Kmieciak Zbigniew, Zarys teorii postępowania administracyjnego
Zarys teorii postępowania administracyjnego
Słowo wstępne
Przebiegająca w szybkim tempie transformacja naszego systemu prawnego, zdeterminowana takimi czynnikami, jak członkostwo Polski w UE, rozwój idei państwa prawnego oraz przekształcenia w sferze zadań i struktur administracji publicznej, czynią całkowicie zrozumiałym pytanie o wizję postępowania administracyjnego – sposób, w jaki powinny zostać ukształtowane jego założenia i instytucje. Przywiązani do stworzonych w innych czasach rozwiązań prawnych, niełatwo przyjmujemy do wiadomości myśl o potrzebie skonfrontowania ich z wyzwaniami współczesności i zerwania z niektórymi, powielanymi od lat w literaturze przedmiotu schematami rozumowania i twierdzeniami. Celem monografii jest dokonanie tego rodzaju analizy, z szerokim wykorzystaniem metody prawnoporównawczej, zastosowanie jej ujawnia bowiem wiele stereotypów i uproszczeń, które nie pozostały bez wpływu na wyniki dyskusji o problemach procedury administracyjnej. Uważam przy tym, że dopiero ujęcie komparatystyczne, wsparte odwołaniem się do wypracowanych niegdyś u nas i częściowo już zapomnianych koncepcji, pozwala w pełni uchwycić to, co jest zaletą i słabością rodzimych regulacji prawa procesowego oraz określić kierunki ich pożądanych zmian. Uwzględnienie obcych doświadczeń może i powinno również być impulsem do wytyczenia programu racjonalizacji systemu prawnego jako całości, charakteryzującego się coraz wyższym stopniem złożoności, płynności i nieuporządkowania, a więc cechami utożsamianymi – nie bez racji – z deficytem celowego działania.
Przedstawione wywody koncentrują się wokół kwestii budzących najwięcej wątpliwości lub wymagających rozważenia w nowym świetle. Rozpatruję je nie tylko przez pryzmat właściwych dla postępowania administracyjnego zasad i konstrukcji, ale i zjawisk związanych z tworzeniem oraz funkcjonowaniem prawa, w tym dekodyfikacji i judycjalizacji podejmowanych w trybie procesowym czynności administracji, sądowej kontroli aktów jurysdykcji administracyjnej czy też poszukiwaniem formuły efektywnej, dostatecznie elastycznej i wolnej od znamion kazuistyki procedury.
Łódź, 31 maja 2014 r.
prof. dr hab. Zbigniew Kmieciak – prof. zw. UŁ, sędzia NSA
RozdziałIKształtowanie się prawa o postępowaniu administracyjnym i rozstrzyganiu przez sądy sporów jednostki z administracją
1.Pojęcie postępowania (procedury, procesu) według ustaleń nauki prawa administracyjnego
Pojęcia postępowania, procedury i procesu używane są w polskiej i obcej literaturze naukowej z dziedziny prawa administracyjnego w rozmaitych znaczeniach i kontekstach, często bez przedstawienia choćby ich uproszczonej definicji albo wskazówek przydatnych dla ustalenia przedmiotu rozważań. Pierwsze z tych określeń, opatrywane przymiotnikiem „administracyjne”, ma – przynajmniej gdy chodzi o rodzimy system prawny – charakter pojęcia prawnego i prawniczego, odnoszonego do cechującego się pewnym stopniem uporządkowania i jednorodnego zespołu (ciągu) czynności podejmowanych przez organy administracji w ścisłym znaczeniu tego słowa lub inne podmioty wykonujące zadania administracji publicznej. Zwrotem „procedura administracyjna/ proces administracyjny” posługuje się natomiast zwykle doktryna dla oznaczenia i opisania konstrukcji będących wytworem prawa pozytywnego (czynności uregulowanych przez to prawo). Podobne spostrzeżenia nasuwają się w stosunku do obszaru aktywności innego typu organów...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX