Kaczurak-Kozak Monika, Rachunkowość budżetowa. Teoria i praktyka
Rachunkowość budżetowa. Teoria i praktyka
WSTĘP
Rachunkowość jest dyscypliną naukową. Zasady jej prowadzenia, obowiązujące wszystkie jednostki, określa ustawa o rachunkowości . Specyfikę rachunkowości branżowych regulują odrębne akty prawne. Rachunkowość budżetowa uwzględnia szczególne zasady rachunkowości stosowanej w jednostkach sektora finansów publicznych w zakresie budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Podstawowe regulacje prawne rachunkowości budżetowej stanowią ustawa o finansach publicznych i rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych . Pracownicy służb księgowych jednostek sektora finansów publicznych poszukują publikacji, które pomogłyby im zrozumieć specyfikę finansów publicznych i ułatwić księgowanie operacji oraz sporządzanie sprawozdań budżetowych i finansowych. Istotne jest zatem przedstawienie rachunkowości tych jednostek w formie teoretycznej z jednoczesnym zilustrowaniem jej praktycznymi przykładami.
Autorka książki w poszczególnych rozdziałach:
wprowadza w zagadnienie finansów publicznych, wyjaśniając podstawowe pojęcia, istotę budżetu, zasady finansów publicznych oraz zwracając uwagę na dyscyplinę finansów publicznych i odpowiedzialność za jej naruszenie,
przedstawia organizację sektora finansów publicznych, zasady gospodarki finansowej oraz porusza kwestię odpowiedzialności za gospodarkę finansową w jednostkach tego sektora,
omawia specyfikę rachunkowości budżetowej, jej zasady szczególne oraz zastosowanie klasyfikacji budżetowej, a także przybliża międzynarodowe standardy rachunkowości jako bazę harmonizacji rachunkowości sektora publicznego,
pokazuje wpływ specyfiki jednostek sektora publicznego na ich politykę rachunkowości oraz prezentuje plany kont stosowane do ewidencji księgowej budżetu jednostki samorządu terytorialnego oraz jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,
zapoznaje z rachunkowością prowadzoną w organie finansowym jednostki samorządu terytorialnego oraz w organie podatkowym,
wskazuje korespondencję kont księgi głównej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych ujętych w układzie zespołów planu kont,
koncentruje uwagę na specyficznych obszarach rachunkowości jednostek budżetowych oraz samorządowych zakładów budżetowych,
ukazuje zakres i zasady sprawozdawczości budżetowej i finansowej oraz powiązanie poszczególnych pozycji sprawozdań finansowych z właściwymi kontami księgowymi.
W książce zaprezentowano ewidencję księgową i sprawozdawczość prowadzoną w organie finansowym jednostki samorządu terytorialnego, w państwowych i samorządowych jednostkach budżetowych oraz w samorządowych zakładach budżetowych, na tle rozdziałów wprowadzających w zakres sektora finansów publicznych, jego jednostki organizacyjne i zasady gospodarki finansowej. Poza zagadnieniami teoretycznymi przedstawiono w nich rozwiązania stosowane w praktyce, przykładowo wzory planów finansowych dla jednostek budżetowych oraz dla wydzielonego rachunku dochodów jednostek oświatowych. Omawiając problematykę odpowiedzialności za gospodarkę finansową oraz dyscypliny finansów publicznych, odnoszono się do licznych w tym zakresie orzeczeń właściwych organów kontrolnych. W publikacji ukazano szczegółowo specyfikę rachunkowości jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, uzupełniając ją przykładami uchwał i zarządzeń w obszarze rozliczenia podatku VAT, tworzenia wydzielonego rachunku dochodów czy sposobu ustalania zaliczkowych wpłat nadwyżki środków obrotowych przez samorządowe zakłady budżetowe i ich rozliczenia. Załączono również wzory sprawozdań finansowych omawianych jednostek.
Autorka książki ma nadzieję, że pozycja zainteresuje pracowników księgowości jednostek sektora finansów publicznych. Może być również wykorzystana do prowadzenia zajęć z rachunkowości budżetowej w szkołach średnich i wyższych oraz na szkoleniach branżowych, zwłaszcza że zawiera liczne schematy ewidencji oraz zadania z ich rozwiązaniem. Starano się połączyć teorię i praktykę, aby stworzyć opracowanie przydatne w codziennej pracy.
W książce wykorzystano treści oraz schematy zawarte w ostatnim wydaniu podręcznika Rachunkowość budżetowa (autorstwa Kazimiery Winiarskiej i Moniki Kaczurak-Kozak) opracowanych przez Panią prof. zw. dr hab. Kazimierę Winiarską. Pragnę serdecznie podziękować Pani Profesor za wyrażenie zgody na możliwość uwzględnienia tych zagadnień w treści mojego opracowania.
Publikacja uwzględnia stan prawny na 1.02.2022 r. Zastosowano w niej rozwiązania ujęte w rozporządzeniach, komunikatach i zarządzeniach wydanych do ustawy o finansach publicznych.
1.TEORETYCZNE ZAGADNIENIA FINANSÓW PUBLICZNYCH
Definicje podstawowych pojęć z zakresu finansów publicznych
Finanse publiczne odgrywają w systemie gospodarki rynkowej szczególną rolę. Stanowią istotny element ogółu stosunków finansowych występujących w gospodarce. Do obszaru finansów publicznych zalicza się zjawiska o złożonym charakterze, co powoduje, że ich zdefiniowanie nie jest proste.
Finanse publiczne można określić jako „wyraz stosunków społecznych i ekonomicznych powstających w trakcie nieustannych, dynamicznie ujętych procesów gromadzenia dochodów i przychodów oraz dokonywania wydatków i rozchodów (gospodarowania środkami pieniężnymi) na cele publiczne” .
Ważnym elementem finansów publicznych stały się także finanse organizacji międzynarodowych. Ich związki i wpływ na finanse danego kraju są tym większe, im ściślejsze są powiązania tego kraju z określoną organizacją. Od czasu wstąpienia Polski w struktury Unii Europejskiej znacznie rozszerzyły się związki krajowych finansów publicznych z finansami Wspólnot Europejskich. Spowodowało to konieczność takiej organizacji systemu finansów...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX