Wesołowska Agnieszka, VAT zawsze tam, gdzie pełne zaplecze. Omówienie wyroku TS z dnia 7 kwietnia 2022 r., C-333/20 (Berlin Chemie A. Menarini)

Jak należy rozumieć pojęcie "stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej" dla potrzeb podatku VAT? Na to pytanie odpowiadał Trybunał w komentowanej sprawie. Pytanie, które było przedmiotem wielu orzeczeń, w tym w dwóch polskich sprawach: w 2014 roku w sprawie C-605/12 (Welmory) oraz w 2020 roku w sprawie C-547/18 (Dong Yang Electronics), pozostaje cały czas bardzo aktualne. Co więcej, prawidłowe określenie miejsca prowadzenia działalności gospodarczej ma fundamentalne znaczenia dla stosowania przepisów dotyczących miejsca opodatkowania w podatku VAT. Zgodnie bowiem z przepisem art. 44 Dyrektywy 112 miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika działającego w takim charakterze jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

W sprawie Trybunał uznał, bardziej liberalnie aniżeli w treści przytoczonych dwóch spraw, w których uczestnikami były krajowe podmioty, że dla potrzeb powstania w danym państwie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej niezbędne jest, aby podmiot posiadał w państwie innym niż państwo siedziby, strukturę pozwalającą mu na odbiór w tym państwie usług i wykorzystywanie ich do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Teza ta ma bardzo duże znaczenie praktyczne również dla podatników krajowych. Pozwala ona bowiem zerwać z bardzo restrykcyjnym podejściem krajowych organów podatkowych, które często wiążą powstanie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej tylko z posiadaniem infrastruktury technicznej oraz osobowej, w oderwaniu od faktycznego miejsca prowadzenia działalności i miejsca wykorzystywania usług, między innymi takich, które były przedmiotem sporu, tj. usług reklamowych, marketingowych, reprezentacji oraz regulacyjnych.