Postrzech Łukasz, VAT w gastronomii. Nowa matryca stawek

Powszechność opodatkowania VAT dostaw towarów i świadczenia usług wiąże się nierozerwalnie z przypisaniem poszczególnym czynnościom odpowiedniej stawki podatku. Wysokość opodatkowania danej czynności może być uzależniona od jej specyfiki, właściwości fizyko-chemicznych towaru będącego jej przedmiotem, czasami dodatkowo powiązanych z okolicznościami dokonywania transakcji. W celu nadania temu podziałowi klarowności i walorów obiektywizmu, ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług w pewnym zakresie posługuje się odniesieniami do klasyfikacji statystycznych, w oparciu o które następuje identyfikacja poszczególnych czynności dokonywanych przez podatników VAT.

Stosowany do końca czerwca 2020 r. system standardów klasyfikacyjnych w zakresie określenia prawidłowych stawek VAT, okazał się na przestrzeni lat bardzo skomplikowany i mało czytelny. Zawiłość tego mechanizmu doprowadzała do wielorakich sporów, przez cała lata rozstrzyganych w orzecznictwie sądów administracyjnych i interpretacjach indywidualnych, w tym często sprzecznie. Dylematy i wątpliwości ze szczególną mocą ujawniły się w branży spożywczej i gastronomii, często doprowadzając do – z pozoru absurdalnych – rozważań co do zawartości kawy w kawie , skondensowanego roztworu w soku , zawartości „lodów” w lodach , wody w waflach , uzależnienie stawki VAT od terminu przydatności do spożycia pieczywa czy rodzaju pączków . Tego typu analizy podatkowe stały się w niektórych branżach niemal legendarne, tym samym uwidaczniając fakt, że konieczność przyporządkowania towaru lub usługi do odpowiedniego grupowania klasyfikacyjnego celem ustalenia stawki VAT bardzo utrudniają prowadzenie działalności gospodarczej.

Powyższa „zmora” klasyfikacyjno-podatkowa stała się w największym stopniu udziałem branży gastronomicznej, w której przyporządkowanie poszczególnym czynnościom kodów grupowań klasyfikacyjnych nabrało szczególnego znaczenia. W celu rozwiązania powyższego problemu, przynajmniej w pewnym stopniu, wprowadzono tzw. nową matrycę stawek VAT.

Z uwagi na niezwykłą obszerność tematu celem niniejszego opracowania nie jest analiza wpływu matrycy na klasyfikację poszczególnych towarów i usług, ale omówienie jej wpływu na metodologię dokonywania rozróżniania pomiędzy usługami gastronomicznymi a dostawami gotowych posiłków i dań, które wyznaczają granicę pomiędzy stosowaniem różnych stawek podatku. W publikacji zostaną omówione również pewne instrumenty prawne, ze szczególnym uwzględnieniem Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS), które wydatnie przyczyniają się do pomocy podatnikom w klasyfikacji omawianych czynności na gruncie przepisów ustawy o VAT.