Kidyba Andrzej (red.), Kodeksowe umowy handlowe

Logika przyjęta w serii Biblioteka Prawa Handlowego opiera się na kryteriach podmiotowym i przedmiotowym. Zgodnie z tym pierwszym omówiona została problematyka najważniejszych z punktu widzenia obrotu podmiotów: spółek osobowych i kapitałowych. Zgodnie z drugim kryterium wyjaśnić należało instrumenty prawne, którymi przedsiębiorcy się posługują, czyli umowy. Te ostatnie, określone mianem umów handlowych, mają swoje źródło zarówno w przepisach kodeksu cywilnego, jak i uregulowaniach poza jego obszarem. W przypadku umów kodeksowych omówione zostały tylko te z nich, które zostały wyodrębnione normatywnie, w odróżnieniu od umów pozakodeksowych, które opierają się nie tylko na szczególnych regulacjach, ale ich stosowanie wynika też ze zwyczajów faktycznego ich dokonywania. Poświęcona im została odrębna publikacja.

Podział umów na handlowe i niehandlowe to oczywiście kwestia pewnej konwencji. Termin "umowy handlowe" nie jest pojęciem normatywnym. Przyjąłem w związku z tym, że umowy handlowe - nawiązujące do systematyki kodeksu handlowego - to umowy, w których co najmniej po jednej stronie musi (a nie może) wystąpić profesjonalista obrotu gospodarczego, czyli przedsiębiorca. Wśród tych umów możemy wyróżnić umowy dwustronnie handlowe (obrót profesjonalny) i jednostronnie handlowe (obrót konsumencki).

Zasadniczo więc w przypadku umów kodeksowych nie powinno być problemu z wyróżnieniem klasycznych umów handlowych. Jednakże przyjąłem w tym przypadku określoną konwencję polegającą na wyborze takich, a nie innych, kodeksowych umów handlowych. Odnieść to należy w szczególności do umowy kontraktacji, której definicja nie odwołuje się wszakże bezpośrednio do przedsiębiorców, ale jej istota każe ją wiązać z obrotem handlowym. Również umowa dostawy w swej definicji nie odwołuje się do przedsiębiorców. Jednakże umowa ta poprzez dodany art. 605¹ k.c. ma zastosowanie do obrotu konsumenckiego, stąd można ją zaliczyć do umów handlowych. W rozumieniu art. 605¹ k.c. umowa dostawy jest zawierana w zakresie działalności przedsiębiorstwa dostawcy, czyli jest on profesjonalistą.

Niniejszy tom jest uzupełnieniem opracowania Pozakodeksowe umowy handlowe i obie te książki wydają się wyczerpująco wyjaśniać wszystkie najważniejsze umowy handlowe.

Autorami opracowania są pracownicy kilku ośrodków naukowych: Lublina (UMCS - Katedra Prawa Gospodarczego i Handlowego oraz KUL), Krakowa (UJ) i Poznania (UAM).

Zaprezentowana praca jest przeznaczona zarówno dla praktyków: przedsiębiorców, adwokatów, radców prawnych, sędziów, notariuszy, komorników, jak i teoretyków prawa (do których zaliczam również studentów).

Publikacja jest pracą zbiorową, a nie wspólną, stąd każdy z Autorów odpowiada za swoje poglądy.

Lublin, 12 lutego 2014 r.

Prof. zw. dr hab. Andrzej Kidyba