Kuniewicz Zbigniew (red.), Służebność przesyłu. Zagadnienia prywatnoprawne oraz publicznoprawne

Oddawana do rąk Czytelników książka jest publikacyjnym zwieńczeniem Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej, która odbyła się dnia 31.03.2022 r. w Szczecinie. Zorganizowanie Konferencji stanowiło efekt współdziałania Gminy Miasto Szczecin oraz Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego.

Konferencja poświęcona była problematyce służebności przesyłu; w programie Konferencji uwzględnione zostały ewolucja wspomnianej instytucji prawnej oraz jej obecny stan normatywny. W polskim prawie regulację dotyczącą służebności przesyłu zawierał dekret z 11.10.1946 r. – Prawo rzeczowe (Dz.U. Nr 57 poz. 319 ze zm.), który obowiązywał do końca grudnia 1964 r. Pomimo istniejącej – od początku lat 90. ubiegłego wieku – gospodarczej potrzeby ustanawiania służebności, jako prawnorzeczowego obciążenia nieruchomości na rzecz przedsiębiorców przesyłowych, służebność przesyłu została wprowadzona do Kodeksu cywilnego dopiero w 2008 r.

Zarówno w przepisach dekretu z 1946 r., jak i w obecnie obowiązujących przepisach Kodeksu cywilnego, ustawodawca uregulował jedynie istotne elementy konstrukcji prawnej służebności przesyłu, odsyłając – w zakresie nieuregulowanym – do odpowiedniego stosowania przepisów o służebnościach gruntowych. Takie podejście legislacyjne w oczywisty sposób otwiera płaszczyznę do rozważań oraz dyskusji nad normatywnym kształtem omawianej instytucji prawnej.

Autorzy tekstów zawartych w niniejszym opracowaniu uczynili przedmiotem analizy różne zagadnienia związane z uregulowaniem oraz funkcjonowaniem służebności przesyłu. Uwzględniony został aspekt prywatnoprawny, ukazujący służebność przesyłu na gruncie przepisów Kodeksu cywilnego, oraz aspekt publicznoprawny, przedstawiający administracyjnoprawne uwarunkowania omawianej instytucji prawnej. Osobnym wątkiem są rozważania opisujące proces kształtowania się w orzecznictwie Sądu Najwyższego służebności, określonej mianem służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu, zanim jeszcze przepisy o służebności przesyłu weszły w życie.

Konferencja, pomimo stosunkowo wąsko zakreślonego tematu, spotkała się z dużym zainteresowaniem zarówno ze strony reprezentantów nauki, jak i ze strony przedstawicieli zawodów prawniczych (sędziów, notariuszy, radców prawnych, adwokatów, komorników, pracowników samorządowych). Mam nadzieję, że również niniejsze opracowanie książkowe zostanie życzliwie przyjęte przez Czytelników. Ufam, że tezy zawarte w poszczególnych artykułach będą impulsem do dalszych badań i dyskusji na temat służebności przesyłu.

Dziękuję wszystkim uczestnikom Konferencji, prelegentom, moderatorom, dyskutantom oraz Autorom opracowań zawartych w tej książce. Panu Prezydentowi Szczecina – Piotrowi Krzystkowi dziękuję za sfinansowanie Konferencji, udostępnienie sali posiedzeń Rady Miasta, w której odbyła się Konferencja, a za pokrycie kosztów niniejszej publikacji dziękuję zarówno Panu Prezydentowi, jak i Wydawnictwu Wolters Kluwer. Słowa podziękowania kieruję do tych osób, które przyjęły na siebie obowiązki związane z organizacją Konferencji, zapewniając jej sprawny przebieg.

Zbigniew Kuniewicz