Kuna-Kasprzyk Anna, Maj Joanna, Proces inwestycyjno-budowlany. Poradnik praktyczny dla organów administracji i inwestorów

Przepisy szeroko rozumianego prawa budowlanego oraz planowania i zagospodarowania przestrzennego w ostatnim czasie doczekały się kilku kluczowych nowelizacji, lecz z racji specyfiki tej regulacji i pomimo wprowadzenia wielu zmian, czasem wręcz koniecznych, w dalszym ciągu ich stosowanie może budzić wątpliwości interpretacyjne nie tylko wśród uczestników procesu budowlanego, ale także organów administracji publicznej – administracji architektoniczno-budowlanej i organów nadzoru budowlanego.

Nowelizacje przepisów przekładają się również na problemy z wykładnią stosowania omawianych przepisów przez sądy administracyjne, których orzeczenia wydane na podstawie analogicznego stanu faktycznego i prawnego powinny być jednolite na terenie całego kraju.

Spójność i jednolitość praktyki stosowania prawa gwarantuje pewność i stabilność decyzji wydawanych na podstawie określonych przepisów, chroni prawa i obowiązki jednostki, a przede wszystkim realizuje zasadę pewności prawa i jego przewidywalności. Zadanie, przed którym staje ustawodawca, nawet ten postrzegany w sposób idealny – z założenia racjonalny, stworzenia aktu prawnego, który będzie na tyle elastyczny, by podążać za nieuniknionymi zmianami społeczno-gospodarczymi, i jednocześnie jednoznaczny, aby zapewnić stabilność jego stosowania i jednolitość wykładni, jest praktycznie niemożliwe do zrealizowania.

Niniejsza publikacja omawia najczęstsze problematyczne zagadnienia związane ze stosowaniem w praktyce szeroko rozumianego prawa budowlanego oraz planowania i zagospodarowania przestrzennego, które miałyśmy okazję napotkać w pracy zawodowej. Porusza kwestie odnoszące się do planowanych zmian w tychże przepisach, a także stanowi próbę usystematyzowania najistotniejszych z punktu widzenia praktyki stosowania przez organy przepisów prawa budowlanego, zagospodarowania przestrzennego oraz aktów wykonawczych, w oparciu o zgromadzony dotychczas bogaty dorobek doktryny przedmiotu i orzecznictwa sądów administracyjnych. Wiele z omawianych zagadnień to stawiane przez praktyków pytania wciąż pozostające bez odpowiedzi, a mnogość stanów faktycznych i indywidualny charakter postępowań administracyjnych nie pozwalają na jednoznaczne rozwianie pojawiających się wątpliwości. Jak wiadomo, każda sprawa jest indywidualna, a jej rozwiązanie zależy od wielu czynników, których zaistnienia nie sposób przewidzieć.

Publikacja, z racji poruszanych w niej zagadnień, skierowana jest przede wszystkim do praktyków – pracowników organów administracji architektoniczno-budowlanej oraz nadzoru budowlanego, podmiotów zajmujących się planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym, a także uczestników procesu budowlanego, w tym zwłaszcza inwestorów, którym ułatwi zrozumienie podejmowanych przez organ czynności w postępowaniu i usprawni przebieg tego procesu. Postępowanie administracyjne, którego fundamentem jest współdziałanie organu oraz obywatela, w przypadku inwestycji budowlanych powinno być bowiem standardem i celem, do którego dążymy.

Przywołane najistotniejsze rozstrzygnięcia sądów administracyjnych stanowią przy okazji podręczny zbiór aktualnego orzecznictwa, pomocny w codziennej pracy urzędników, przy redagowaniu rozstrzygnięć czy sporządzaniu środków zaskarżenia przez inwestorów. Jakkolwiek w polskim porządku prawnym nie znajdziemy typowego dla innych systemów (np. common law) prawa precedensu, niemniej w dyskursie prawniczym argument z autorytetu w postaci „ugruntowanej linii orzecznictwa” jest wciąż niekwestionowanym liderem, a analiza rozstrzygnięć sądów administracyjnych stanowi nieocenione źródło wiedzy na temat prawa i procedury administracyjnej. Warto zatem podczas analizy prowadzonych postępowań, zwłaszcza trudnych przypadków, znać kierunek wyznaczony przez orzecznictwo sądów administracyjnych. Jak pokazuje lektura niniejszej książki, będzie ich wiele, a w praktyce często będą się wzajemnie wykluczały, dlatego też praca planistów, organów administracji architektoniczno-budowlanej oraz nadzoru budowlanego jest tak trudna i niezmiernie odpowiedzialna.

W tym miejscu chciałybyśmy również serdecznie podziękować naszym najbliższym za otrzymany ogrom wsparcia i motywacji podczas całego procesu tworzenia książki, a także współpracownikom: koleżankom i kolegom, pracownikom organów administracji, z którymi miałyśmy przyjemność współpracować na przestrzeni lat, za inspirujące dyskusje o problemach prawa, które stały się przyczynkiem do powstania Poradnika.