Filipiak Patryk (red.), Metodyka pracy pełnomocnika procesowego w postępowaniach ze skargi pauliańskiej ze wzorami pism

Przedmiotem tej publikacji jest sposób dochodzenia roszczeń wynikających z czynności prawnych dokonanych z pokrzywdzeniem wierzyciela, a także sposób przymusowego wykonania zapadłych orzeczeń. Nie chcieliśmy się jednak ograniczać do problematyki ujętej klasycznymi ramami skargi pauliańskiej normowanej w Kodeksie cywilnym. Choć środek ciężkości pracy położony jest na postępowaniach rozpoznawczym, zabezpieczającym oraz egzekucyjnym dotyczących roszczeń z art. 527 i n. k.c. (Część II), to celem było możliwie dogłębne omówienie całości problemów, z którymi mierzą się pokrzywdzeni wierzyciele. Rozwinęliśmy zatem problematykę upadłości wszystkich trzech podmiotów zaangażowanych w stosunek pauliański: dłużnika, wierzyciela oraz osoby trzeciej (Część III). Omawiane przepisy są oparte – podobnie jak regulacje kodeksowe – na instytucji bezskuteczności względnej czynności prawnych. Osobny fragment pracy poświęcony został postępowaniu sanacyjnemu (Część IV). Choć jego cele w dużej części pokrywają się z celami postępowania upadłościowego, to odmienne środki ich realizacji sprawiają, że całość domaga się ujęcia osobnego. I wreszcie, kompleksowe spojrzenie na sytuację prawną wierzyciela pauliańskiego zmusza do obszernego omówienia prawnokarnych metod ochrony zarówno jego partykularnych interesów, jak i całego obrotu gospodarczego (Część V).

W naszych rozważaniach wychodziliśmy z pozycji pełnomocnika procesowego, który jako powód-wierzyciel dokonuje czynności w rozpoznawczym postępowaniu cywilnym, a także w postępowaniach zabezpieczającym oraz egzekucyjnym. Epizodycznie przedstawialiśmy sposoby działania strony broniącej się w procesie pauliańskim. Oczywiście metody pracy pełnomocnika odnieść można do samodzielnych działań wierzyciela pauliańskiego. W praktyce takie samodzielne działania są jednak rzadko spotykane. Proces pauliański jest trudny, a na jego szali stoją znaczne interesy ekonomiczne. Stąd pożądana jest profesjonalizacja w zakresie przyjęcia strategii działań oraz jej wykonania. Podobnie w postępowaniu upadłościowym oraz sanacyjnym syndyk i zarządca z reguły korzystać będą z zastępstwa procesowego przez profesjonalnego pełnomocnika.

Interesował nas przede wszystkim praktyczny wymiar czynności podejmowanych przez pełnomocników procesowych. Materia teoretyczna została zredukowana (Część I). Niektóre rozważania, np. co do natury roszczenia pauliańskiego, były jednak konieczne, aby prawidłowo rozpoznać je w sferze publicznoprawnego postępowania wykonawczego (np. w Części III). Staraliśmy się wskazać, opisać i uzasadnić metody działania pełnomocnika w takich postępowaniach. Temu miały służyć liczne wskazówki praktyczne oraz przykłady konkretnych sytuacji, w których pełnomocnicy podejmują ważkie decyzje procesowe. Zamieściliśmy także wzory niektórych pism, przy czym ograniczyliśmy się do najważniejszy treści, takich jak: petitum pozwu oraz wnioski dowodowe. Istotna była przejrzystość pracy, stąd częste jednostki redakcyjne, zwracające uwagę swymi tytułami na charakter poruszanego zagadnienia.

W pracy przyświecał nam cel możliwie szerokiego pokazania orzecznictwa sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego. Było to szczególnie inspirujące ze względu na przełomowe orzeczenia wydawane w ostatnim czasie w sprawach dotykających trzonu dochodzenia roszczeń pauliańskich. Najważniejsze rozstrzygnięcia wyróżniliśmy w odrębnych jednostkach redakcyjnych, a pozostałe powołaliśmy w przypisach dolnych.

Praca pisana była przez praktyków, w tym adwokatów, radców prawnych oraz doradców restrukturyzacyjnych. Część z nas prowadzi badania naukowe. Nasze doświadczenia zawodowe związane z materią zaskarżania czynności fraudacyjnych publikujemy na blogach: www.filipiakbabicz.com/skarga-paulianska oraz www.orestrukturyzacji.pl.

Ogromne podziękowania składamy recenzentowi tej monografii – Panu Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, za wiele życzliwych uwag, które pozwoliły nam między innymi lepiej opracować strukturę oraz układ pracy.

W książce uwzględniliśmy stan prawny na dzień 1 kwietnia 2023 r.

Patryk Filipiak, Piotr Turski