Damasiewicz Agnieszka, Umowa o roboty budowlane ze wzorami

Umowa o roboty budowlane, regulowana przepisami Kodeksu cywilnego, już w samej swojej nazwie zawiera pewien dylemat. Nazwa sugeruje, że chodzi o wykonywanie robót, a przepis definiujący tę umowę (art. 647 k.c.) wyraźnie wskazuje, że chodzi w niej o wykonanie obiektu. Jest to pierwszy, chronologicznie, ale nie jedyny „paradoks” tej umowy. Do tej samej kategorii dezorientujących, dla uczestników procesu inwestycyjnego, sytuacji prawnych dochodzi przy rozstrzyganiu, czy konkretna umowa, zawarta w celu wykonania określonej części obiektu, podlega regulacji umowy o roboty budowlane czy regulacji umowy o dzieło. Wiele przepisów kodeksowych przewiduje swego rodzaju „pułapki” dla uczestników procesu budowlanego, które dla prawnika obsługującego branżę budowlaną są przesłanką formułowania wielu wskazówek i udzielania informacji o skutkach stosowania przepisów kodeksowych, a często także przesłanką zadania stronom umowy wielu pytań przed jej sformułowaniem.

Ponieważ większość przepisów regulujących umowę o roboty budowlane stosuje się wyłącznie w sytuacji, gdy strony w umowie nie uregulują danej kwestii inaczej, regulacja pozostaje jedynie punktem wyjścia do negocjacji stron umowy. Strony mogą część z tych przepisów wyłączyć lub zmodyfikować, a także dodać regulacje, których ustawy w ogóle nie przewidują, a dla stron mają znaczenie ze względu na specyfikę inwestycji lub ich wzajemnych relacji. Dlatego każda ze stron powinna się dowiedzieć, kiedy korzystniej będzie dla danej kwestii wypracować własne rozwiązanie, a kiedy warto zdać się na regulację kodeksową. Jest to ważne w szczególności dlatego, że przyjmuje się, iż ustawodawca założył - i dostosował do tego założenia regulację umowy o roboty budowlane - że uczestnicy procesu budowlanego są profesjonalistami w tej dziedzinie i dlatego można im stawiać wyższe wymagania, także w zakresie świadomości prawnej wpływającej na formułowanie przez nich umów o roboty budowlane.

Strony umowy o roboty budowlane powinny pamiętać, że dokument, w którym spisano ustalenia, nie stanowi wyłącznej treści umowy między nimi. Umowa wywołuje skutki wynikające ze sformułowań zawartych w jej tekście, jak również wynikające z ustaw, zasad współżycia społecznego i ustalonych zwyczajów. Ponadto zarówno dokument, w którym sformułowano postanowienia umowy, jak i wszystkie zachowania towarzyszące zawarciu tej umowy będą - w razie sporu - przedmiotem wykładni, w ramach której raczej będzie się badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, niż opierać się na jej dosłownym brzmieniu (art. 56 i 65 § 2 k.c.). To oznacza, że treść umowy o roboty budowlane może znacznie wybiegać ponad to, co zostało sformułowane pisemnie w dokumencie określonym jako „umowa o roboty budowlane”.

Książka wskazuje: na jakie zagadnienia zwrócić uwagę i przedstawić je jako konieczne do negocjacji; jakie są konsekwencje poszczególnych uregulowań kodeksowych i czy może warto je zmodyfikować na potrzeby stron; jakie są konsekwencje prawne postanowień umownych sugerowanych najczęściej przez strony takich umów i w jaki sposób warto wpłynąć na ich treść podczas negocjacji. Na te i inne pytania odpowiada ta książka, opisując jednocześnie rozstrzygnięcia, które zapadały w sprawach spornych, na tle umów o roboty budowlane.