0111-KDIB1-1.4010.7.2024.1.MF - Wyłączenie z kosztów podatkowych przelewów na rachunek spoza białej listy

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy w sytuacji, w której Wnioskodawca dokonał w 2022 r. płatności za faktury potwierdzające dostawy towarów lub świadczenie usług dokonanych przez dostawcę towarów lub usług zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny poprzez przelew na rachunki bankowe, które w momencie dokonania płatności nie znajdowały się w wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT oraz nie złożył zawiadomienia przy pierwszej zapłacie takich należności, o którym mowa w art. 117ba § 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, a następnie w 2023 r. otrzyma zwrot tych kwot od kontrahentów na rachunek bankowy oraz dokona ponownych płatności tych kwot dla kontrahentów jednak tym razem na rachunki bankowe znajdujące się na wykazie z art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT, to po dokonaniu tych płatności, Wnioskodawca będzie mógł uznać, że są to koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dotyczące roku 2022 r. bez zastosowania ograniczenia wynikającego z treści art. 15d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca (dalej też: "Spółka") prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Wnioskodawca jest podatnikiem, podatku dochodowym od osób prawnych podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Głównym przedmiotem działalności Spółki jest (...).

W 2022 r. Wnioskodawca dokonał płatności, dotyczącej transakcji określonej w art. 19 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: "Ustawa o VAT") w zakresie dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny oraz nie złożył zawiadomienia, o którym mowa w art. 117ba § 3 pkt 2 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, do Naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego dla podatnika, który dokonał zapłaty należności w terminie 7 dni od dnia zlecenia przelewu.

Płatności wskutek błędu zostały dokonane na rachunki bankowe podatników w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 z późn. zm., dalej: "Ustawa o CIT"), które w momencie dokonania płatności nie znajdywały się w wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT tzw. "Białej liście podatników VAT". Wnioskodawca, co wyżej wskazano, na skutek braku świadomości dokonanego błędu, nie dokonał także zawiadomienia, a także nie została dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, o którym mowa w art. 108a ust. 1 Ustawy o VAT.

Wnioskodawca zauważył pomyłkę dotyczącą płatności dopiero podczas weryfikacji w 2023 r. w związku z tym planuje zwrócić się do kontrahentów, których dotyczyła omyłkowa płatność w celu zwrócenia przez kontrahentów kwot odpowiadających tym płatnościom, na rachunek bankowy Wnioskodawcy, a następnie Spółka dokona ponownej zapłaty należności, tym razem na rachunki kontrahentów znajdujące się na wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT w celu możliwości zaliczenia tych wydatków w całości do kosztów uzyskania przychodów.

Pytanie

Czy w sytuacji, w której Wnioskodawca dokonał w 2022 r. płatności za faktury potwierdzające dostawy towarów lub świadczenie usług dokonanych przez dostawcę towarów lub usług zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny poprzez przelew na rachunki bankowe, które w momencie dokonania płatności nie znajdowały się w wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT oraz nie złożył zawiadomienia przy pierwszej zapłacie takich należności, o którym mowa w art. 117ba § 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, a następnie w 2023 r. otrzyma zwrot tych kwot od kontrahentów na rachunek bankowy oraz dokona ponownych płatności tych kwot dla kontrahentów jednak tym razem na rachunki bankowe znajdujące się na wykazie z art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT, to po dokonaniu tych płatności, Wnioskodawca będzie mógł uznać, że są to koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT dotyczące roku 2022 r. bez zastosowania ograniczenia wynikającego z treści art. 15d ust. 1 Ustawy o CIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, naprawienie błędu polegającego na zwrocie przez kontrahentów dokonanych przez Wnioskodawcę płatności i ich ponowne dokonanie, tym razem na rachunki widniejące na białej liście, spowoduje walidację tych wydatków jako kosztów stanowiących koszty uzyskania przychodu w 2022 r., a zatem w okresie, kiedy faktycznie zostały poniesione i jednocześnie, są to wydatki stanowiące takie koszty zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 z późn. zm., dalej: "Ustawa o CIT") w roku podatkowym 2022 r.

UZASADNIENIE STANOWISKA:

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT "kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1".

Przywołany powyżej przepis określa warunki jakie należy spełnić łącznie, aby dany wydatek został zaliczony do kosztów uzyskania przychodu. Warto wskazać, iż w orzecznictwie i w piśmiennictwie wskazuje się, że dany wydatek, aby mógł zostać uznany za koszt uzyskania przychodu, musi spełniać następujące przesłanki:

- musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

- nie może być wymieniony w art. 16 ust. 1 Ustawy o CIT, wśród wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów,

- musi być należycie udokumentowany,

- powinien zostać poniesiony przez podatnika,

- powinien być definitywny (rzeczywisty),

- powinien pozostawać w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W związku z powyższym należy zauważyć, iż kosztami uzyskania przychodów dla prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej będą racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z tą działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów, ich zabezpieczenie lub zachowanie źródła tych przychodów. Pod warunkiem, że nie podlegają wyłączeniu z tych kosztów zgodnie z art. 16 ust. 1 Ustawy o CIT. Natomiast związek przyczynowy poniesionego wydatku z osiągnięciem, zabezpieczeniem lub zachowaniem źródła przychodu należy każdorazowo rozstrzygać indywidualnie dla każdego wydatku.

Natomiast w myśl art. 15d ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT "Podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców:

Jednakże podatnicy, którzy dokonali przelewu na rachunek bankowy nieznajdujący się na przytoczonym powyżej wykazie mogą uniknąć opisanej sankcji z art. 15d ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT. W tym celu powinni w myśl art. 15d ust. 4 pkt 3 Ustawy o CIT uiścić należność z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności lub stosownie do art. 15d ust. 4 pkt 1 Ustawy o CIT złożyć zawiadomienia do naczelnika urzędu skarbowego.

Zgodnie z art. 108a ust. 1a Ustawy o VAT "Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania".

W myśl art. 19 Ustawy Prawo przedsiębiorców "Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku, gdy:

Zważywszy na powyższe należy uznać płatności na rachunki bankowe z wykazu, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT jako oczekiwaną przez ustawodawcę regułę postępowania podatników co do płatności, wskazanych w art. 19 Ustawy Prawo przedsiębiorców. Zatem wszelkie czynności podejmowane przez podatników w celu doprowadzenia do stanu zgodnego z ustanowionymi przez ustawodawcę przepisami powinno być dopuszczalne.

Uwzględniając powyższe sankcja zawarta w treści art. 15d ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT nie powinna mieć zastosowania w sytuacji Wnioskodawcy ze względu na podjęcie w przyszłości należytej staranności mającej na celu doprowadzenie do stanu zgodnego z przepisami w postaci zwrotu przez kontrahentów płatności dokonanej omyłkowo na błędny rachunek bankowy nieznajdujący się w wykazie z art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT a następnie ponowna płatność na rachunek bankowy kontrahenta znajdujący się na "Białej liście podatników VAT". Warto zauważyć, iż planowane przez Wnioskodawcę czynności doprowadza do osiągnięcia głównego celu wprowadzenia wykazu "Białej listy podatników VAT" jakim jest zapobieganie próbom wyłudzenia VAT nieuczciwych przedsiębiorców.

Należy zauważyć, iż przepisy dotyczące Ustawy o CIT nie pozbawiają możliwości dokonania ponownych płatności na rachunki bankowe znajdujące się na "Białej liście podatników VAT" w celu zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów po wcześniejszym ich zwrocie od kontrahentów ze względu na omyłkowa płatność na rachunek bankowy nie zawarty w wykazie "Białej listy podatników VAT". Taka czynność nie powinna pozbawić Wnioskodawcy prawa do zaliczania poniesionych wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodu dla 2022 r.

Stanowisko przyjęte przez Wnioskodawcę potwierdzają organy podatkowe w interpretacji indywidualnej z dnia 22 grudnia 2022 r., Znak: 0111-KDIB2-1.4010.400.2020.1.PB Dyrektor KIS potwierdził stanowisko podatnika i stwierdził "W sytuacji gdy, Spółka dokonała płatności za faktury potwierdzające dostawy towarów lub świadczenie usług, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny przelewem na rachunki bankowe, które nie były zamieszczone w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b Ustawy o VAT i nie złożyła przy pierwszej zapłacie należności na te rachunki zawiadomienia, o którym mowa w art. 117ba § 3 pkt 2 Ordynacji, a następnie otrzyma zwrot zapłaconych kwot na rachunek bankowy oraz dokona ponownej płatności przelewem na rachunek bankowy znajdujący się w wyżej wskazanym wykazie zwanym "Białą Listą"; ponoszone koszty z tytułu nabycia towarów i usług, potwierdzone fakturami, nie podlegają ograniczeniu w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, wynikającego z art. 15d ust. 1 Ustawy o CIT. Po dokonaniu ponownej płatności przelewem bankowym na rachunek znajdujący się w Wykazie, Spółka zaliczy wyżej wskazane koszty z tytułu nabycia towarów i usług w poczet kosztów uzyskania przychodów".

Podobne stanowisko przyjął Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 7 grudnia 2020 r., Znak: 0111-KDIB1-3.4010.402.2020.1.BM "Planowane schematy działania wobec dostawców stanowią swoistą "korektę" pierwotnej, błędnej płatności zrealizowanej z pominięciem MPP i zakładają ponowny przelew kwoty podatku VAT wykazanej na otrzymanej od kontrahenta fakturze na rachunek VAT (...) Ponowny przelew przez Wnioskodawcę kwoty stanowiącej równowartość VAT, tym razem z wykorzystaniem komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności (art. 108a ust. 3 Ustawy o VAT) doprowadzi do rozliczenia przez dostawcę całej kwoty podatku wynikającej z faktury i w konsekwencji spowoduje osiągnięcie głównego celu wprowadzenia przepisów dotyczących MPP tj. zapobieganie próbom wyłudzenia VAT. Tym samym w opisanej sprawie nie znajdzie zastosowania wyłączenie z kosztów na podstawie art. 15d ust. 1 pkt 3 Ustawy o CIT".

W opisywanej sprawie należy również wskazać na treść odpowiedzi na interpelację poselską nr 2109 z dnia 6 marca 2020 r. sygn. DD6.054.2.2020, w której Minister Finansów odpowiadając na pytanie "Czy jeśli po dokonaniu wpłaty bez dochowania zasad zawartych w art. 15d ust. 1 pkt 2 oraz pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnik otrzyma zwrot wpłaconych kwot, a następnie ponowi wpłatę z dochowaniem wymogów określonych wyżej przywoływanymi przepisami, to czy zachowa prawo do ujęcia wydatków odpowiadających komentowanym wpłatom w kosztach podatkowych" wskazał, że: "W świetle przedstawionego pytania pierwotne transakcje zapłaty zostały anulowane zarówno po stronie kupującego jak i sprzedającego. Następnie ponownie uregulowano należności z zachowaniem zasad określonych w art. 15d ust. 1 pkt 2 oraz 3 Ustawy o CIT, co powinno skutkować zachowaniem prawa do uznania wydatków z tak przeprowadzonych transakcji jako koszty uzyskania przychodu".

W zakresie momentu potrącenia kosztów jako kosztów uzyskania przychodów ustawodawca dokonał podziału kosztów podatkowych na dwie kategorie:

Na podstawie treści art. 15 ust. 4d Ustawy o CIT, "Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą".

W ocenie Wnioskodawcy, koszty poniesione w związku z płatnościami na rzecz kontrahentów, stanowić powinny koszt uzyskania przychodów w momencie poniesienia. Brak jest bowiem podstaw do stwierdzenia, iż jest to koszt dotyczący okresu dłuższego niż rok podatkowy, w szczególności zaś niemożliwe jest jego powiązanie z konkretnymi przychodami i okresem, w którym te przychody są uzyskiwane.

Zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 4e Ustawy o CIT, "Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów".

W świetle powyższego, wskazane koszty stanowić będą podatkowe koszty uzyskania przychodów roku, w którym zostały ujęte w księgach rachunkowych. Skoro nastąpiło to w 2022 r., będą to według Wnioskodawcy podatkowe koszty uzyskania przychodów tego właśnie roku.

Co do zasady, koszty uzyskania przychodów są ponoszone na moment ujęcia ich w księgach rachunkowych na podstawie faktury lub innego dokumentu. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest ujęcie kosztów jako rezerw lub biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, które są kosztem uzyskania przychodów z chwilą księgowego ich rozliczenia (co nastąpi w momencie powstania zobowiązania), czyli zasadniczo z chwilą otrzymania dowodu lub innego dokumentu, z których koszt ten wynika.

Ze względu na przedstawiony stan faktyczny niniejszego wniosku, koszty płatności na rzecz kontrahentów Wnioskodawcy nie stanowią opisanych powyżej rezerw ani biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, dlatego powinny być ujęte w kosztach uzyskania przychodu w momencie ich zaksięgowania na podstawie wystawionych faktur przez kontrahentów Wnioskodawcy.

W sytuacji opisanej w stanie faktycznym, koszt podatkowy z tytułu płatności na rzecz kontrahentów Wnioskodawcy został pierwotnie wykazany w niewłaściwy sposób w 2022 r. co stoi w sprzeczności z dyspozycją przepisu art. 15d ust. 1 Ustawy o CIT. Jednakże sytuacja opisana w stanie faktycznym dotycząca zwrotu płatności przez kontrahentów i ponowna płatność Wnioskodawcy w 2023 r. na poprawny rachunek bankowy kontrahentów wskazany w wykazie "Białej listy podatników VAT" będzie umożliwiać Wnioskodawcy zaliczenie w 2022 r. do kosztów uzyskania przychodu tych płatności. W ocenie Wnioskodawcy dokonanie ponownej płatności na rzecz kontrahentów koryguje płatność dokonaną pierwotnie.

Zdaniem Wnioskodawcy nie znajdzie zastosowania przepis art. 15 ust. 4i Ustawy o CIT, który dotyczy korekty kosztu uzyskania przychodów. Przepis ten odnosi się bowiem do sytuacji, w której płatność, która spełnia warunki do kwalifikacji jako koszt podatkowy, została wykazana w nieprawidłowej wysokości. Potwierdza to odwołanie się w przepisie do terminu "korekta faktury". W sytuacji opisanej w stanie faktycznym nie ma potrzeby wystawiania korekty faktury, nie nastąpi też zmiana kwoty płatności.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, w sytuacji gdy, Spółka w 2022 r. dokonała płatności za faktury potwierdzające dostawy towarów lub świadczenie usług, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, przelewem na rachunki bankowe, które nie były zamieszczone w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT i nie złożyła przy pierwszej zapłacie należności na te rachunki zawiadomienia, o którym mowa w art. 117ba § 3 pkt 2 Ordynacji, a następnie w 2023 r. otrzyma zwrot zapłaconych kwot na rachunek bankowy oraz dokona ponownej płatności przelewem na rachunek bankowy znajdujący się w wyżej wskazanym wykazie zwanym "Białą Listą" ponoszone koszty z tytułu nabycia towarów i usług, potwierdzone fakturami, nie podlegają ograniczeniu w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, wynikającego z art. 15d ust. 1 Ustawy o CIT. Po dokonaniu ponownej płatności przelewem bankowym na rachunek znajdujący się w Wykazie, Wnioskodawca zaliczy wyżej wskazane koszty z tytułu nabycia towarów i usług w poczet kosztów uzyskania przychodów dla 2022 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 z późn. zm., dalej: "ustawa o CIT")

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

- został właściwie udokumentowany,

- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 Ustawy CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Aby zatem wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów należy oceniać jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczyniać się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów - w okresie ponoszenia kosztów lub w przyszłości.

Należy jednak mieć na uwadze zamknięty katalog wydatków zawarty w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, które nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, pomimo, że pozostają w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością i zostały przez niego poniesione w celu uzyskania przychodu.

W myśl art. 15d ust. 1 ustawy o CIT:

Podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców:

Stosownie do art. 15d ust. 2 ustawy o CIT:

W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców została dokonana z naruszeniem ust. 1, podatnicy w tej części:

- w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, został zlecony przelew albo płatność została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

Jak wynika natomiast z art. 15d ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT:

Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych.

Zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.):

Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

Analiza ww. przepisów prowadzi do wniosku, że w przypadku każdej transakcji o wartości przekraczającej 15.000 zł istnieje obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, przy czym naruszenie tego obowiązku, a więc dokonanie płatności w całości lub w części z pominięciem takiego rachunku oznacza brak możliwości zaliczenia kosztu do kosztów uzyskania przychodów w tej części, w jakiej płatność dotycząca tej transakcji została dokonana z pominięciem rachunku płatniczego.

Natomiast zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 z późn. zm., dalej "ustawa o VAT"):

Faktura powinna zawierać, w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy - wyrazy "mechanizm podzielonej płatności", przy czym do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania.

Z kolei, jak wynika z art. 108a ust. 1a ustawy o VAT:

Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania.

Zgodnie z art. 108a ust. 2 ustawy o VAT:

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

Zgodnie z przepisem art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, pomimo zawarcia na fakturze wyrazów "mechanizm podzielonej płatności" zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.

Jednym z celów wprowadzenia obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności było ograniczenie swobodnego dysponowania przez podatników kwotą podatku VAT. Środki stanowiące równowartość kwoty podatku VAT wynikającej z faktury mają trafiać na specjalne konto VAT dostawcy, który nie ma pełnej swobody co do rozporządzania tymi środkami - dysponuje nimi w ograniczonym i ściśle określonym zakresie.

Zgodnie z treścią Objaśnień podatkowych MF z 23 grudnia 2019 r. w sprawie Mechanizmu Podzielonej Płatności, obowiązek uregulowania należności w mechanizmie podzielonej płatności dotyczy wyłącznie kwoty odpowiadającej kwocie VAT wynikającej z nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15. Możliwa jest zapłata w mechanizmie podzielonej płatności wyłącznie samej kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT wykazanej na fakturze. Wówczas wskazana w komunikacie przelewu kwota brutto będzie równa kwocie podatku.

Dla ustalenia momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów, podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania koszty podatkowe można podzielić na:

- bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód - potrącane na podstawie art. 15 ust. 4, ust. 4b-4c ustawy o CIT),

- inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie - potrącane na podstawie art. 15 ust. 4d-4e ustawy o CIT).

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT:

koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

W myśl art. 15 ust. 4e ustawy o CIT:

za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Jak wynika z powyższego, koszty, które nie pozostają w bezpośrednim związku z przychodami powinny być uznane za koszty uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia na podstawie art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o CIT. Dla celów podatkowych momentem poniesienia kosztów pośrednich będzie moment, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych, na podstawie odpowiedniego dowodu księgowego.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż w 2022 r. Wnioskodawca dokonał płatności, dotyczącej transakcji określonej w art. 19 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w zakresie dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny oraz nie złożył zawiadomienia, o którym mowa w art. 117ba § 3 pkt 2 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, do Naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego dla podatnika, który dokonał zapłaty należności w terminie 7 dni od dnia zlecenia przelewu.

Płatności wskutek błędu zostały dokonane na rachunki bankowe podatników w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o CIT, które w momencie dokonania płatności nie znajdywały się w wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT tzw. "Białej liście podatników VAT". Wnioskodawca, co wyżej wskazano, na skutek braku świadomości dokonanego błędu, nie dokonał także zawiadomienia, a także nie została dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, o którym mowa w art. 108a ust. 1 Ustawy o VAT.

Wnioskodawca zauważył pomyłkę dotyczącą płatności dopiero podczas weryfikacji w 2023 r. w związku z tym planuje zwrócić się do kontrahentów, których dotyczyła omyłkowa płatność w celu zwrócenia przez kontrahentów kwot odpowiadających tym płatnością, na rachunek bankowy Wnioskodawcy, a następnie Spółka dokona ponownej zapłaty należności, tym razem na rachunki kontrahentów znajdujące się na wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT w celu możliwości zaliczenia tych wydatków w całości do kosztów uzyskania przychodów.

Wątpliwości Państwa dotyczą ustalenia, czy w sytuacji, w której Wnioskodawca dokonał w 2022 r. płatności za faktury potwierdzające dostawy towarów lub świadczenie usług dokonanych przez dostawcę towarów lub usług zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny poprzez przelew na rachunki bankowe, które w momencie dokonania płatności nie znajdowały się w wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT oraz nie złożył zawiadomienia przy pierwszej zapłacie takich należności, o którym mowa w art. 117ba § 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, a następnie w 2023 r. otrzyma zwrot tych kwot od kontrahentów na rachunek bankowy oraz dokona ponownych płatności tych kwot dla kontrahentów jednak tym razem na rachunki bankowe znajdujące się na wykazie z art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT, to po dokonaniu tych płatności, Wnioskodawca będzie mógł uznać, że są to koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT dotyczące roku 2022 r. bez zastosowania ograniczenia wynikającego z treści art. 15d ust. 1 Ustawy o CIT.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do Państwa wątpliwości dotyczących możliwości zaliczenia w ciężar kosztów podatkowych faktur ponownie zapłaconych w 2023 r., pierwotnie uznanych za koszt podatkowy roku 2022, potwierdzających dostawę towarów lub świadczenie usług dokonanych przez dostawcę towarów lub usług zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny poprzez przelew na rachunki bankowe, które w momencie dokonania płatności znajdują się w wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT wskazać należy, że przedstawiony w opisie sprawy schemat działania wobec kontrahentów stanowi swoistą "korektę" pierwotnej, błędnej płatności zrealizowanej z pominięciem MPP i zakłada ponowny przelew kwoty podatku VAT wykazanej na otrzymanej od kontrahenta fakturze na rachunek VAT.

Zatem ponowne uregulowanie należności z zachowaniem zasad określonych w art. 15d ust. 1 pkt 2 lub pkt 3 ustawy o CIT, skutkuje nabyciem prawa do uznania wydatków z tak przeprowadzonych transakcji za koszty uzyskania przychodu. Nie ziszczą się bowiem warunki określone w ww. przepisie, które nie pozwalałyby na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów kosztów objętych fakturami.

W powyższym zakresie Państwa stanowisko jest zatem prawidłowe.

Nie sposób jednakże zgodzić się z tą częścią Państwa stanowiska, która odnosi się do roku podatkowego, w którym powyższe wydatki mogą stanowić koszt podatkowy.

Zaliczenie tych wydatków do kosztów podatkowych możliwe będzie bowiem nie jak Państwo twierdzicie w 2022 r., tj. w okresie, kiedy faktycznie zostały poniesione, lecz dopiero w roku 2023, tj. w dacie dokonania prawidłowych płatności z zachowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Z art. 15d ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o CIT wynika bowiem jednoznacznie, że kosztu podatkowego nie stanowi ta część kosztów, która została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, lub pomimo zawarcia na fakturze wyrazów "mechanizm podzielonej płatności" zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.

A contrario, koszt podatkowy mogą zatem stanowić jedynie te koszty, które nie uchybiają wskazanym powyżej warunkom, tj. zostaną dokonane z zastosowaniem powyżej wskazanych zasad.

Z kolei w przypadku wcześniejszego zaliczenia ww. kosztów do kosztów podatkowych, jak ma to miejsce w Państwa sprawie, zgodnie z art. 15d ust. 2 ustawy o CIT, koszty te powinny zostać zmniejszone (albo zwiększone przychody), w miesiącu dokonania płatności z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

Tym samym, skoro Spółka w 2022 r. dokonała płatności na rachunki bankowe podatników w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o CIT, które w momencie dokonania płatności nie znajdywały się w wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 Ustawy o VAT tzw. "Białej liście podatników VAT", a Wnioskodawca nie zawiadomił o tym fakcie naczelnika właściwego urzędu skarbowego, a także nie zostały dokonane z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, o którym mowa w art. 108a ust. 1 Ustawy o VAT - to uniemożliwia to ich zaliczenie do kosztów podatkowych w 2022 r.

Mając na uwadze powyższe, Spółka po dokonaniu w 2023 r. ponownej płatności przelewem bankowym na rachunek znajdujący się w Wykazie, może zaliczyć wskazane koszty z tytułu nabycia towarów i usług do kosztów uzyskania przychodów w 2023 r. (tj. w roku, w którym ponowna płatność podatku VAT na rachunek VAT zostanie dokonana). Tym samym w opisanej sprawie dopiero w 2023 r. do tych kosztów nie znajdzie zastosowania wyłączenie z kosztów na podstawie art. 15d ust. 1 pkt 2 lub 3 ustawy o CIT.

Z powyższej przyczyny Państwa stanowisko dotyczące momentu, w którym możliwe będzie zaliczenie wydatków, o których mowa we wniosku do kosztów podatkowych należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą tut. Organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.).