Rydzewska Małgorzata, Postępowania administracyjne przed organami nadzoru budowlanego

Monografie
Opublikowano: WKP 2022
Rodzaj:  monografia
Autor monografii:

Postępowania administracyjne przed organami nadzoru budowlanego

Autor fragmentu:

Wstęp

Mimo że ustawa z 7.07.1994 r. – Prawo budowlane funkcjonuje w obrocie prawnym już od przeszło 25 lat, w przeciągu których podlegała licznym nowelizacjom, nadal jej stosowanie stwarza problemy związane z wykładnią jej przepisów nie tylko o charakterze materialnoprawnym, lecz także procesowym. Świadczą o tym chociażby wzrastająca w ostatnich kilku latach liczba spraw rozpatrywanych przez sądy administracyjne wskutek skarg na decyzje organów nadzoru budowlanego oraz zmieniające się linie orzecznicze dotyczące interpretacji przepisów prawa budowlanego regulujących zagadnienia procesowe. Tytułem przykładu wskazać należy, że sprawy z zakresu budownictwa stanowią znaczącą część spraw rozpatrywanych przez Izbę Ogólnoadministracyjną Naczelnego Sądu Administracyjnego, na co wskazują coroczne informacje o działalności sądów administracyjnych (np. w 2019 r. skargi kasacyjne z zakresu budownictwa stanowiły 19,21%, w 2018 r. – 18,5%, w 2017 r. – 23,37%, w 2016 r. – 20,26%, w 2015 r. – 19,33%).

Niejednolitość orzecznictwa w sprawach budowlanych nie sprzyja realizacji zasady prowadzenia postępowań administracyjnych w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej i ukształtowaniu się utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym, czego wymaga zasada pewności prawa, zwana też zasadą uprawnionych oczekiwań. Niektóre z wskazanych rozbieżności w orzecznictwie stały się podstawą zmian w ustawie – Prawo budowlane wprowadzonych ustawą z 13.02.2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw . Jednocześnie zauważyć należy, że od kilku lat rozważana była potrzeba gruntownej zmiany ustawy – Prawo budowlane i uchwalenia nowego kodeksu budowlanego. W tym celu powołana została Komisja Kodyfikacyjna Prawa Budowlanego. Pojawiał się też pogląd, że podstawowe założenia Prawa budowlanego nie wymagają rewolucyjnych zmian, a szczególną uwagę należy zwrócić na właściwe określenie państwowego nadzoru nad procesem budowlanym oraz na zagadnienia warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W kontekście koncepcji uchwalenia kodeksu budowlanego wskazywano też na konieczność radykalnego usprawnienia procesów decyzyjnych, podnosząc, że aktualnie ponad miarę rozbudowany jest system rozstrzygnięć administracyjnych, w których niejednokrotnie orzeka się w sprawach wcześniej rozstrzyganych, zachodzi fragmentaryzacja pojęcia sprawy w procesie inwestycyjnym i związana z tym zjawiskiem fragmentaryzacja postępowań administracyjnych. Ostatecznie do uchwalenia kodeksu budowlanego nie doszło, uchwalono natomiast powołaną wyżej ustawę z 13.02.2020 r., która znowelizowała w szerokim zakresie regulacje ustawy – Prawo budowlane.

W kontekście toczących się dyskusji nad potrzebą zmiany ustawy – Prawo budowlane, a także wskazanej wyżej jej nowelizacji, szczególnie istotna wydaje się analiza całościowa norm procesowych zawartych w ustawie – Prawo budowlane i rozporządzeniach wykonawczych do tej ustawy, regulujących przebieg jurysdykcyjnego postępowania administracyjnego przed organami nadzoru budowlanego, a także analiza stosowania regulacji procesowych przewidzianych w ustawie z 14.06.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego , na gruncie postępowań administracyjnych prowadzonych przez organy nadzoru budowlanego. Postępowania te bowiem, jak się wydaje, są przejawem dekodyfikacji Kodeksu postępowania administracyjnego zarówno w zakresie klasycznego postępowania jurysdykcyjnego, jak i instytucji milczącego załatwienia sprawy, wprowadzonej ustawą z 7.04.2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw .

Praca stanowić będzie syntetyczną analizę przepisów prawa, poglądów doktryny oraz orzecznictwa sądowego, dotyczących uregulowań zawartych w ustawie – Prawo budowlane, a także w Kodeksie postępowania administracyjnego, odnoszących się do instytucji prawa procesowego oraz przebiegu postępowania jurysdykcyjnego i milczącego załatwienia sprawy. Celem analizy będzie wykazanie specyfiki tych postępowań determinowanych odmiennością norm materialnych prawa budowlanego oraz wskazanie na problemy, które się z nią wiążą. Jest to szczególnie istotne z uwagi na nowelizację Prawa budowlanego z 13.02.2020 r. Przeprowadzona analiza zmierza jednocześnie do zaproponowania postulatów delege ferenda, które w wypadku ich uwzględnienia wpłyną na racjonalny i spójny kształt instytucji związanych z przebiegiem postępowań jurysdykcyjnych regulowanych w ustawie – Prawo budowlane.

Praca niniejsza uwzględnia stan prawny na dzień 3.01.2022 r.

Autor fragmentu:

RozdziałI
Ogólna charakterystyka postępowań administracyjnych przed organami nadzoru budowlanego

1.1.Postępowania administracyjne przed organami nadzoru budowlanego jako postępowania odrębne (szczególne) oraz przejaw dekodyfikacji Kodeksu postępowania administracyjnego

Analiza przepisów ustawy – Prawo budowlane pozwala zauważyć, że w jej treści ustawodawca zmieścił nie tylko normy materialnoprawne, lecz także normy procesowe. Zjawisko zawierania w treści ustaw prawa administracyjnego materialnego norm proceduralnych, w efekcie czego w prowadzonych na podstawie tych ustaw postępowaniach jurysdykcyjnych przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego będą obowiązywać na zasadzie lex specialis derogat legi generali, gdzie normy ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego stanowią legi generali, jak wskazuje się w doktrynie prawa, świadczy o dekodyfikacji Kodeksu postępowania administracyjnego . Na pogłębianie się procesu dekodyfikacji postępowania administracyjnego zwraca uwagę J. Zimmermann, podkreślając, że niejednokrotnie normy materialnoprawne wprowadzające jasne i proste rozwiązania są obudowane procedurami zakłócającymi tę prostotę i komplikującymi ich stosowanie. Wzrasta ranga procedur i ich różnorodność, pogłębia się proces dekodyfikacji...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX