Kowalski Sebastian (red.), Kubot Zdzisław (red.), Przeciwdziałanie niedopuszczalnym formom zatrudnienia

W Zamku Książ w Wałbrzychu, pod honorowym patronatem Głównego Inspektora Pracy, odbyła się 6 grudnia 2016 r., zorganizowana przez NSZZ „Solidarność” Region Dolny Śląsk, konferencja „Przeciwdziałanie niedopuszczalnym formom zatrudnienia”. Celem konferencji było przedstawienie, na gruncie obowiązujących przepisów prawa, możliwości przeciwdziałania zatrudnieniu nierejestrowanemu, zatrudnieniu częściowo nierejestrowanemu oraz zastępowaniu umów o pracę umowami cywilnoprawnymi w warunkach wykonywania pracy pod kierownictwem pracodawcy oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym.

Zatrudnienie nierejestrowane, częściowo nierejestrowane, a także pozorne ogranicza lub pozbawia wykonawców pracy uprawnień oraz ochrony przewidzianej przepisami prawa pracy, powodując także ograniczenie danin publicznych składkowych i podatkowych. Nieujawnianie całości lub części stosunku pracy dotyczy nie tylko zatrudnionych przy prostych pracach, lecz także osób zatrudnionych na stanowiskach specjalistycznych i kierowniczych. Wskazana praktyka występuje w wielu branżach i zawodach, w produkcji oraz usługach.

Ukrywanie zatrudnienia w ramach stosunku pracy przez pozorne umowy cywilnoprawne oraz nierejestrowane zatrudnienie stanowi nierzadko wynik porozumienia zamawiającego pracę z wykonawcą pracy. Stwarza to ogromne trudności w ustalaniu rzeczywistych warunków zatrudnienia oraz ich właściwych kwalifikacji prawnych. Z tego względu organizator konferencji NSZZ „Solidarność” Region Dolny Śląsk zaprosił, jako referentów, specjalistów z doświadczeniem w zakresie stosowania przepisów prawnych mających na celu przeciwdziałanie niedopuszczalnym formom zatrudniania.

Zarówno w wygłaszanych podczas konferencji referatach, jak i w opracowaniach zawartych w oddawanej do rąk Czytelników publikacji autorzy ujęli problem podstaw prawnych oraz sposobów przeciwdziałania niedopuszczalnym formom zatrudnienia z perspektywy pracownika nauki, radcy prawnego działającego na rzecz związku zawodowego, inspektora pracy, radcy prawnego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, sędziego i syndyka. Z takich różnych punktów widzenia wskazywano na specyficzne problemy stosowania obowiązujących przepisów prawa, podając przykłady niedopuszczalnych form zatrudniania, jak również oceniano możliwości skutecznego przeciwdziałania niepożądanym praktykom. Oceny tej dokonywali w odniesieniu do kontroli przestrzegania przepisów: prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, prawa wykroczeń, prawa postępowania cywilnego i prawa upadłościowego. Szerokie spojrzenie na analizowane problemy powinno mieć – naszym zdaniem – istotne znaczenie także dla procesów legislacyjnych w sferze szeroko rozumianego prawa zatrudnienia, jakże już teraz dynamicznych. Godzi się podkreślić, że na udoskonalenie opracowań przed ich publikacją wpłynęły wnikliwe uwagi krytyczne dr. hab. Krzysztofa Walczaka, któremu bardzo dziękujemy za trud podjęcia recenzji.

Jesteśmy przekonani, że oddawana do rąk Czytelników książka będzie wartościowym głosem w dyskusji o metodach i kierunkach przeciwdziałania niedopuszczalnym formom zatrudniania z zastosowaniem różnych dziedzin prawa.

Sebastian Kowalski

Zdzisław Kubot