Blajer Paweł, Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Pytania i odpowiedzi. Wzory pism. Przepisy

Monografie
Opublikowano: WKP 2019
Rodzaj:  monografia
Autor monografii:

Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Pytania i odpowiedzi. Wzory pism. Przepisy

Autor fragmentu:

WPROWADZENIE

Zauważmy proces, którego motywacja nie jest oczywista. Prowadzenie własnej działalności gospodarczej, nawet tej najdrobniejszej, to coś więcej niż tylko szukanie okazji do zarabiania pieniędzy. Jest to często szansa na realizację pewnej filozofii życiowej, określonych wartości, a niekiedy również wyraz działania na rzecz określonej społeczności. Widać to zwłaszcza w polskich warunkach, przede wszystkim w przypadku firm rodzinnych. Przepisywanie im wyłącznie materialnych celów jest dużym uproszczeniem. Nie można, oczywiście, powiedzieć, że działalność gospodarczą prowadzi się dla celów altruistycznych, bo tak na gruncie ekonomii po prostu nie może być, ale nigdy nie powinniśmy twierdzić, że wyłącznie zysk jest w centrum uwagi. Z tego powodu paradoksalnie tak ważne jest, aby przedsiębiorstwa miały zapewnioną możliwość dalszego działania, nawet w razie śmierci ich właściciela czy założyciela.

Sukcesja w polskich firmach jest wręcz naszą racją stanu. Tymczasem w polskim systemie prawnym przez wiele lat nie było uregulowanej kwestii kontynuowania działalności gospodarczej po śmierci przedsiębiorcy mimo relatywnie dużego odsetka osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na tle innych krajów, gdzie funkcjonują uregulowania nawet bardziej zaawansowane, związane z sukcesją przedsiębiorstwa.

Ustawa z 5.07.2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, która jest przedmiotem tego opracowania, ma to zmienić. Odbywa się to zresztą równolegle z wprowadzeniem rozwiązań podatkowych, które mają zachęcić do nabywania przedsiębiorstw przez osoby fizyczne, a jednocześnie w stanie prawym, w którym od kilku lat obowiązuje już zapis windykacyjny dotyczący m.in. przedsiębiorstwa. Tworzy to pewien zespół unormowań, które na różnych płaszczyznach na pewno pozwalają zaplanować sukcesję działalności gospodarczej, nawet w mniejszych przedsiębiorstwach.

Rzecz jednak w tym, aby zainteresowani umieli z tych rozwiązań skorzystać. Dlatego celem tego opracowania jest praktyczne przedstawienie regulacji, które są związane z zarządem sukcesyjnym, bez pomijania przy tym uwarunkowań gospodarczych i innych przepisów, które związane są z zaplanowaniem i kontynuacją działalności gospodarczej po śmierci przedsiębiorcy. Ze względu na fakt, że ustawa dotycząca zarządu sukcesyjnego jest nowa, nie można szerzej przedstawić praktyki sądowej i organów administracyjnych, niemniej aktualność problematyki wymaga już teraz praktycznych i jasnych wskazówek. Aby uczynić to opracowanie jak najbardziej przydatnym, przyjęto formułę pytań i odpowiedzi, na końcu zaś zamieszczono aneksy zawierające przepisy z zaznaczeniem tych, które mogą szczególnie interesować określone grupy zawodowe, a także materiały ułatwiające zaplanowanie procesów sukcesyjnych (succession checklist oraz modelowy wykaz składników przedsiębiorstwa w spadku). Chodzi o to, aby rozstrzygnięcie pewnych wątpliwości pomogło przede wszystkim samemu przedsiębiorcy, który musi podjąć najważniejsze decyzje związane z procesem przekazania przedsiębiorstwa.

Czytelnik na pewno szybko się zorientuje, że poruszane zagadnienia czasami tylko pośrednio odnoszą się do ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, ale ma to miejsce tylko po to, aby można było niektóre kwestie wyjaśnić w szerszym kontekście. Rzadko jest przecież tak, że jedna regulacja – mimo najszczerszych chęci ze strony jej twórców – kompleksowo obejmuje dany obszar życia. Tak też jest w tym przypadku. W zamierzeniu publikacja ma mieć głównie praktyczny, wręcz poradnikowy charakter, natomiast dygresje i komentarze pojawiają się, aby ten cel lepiej zrealizować. Proszę nie mieć mi tego za złe. W środowisku naukowym zapewne szybko rozgorzeje poważna dyskusja dotycząca roli zarządu sukcesyjnego, ujęcia przedsiębiorstwa w spadku czy odpowiedzialności zarządcy sukcesyjnego. Tu i teraz potrzebne jest jednak przedstawienie zarządu sukcesyjnego w przedsiębiorstwie osoby fizycznej tak, aby dla osób, które stoją przed wyzwaniem kontynuacji działalności gospodarczej, było jasne, jak mogą skorzystać z nowego prawa. W końcu trzeba mieć na uwadze, że jesteśmy w pewnym sensie w krytycznym momencie, jeśli chodzi o sukcesję działalności gospodarczej polskich przedsiębiorstw.

Autor fragmentu:

Rozdział1
KWESTIE ZASADNICZE ZWIĄZANE Z OKREŚLENIEM LOSÓW PRZEDSIĘBIORSTWA I ZARZĄDEM SUKCESYJNYM PO ŚMIERCI PRZEDSIĘBIORCY

Pytanie nr 1. Po co jest zarząd sukcesyjny?

Upraszczając do granic możliwości, ustanowienie zarządu sukcesyjnego przedsiębiorstwem osoby fizycznej służyć ma tylko i aż temu, aby przetrwała działalność gospodarcza osoby, która ją aktywnie prowadziła za życia. I tu od razu podkreślić trzeba, że jest to rozwiązanie tymczasowe. Idea ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej sprowadza się do tego, że ustanowienie zarządu sukcesyjnego, czyli w praktyce zarządzanie przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy przez osobę pełniąca funkcję zarządcy sukcesyjnego, służyć ma temu, żeby w krytycznym momencie po odejściu przedsiębiorcy była osoba – albo można ją było szybko powołać – która zajmie się najpilniejszymi sprawami związanymi z kontynuowaniem działalności gospodarczej, tak aby bieżące zarządzanie przedsiębiorstwem znalazło się w jednych rękach kogoś, kto po prostu zastąpi przedsiębiorcę.

Podkreślmy jednak, że jest to rozwiązanie tylko tymczasowe, które nie może zwalniać następców prawnych przedsiębiorstwa z...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX