Kawka Inga, Gospodarcza działalność usługowa w prawie polskim w świetle unijnych swobód przedsiębiorczości i świadczenia usług

Monografie
Opublikowano: LEX 2015
Rodzaj:  monografia
Autor monografii:

Gospodarcza działalność usługowa w prawie polskim w świetle unijnych swobód przedsiębiorczości i świadczenia usług

Autor fragmentu:

Wstęp

Wraz z rozpoczęciem integracji Polski z Unią Europejską polski porządek prawny znalazł się pod silnym wpływem prawa unijnego. Jako rezultat procesów integracyjnych pojawiło się zjawisko europeizacji polskiego prawa, które należy definiować jako oddziaływanie na siebie prawa europejskiego i prawa państw europejskich . Oddziaływanie to ma charakter wielokierunkowy. W związku z tym wyodrębnia się różne typy relacji między prawem europejskim i prawem państw członkowskich: europeizację wertykalną odgórną (top-down), w sytuacji gdy prawo europejskie wpływa na prawo krajowe, europeizację wertykalną oddolną (bottoms-up), jeżeli prawo państw europejskich zmienia prawo europejskie, europeizację horyzontalną polegającą na wzajemnym oddziaływaniu na siebie prawa państw europejskich oraz europeizację ad extra odnoszącą się do wpływu prawa europejskiego na prawo państw pozaeuropejskich i organizacji międzynarodowych .

Prawo europejskie można ujmować wąsko jako prawo Unii Europejskiej lub też szeroko jako prawo nie tylko unijne, lecz również innych organizacji europejskich, przede wszystkim Rady Europy. W literaturze przedmiotu pojawia się zatem szerokie pojęcie europeizacji obejmujące nie tylko wpływ prawa UE na porządki prawne państw członkowskich, ale także przenoszenie na grunt krajowy „instytucji prawnych, które wykształciły się na kontynencie zachodnioeuropejskim” . Ponadto analiza procesu europeizacji prawa może dotyczyć relacji między systemami prawnymi (europejskim i krajowym), a zatem także wzajemnych oddziaływań między normami prawnymi, które na te systemy się składają, lub szerzej – relacji między porządkami prawnymi. Porządek prawny ma w literaturze prawniczej znaczenie szersze niż system prawa i obejmuje „nie tylko normy generalno-abstrakcyjne, lecz również normy konkretno-indywidualne oraz wykładnię prawa, doktrynę prawniczą i orzecznictwo sądowe” .

W pracy poddano analizie przede wszystkim oddziaływanie wertykalne odgórne (top-down) prawa Unii Europejskiej na polski porządek prawny, w tym przyjmowanie w polskim ustawodawstwie instytucji prawnych utworzonych na gruncie Unii Europejskiej w celu dostosowywania naszego ustawodawstwa do wymogów unijnych i efektywnego wypełniania zobowiązań wynikających z prawa UE. Wzięto również pod uwagę oddziaływanie prawa Unii na orzecznictwo sądów i poglądy doktryny prawniczej, a także uwzględniono europeizację prawa o charakterze horyzontalnym, a zatem oddziaływanie na polskie prawo porządków prawnych innych państw członkowskich, ale jedynie w zakresie, w jakim wynika ono z prawa UE i w sytuacji, kiedy zobowiązuje do uwzględniania rozwiązań przyjętych w innym państwie członkowskim, np. do uznawania aktów transnarodowych lub zachęca państwa członkowskie, np. na zasadzie porównywania przyjmowanych w państwach członkowskich rozwiązań, do brania pod uwagę przez organy stosujące i stanowiące prawo krajowe obcych koncepcji prawnych. W rezultacie zbadano europeizację krajowego prawa polegającą na systematycznym wpływaniu prawa UE na kształt polskiego porządku przez włączanie norm i zasad tego prawa do prawa polskiego oraz na tworzeniu zgodnych z polską tradycją prawną lub całkowicie nowych rozwiązań wdrażających prawo UE.

Integracja państw członkowskich Unii ma przede wszystkim charakter ekonomiczny i dotyczy zmian w porządkach prawnych państw członkowskich zmierzających do konstruowania rynku wewnętrznego UE, który pozwala na swobodny przepływ osób, usług, towarów, kapitału i płatności między państwami członkowskimi. Jest to analiza realizacji jednolitego rynku europejskiego i zmian, jakie w związku z integracją gospodarczą Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Unii zostały wprowadzone do polskiego prawa. Opracowanie zostało ograniczone do sektora usług jako tego, który w największym stopniu obecnie przyczynia się do rozwoju europejskiej gospodarki i tym samym w czasie kryzysu ekonomicznego stał się szczególnym przedmiotem zainteresowania prawodawcy unijnego. W akcie o jednolitym rynku europejskim Komisja podkreśliła, że prawidłowe działanie wewnętrznego rynku usług jest „podstawowym warunkiem wzrostu gospodarczego i zwiększania zatrudnienia w Europie”, a „w latach 1998–2008 wzrost w gospodarce europejskiej kształtował się średnio na poziomie 2,1% rocznie, gdy tymczasem w sektorze usług odnotowano w tym czasie średnio roczny wzrost na poziomie 2,8%” . W preambule dyrektywy usługowej (DU) zaznaczono, że „zniesienie przeszkód w rozwoju działalności usługowej między państwami członkowskimi jest niezbędne w celu wzmocnienia integracji narodów Europy oraz promowania zrównoważonego i trwałego postępu gospodarczego i społecznego” .

Mimo że świadczenie usług przyczynia się w coraz większym stopniu do wzrostu europejskiej gospodarki, stanowiąc ponad 50% PKB w każdym z państw członkowskich UE, to wartość eksportu i importu towarów między państwami członkowskimi jest dwa do trzech razy wyższa niż w przypadku usług . Brak równowagi w tym względzie wynika z charakteru niektórych usług, np. świadczonych w zawodach regulowanych i wymagających znajomości ustawodawstwa krajowego. Oferowanie usług może również wiązać się z koniecznością bezpośredniego kontaktu między dostawcą a konsumentem. Często też usługi są dostosowane do potrzeb i gustów klientów, nie mają charakteru jednorodnego i tym samym trudno ustanowić normy standaryzujące ich świadczenie . Czynnikiem ograniczającym handel usługami wewnątrz Unii są również bariery prawne i administracyjne. Dlatego też w aktach o jednolitym rynku inicjatywy dotyczące zniesienia tych barier w dziedzinie usług Komisja uznała za dźwignię wzrostu ekonomicznego w Europie.

Celem pracy jest ustalenie, jak swoboda przedsiębiorczości dla usługodawców i swoboda świadczenia usług między państwami członkowskimi wpływają na polski porządek prawny oraz analiza zasad prawa unijnego dotyczących realizacji europejskiego rynku wewnętrznego, których podstawą są postanowienia traktatowe i orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości, a także unijne prawo wtórne, i wynikających z realizacji tych zasad zmian w materialnym, proceduralnym i ustrojowym polskim administracyjnym prawie gospodarczym. Istotą problemu jest ustalenie stopnia europeizacji polskiego prawa administracyjnego gospodarczego zachodzącej pod wpływem unijnych swobód dotyczących przepływu usług, skutków tej europeizacji, a także określenie pożądanych granic tego zjawiska. Chodzi więc o ustalenie, jak daleko powinny sięgać zmiany w polskim prawie wynikające z procesu jego europeizacji (wnioski de lege ferenda) przy uwzględnieniu ograniczeń wynikających zarówno z prawa unijnego – zasady kompetencji powierzonych, autonomii proceduralnej i instytucjonalnej państw członkowskich – jaki i polskiego porządku prawnego.

Europeizacja rozumiana jako wzajemne oddziaływanie prawa Unii Europejskiej i prawa krajowego zależy w dużej mierze od zasad kształtujących te relacje zawartych w systemach prawnych europejskim oraz krajowym i w orzecznictwie sądów . W związku z tym w pierwszej części publikacji przedstawiono zasady prawa unijnego stanowiące podstawę jego oddziaływania na krajowe systemy prawne: pierwszeństwa, bezpośredniej skuteczności i prounijnej wykładni prawa krajowego, a także postanowienia Konstytucji RP dotyczące integracji europejskiej i ich wykładnię dokonaną przez Trybunał Konstytucyjny. W opracowaniu opisano również skutek oddziaływania na siebie porządku prawnego unijnego i państw członkowskich, jakim jest integracja krajowych porządków prawnych i metody jej osiągania, które polegają nie tylko na unifikacji i harmonizacji porządków prawnych państw członkowskich, ale również na koordynacji, metodzie strukturalnej, konkurencji regulacyjnej oraz użyciu mechanizmów zaliczanych do nowego rządzenia, takich jak: stosowanie aktów prawa miękkiego, tworzenie nieformalnych sieci organów państw członkowskich, przeprowadzanie wzajemnej oceny przyjmowanych w krajach Unii rozwiązań prawnych i promowanie samoregulacji.

Następnie podjęto próbę dookreślenia pojęcia „administracyjne prawo gospodarcze”. W książce przyjęto, że prawo gospodarcze ma charakter interdyscyplinarny. Przecina ono różne gałęzie prawa, w tym prawo administracyjne, bez podważania jego podstawowych zasad, cech charakterystycznych, metod stanowienia i stosowania, a wyróżnia się jedynie przedmiotem regulacji. W publikacji przyjęto, że unijne zasady ustrojowe (zasada kompetencji powierzonych, autonomii proceduralnej, autonomii instytucjonalnej) wpływające na zakres europeizacji polskiego prawa administracyjnego mają podobne zastosowanie również w przypadku administracyjnego prawa gospodarczego. Dokonano zatem charakterystyki europeizacji prawa administracyjnego gospodarczego państw członkowskich w świetle tych zasad.

W rozdziale pierwszym wskazano również unijne podstawy prawne europeizacji krajowego administracyjnego prawa gospodarczego w zakresie usług. Podstawą swobody przedsiębiorczości obejmującej również prowadzenie działalności usługowej i swobody świadczenia usług jest prawo pierwotne UE, w szczególności art. 49 TFUE, którego zadaniem jest zapewnienie swobody wyboru miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium UE przez osoby fizyczne i prawne, oraz art. 56 TFUE znoszący ograniczania w swobodnym świadczeniu usług wewnątrz UE. Oba te artykuły zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości są bezpośrednio skuteczne. Ich podstawowym celem jest zniesienie barier napotykanych przez usługodawców i usługobiorców, którzy mając obywatelstwo jednego państwa członkowskiego, chcą założyć przedsiębiorstwo, świadczyć usługi lub z nich korzystać w innym państwie członkowskim. Istotną rolę w kształtowaniu się swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług odegrało również orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, m.in. orzeczenia w sprawach: Regina (C-221/89), Reyners (C-2/74), Daily Mail (C-81/87), Centros (C-212/97), SPUC przeciwkoGrogan (C-159/90), Omega (C-36/02), Gerhard (C-55/94), Jany i in. (C-268/99), Laval (C-341/05). Wpływ na realizację rynku wewnętrznego UE, jeśli chodzi o świadczenie usług i prowadzenie działalności gospodarczej, mają także dyrektywy sektorowe służące harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w dziedzinach takich, jak: telekomunikacja, energetyka, transport kolejowy, lotniczy, usługi bankowe, usługi ubezpieczeniowe, usługi medyczne, handel elektroniczny, usługi medialne. Prawodawstwo unijne skupione jest zatem na sektorach szczególnie ważnych zdaniem instytucji UE dla rozwoju gospodarki europejskiej oraz tych, w których występowało najwięcej barier prawnych uniemożliwiających realizację rynku wewnętrznego w zakresie przepływu usług i swobody przedsiębiorczości . Na szczeblu unijnym przeprowadzono również harmonizację horyzontalną, która polega na ustanowieniu unijnej dyrektywy o usługach na rynku wewnętrznym. Znaczenie dla realizacji jednolitego europejskiego rynku usług miały również dyrektywy: o uznawaniu kwalifikacji oraz w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich. Unijne prawo prowadzi do unifikacji i harmonizacji porządków prawnych państw członkowskich, jednak również metody integracji zaliczane do nowego rządzenia mają coraz większe znacznie w sektorze usług i uzupełniają prawo wiążące .

W rozdziale drugim książki scharakteryzowano materialne zasady umożliwiające swobodne świadczenie usług i prowadzenie działalności usługowej w państwie przyjmującym. Opisano wynikające z unijnego prawa pierwotnego zasady niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową oraz niewprowadzanie ograniczeń w realizacji swobody przedsiębiorczości i świadczenia usług. Przedstawiono wpływ tych zasad na polskie prawo i przyczyny małej efektywności unijnego prawa traktatowego, jeśli chodzi o realizację jednolitego europejskiego rynku usług. Analiza dyrektyw sektorowych i dyrektywy o usługach pozwoliła określić podstawowe reguły wynikające z doprecyzowania w prawie wtórnym zakazu wprowadzania ograniczeń w swobodnym przepływie usług i prowadzenia działalności usługowej na rynku wewnętrznym. Są nimi: zasada państwa pochodzenia, zasada swobodnego świadczenia usług, zakaz wprowadzania ograniczania swobody przedsiębiorczości w przypadku działalności usługowej, zasada dostępu strony trzeciej do infrastruktury. Scharakteryzowano problemy dotyczące wdrożenia dyrektywy usługowej, określono, jak zmiany wynikające z jej implementacji wpływają na reguły podejmowania i prowadzenia w Polsce usługowej działalności gospodarczej i tymczasowe świadczenie usług oraz opisano pośredni wpływ wdrożenia dyrektywy usługowej do polskiego porządku prawnego, polegający na likwidacji lub złagodzeniu barier w podejmowaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej nie tylko w sektorze usług. Skupiono się również na nieprawidłowościach we wdrożeniu dyrektywy usługowej do polskiego prawa, np. terminologicznych czy związanych z niejasnością polskich przepisów dotyczących usługodawców zawartych w ustawie o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Następna zasada wpływająca na realizację europejskiego jednolitego rynku usług to zasada wzajemnego uznawania standardów. Przedstawiono ją przede wszystkim w kontekście uznawania kwalifikacji zawodowych oraz akceptowania przez administrację państwa przyjmującego ekwiwalentnych wymogów spełnionych przez przedsiębiorcę w państwie macierzystym. Rozdział drugi dotyczy również zasady realizacji usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym oraz jej oddziaływania na polskie administracyjne prawo gospodarcze. W publikacji przedstawiono, jak ta zasada jest rozumiana w prawie unijnym oraz jakie zmiany jej realizacja spowodowała w prawie polskim.

Rozdział trzeci poświęcony został zmianom proceduralnym i ustrojowym, jakie w wyniku procesów integracji europejskiej w dziedzinie jednolitego rynku usług zostały wprowadzone do polskiego prawa administracyjnego gospodarczego. Zasady postępowania administracyjnego mają duże praktyczne znaczenie dla efektywnego stosowania prawa UE oraz dla realizacji praw i egzekwowania obowiązków o charakterze materialnym wynikających z niego w stosunku do jednostek. Proste procedury pozwalają jednostce na skuteczne występowanie z roszczeniami w stosunku do organów administracji publicznej, tzn. domaganie się, aby w ściśle wyznaczony formalnie sposób został zrealizowany nałożony przez normy prawa materialnego na organ administracji obowiązek określonego zachowania .

Często efektywne stosowanie prawa unijnego nie jest możliwe bez współpracy między organami administracji państw członkowskich. Obowiązek takiego współdziałania w sektorze usług wynika z traktatowej zasady lojalnej współpracy i został doprecyzowany w aktach prawa wtórnego. Na przykład dyrektywa usługowa zobowiązuje organy administracji publicznej do współpracy z właściwymi organami państw członkowskich oraz Komisją Europejską. Współpraca ta powinna polegać m.in. na wymianie informacji o usługodawcach i świadczonych przez nich usługach oraz przeprowadzaniu na wniosek administracji z innego państwa członkowskiego kontroli działalności usługodawców. Odbywa się ona przy wykorzystaniu systemów teleinformatycznych udostępnianych i zarządzanych przez Komisję Europejską, np. systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym (Internal Market Information System – system IMI).

Włączenie do polskiego systemu prawnego rozwiązań upraszczających postępowanie oraz przyznających proceduralne uprawnienia przedsiębiorcom spowodowała przede wszystkim transpozycja dyrektywy o usługach. Innowacyjność dyrektywy usługowej polega właśnie głównie na zreformowaniu i modernizacji działania administracji oraz uproszczeniu procedur administracyjnych. Artykuł 6 dyrektywy usługowej ustanawia wymóg utworzenia pojedynczych punktów kontaktowych, w których powinno być możliwe dopełnienie wszelkich procedur i formalności koniecznych do podjęcia działalności usługowej oraz złożenie wszelkich wniosków o uzyskanie zezwolenia niezbędnego do prowadzenia takiej działalności. Państwa członkowskie, zgodnie z wymogami dyrektywy usługowej, mają również obowiązek uproszczenia procedur administracyjnych dotyczących podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej (art. 5 ust. 1 dyrektywy usługowej) oraz wprowadzenie takich instytucji, jak: dorozumiana zgoda, potwierdzenie otrzymania wniosku od przedsiębiorcy przez organ administracji publicznej, zakaz wymagania przez organy administracji dokumentów w formie oryginałów, poświadczonych kopii lub poświadczonego tłumaczenia. Dyrektywa usługowa, zgodnie z art. 13, zawiera m.in. wymóg, aby procedury i formalności związane z udzielaniem zezwoleń były przejrzyste i podawane z wyprzedzeniem do wiadomości publicznej. Dodatkowo nie mogą one mieć charakteru zniechęcającego usługodawców, być nadmiernie skomplikowane i opóźniać świadczenia usług. Ponadto prawo państw członkowskich powinno gwarantować wnioskodawcom, że ich wnioski będą rozpatrzone szybko (w rozsądnym terminie) oraz w sposób obiektywny i bezstronny . W związku z tym, że nie istnieje możliwość zastosowania innych standardów do podmiotów krajowych, reforma i uproszczenie procedur administracyjnych z zakresu podejmowania i prowadzenia działalności usługowej dotyczy również przedsiębiorców polskich . Wdrożenie dyrektywy usługowej przyspieszyło także usprawnianie działania administracji w innych dziedzinach, np. przez elektronizację procedur administracyjnych.

W rozdziale trzecim przeanalizowano też wpływ prawa unijnego stanowionego w dziedzinie swobodnego świadczenia usług i prowadzenia działalności usługowej na ustrój polskiej administracji gospodarczej. Przekształcenia polskiego prawa w tym zakresie wynikają głównie z wdrażania bezpośrednich wymogów prawa unijnego, dotyczących np. niezależności organów regulacyjnych w sektorach infrastrukturalnych oraz przyjmowania rozwiązań ustrojowych, które najpełniej umożliwiają wywiązanie się Polski ze zobowiązań traktatowych wynikających z przepisów unijnego prawa materialnego i proceduralnego.

Problem sytuacji prawnej podmiotów wspólnotowych korzystających w Polsce ze swobody świadczenia usług był przedmiotem badań w książce M. Strzelbickiego (Publicznoprawne gwarancje swobody świadczenia usług przez podmioty wspólnotowe w Polsce, Poznań 2008). Natomiast zagadnienie europeizacji zasad podejmowania i prowadzenia działalności usługowej oraz tymczasowego świadczenia usług w polskim porządku prawnym poruszone zostało przez S. Dudzika w artykułach: Sposoby przekształcania prawa polskiego pod wpływem prawa europejskiego (na przykładzie prawa gospodarczego), PiP 2008, z. 5, s. 3–19, oraz Prawo gospodarcze Unii Europejskiej. Zjednoczeni w różnorodności (w:) Konferencja. Unia Europejska: zjednoczeni w różnorodności, red. C. Mik, Warszawa 2012. Dotychczasowe opracowania dotyczyły natomiast przede wszystkim europeizacji prawa krajowego (np. praca zbiorowa Europeizacja prawa krajowego. Wpływ integracji europejskiej na klasyczne dziedziny prawa krajowego, red. C. Mik, Toruń 2000) oraz administracyjnego prawa krajowego. W szczególności wymienić należy książkę Europeizacja polskiego prawa administracyjnego, red. Z. Janku, Z. Leoński, M. Szewczyk, M. Waligórski, K. Wojtczak, Wrocław 2005, zwierającą wiele artykułów z zakresu europeizacji polskiego prawa administracyjnego procesowego, materialnego i ustrojowego, oraz t. 3 Systemu prawa administracyjnego: Europeizacja prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2014. O wpływie prawa europejskiego na działalność polskich organów administracji publicznej pisał również S. Biernat w artykułach: Wpływ prawa Wspólnoty Europejskiej na legitymację i działalność prawotwórczą organów administracji publicznej w Polsce (w:) Kierunki rozwoju prawa administracyjnego. Podstawowe zagadnienia prawa budowlanego i planowania przestrzennego, red. H. Bauer, R. Hendler, P.M. Huber, B. Popowska, T. Rabska, M. Szewczyk, Poznań 1999, s. 51–69, oraz Europejskie prawo administracyjne i europeizacja krajowego prawa administracyjnego (zarys problematyki) (w:) Studia prawno-europejskie, t. VI, red. M. Seweryński, Z. Hajn, Łódź 2002, s. 71–111. W polskiej literaturze poruszane były również kwestie swobody świadczenia usług i prowadzania działalności gospodarczej w UE m.in. w książkach: M. Szydło, Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej i swoboda świadczenia usług, Toruń 2005; Przepływ osób i świadczenie usług w Unii Europejskiej. Nowe zjawiska i tendencje, red. S. Biernat, S. Dudzik, Kraków–Warszawa 2009; A. Cieśliński, Konstrukcja prawna swobód rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, Wrocław 2013; E. Skibińska, Swoboda zakładania przedsiębiorstw przez osoby prawne (art. 43–48 TWE), Warszawa 2008. Z omawianą problematyką związane są również, choć pośrednio, opracowania dotyczące polskiego prawa publicznego gospodarczego. Wymienić tu należy: Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyjnoprawne, red. M. Wierzbowski, M. Wykrzykowski, Warszawa 2001; A. Borkowski, A. Chełmoński, M. Guziński, K. Kiczka, L. Kieres, T. Kocowski, Administracyjne prawo gospodarcze, Wrocław 2004; C. Kosikowski, Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej, Warszawa 2005; M. Zdyb, Publiczne prawo gospodarcze, Kraków–Lublin 1997. Niektóre problemy związane z europeizacją prawa krajowego, w tym prawa administracyjnego, były omawiane również w literaturze obcej, np. w książkach: The Europeanisation of Law: The Legal Effects of European Integration, red. F. Snyder, Oxford–Portland 2000; The europeanisation of Administrative Law. Transforming national decision-making procedures, red. K.-H. Ladeur, Aldershot–Burlington USA–Singapore–Sydney 2002. Natomiast do najważniejszych obcych opracowań z zakresu prawa administracyjnego UE należą książki: P. Craiga, EU Administrative Law, Oxford 2012; J. Schwarze'a, European Administrative Law, London 2006 oraz publikacja Droit administratif européen, red. J.-B. Auby, J. Dutheil de la Rochère, Bruxelles 2007.

Badania przeprowadzone w pracy polegały przede wszystkim na interpretacji przepisów prawnych przy wykorzystaniu reguł semantycznych i syntaktycznych języka prawnego i naturalnego, reguł logiki formalnej oraz wnioskowań prawniczych (wykładnia językowo-logiczna). Pomocniczo w razie wątpliwości co do słuszności wyników interpretacji językowo-logicznej zastosowano metody wykładni systemowej oraz wykładni funkcjonalnej. Analiza i opracowanie wyników badań polegało na formułowaniu wniosków obejmujących: systematyzację norm prawnych, ustalanie, które normy są obowiązujące np. w przypadku kolizji między prawem polskim a prawem Unii Europejskiej, wykładnię prawa, ustalanie i definiowanie pojęć, analizę praktyki stosowania prawa oraz wskazywanie postulowanych zmian w prawie.

Przedmiot badań stanowiły akty normatywne prawnie wiążące – akty prawa unijnego m.in.: Traktat o Unii Europejskiej i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej , dyrektywa 2006/123/WE z dnia 12 grudnia 2006 r. dotycząca usług na rynku wewnętrznym; ustawodawstwo polskie m.in.: Konstytucja RP , ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (u.s.d.g.) , ustawa o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (u.ś.u.) ; ustawodawstwo wybranych państw członkowskich; akty unijnego prawa miękkiego niemające charakteru wiążącego (np. dokumenty i raporty Komisji); akty o charakterze indywidualnym (orzeczenia sądów UE dotyczące swobody zakładania przedsiębiorstw i świadczenia usług oraz orzecznictwo sądów polskich).

W tym miejscu chciałabym szczególnie podziękować prof. dr. hab. Sławomirowi Dudzikowi za pomoc w pisaniu tej książki oraz wspieranie mojego rozwoju naukowego. Pragnę także wyrazić wdzięczność recenzentowi – prof. dr. hab. Jerzemu Supernatowi za wszystkie cenne uwagi zgłoszone w recenzji wydawniczej.

Autor fragmentu:

Rozdział1
Podstawy prawne i mechanizmy europeizacji prawa administracyjnego gospodarczego państw członkowskich Unii Europejskiej

1.Prawo unijne a prawo państw członkowskich

1.1.Zasady prawa Unii Europejskiej będące podstawą europeizacji prawa państw członkowskich

Ustalenie, jak swoboda przedsiębiorczości dla usługodawców i swoboda świadczenia usług między państwami członkowskimi wpływają na polski porządek prawny wymaga generalnej charakterystyki oddziaływania (relacji) między prawem Unii Europejskiej a polskim porządkiem prawnym. Oddziaływanie takie nosi miano europeizacji prawa. Proces europeizacji porządków prawnych państw członkowskich UE kształtują trzy podstawowe dla prawa unijnego zasady: pierwszeństwa prawa UE, jego bezpośredniej skuteczności oraz prounijnej wykładni prawa państw członkowskich. Pozwalają one na efektywne stosowanie prawa unijnego w państwach członkowskich oraz umożliwiają skuteczną europeizację krajowych porządków prawnych. Wynikają z nich bowiem obowiązki ciążące na organach krajowych stanowiących i stosujących prawo, które powodują przekształcenia w systemach prawa wewnętrznego polegające na zastępowaniu norm krajowych przepisami prawa unijnego, zmianie lub uchyleniu norm prawa krajowego, zgodnie w wymogami prawa...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX