Wystrychowski Marcin, Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

Instytucja wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów nie doczekała się do tej pory kompleksowego i wyczerpującego opracowania o charakterze monograficznym. Mimo że tematyce VAT poświęcono wiele komentarzy, poradników oraz innych opracowań, to problem ten wymagał nie tylko systematyzacji w sposób właściwy monografiom, ale także spójnego, systemowego nań spojrzenia.

Niniejsze opracowanie podejmuje zagadnienie o kapitalnej wadze i znacznym stopniu złożoności, pokazując zarówno zasady podatkowego traktowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jak też problemy występujące na płaszczyźnie funkcjonowania polskiego oraz wspólnotowego prawa podatkowego. Problematyka opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów należy bowiem dla polskich podatników do nowych i kluczowych zagadnień z zakresu VAT. Zaznaczyć należy tylko, że VAT, jako główne źródło dochodów państw Unii Europejskiej, ma także niebagatelne znaczenie dla nich samych.

Analiza treści pracy wskazuje, że instytucja wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów stała się w istocie dla Autora pretekstem do szerszego przedstawienia konstrukcji podatku od towarów i usług w jego podstawowych elementach. Autor, dokonując omówienia zasad opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, odwołuje się do przepisów wspólnotowych, pokazując nie tylko cel i technikę regulacji prawnej przyjętą przez Wspólnotę, ale także liczne rozbieżności między polską ustawa podatkową a jej wspólnotowym wzorcem. Na szczególne uznanie zasługuje dokonana przez Autora konfrontacja polskiej regulacji z wymaganiami Dyrektyw Rady oraz praktyką ugruntowaną przez orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Autor nie tylko porusza się po trudnych zagadnieniach teorii podatku w sposób budzący uznanie, ale również podejmuje liczne wątki o charakterze praktycznym, będące w kręgu zainteresowań przeciętnego podatnika. Szczególnie interesująca jest trzecia część pracy, w której, na przykładach dotyczących VAT, przedstawione zostały podstawowe zasady systemu prawnego w Unii Europejskiej oraz dostępne polskim podatnikom środki prawne, jakie przysługują im z tytułu ochrony przyznanych przez Wspólnotę praw.

Przedstawiona praca zawiera wiele nowatorskich poglądów i propozycji interpretacyjnych, jak również wniosków de lege ferenda. Autor analizuje nie tylko obecnie obowiązujące przepisy: ustawę o VAT oraz VI Dyrektywę, ale także sięga i ocenia istniejące projekty nowelizacji oraz liczne propozycje i raporty Komisji Europejskiej, zadaniem których jest urzeczywistnienie postawionego w 1993 r. celu, tj. wprowadzenie systemu docelowego w opodatkowaniu VAT transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Praca ta, z uwagi na śmiałość, z jaką Autor prezentuje swoje poglądy, wielopłaszczyznową analizę popartą obszerną, także obcojęzyczną literaturą, licznymi orzeczeniami zarówno Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości jak i sądów krajowych, wzbogaca dorobek polskiej doktryny prawa podatkowego, stanowiąc swoisty przewodnik dla osób zainteresowanych głębszą analizą rozwiązań systemu opodatkowania VAT w Polsce.

Prof. dr hab. Bogumił Brzeziński