Nowicki Marek Antoni, Shtukaturov przeciwko Rosji - wyrok ETPC z dnia 27 marca 2008 r., skarga nr 44009/05, [w:] M.A. Nowicki, Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2008, Oficyna, 2009, s. 126

Bezpodstawne całkowite ubezwłasnowolnienie i umieszczenie w szpitalu psychiatrycznym

Tezy orzeczenia

1. W sprawie o ubezwłasnowolnienie wynik postępowania ma dla osoby, której dotyczy wniosek, duże znaczenie. Chodzi o autonomię osobistą w prawie każdej dziedzinie życia, w tym ewentualne ograniczenie wolności. Osoba taka występuje w podwójnej roli: jako strona zainteresowana, a równocześnie główny przedmiot badania przez sąd. Jej udział jest więc konieczny nie tylko po to, by mogła przedstawić swoje argumenty, ale również po to, by sędzia mógł sformować własną opinię o jej zdolności umysłowej. W takiej sprawie decyzja podjęta jedynie na podstawie dowodów z dokumentów może okazać się nieuzasadniona i naruszać zasadę kontradyktoryjności postępowania zawartą w art. 6 ust. 1.

2. Na podstawie art. 8władze muszą zachować właściwą równowagę między interesami osoby chorej umysłowo i innymi uprawnionymi interesami. W zasadzie jednak w tak skomplikowanej dziedzinie jak ustalanie zdolności umysłowych...