Nowak Tomasz D. (red.), Stanisławiszyn Piotr (red.), Prawo celne i podatek akcyzowy. Blaski i cienie dziesięciu lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej

Oddana do rąk Czytelników publikacja podsumowuje Ogólnopolską VII Opolską Konferencję Podatkową „Prawo celne i podatek akcyzowy – blaski i cienie członkostwa Polski w UE”, która odbyła się w Izbicku koło Opola w dniach 22–24 kwietnia 2014 r. Jak wskazuje rzymska numeracja w nazwie konferencji, było to już kolejne spotkanie, poprzedzone sześcioma podobnymi inicjatywami w latach poprzednich.

Po akcesji Polski do Wspólnoty Europejskiej (obecnie Unii Europejskiej) opolskie środowisko naukowe skupione wokół Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego oraz Stowarzyszenia Prawa Finansowego „Aureus” w Opolu dostrzegło potrzebę najpierw pobudzenia, a później wręcz pogłębienia dyskursu nad prawem celnym oraz regulacjami dotyczącymi podatku akcyzowego, które od momentu akcesji stały się dziedzinami prawa kształtowanymi nie tylko przez prawodawcę krajowego, ale także unijnego. W wypadku regulacji celnych prawo unijne ma przecież znaczenie pierwszorzędne. Szeroka aprobata dla podjętej inicjatywy, udział w konferencyjnych dyskusjach przedstawicieli świata nauki, praktyki, w tym adwokatów, radców prawnych, pracowników organów administracji podatkowej i celnej, a także sędziów sądów administracyjnych wskazują, że organizatorzy trafnie ocenili, iż wspomniane dziedziny prawa finansowego domagają się podjęcia naukowej refleksji.

Wydaje się, że poza nielicznymi ośrodkami akademickimi problematyka obrotu towarowego z krajami trzecimi, czyli kwestie typowo „celne”, oraz zagadnienia dotyczące akcyzy nie stanowią głównego przedmiotu badań naukowych. Zrodzona w opolskim środowisku prawniczym inicjatywa organizowania cyklicznych konferencji poświęconych wspomnianym zagadnieniom oraz opracowanie po ich zakończeniu naukowej publikacji znacząco – mamy nadzieję – lukę tę uzupełnia.

Zebrane w niniejszej pozycji artykuły (28), które powstały w oparciu o wygłoszone na konferencji referaty, podzielone zostały na trzy części. Pierwsza dotyczy podatku akcyzowego, druga prawa celnego, ostatnia zawiera artykuły poświęcone wybranym zagadnieniom proceduralnym. W poszczególnych tekstach autorzy uczynili przedmiotem refleksji, często w sposób krytyczny, działalność ustawodawcy unijnego oraz krajowego, zwracając także uwagę na chyba coraz większe znaczenie wykładni prawa dokonywanej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz krajowe sądy administracyjne.

Odmiennie niż w dotychczasowych dwóch publikacjach, pojawiają się artykuły poświęcone zagadnieniom typowo proceduralnym (autorstwa P. Kowalczyka, I. Krawczyka, A. Meleziniego, P. Pietrasza). Okazuje się bowiem, że niezmiennie, co najmniej od chwili wejścia w życie ustawy – Ordynacja podatkowa, stosowanie przepisów proceduralnych budzi istotne wątpliwości uczestników postępowania podatkowego. Wymienione teksty stanowią trzecią, odrębną część książki i wskazują niejako jeden z kierunków, ku któremu zwrócona zostanie uwaga opolskiego środowiska naukowego zajmującego się prawem finansowym, zwłaszcza w świetle zapowiadanego uchwalenia zupełnie nowej ordynacji podatkowej.

Autorzy artykułów wraz z redaktorami serdecznie dziękują wszystkim osobom, które przyczyniły się do wydania niniejszej publikacji. Mamy nadzieję, że będzie ona istotnym głosem w dyskusji nad prawem celnym oraz regulacjami dotyczącymi prawa akcyzowego w Polsce, a także w Unii Europejskiej.

Tomasz Nowak

Piotr Stanisławiszyn

Opole, luty 2016 r.