Kidyba Andrzej (red.), Kodeksowe umowy handlowe

Logika przyjęta w serii Biblioteka Prawa Handlowego opiera się na kryteriach podmiotowym i przedmiotowym. Zgodnie z tym pierwszym omówiona została problematyka najważniejszych z punktu widzenia obrotu podmiotów: spółek osobowych i kapitałowych. Zgodnie z drugim kryterium wyjaśnić należało instrumenty prawne, którymi przedsiębiorcy się posługują, czyli umowy. Te ostatnie, określone mianem umów handlowych, mają swoje źródło zarówno w przepisach kodeksu cywilnego, jak i uregulowaniach poza jego obszarem. W przypadku umów kodeksowych omówione zostały tylko te z nich, które zostały wyodrębnione normatywnie, w odróżnieniu od umów pozakodeksowych, które opierają się nie tylko na szczególnych regulacjach, ale ich stosowanie wynika też ze zwyczajów faktycznego ich dokonywania. W serii Biblioteka Prawa Handlowego dotyczącej umów znajdują się także poza niniejszym tytułem Pozakodeksowe umowy handlowe oraz Umowy w obrocie gospodarczym. Wzory. Komentarze. Orzecznictwo. Opracowania te są uzupełnieniem Kodeksowych umów handlowych i jak się wydaje, wyczerpująco wyjaśniają najważniejsze problemy.

Podział umów na handlowe i niehandlowe to oczywiście kwestia pewnej konwencji. Termin „umowy handlowe” nie jest pojęciem normatywnym. Założyłem w związku z tym, że umowy handlowe – nawiązujące do systematyki kodeksu handlowego – to umowy, w których co najmniej po jednej stronie musi (a nie może) wystąpić profesjonalista obrotu gospodarczego, czyli przedsiębiorca. Wśród tych umów możemy wyróżnić umowy dwustronnie handlowe (obrót profesjonalny) i jednostronnie handlowe (obrót konsumencki).

Zasadniczo więc w przypadku umów kodeksowych nie powinno być problemu z wyróżnieniem klasycznych umów handlowych. Jednakże przyjąłem w tym przypadku określoną konwencję polegającą na wyborze takich, a nie innych, kodeksowych umów handlowych. Odnieść to należy w szczególności do umowy kontraktacji, której definicja nie odwołuje się wszakże bezpośrednio do przedsiębiorców, ale jej istota każe ją wiązać z obrotem handlowym. Również umowa dostawy w swej definicji nie odwołuje się do przedsiębiorców. Jednakże umowa ta poprzez dodany art. 605¹ k.c. ma zastosowanie do obrotu konsumenckiego, stąd można ją zaliczyć do umów handlowych. W rozumieniu art. 605¹ k.c. umowa dostawy jest zawierana w zakresie działalności przedsiębiorstwa dostawcy, czyli musi on być profesjonalistą.

W niniejszym wydaniu zaktualizowano nie tylko jego treść merytoryczną, lecz także orzecznictwo.

Autorami opracowania są pracownicy kilku ośrodków naukowych: Lublina (przede wszystkim UMCS – Katedra Prawa Gospodarczego i Handlowego, oraz KUL), Krakowa (UJ) i Poznania (UAM).

Zaprezentowana praca jest przeznaczona zarówno dla praktyków: przedsiębiorców, adwokatów, radców prawnych, sędziów, notariuszy, komorników, jak i teoretyków prawa (do których zaliczam również studentów).

Publikacja jest pracą zbiorową, a nie wspólną, stąd każdy z Autorów odpowiada za swoje poglądy.

Lublin, 30 listopada 2017 r.

Prof. zw. dr hab. Andrzej Kidyba