Małysa-Sulińska Katarzyna (red.), Stec Mirosław (red.), Pozycja ustrojowa organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego

Monografie
Opublikowano: LEX 2014
Rodzaj:  monografia
Autorzy monografii:

Pozycja ustrojowa organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego

Autorzy fragmentu:

Wstęp

W polskim systemie samorządu terytorialnego podstawową formą wykonywania władzy przez – będące związkami publicznoprawnymi, a jednocześnie osobami prawnymi – gminy, powiaty i województwa jest demokracja pośrednia. Jednostki samorządu terytorialnego wykonują zatem swoje zadania – o czym mowa w art. 169 ust. 1 Konstytucji RP – za pośrednictwem organów. Organami tymi, obok organów stanowiących, są organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego czyli wójt (burmistrz lub prezydent miasta), zarząd powiatu na czele ze starostą oraz zarząd województwa na czele z marszałkiem.

Z istoty organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego wynika, że – co do zasady – nie mają one ani kompetencji stanowiących, ani kompetencji kontrolnych. Podejmują natomiast działania mające na celu wykonanie uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, a także posiadają rozległe kompetencje określone przepisami prawa. Należy zwrócić uwagę, że do zadań organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego zalicza się m.in. gospodarowanie mieniem jednostki czy też zatrudnianie i zwalnianie kierowników samorządowych jednostek organizacyjnych.

Powyższe powoduje, że pozycja ustrojowa organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego determinuje możliwość prawidłowego funkcjonowania gmin, powiatów czy województw. Z tego też powodu regulacja prawna w tym zakresie stanowi istotne wyzwanie dla ustawodawcy. Obowiązujące rozwiązania prawne powinny bowiem gwarantować możliwość efektywnego wykonywania zadań jednostek samorządu terytorialnego, a także sprawnego ich funkcjonowania. Rosnąca liczba problemów dotyczących zakresu kompetencji organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego wywołała ożywioną dyskusję dotyczącą ich pozycji ustrojowej.

Forum dla tej dyskusji stało się VIII Seminarium Naukowe Katedry Prawa Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Jagiellońskiego zatytułowane „Pozycja ustrojowa organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego”, które odbyło się dnia 14 listopada 2013 r. w Krakowie. Toczyło się ono przy udziale osób reprezentujących urzędy marszałkowskie, urzędy powiatowe i urzędy gminne, a także urzędników zatrudnionych w organach administracji rządowej. W seminarium tym uczestniczyli również przedstawiciele ośrodków naukowych, w których prowadzone są badania dotyczące ustroju samorządu terytorialnego w Polsce. Zgodnie bowiem z przyjętym założeniem Seminarium miało stanowić płaszczyznę wymiany poglądów wszystkich tych środowisk.

Podczas seminarium wygłoszono siedem referatów traktujących o pozycji ustrojowej organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego. Poruszono m.in. zagadnienia dotyczące modeli organów wykonawczych na poszczególnych szczeblach jednostek samorządu terytorialnego, zależności pomiędzy trybem wyboru tych organów a ich relacjami z organami stanowiącymi oraz funkcjonowaniem administracji samorządowej, a także statusu pracowniczego członków tych organów oraz ich roli jako pracodawcy.

Publikacja zawiera nie tylko pełne teksty referatów zaprezentowanych w trakcie VIII Seminarium Naukowego Katedry Prawa Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, lecz także – powstałe w nawiązaniu do przeprowadzonej dyskusji – opracowania przekazane przez uczestników seminarium. Wszystkie one stanowią trzon niniejszego opracowania, którego podstawowym celem jest przedstawienie szerokiemu kręgowi odbiorców zagadnień prezentowanych i dyskutowanych w trakcie seminarium. Zidentyfikowano w nim bowiem problemy związane z pozycją i funkcjonowaniem organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego, a także podjęto próbę wskazania sposobów ich rozwiązania.

Teksty ujęte w niniejszym tomie niewątpliwie wzbogacą dyskusję dotyczącą pozycji ustrojowej organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego i oczekiwanych zmian stosownych regulacji normatywnych. W ocenie Redaktorów mogą one przyczynić się także do wprowadzenia możliwie najlepszych zmian prawa w tym zakresie.

Redaktorzy

październik 2014

Autor fragmentu:

Wójt, zarząd powiatu i zarząd województwa jako organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego – porównanie ich statusu prawnego

Celem rozważań jest próba porównania głównych elementów określających status prawny organów jednostek samorządu terytorialnego wykonujących funkcję organów wykonawczych na poszczególnych szczeblach na podstawie rozwiązań przyjętych w ustawach samorządowych , a także zwrócenie uwagi na wprowadzenie niczym nieuzasadnionych różnic w statusie tych organów, a także błędy językowe popełniane przy interpretacji przepisów prawnych dotyczących tych organów. W założeniu status tych organów powinien być jednakowy, różnice zaś powinny wynikać z ustroju danej jednostki samorządu, a nie z „niedoróbek” ustawowych. Ponadto różnice wynikają też z tego, że na stopniu gminy organ wykonawczy od 2002 r. jest jednoosobowy, na pozostałych stopniach – kolegialny. Oczywiście ramy opracowania nie pozwalają na szczegółową analizę porównawczą, stąd zwrócona zostanie uwaga tylko na niektóre, jednak istotne aspekty.

Zgodnie z art. 11au.s.g. organami gminy są: rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent miasta)....

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX