Ciepła Helena, Pytlewska Mirosława, Podział majątku wspólnego z rozliczeniem praw spółkowych i kredytów frankowych. Regulacje dotyczące małżonków, konkubentów i partnerów związków jednopłciowych. Praktyka sądowa, notarialna i wieczystoksięgowa

We współczesnym świecie sfera stosunków majątkowych małżonków (byłych małżonków) nabiera coraz większego znaczenia. Wynika to nie tylko z podejmowania przez nich samych w coraz szerszym zakresie działalności gospodarczej, lecz także z nawiązywania przez osoby trzecie stosunków prawnych z małżonkami.

Globalizacja determinuje szybki proces, szczególnie w innych krajach niż Polska, w kierunku uznania prawnego związków osób tej samej płci. Również w wielu krajach Unii Europejskiej można sformalizować faktyczny związek bez zawierania małżeństwa jako związek partnerski, przy czym możliwe jest to zarówno pomiędzy osobami różnej, jak i tej samej płci. Proces instytucjonalizacji związków partnerskich zaczął się szybko rozwijać w Europie od czasu wyroku z 24.06.2010 r., Schalk i Kopf przeciwko Austrii , w związku z kwestią uznania prawnego par tej samej płci.

Wszystkie te procesy społeczne wymuszają modyfikacje prawa mające na celu dostosowanie stanu prawnego do tych zmian. Obrazuje to skalę zjawiska i ma znaczenie nie tylko jurydyczne, lecz także społeczne, a sprawy takie trafiają na wokandy sądowe.

Dzięki formalizacji dwoje ludzi żyjących ze sobą jako para może zarejestrować swój związek we właściwym urzędzie w kraju zamieszkania. Rodzi to różne konsekwencje prawne w zależności od szczegółowych przepisów obowiązujących w danym państwie, przy czym w kontekście zakresu tematycznego niniejszej monografii istotne znaczenie mają regulacje dotyczące ustroju majątkowego dla osób żyjących w związkach małżeńskich, partnerskich, w tym jednopłciowych, zwłaszcza w przypadkach ich ustania oraz konieczności rozliczeń majątkowych.

Relacje międzyludzkie oparte na związkach partnerskich są faktem, zaś ich instytucjonalizacja nadaje im wymiar normatywny, wskutek czego poddawane są określonemu reżimowi prawnemu dostosowanemu do ich charakteru. W konsekwencji regulacja prawna związków partnerskich generuje prawa i obowiązki partnerów takich związków .

W przypadku osób pozostających w zarejestrowanych związkach partnerskich (różno- i jednopłciowych) przysługujące im uprawnienia dotyczące ustroju majątkowego nie są takie same we wszystkich krajach UE. Prawa, jakie wynikają z pozostawania w takim związku w jednym kraju, bardzo różnią się od tych obowiązujących w innym, przy czym są także kraje (wśród nich Polska) nieprzewidujące w ogóle możliwości rejestracji związków partnerskich.

Należy podkreślić, że zarejestrowany związek partnerski jest wzorowany na instytucji małżeństwa, a gwarantując ochronę prawną osób formalizujących wzajemne relacje, pełni funkcję zbliżoną do małżeństwa. Jeżeli zaś nastąpi instytucjonalizacja związków partnerskich, czyli prawne ich uregulowanie, wówczas takim związkom nadawany jest wymiar publiczny.

Przy rozliczaniu majątków po rozpadzie związków małżeńskich i quasi-małżeńskich istotną rolę odgrywają wzajemne zobowiązania.

Ponadto Polacy w latach 2004–2008 zawarli ponad 700 000 umów kredytów frankowych, w tym przeważnie małżonkowie, a ponad 4% frankowiczów dochodzi swoich praw przeciwko bankom na drodze sądowej i odwrotnie. Powoduje to często skomplikowane problemy w rozliczeniach pod względem prawnym.

Poza tym zachodzą zmiany charakteru relacji między małżonkami spowodowane coraz większą liczbą rozwodów, a problematyka dotycząca podziału majątku po ustaniu małżeństwa staje się coraz powszechniejsza. Następuje coraz szybszy rozwój alternatywnych form życia rodzinnego i upowszechnienie się kohabitacji, czyli związków nieformalnych.

Wszystko to uzasadnia potrzebę opracowania monografii, która nie jest klasycznym komentarzem do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, lecz komentarzem w sprawach o podział majątku wspólnego, dotyczących zarówno małżonków, jak i konkubentów oraz partnerów byłych związków jednopłciowych.

Przepisy są omawiane tylko w zakresie potrzebnym do rozstrzygnięcia konkretnych spraw.

Celem monografii jest praktyczna pomoc w dokonywaniu podziału majątku, w tym z zawartymi przez małżonków kredytami frankowymi i nabytymi udziałami w spółkach.

Zostały w niej zamieszczone wzory wniosków, orzeczeń i umów z przedmiotowego zakresu, wykorzystano materiały orzecznicze oraz poglądy doktryny. Monografia jest przeznaczona przede wszystkim dla praktyków, sędziów, adwokatów, radców prawnych, asystentów sędziów oraz aplikantów wszystkich zawodów prawniczych.