kreujące prawa i obowiązki podatkowe (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z 19 marca 2010 r., II FSK 1731/08, z 2 grudnia 2014 r., II FSK255/13. (...)

Co się tyczy analizowanego art. 15 ust. 4e PDOPrU takie odesłanie, pośrednio dotyczy tylko ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, będących pojęciami stricte bilansowymi. W przeciwieństwie do użytego w tymże przepisie zwrotu "dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku)". W tym fragmencie nie ma odesłania do zasad ustalania dnia poniesienia kosztu w rozumieniu prawa bilansowego, ale do momentu wykonania ściśle określonej czynności związanej z prowadzeniem ksiąg rachunkowych. (...)

W uzupełnieniu powyższego należy przytoczyć i zaaprobować podnoszony przez Spółkę argument, wywodzony z niekwestionowanego twierdzenia, że koszt z tytułu prowizji dla pośredników nigdy nie jest rozpoznawany w wyniku rachunkowym (nie jest księgowany na koncie kosztowym), gdyż w wyniku księgowym Spółka rozpoznaje jedynie memoriałowy przychód netto będący różnicą wyceny przychodów z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek oraz kosztów związanych z tymi kredytami i pożyczkami (w tym wydatków z tytułu prowizji zapłaconych pośrednikom). W konsekwencji przyjmując stanowisko organów, i Sądu I instancji, który to stanowisko zaakceptował, Spółka nie byłaby nigdy uprawniona do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu prowizji dla pośredników, bo nigdy nie powstałby moment poniesienia kosztu. Jednocześnie zaś, nie ma wątpliwości, że wydatek ten stanowi koszt uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy podatkowej.

Spółka wskazuje, iż przedstawione przez nią stanowisko zostało w sposób jednoznaczny potwierdzone w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 listopada 2017 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.359.2017.1.MST, w której, w zakresie analogicznej transakcji sekurytyzacyjnej organ podatkowy stwierdził: Odnosząc się do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy zauważyć, że art. 15 ust. 7 oraz 17k ust. 2 u.p.d.o.p., mówią wprost, że kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.

Z uwagi na fakt, że związek przedmiotowego dyskonta z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami nie będzie bezpośredni, należy go uznać za pośredni koszt uzyskania przychodów, który podlega potrąceniu, zgodnie z art. 15 ust. 4d i ust. 4e u.p.d.o.p.

W myśl art. 15 ust. 4d u.p.d.o.p., koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Z kolei, art. 15 ust. 4e u.p.d.o.p. stanowi, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Z literalnego brzmienia cytowanego powyżej przepisu art. 15 ust. 4e u.p.d.o.p., wynika jednoznacznie, że w odniesieniu do kosztów pośrednich ustawodawca uzależnia moment, w którym wydatek staje się kosztem uzyskania przychodów od momentu ujęcia go w księgach, zgodnie z zasadami ustawy o rachunkowości.

Jednak wskazać w tym miejscu należy, że w toku prowadzonej działalności gospodarczej, może się zdarzyć taka sytuacja, że wydatki (koszty) poniesione przez podatnika, będą stanowiły pośrednie koszty uzyskania przychodów, ale zgodnie z zasadami rachunkowości nie będą ujęte jako koszt rachunkowy w księgach Spółki.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w postaci dyskonta zastosowanego przy kalkulacji ceny sprzedaży do SPV Wierzytelności wynikających z Umów Leasingu oraz Umów Najmu, należy uznać dzień sprzedaży poszczególnych transz Wierzytelności do SPV.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Identyczny pogląd został potwierdzony w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 listopada 2017 r. nr 0111-KDIB2-1.4010.206.2017.1.EN.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznaczyć należy, że niniejsza interpretacja, zgodnie z zadanym we wniosku pytaniem wyznaczającym jej zakres dotyczy wyłącznie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów dyskonta ustalonego na dzień sprzedaży Wierzytelności Leasingowych oraz prowizji płaconej przez Spółkę do SPV. Tut. Organ nie odniósł się zatem do tej części stanowiska Wnioskodawcy, która dotyczyła kwestii konieczności dokonania korekty kosztu uzyskania przychodu z tytułu dyskonta w związku z dokonaniem przez SPV ewentualnej dopłaty do ceny za sprzedane przez Spółkę Wierzytelności Leasingowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1036 z późn. zm., dalej: "ustawa o CIT"), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty. Z przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, wynika zatem, że aby wydatki poczynione przez podatnika można uznać za koszt uzyskania przychodu, muszą być poniesione w sposób celowy. Podatnik podejmując decyzję o poniesieniu wydatku, musi być przeświadczony o racjonalności, z punktu widzenia prowadzonej przez niego działalności, wydatkowania środków finansowych.

Zatem, warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

* wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika,

* musi być definitywny, a więc bezzwrotny,

* musi pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* musi zostać poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

* musi zostać właściwie udokumentowany,

* nie może być kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika m.in., że Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną.

Wierzytelności Leasingowe mogą wynikać zarówno z umów leasingu operacyjnego, jak i finansowego. Przedmiotem Umów Leasingu są, w szczególności, środki transportu, w skład których wchodzą również pojazdy samochodowe w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a także maszyny i urządzenia.

Wierzytelności, które będą objęte Sekurytyzacją będą wierzytelnościami niewymagalnymi. Nie będą to również wierzytelności stanowiące tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date) poprzedzającą przeprowadzenie Sekurytyzacji Wierzytelności (tj. ich zbycie do spółki celowej), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

W zamian za nabyte Wierzytelności SPV zapłaci cenę Spółce. Cena za Wierzytelności Leasingowe będzie niższa od łącznej kwoty zbywanych Wierzytelności Leasingowych. Różnica między sumą Wierzytelności Leasingowych wskazaną powyżej a ceną sprzedaży stanowić będzie dyskonto uzyskiwane przez SPV na nabyciu Wierzytelności Leasingowych. Cena należna Spółce za Wierzytelności Pożyczkowe będzie odpowiadać wartości nominalnej części kapitałowej Wierzytelności Pożyczkowych, określonej na wyżej wskazaną datę graniczną.

W zamian za udział SPV w transakcji Sekurytyzacji i zapewnienie finansowania Spółce (oraz ewentualnie również Bankowi) poprzez zapłatę ceny za Wierzytelności, SPV uzyska od Spółki (oraz ewentualnie także od Banku) odpowiednie wynagrodzenie. Wynagrodzenie to będzie miało formę opisanego powyżej dyskonta uzyskanego przez SPV na nabyciu Wierzytelności Leasingowych od Spółki oraz od Banku (w przypadku udziału Banku w Sekurytyzacji). Natomiast, w zamian za udział SPV w Sekurytyzacji dotyczącej Wierzytelności Pożyczkowych Spółka zapłaci SPV odpowiednią prowizję.

Możliwe jest również, iż ujęcie księgowe planowanej transakcji będzie inne od jej ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie, z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez SPV. Ujęcie takie zostałoby zastosowane w przypadku, gdyby nie zostały spełnione kryteria wymagane do zaprzestania ujmowania zbywanych Wierzytelności przez Spółkę w jej księgach rachunkowych (na skutek czego Wierzytelności te byłyby dalej ujmowane w księgach Spółki). W następstwie powyższego, otrzymane od SPV środki zapłacone za Wierzytelności zostałyby ujęte jako zobowiązanie wobec SPV (ujmowane i rozliczane do celów rachunkowych jak pożyczka). W konsekwencji, w przypadku takiej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów rachunkowych, odmiennej od ujęcia prawnego i podatkowego, kwota dyskonta, rozumiana jako różnica między wartością Wierzytelności Leasingowych a ceną ich sprzedaży, nie zostałaby ujęta jako odrębny koszt w księgach rachunkowych Spółki.

Zgodnie z art. 17k ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, w przypadku przeniesienia na rzecz osoby trzeciej wierzytelności leasingowych, kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.

Artykuł 17k ustawy o CIT wprost wskazuje, że kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.

Wobec powyższego, za prawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy, że dyskonto zastosowane przy kalkulacji ceny sprzedaży do SPV Wierzytelności wynikających z Umów Leasingowych będzie kosztem podatkowym.

Za przystąpienie do transakcji sekurytyzacji Wierzytelności Spółka zapłaci także SPV odpowiednie wynagrodzenie w formie prowizji. Zdaniem tut. Organu, również prowizja stanowić będzie wynagrodzenie, o którym mowa w powołanym art. 17k ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, zatem również ta kwota będzie kosztem uzyskania przychodów dla Wnioskodawcy.

Z uwagi na fakt, że związek przedmiotowego dyskonta oraz prowizji z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami nie będzie bezpośredni, należy go uznać za pośredni koszt uzyskania przychodów z uwagi na fakt, iż są to koszty faktycznie warunkujące zawarcie danej transakcji sprzedaży. Koszty te podlegają potrąceniu, zgodnie z art. 15 ust. 4d i ust. 4e ustawy o CIT.

Stosownie do art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Artykuł 15 ust. 4e ustawy o CIT stanowi natomiast, iż za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Należy jednak uznać, iż wydatki - o ile w rzeczywistości z uwagi na swój charakter nie będą mogły zostać powiązane z okresem przekraczającym rok podatkowy, a ponadto na gruncie przepisów prawa podatkowego nie będzie możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego - mogą zostać potrącone jednorazowo w dacie ich poniesienia, którą wyznacza art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, czyli w dniu w którym ujęto koszt na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku) w księgach rachunkowych.

Dodatkowo wskazać w tym miejscu należy, że w toku prowadzonej działalności gospodarczej, może się zdarzyć taka sytuacja, że wydatki (koszty) poniesione przez podatnika, będą stanowiły pośrednie koszty uzyskania przychodów, ale zgodnie z zasadami rachunkowości nie będą ujęte jako koszt rachunkowy w księgach Spółki.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy dyskonto ustalone na dzień sprzedaży Wierzytelności Leasingowych do SPV oraz prowizja płacona przez Spółkę do SPV będą stanowiły dla Spółki koszt uzyskania przychodów zaliczany do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo w momencie jego poniesienia, należy uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie nadmienia się, że w zakresie pytań nr 1, 3-5 zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w..., w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.