Panasiuk Anna Maria, Opodatkowanie dochodów kapitałowych osób fizycznych

Z dużą satysfakcją oddaję na ręce Czytelników książkę poświęconą opodatkowaniu zysków kapitałowych, która powstała w intencji zarekomendowania praktycznych i korzystnych zmian w opodatkowaniu dochodów z kapitału prywatnych inwestorów w Polsce.

Szczegółowa analiza rozwiązań stosowanych w zakresie opodatkowania zysków kapitałowych w poszczególnych krajach europejskich oraz ich zestawienie z polskimi regulacjami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ukazują wiele słabości polskiego systemu podatkowego. W stosunkowo młodym polskim prawie podatkowym, podobnie jak w większości systemów podatkowych Europy Wschodniej, podejmuje się w dość ograniczonym zakresie próby implementacji systemu ulg i zwolnień podatkowych. Zestawienie poszczególnych rozwiązań z podobnymi regulacjami krajów Europy Zachodniej pozwala dostrzec możliwości zmian, jakie należałoby wprowadzić w polskich regulacjach podatkowych.

Przedmiot analizy niniejszej publikacji stanowią zyski kapitałowe realizowane z inwestycji o charakterze kapitałowym (finansowym), np.: udziały (akcje) w spółkach, papiery wartościowe oraz inne instrumenty finansowe. Rzadziej analiza ta dotyczy dochodów z inwestycji rzeczowych, np. w dzieła sztuki lub w przedsiębiorstwa. Współcześnie pewne systemy podatkowe do zysków kapitałowych zaliczają dochody z licencji. Ze względu na charakter i bardzo szeroką grupę źródeł dochodów z licencji zostały one pominięte w niniejszym opracowaniu. Również dochody z nieruchomości, ze względu na ich odmienny charakter i obszerność regulacji, zostały pominięte.

Założeniem przygotowywanej książki jest stworzenie przeglądu i porównanie wymienionych europejskich reżimów podatkowych ze wskazaniem obowiązujących stanów prawnych, jak również genezy zmian, jakie zachodziły w poszczególnych regulacjach podatkowych na przestrzeni ostatnich kilku lat, a w szczególności w ostatnich latach kryzysu finansowego w Europie. Regulacje ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w Polsce zostały w publikacji przedstawione według stanu prawnego na 1 października 2012 r. Stan prawny pozostałych systemów podatkowych opisanych w książce odnosi się do roku 2012, z zastrzeżeniem, że pewne istotne z punktu widzenia analizy niniejszej publikacji instytucje podatkowe przedstawione zostały według stanu prawnego lat wcześniejszych, co zostało w przypisach lub treści książki wyraźnie zaznaczone.

Publikacja składa się z dziewięciu rozdziałów. W pierwszym rozdziale podjęto próbę zdefiniowania pojęcia zysk kapitałowy, co wydaje się istotne wobec braku analiz teoretycznych dotyczących tego zagadnienia, zwłaszcza w odniesieniu do dochodów kapitałowych osób fizycznych. W rozdziale drugim opisano regulacje dotyczące opodatkowania zysków kapitałowych w Polsce, zaś w kolejnych pięciu rozdziałach analogiczne regulacje podatkowe w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii, w Wielkim Księstwie Luksemburga, w Szwecji, w Królestwie Niderlandów oraz w Republice Federalnej Niemiec. Szczególna analiza objęła zakres dostępnych ulg i zwolnień podatkowych w poszczególnych krajowych regulacjach podatkowych. Uwzględniono tendencję zmian wprowadzonych na przełomie ostatniego roku podatkowego oraz opis nowych podatkowych regulacji krajowych, jakie towarzyszą kryzysowi finansów publicznych współczesnej Europy. Wychodząc z założenia, że prywatny kapitał inwestycyjny stanowi istotne źródło finansowania krajowej gospodarki, w każdym rozdziale przedstawiono również ulgi i zwolnienia podatkowe, których celem jest finansowanie przedsięwzięć o wymiarze gospodarczym lub społecznym. Dwa ostatnie rozdziały stanowią podsumowanie rozważań książki poprzez porównanie instytucji podatkowych w rozdziale ósmym oraz zaprezentowanie postulatów de lege ferenda w rozdziale dziewiątym.

W tym miejscu chciałabym bardzo podziękować wszystkim osobom, które pomogły mi w pracy nad książką. Serdeczne słowa podziękowania za pomoc merytoryczną przy mojej pracy kieruję do prof. Jana Głuchowskiego, prof. Leonarda Etela oraz prof. Anny Jurkowskiej-Zeidler. W stronę mecenasa Steva Edge'a, jego zespołu oraz René Offermannsa kieruję podziękowania za pomoc, jaką mi okazali w pozyskaniu materiałów do niniejszej publikacji. Szczególnie jednak chciałam podziękować za wsparcie mojemu mężowi Jarosławowi.