Wyporska-Frankiewicz Joanna (red.), Kontrola wykonywania zadań i nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego

Niniejszy tom, poświęcony problematyce kontroli Najwyższej Izby Kontroli oraz rządowej kontroli i nadzorowi nad działalnością samorządu terytorialnego, jest drugim z kolei, wpisującym się w cykl skierowany przede wszystkim do jednostek samorządu terytorialnego. Przyświeca mu podobny jak opracowaniu problematyki dostępu do informacji publicznej na wniosek w praktyce jednostek samorządu terytorialnego cel – wsparcie w rozwiązywaniu problemów, przed którymi stają pracownicy jednostek samorządu terytorialnego. Co więcej, w założeniu autorów chodziłoby nawet o spowodowanie takiego stanu, w którym tych problemów można uniknąć. Autorzy niniejszego tomu są bowiem głęboko przekonani, że w działalności kontrolnej nie chodzi wcale o to, aby znaleźć nieprawidłowości, ale o to, aby ich nie było. Dlatego też konieczne jest zarówno dynamiczne reagowanie na wszelkie impulsy, które wskazują na nawet najmniejsze dysfunkcje w obszarze funkcjonowania podmiotów publicznych, jak i prowadzenie szerokiej działalności informacyjnej mającej na celu wskazywanie tzw. dobrych praktyk, a więc pokazywanie, jak być powinno. Nie można przy tym nie dostrzegać, że takie podejmowanie działań w ramach kontroli państwowej wpływa na poprawę jakości rządzenia, a co za tym idzie – na stanowienie dobrego prawa i jego poprawne stosowanie. Takie pojmowanie kontroli jest szczególnie bliskie działalności NIK i bez wątpienia może stanowić wzór postępowania.

Autorzy niniejszego tomu, w ostatniej fazie jego przygotowania, stanęli przed koniecznością zmierzenia się również z regulacjami prawnymi związanymi z panującą pandemią, a co za tym idzie – koniecznością udzielenia odpowiedzi na pytanie, jaki wpływ mają rozwiązania prawne wprowadzone w związku z COVID-19 na omawianą w niniejszym opracowaniu problematykę. Analiza przepisów ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wykazała, że ustawodawca zdecydował o wprowadzeniu zmian dotyczących terminów procesowych związanych z prowadzoną kontrolą. Dotyczy to zarówno kontroli NIK, jak i kontroli rządowej. Należy jednak podkreślić, że rozwiązania te – zawarte w art. 15zzs wskazanej ustawy – dotyczą wyłącznie terminów procesowych. Nie mają więc zastosowania do terminów określonych przez kontrolującego, a dotyczących konkretnych czynności wykonywanych w ramach prowadzonej kontroli, np. terminu do złożenia wyjaśnień. Trzeba też podkreślić, że rozwiązania przyjęte we wskazanej ustawie, a więc również te, o których mowa w treści art. 15zzs, są ściśle związane ze stanem pandemii. Ustawa określa bowiem zasady i tryb zapobiegania oraz zwalczania zakażenia wirusem SARS-CoV-2 i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej u ludzi, wywołanej tym wirusem, w tym zasady i tryb podejmowania działań przeciwepidemicznych w celu unieszkodliwienia źródeł zakażenia i przecięcia dróg szerzenia się tej choroby zakaźnej (art. 1 ust. 1 pkt 1 wskazanej ustawy) – a co za tym idzie, przepis ten znajdzie zastosowanie jedynie w czasie stanu pandemii .

Joanna Wyporska-Frankiewicz